فیوژن دندان مولر سوم مندیبل با دندان دیستومولر نهفته: گزارش مورد

طاهری, جمیله بیگم; بابایی, سمیه; باقری, فاطمه; عظیمی, سمیه

doi:10.22038/jmds.2013.685

فیوژن دندان مولر سوم مندیبل با دندان دیستومولر نهفته: گزارش مورد

نوع مقاله : گزارش مورد

نویسندگان

¹ استاد گروه بیماری‏های دهان، فک و صورت، دانشکده دندانپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

² دستیار گروه بیماری‏های دهان، فک و صورت، دانشکده دندانپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

³ استادیار گروه بیماری‏های دهان، فک و صورت، دانشکده دندانپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

10.22038/jmds.2013.685

چکیده

مقدمه: فیوژن نوعی آنومالی تکاملی است که در آن جوانه دو دندان مجزا به هم پیوسته‏اند. در فیوژن عاجی، دندان‏ها از ناحیه عاج در مراحل تکامل به یکدیگر متصل می‏شوند. فیوژن می‏تواند بین دندان‏های نرمال باشد و یا بین یک دندان نرمال با یک دندان اضافی باشد. وقوع فیوژن در دندان‏های خلفی با دندان اضافی نادر است.
گزارش مورد: بیمار خانمی 26 ساله بود که جهت کشیدن دندان مولر سوم نیمه نهفته مراجعه نمود، رادیوگرافی پانورامیک درخواست گردید. در رادیوگرافی به عمل آمده از بیمار، یک دندان اضافی در ناحیه دیستال دندان مولر سوم مشاهده شد و دو دندان متصل به یکدیگر به نظر می‏رسیدند. پس از کسب رضایت بیمار، طرح درمان مبنی بر خارج ساختن دندان مولر سوم و دندان متصل بر آن انجام شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Fusion on mandibular third molar with distomolar impacted tooth: a case report

نویسندگان [English]

Jamileh Beygom Taheri ¹
Somayeh Babaee ²
Fatemeh Bagheri ²
Somayyeh Azimi ³

¹ Professor, Dept of Oral Medicine, School of Dentistry, Shahid Beheshti University of Medical Sciences, Tehran, Iran

² Postgraduate Student, Dept of Oral Medicine, School of Dentistry, Shahid Beheshti University of Medical Sciences, Tehran, Iran

³ Assistant Professor, Dept of Oral Medicine, School of Dentistry, Shahid Beheshti University of Medical Sciences, Tehran, Iran

چکیده [English]

Introduction: Fusion is a developmental anomaly in which two tooth buds are interconnected. In fusion, teeth are joined by dentine in their developmental stage. Fusion could be between normal teeth or between a normal and a supernumerary tooth. Fusion of the posterior teeth and supernumerary ones are rare.
Case Report: A 26 year old woman was referred for extraction of semi impacted third molar. Panoramic radiographs were requested for the patient. In dental radiographs, a supernumerary tooth in distal region of the third molar was observed. Teeth looked like fused teeth. After obtaining consent from the patient, teeth were removed by surgical excision.

کلیدواژه‌ها [English]

Fusion
distomolar
panoramic
wisdom tooth

اصل مقاله

مقدمه

وجود بیش از 32 دندان در حفره دهان دندان اضافی نامیده می‏شود. دندان‏های اضافه در فک بالا بیشتر از فک پایین و در مردان بیش از زنان قابل مشاهده هستند.⁽¹⁾ با توجه به محل آنها دندان‏های اضافی تحت عنوان مزیومولر، پارامولر و دیستومولر نامیده می‏شوند⁽²⁾، و با توجه به شکل آنها به صورت یومورفیک (هنگامی که شکل و سایز دندان طبیعی باشد)، دیسمورفیک (دندان‏های کوچکتر و دارای مالفورماسیون)، توبرکلوز (بیش از یک کاسب یا توبرکل) و یا کونیکال می‏باشد.⁽²⁾ دندان‏های اضافی ممکن است رویش یافته باشد و یا به صورت رویش نیافته در استخوان باقی بماند. این دندان‏های رویش نیافته و نهفته ممکن است در معاینات رادیوگرافی روتین مشخص شود.⁽³⁾ فیوژن نوعی آنومالی تکاملی است که در آن جوانه دو دندان مجزا به هم پیوسته‏اند که این الحاق بر اساس مرحله تکاملی دندان‏ها کامل یا ناقص می‏باشد.⁽⁴⁾ فیوژن می‏تواند بین دندان‏های نرمال باشد و یا بین یک دندان نرمال با یک دندان اضافی باشد.⁽⁴⁾ وقوع فیوژن در دندان‏های خلفی نادر است هرچند که تاکنون مواردی گزارش شده است. به عنوان مثال Nunes و همکاران⁽⁵⁾ یک مورد فیوژن بین دندان مولر سوم و دندان دیستومولر را گزارش نمودند. مشکلات بالقوه مرتبط با فیوژن شامل شکل غیرنرمال دندان، وجود فضای بین دندان و یا حتی مشکلات پریودنتال می‏باشد.⁽⁴⁾ دندان‏های متصل شده معمولاً فاقد علامت هستند و روش‏های درمانی مختلف با توجه به تفاوت‏های مورفولوژیکی این دندان‏ها وجود دارند که شامل درمان ریشه، ترمیمی، جراحی، درمان پریودنتال و ارتودنسی می‏باشد.⁽²⁾ این مورد گزارشی از فیوژن دندان مولر سوم فک پایین با یک دندان اضافی است که با درمان جراحی از دهان خارج شده است.

گزارش مورد

بیمار یک خانم 26 ساله بود که جهت کشیدن دندان مولر سوم نیمه نهفته به مطب دندانپزشکی مراجعه نموده بود. در معاینه داخل دهانی یک دندان نیمه نهفته مشاهده شد که بافت اطراف ناحیه، سالم و بدون مشکل بود. بیمار از لحاظ سیستمیک مشکل خاصی نداشت. برای بیمار رادیوگرافی پانورامیک درخواست گردید. در رادیوگرافی به عمل آمده از بیمار یک دندان اضافی در ناحیه دیستال دندان مولر سوم مشاهده شد. همانگونه که در تصویر 1 مشخص است دو دندان متصل به یکدیگر به نظر می‏رسیدند. پس از کسب رضایت بیمار، طرح درمان مبنی بر خارج ساختن دندان مولر سوم و دندان متصل بر آن صورت گرفت. دندان‏ها از طریق فلپ جراحی خارج شدند و پس از شست و شوی محل با سرم، بخیه زده شد. بعد از عمل از داروی ایبوپروفن 400 میلیگرم جهت خواص ضددردی استفاده شد. در بررسی‏های بعد از عمل، بیمار مشکل خاصی نداشت. دندان اضافی خارج شده دارای یک ریشه بود که ریشه آن هم اندازه دندان مولر سوم متصل به آن بود. تاج دندان نیز کوچکتر از دندان نرمال کنار آن بود. (تصویر 2)

بیمار علایمی مبنی بر نماهای سندرومیک نداشت و سابقه خانوادگی از فیوژن را ذکر نمی‏کرد و در سایر نواحی فکین نیز دندان اضافی یا فیوژن دیده نشد.

تصویر 1 : نمای پانورامیک از دندان مولر نهفته همراه با فیوژن

تصویر 2 : نمای دو دندان به هم چسبیده

بحث و نتیجه گیری

اتیولوژی ایجاد فیوژن ناشناخته است و می‏تواند دارای علل ژنتیک یا فاکتورهای محیطی باشد.⁽⁶⁾ فیوژن معمولاً با کاهش تعداد دندان‏ها در قوس فکی، از ژمیناسیون متمایز می‏شود؛ به جز موارد غیرمعمول که در آن فیوژن بین دندان اضافی و دندان نرمال رخ می‏دهد⁽⁴⁾ در مورد گـزارش شده نـیز به دلـیل فـیوژن دنـدان مـولر سوم با

دیستومولر، کاهش در تعداد دندان‏ها وجود نداشت.

کانکرسنس، یک نوع از فیوژن است که در آن دندان‏ها تنها از طریق سمنتوم به یکدیکر متصل شده‏اند و ارتباطی بین عاج دندان‏ها وجود ندارد. در این حالت دندان‏های متصل دارای ریشه و پالپ مجزا می‎‏باشند. برای تشخیص کانکرسنس وجود تصاویر رادیوگرافیک ضروری است.⁽⁷⁾ با توجه به این که دندان‏های گزارش شده در این مورد در طول تاج و ریشه به یکدیگر متصل بوده و دارای ریشه مشترک هستند، مورد گزارش شده یک فیوژن عاجی بود.

به طور کلی فیوژن در دندان‏های شیری و دایمی اتفاق می‏افتد؛ و معمولاً در دندان‏های شیری و در فک بالا شایع‏تر است. مورد گزارش شده یک فیوژن در دندان‏های دایمی خلفی فک پایین بود که مورد نادرتری است.⁽⁴⁾

گزارش شده است که دندان‏های دیستومولر رویش نیافته به راحتی با رادیوگرافی پانورامیک قابل تشخیص هستند.⁽¹⁾ برای بیمار مذکور نیز رادیوگرافی پانورامیک درخواست شد و در این نما ارتباط آناتومیک با کانال آلوئولر تحتانی فک پایین و الگو و مورفولوژی دندان اضافی رویش نیافته مشخص گردید و به دلایل مختلف از جمله اکسپوزر زیاد اشعه و هزینه اضافی برای بیمار از درخواست سی تی اسکن اجتناب گردید.

اغلب موارد دندان‏های دارای فیوژن بدون علامت هستند و تنها در مشاهدات کلینیکی و رادیوگرافیک مشخص می‏شوند⁽²⁾، که مورد گزارش شده در این مقاله نیز چنین شرایطی را دارا بود. عوارض وجود دندان اضافی می‏تواند شامل گیر افتادن یا رویش اکتوپیک دندان مجاور، ایجاد مشکلات پریودنتال و ایجاد تروما باشد. اگرچه این موارد شیوع زیادی ندارد ولی نیاز به تشخیص سریع برای جلوگیری از ایجاد عوارض احتمالی می‏باشد.⁽¹⁾ در مورد گزارش شده نیز فیوژن دندان مولر سوم با دندان دیستومولر منجر به نیمه نهفته شدن دندان شده بود که با جراحی فلپ خارج گردید.

فیوژن دندان‏های خلفی یافته نادری است. در این مورد فیوژن با یک دندان دیستومولر نهفته گزارش شد و این اتصال منجر به عدم رویش دندان مولر سوم فک پایین نیز شده بود. این مورد تاکیدی بر تهیه رادیوگرافی پانورامیک پیش از خارج ساختن دندان‏های مولر سوم جهت بررسی ناحیه می‏باشد.

تشکر و قدردانی

از بخش بیماری های دهان، فک و صورت دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی برای همکاری در انجام تحقیق تشکر می‏گردد.

مراجع

Nagaveni NB, Umashankara KV, Radhika NB, Praveen Reddy B, Manjunath S. Maxillary paramolar: Report of a case and literature review. Arch Orofac Sci 2010; 5(1): 24-8.
Rajab LD, Hamdan MA. Supernumerary teeth: Review of the literature and a survey of 152 cases. Int J Paediatr Dent 2002; 12(4): 244-54.
Srivatsan P, Aravindha Babu N. Mesiodens with an unusual morphology and multiple impacted supernumerary teeth in a non-syndromic patient. Int J Dent Res 2002; 18(3): 138-40.
Taheri JB, Baharvand M, Vahidi-Ghahrodi AR. Unilateral fusion of a mandibular third molar to asupernumerary tooth: A case report. J Dent 2005; 2(1): 33-5.
Nunes E, de Moraes IG, de Novaes PM, de Sousa SM. Bilateral fusion of mandibular second molars with supernumerary teeth: Case report. Braz Dent J 2002; 13 (2): 137-41.
Ferreira-Junior O, de Avila LD, Sampieri MB, Dias-Ribeiro E, Chen WL, Fan S. Impacted lower third molar fused with a supernumerary tooth-diagnosis and treatment planning using cone-beam computed tomography. Int J Oral Sci 2009; 1(4): 224-8.
Gunduz K, Sumer M, Sumer AP, Gunhan O. Concrescence of a mandibular third molar and a supernumerary fourth molar: Report of a rare case. Br Dent J 2006; 20(3): 141-2.