بررسی مقایسه ‏ای مشخصات بافت نرم اطراف ایمپلنت‏های یک‏ مرحله‏ ای و دومرحله ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه پریودانتیکس، دانشکده دندانپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی زاهدان، ایران

2 دانشجوی دندانپزشکی، دانشکده دندانپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی زاهدان، ایران

چکیده

مقدمه: کیفیت بافت نرم یک فاکتور کلیدی برای موفقیت آمیز بودن کاشت ایمپلنت می‏باشد. زیبایی می‏تواند قویا تحت تاثیر بافت اطراف ایمپلنت قرار گیرد. هدف از انجام این مطالعه بررسی مقایسه‏ای مشخصات بافت نرم اطراف ایمپلنت‏های یک‏مرحله‏ای و دومرحله‏ای بود.
مواد و روش‏ها: این مطالعه توصیفی – تحلیلی در 40 بیمار نیازمند به ایمپلنت در ناحیه قدامی فک بالا و پایین که دارای دندان سمت مقابل بودند، انجام شد. در 20 بیمار، ایمپلنت به روش یک‏مرحله ای و در 20 بیمار دیگر به روش دومرحله‏ای قرار داده شد، سپس شاخص‏های عرض بیولوژیک به روش Sounding، ابعاد پاپیلای بین دندانی و بین ایمپلنت – دندان طبق طبقه بندی Jemt و ضخامت مخاط اطراف ایمپلنت و دندان اندازه‏گیری شد. آزمون‏های آماری بکار رفته شامل Chi-squretest و t-test و Paired sample t-test بود (05/0α=).
یافته‏ ها: میانگین عرض بیولوژیک در ایمپلنت یک‏مرحله‏ای 52/0±6/1 میلی‏متر و در دندان طبیعی این بیماران 4/0±8/1 میلی‏متر، در ایمپلنت دومرحله‏ای 4/0±7/1 میلی‏متر و در دندان طبیعی این بیماران 5/0±9/1 میلی‏متر بود. میانگین ضخامت مخاط درایمپلنت یک‏مرحله‏ای 4/0± 2/2 میلی‏متر و در دندان طبیعی این بیماران 3/0±3/2 میلی‏متر، در ایمپلنت دومرحله‏ای 4/0±0/2 میلی‏متر و در دندان طبیعی این بیماران 4/0±2/2 میلی‏متر بود. مقایسه ضخامت مخاط در ایمپلنت دومرحله‏ای و دندان‏ها معنی‏دار بود (001/0P=) در بقیه موارد تفاوت معنی‏داری مشاهده نشد.
نتیجه گیری:در مقایسه ضخامت مخاط و ابعاد پاپیلای ایمپلنت دومرحله‏ای با دندان اختلاف‏ها معنی‏دار بودند (001/0P=). ابعاد پاپیلای ایمپلنت یک‏مرحله‏ای در مقایسه با دندان طبیعی به یک اختلاف معنی‏دار بسیار نزدیک بود. در بقیه موارد شاخص‏های اندازه‏گیری شده تفاوت‏های معنی‏داری با همدیگر نداشتند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Comparative Evaluation of Soft Tissue Characteristics around Nonsubmerged & Submerged Implants

نویسندگان [English]

  • Masood Bamedi 1
  • Niknam Sayadi Dehnow 2
1 DDs, Assistant Professor, Dept of Periodontics, School of Dentistry, Oral and Dental Disease Research Center, Zahedan University of Medical Sciences, Zahedan, Iran
2 DDs, Student of Dentistry, School of Dentistry, Zahedan University of Medical Sciences, Zahedan, Iran
چکیده [English]

Introduction: The quality of the soft tissues is one of key factors for the success of the implantation. Esthetic can be strongly influenced by the tissue surrounding the implant.
Material & Methods: This cross - sectional study was performed on 40 patients who need single anterior dental implant in the maxilla and mandible with contra-lateral tooth 20 patients the implantation was done with submerged method and in other 20 patient the non submerged method was used. Then biologic widthinterdental papilla index mucosal thickness surrounding implants and teeth were indicated.
Results: In this study the average of biologic width in non submerged implants group was 1.6±0.5 mm and the average of biologic width in contra-lateral natural teeth in the patients of this group was 1.8±0.4 mm. But in other group the average of biologic width in submerged implant was 1.7±0.4 mm and the average of the biologic width in contra-lateral natural teeth in the patients of this group was 1.9±0.53 mm. The average of mucosa thickness in non submerged implants group was 2.2±0.4 mm and this average in teeth in this group was 2.3±0.3 mm. But in other group the average of mucosa thickness of implant was 2.0±0.4 mm and this average in teeth in this group was 2.2±0.4 mm.
Conclusion: In comparison of mucosa thickness and papilla index in submerged implants group with teeth of this group a significant statistical different have been seen and also Papilla index in non submerged implants in comparison to natural teeth had slightly significant statistical difference. Other comparison analysis in other indexes did not have significant statistical difference in this study.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Non submerged implants
  • submerged implants
  • Biologic width
  • papilla

مقدمه

امروزه نیاز به موفقیت دراز مدت ایمپلنت و پروتزهای روی آن امری ثابت شده است. هر چه تعداد بیماران بیشتر می‏شود دانش ما هم باید در زمینه نگهداری و بهداشت این ترمیم‏ها که گاهی پیچیده هم هستند، افزایش یابد. نگهداری صحیح ایمپلمنت‏ها در طول عمر آنها تاثیر مثبت دارد. مهم است که دندانپزشک شباهت‏ها و تفاوت‏های ایمپلنت‏ها و دندان‏های طبیعی را بداند. به این ترتیب و با بررسی این شباهت‏ها و تفاوت‏ها می توان به دستورالعمل‏های اصلی نگهداری و حفظ سلامت ایمپلنت‏های دندانی در درازمدت دست یافت.(1)

کیفیت بافت نرم یکی از فاکتور‏های کلیدی برای موفقیت‏آمیز بودن کاشت ایمپلنت می‏باشد. زیبایی می‏تواند قویا تحت تاثیر بافت اطراف ایمپلنت قرار گیرد. دانستن آناتومی و بیولوژی بافت لازمه دستیابی به یک جراحی موفقیت آمیز است.(2)

اگرچه استئواینتگریشن ایمپلنت‏های دندانی در مقالات به خوبی مستند شده است، با این وجود تلاش‏ها در دندانپزشکی ایمپلنت برای رسیدن به نتایج زیبایی با ثبات و طولانی مدت ادامه دارد، که این نتایج شامل بافت نرم سالم مید باکال و پاپیلای بین دندانی می‏باشد. ابعاد ناکافی بافت نرم می‏تواند به عوارض عملکردی و زیبایی منجر شود که شامل چالش‏های بهداشتی، نابرابری‏های قابل مشاهده و اشکال در تکلم و تحلیل بافت در آینده خواهد بود.(3)

مطالعات انجام شده در مورد ایمپلنت‏ها بیشتر به مقوله بافت سخت پرداخته و بافت نرم کمتر مورد توجه قرار گرفته است. محل تلاقی ایمپلنت بافت نرم نقش مهمی در حفظ پایداری دراز مدت استخوان کرستال دارد. تعرض به ناحیه عرض بیولوژیک موجب عوارضی نظیر تحلیل استخوان کرستال می‏شود.(4) بنابراین از مسایلی که باید در ارزیابی بافت نرم به آن توجه شود، عرض بیولوژیک است که در سلامت و زیبایی ایمپلنت‏ها تاثیرگذار است.(5)

اگر چه مطالعات متعددی در زمینه عرض بیولوژیک اطراف دندان‏ها وجود دارد، اما این شاخص در اطراف ایمپلنت‏ها و ارتباط آن با دندان‏ها چندان که باید مورد توجه قرار نگرفته است. از طرفی نتایج مطالعات موجود در زمینه عرض بیولوژیک اطراف ایمپلنت‏های دومرحله‏ای و یک‏مرحله‏ای و دندان ضد و نقیض است. تشکیل پاپیلای بین دندانی نیز یکی دیگر از شاخص‏های مهم در زیبایی ایمپلنت است. بر اساس نتایج مطالعات مختلف، در مواقعی که ضخامت بافت نرم اطراف ایمپلنت کم است، احتمال  تحلیل  لثه  و  متعاقب آن  اکسپوز شدن لبه فلزی

پروتز ایمپلنت بالاست.(6)

 معاینه بافت نرم شامل شناسایی و شرح نشانه‏های کلینیکی از عفونت و یا سایر شرایط پاتولوژیک، مانند تورم، ادم، قرمزی، کراتینیزه شدن نامنظم،، تغییر رنگ، هیپرپلازی، زخم، پارگی بافت نرم، یا فیستول است. تمام بافت نرم حفره دهان، نه تنها بافت اطراف ایمپلنت، باید مورد بررسی قرار گیرد. هدف از انجام این مطالعه بررسی میزان عرض بیولوژیک، ابعاد پاپیلا و ضخامت مخاط در اطراف ایمپلنت‏های یک‏مرحله‏ای و دومرحله‏ای، و مقایسه آنها با دندان سمت مقابل بوده است.

مواد و روش‏ها

این مطالعه توصیفی- تحلیلی بر روی بیماران مراجعه‏کننده به یک مطب خصوصی انجام گرفت. روش انتخاب نمونه‏ها ابتدا به صورت آسان و سپس با استفاده از روش بلوک‏های تصادفی به دو گروه تقسیم شدند، به طوری که بر اساس معیارهای ورود به مطالعه، تمام بیماران داوطلبی که در ناحیه قدامی نیازمند ایمپلنت تک دندان بودند، انتخاب شدند. از این تعداد در نیمی از بیماران ایمپلنت به روش یک مرحله‏ای و در نیمی دیگر ایمپلنت به روش دومرحله‏ای کار گذاشته شد. ایمپلنت‏ها در زمان جراحی در حد کرست قرار داده شد. ایمپلنت‏ها (گروه مورد) مربوط به سیستمImplantium ساخت کره جنوبی بود. طول ایمپلنت‏ها 12-10 میلی‏متر، قطر بدنه ایمپلنت‏ها 8/3 میلی‏متر و قطر گردن ایمپلنت‏ها 4 میلی‏متر بود. ایمپلنت‏ها توسط یک جراح و در شرایط استاندارد (5/1 میلی‏متر زیرCEJ  دندان‏های مجاور، در مرکز ناحیه بی‏دندانی و با توجه به مسیر پروتز آینده) کار گذاشته شدند و سپس اندازه‏گیری‏های لازم در خصوص ضخامت پاپیلا و عرض بیولوژیک و مخاط باکال صورت پذیرفت. در مورد گروه شاهد با توجه به اینکه دندان‏های سمت مقابل به عنوان گروه شاهد در نظر گرفته شده بودند، تنها نمونه‏هایی در مطالعه وارد شدند که در سمت مقابل دارای دندان طبیعی و فاقد روکش پروتزی یا ترمیم دندانی در مجاورت لثه بودند. در ضمن تماس‏های پروگزیمالی در مزیال و دیستال ایمپلنت و دندان شاهد مناسب بودند. به علاوه نمونه‏ها از میان افراد غیر‏سیگاری و فاقد بیماری‏ها و شرایط سیستمیک مؤثر بر پریودنشیوم و بافت اطراف ایمپلنت انتخاب شدند. نواحی مورد نظر فاقد Attachment loss بود و خونریزی در هنگام پروب(BOP Bleeding On Probing) در آنها منفی بود. پس از کسب رضایت آگاهانه از بیماران، معاینات توسط دانشجو انجام گرفت و شاخص‏های بالینی زیر اندازه‏گیری شدند و در پرسشنامه‏هایی که تهیه شده بود، ثبت شد.

عرض بیولوژیک:

بعد از بی‏حسی با اسپری گزیلوکایین وبی حسی موضعی به صورت تزریق اینفیلتره، به وسیله پروب مخصوص ایمپلنت و با نیروی ملایم شاخص‏های زیر اندازه‏گیری شدند:

PD (Probing Depth) - در سه ناحیه مزیوباکال، میدباکال و دیستوباکال در اطراف ایمپلنت و دندان انجام گرفت.

- فاصله مارژین لثه تا Crest استخوان با روش Sounding در سه ناحیه مزیوباکال، میدباکال و دیستوباکال در اطراف ایمپلنت و دندان اندازه‏گیری شد.

تفاوت این دو شاخص به عنوان عرض بیولوژیک آن ناحیه ثبت شد. سپس میانگین عرض بیولوژیک در سه ناحیه مزیوباکال، میدباکال و دیستوباکال محاسبه شد و تحت عنوان عرض بیولوژیک آن ایمپلنت یا دندان نامیده شد.

 

پاپیلای بین دندان‏ها و بین ایمپلنت و دندان مجاور:

حضور یا عدم حضور پاپیلا با استفاده از روش Jemt در مزیال و دیستال ایمپلنت و دندان سمت مقابل ثبت شد:

0: بدون پاپیلا

1: کمتر از 50 درصد امبراژور لثه ای توسط پاپیلا پر شده است.

2: 50 درصد یا بیش از 50 درصد و کمتر از 100 درصد از امبراژور لثه ای توسط پاپیلا پر شده است.

3: 100 درصد امبراژور لثه‏ای توسط پاپیلا پر شده است.

4: بیش از 100 درصد امبراژور لثه ای توسط پاپیلا پر شده است.(7)

سپس میانگین ایندکس پاپیلای مزیالی و دیستالی دندان‏ها و ایمپلنت‏ها به عنوان شاخص پاپیلا در نظر گرفته شد.

ضخامت مخاط:

برای بررسی ضخامت مخاط یک فایل اندودنتیک شماره 15 که درانتهای آن Stop  قرار داشت، 1 میلی‏متر اپیکالی‏تر از عمق سالکوس در ناحیه میدباکال به صورت عمود بر سطح بافت وارد شد تا استخوان را لمس کند. بعد ریمر را خارج کرده و با کولیس ضخامت لثه اندازه‏گیری شد.

برای مقایسه شاخص‏های عرض بیولوژیک، پاپیلا و ضخامت بافت نرم در اطراف ایمپلنت‏ها با دندان‏های سمت مقابل از آزمون Wilcoxon استفاده شد. برای مقایسه شاخص‏های عرض بیولوژیک و پاپیلا بین ایمپلنت یک‏مرحله‏ای و دومرحله‏ای از آزمون Mann-whitney استفاده شد، و برای مقایسه ضخامت بافت نرم در اطراف ایمپلنت یک مرحله‏ای و دومرحله‏ای از آزمون t-test استفاده شد.

یافته‏ ها

در این مطالعه از تعداد 40 نفر از بیماران نیازمند به ایمپلنت مراجعه‏کننده به مطب، حدود 45 درصد (18 نفر) افراد بیمار را زنان و 55 درصد (22 نفر) را مردان تشکیل دادند. نتایج نشان دادند که میانگین سن بیماران مورد بررسی 8±39 سال بود که از حداقل 24 سال تا حداکثر 57 سال متغیر می‏باشد. مقایسه میزان عرض بیولوژیک و ضخامت مخاط در اطراف ایمپلنت یک و دومرحله‏ای با دندان سمت مقابل در جدول 1 نشان داده شده است. نتایج اندازه‏گیری‏ها حاکی از آن است که مقایسه عرض بیولوژیک دندان طبیعی با ایمپلنت یک‏مرحله‏ای و دومرحله‏ای تفاوت معنی‏داری ندارد (249/0P= و 232/0P=). از طرفی دیگر، ضخامت مخاط در ایمپلنت یک‏مرحله‏ای با دندان طبیعی نیز اختلاف معنی‏داری نداشت، اما این اختلاف در مورد ضخامت مخاط در ایمپلنت دومرحله‏ای و دندان طبیعی معنی‏دار بود (001/0P=). همچنین در مقایسه میزان ابعاد پاپیلا در اطراف ایمپلنت یک و دومرحله‏ای با دندان سمت مقابل به صورت دو به دو مقایسه شد.

لازم به ذکر است میزان پرشدگی توسط پاپیلا به دو قسمت کمتر از 50 درصد و بیشتر از 50 درصد در نظر گرفته شد و مقایسه‏ها انجام گردید. ابتدا پاپیلای اطراف دندان طبیعی پاپیلای ایمپلنت یک مرحله مقایسه گردید. 70 درصد موارد میزان پرشدگی امبراژور لثه‏ای یا پاپیلا در اطراف دندان طبیعی و ایمپلنت یک مرحله‏ای تطابق داشت.

در مقایسه پاپیلای اطراف دندان طبیعی با پاپیلای ایمپلنت دومرحله در 75 درصد موارد میزان پرشدگی امبراژور لثه‏ای با پاپیلا در اطراف دندان طبیعی و ایمپلنت دومرحله‏ای تطابق داشت.

همچنین در مقایسه پاپیلای اطراف ایمپلنت یک مرحله‏ای و دو مرحله‏ای تعداد 19 مورد از 40 مورد (5/47 درصد) میزان پرشدگی امبراژور لثه‏ای با پاپیلا در اطراف ایمپلنت یک‏مرحله‏ای و دومرحله‏ای با یکدیگر تطابق داشتند.

با توجه به جدول 2، در بررسی مقایسه‏ای عرض بیولوژیک و ضخامت مخاط اطراف ایمپلنت یک‏مرحله‏ای با ایمپلنت دومرحله‏ای بر اساس جنس، تفاوت معنی‏داری مشاهده نگردید.

بر اساس جدول 3، برای 13 مرد که به روش یک‏مرحله‏ای ایمپلنت قرار داده شد، در 8/53 درصد آنها کمتر از 50 درصد و در 2/46 درصد این افراد بیشتر از 50 درصد امبراژور لثه‏ای اطراف ایمپلنت توسط پاپیلا پر شده بود. همچنین برای 7 بیمار خانمی که به همین روش ایمپلنت قرار داده شد در 9/42 درصد آنها کمتر از 50 درصد و در 1/57 درصد این افراد بیشتر از 50 درصد امبراژور لثه‏ای اطراف ایمپلنت توسط پاپیلا پر شده بود که این ارتباط معنی‏دار نبود.

بر اساس جدول 4، برای 9 مرد که به روش دومرحله‏ای ایمپلنت قرار داده شد، در 6/55 درصد آنها کمتر از 50 درصد و در 4/44 درصد این افراد بیشتر از 50 درصد امبراژور لثه‏ای اطراف ایمپلنت توسط پاپیلا پر شد و همچنین برای 11 بیمار خانمی که به همین روش ایمپلنت قرار داده شد، در 5/54 درصد آنها کمتراز 50 درصد و در 5/45 درصد این افراد بیشتر از 50 درصد امبراژور لثه‏ای اطراف ایمپلنت توسط پاپیلا پر شد که با توجه به این که مقدار P از 05/0 بیشتر بود این ارتباط معنی‏دار نبود.


 

 

 

 

جدول 1 : مقایسه میزان عرض بیولوژیک و ضخامت مخاط اطراف ایمپلنت‏های یک‏مرحله‏ای و دومرحله ای

P.value*

میانگین و انحراف معیار (mm)

وضعیت

اندازه‏گیری

249/0

4/0±8/1

دندان طبیعی

عرض بیولوژیک

5/0 ± 6/1

یک‏مرحله ای

232/0

5/0±9/1

دندان طبیعی

4/0 ± 7/1

دومرحله ای

064/0

3/0±3/2

دندان طبیعی

ضخامت مخاط

4/0 ± 2/2

یک‏مرحله ای

001/0

4/0±28/2

دندان طبیعی

4/0 ± 0/2

دومرحله ای

             * آزمون Indepentdent t-student


 

 

 

جدول 2 : مقایسه میزان عرض بیولوژیک و ضخامت مخاط اطراف ایمپلنت‏های یک‏مرحله‏ای و دومرحله‏ای بر اساس جنس

ضخامت مخاط اطراف ایمپلنت

دومرحله‏ای

عرض بیولوژیک ایمپلنت

دومرحله‏ای

ضخامت مخاط اطراف ایمپلنت

یک‏مرحله‏ای

عرض بیولوژیک ایمپلنت

یک‏مرحله‏ای

جنس

میانگین و

انحراف‏‏معیار(mm)

تعداد

میانگین و

انحراف‏معیار(mm)

تعداد

میانگین و

انحراف‏معیار(mm)

تعداد

میانگین و

انحرا‏ف‏معیار(mm)

تعداد

4/0 ± 0/2

9

5/0 ± 8/1

9

4/0 ± 2/2

13

4/0 ± 7/1

13

مرد

5/0 ± 0/2

11

4/0 ± 6/1

11

4/0 ± 2/2

7

5/0 ± 5/1

7

زن

971/0

337/0

888/0

281/0

P.value*

* آزمون Indepentdent t-student

 

 

 

 

جدول 3 : مقایسه میزان ابعاد پاپیلا در اطراف ایمپلنت یک‏مرحله‏ای بر اساس جنس

P.value

Chi-squre

پاپیلای اطراف ایمپلنت یک‏مرحله ای

 

100-50 درصد

50-0  درصد

639/0

(2/46) 6

(8/53) 7

(درصد) تعداد

مرد

(1/57) 4

(9/42) 3

(درصد) تعداد

زن


 

 

 

 

جدول 4 : مقایسه میزان ابعاد پاپیلا در اطراف ایمپلنت دومرحله‏ای بر اساس جنس

P.value

Chi-squre

کل

(درصد) تعداد

پاپیلای اطراف ایمپلنت دومرحله‏ای

جنس

100-50 درصد   (2)

50-0 درصد   (1)

964/0

(0/100) 9

(4/44) 4

(6/55) 5

(درصد) تعداد

مرد

(0/100) 11

(5/45) 5

(5/54) 6

(درصد) تعداد

زن


 

 

 

 

 


از 20 بیمار مورد مطالعه، 10 نفر با میانگین سنی 1/10±2/38 سال دارای پاپیلای با ابعاد 50-0 درصد (شاخص 1 jemt) و10 نفر هم با میانگین سنی 87/6±9/42 سال، دارای پاپیلای با ابعاد 100-50 درصد (شاخص 2 jemt) بودند، که این ارتباط از لحاظ آماری معنی‏دار نبود (05/0P>).

از 20 بیمار مورد مطالعه، 11 نفر با میانگین سنی 1/10±8/36 سال، دارای پاپیلای با ابعاد 50-0 درصد (شاخص 1 jemt) و 9 نفر هم با میانگین سنی 60/7±11/40 سال، دارای پاپیلای با ابعاد 100-50 درصد (شاخص 2 jemt) بودند که این ارتباط از لحاظ آماری معنی‏دار نبود (05/0P>).

بحث

Ericsson و همکاران(8)، Abrahamsson و همکاران(9) و Hermann و همکاران(10) در مطالعاتی جداگانه ایمپلنت‏های یک‏مرحله‏ای و دومرحله‏ای را مورد مطالعه قرار دادند و مشاهده کردند که در همه موارد بافت نرم اطراف ایمپلنت طول‏های تقریبا مشابهی داشت، بنابراین می‏توان نتیجه گرفت که روش‏های جراحی، شکل، ترکیب و گسترش عرض بیولوژیک را تحت تاثیر قرار نمی‏دهد، که با این مطالعه همخوانی دارند.

Gargiulo و همکاران(11) ابعاد عرض بیولوژیک را در اطراف دندان جسد، 73/2 میلی‏متر اندازه گرفتند که در این مطالعه بدون احتساب عمق پروبینگ 87/1 میلی‏متر اندازه‏گیری شد.

Chung و همکاران(12) در مطالعه خود ضخامت مخاط را با یک وسیله اولتراسونیک در حد عمق سالکوس و در میدباکال ایمپلنت و دندان سمت مقابل، اندازه‏گیری و مقایسه کردند. به طور میانگین، ضخامت مخاط در ناحیه میدباکال ایمپلنت 2 میلی‏متر و در ناحیه میدباکال دندان 1/1 میلی‏متر گزارش شد. همچنین طی یک بررسی، میزان پاپیلا در مجاورت ایمپلنت‏های تک دندان و دومرحله‏ای با دندان سمت مقابل مقایسه شد، که این میانگین در اطراف ایمپلنت، 4/2 میلی‏متر و در اطراف دندان، 7/2 میلی‏متر ثبت گردید.(12) در این مطالعه نیز ضخامت مخاط در ناحیه میدباکال دندان طبیعی 29/2 میلی‏متر و در ناحیه میدباکال ایمپلنت یک‏مرحله‏ای 21/2 میلی‏متر و در ناحیه میدباکال ایمپلنت دومرحله‏ای 06/2 میلی‏متر اندازه‏گیری شد.

در مطالعه‏ای که توسط پاک نژاد و همکاران(13) انجام گرفته بود، از 28 ایمپلنت 14 نمونه به صورت دومرحله‏ای و 14 نمونه به صورت یک مرحله‏ای قرار داده شدند. میانگین عرض بیولوژیک در ایمپلنت‏های یک مرحله ای 48/0±42/1 میلی‏متر، در ایمپلنت‏های دومرحله‏ای 48/0±67/1 میلی‏متر و در دندان کنترل 60/0±47/1 میلی‏متر بود. تفاوت عرض بیولوژیک بین ایمپلنت‏های یک مرحله‏ای و ایمپلنت‏های دومرحله‏ای از لحاظ آماری معنی‏دار نبود. میانگین شاخص پاپیلا (PI) در ایمپلنت یک مرحله‏ای 52/0±50/2، در دومرحله‏ای 55/0± 53/2 و در دندان شاهد 47/0±72/2 بود. میانگین ضخامت بافت نرم (MT) در اطراف ایمپلنت یک مرحله‏ای 48/0±10/3 میلی‏متر، در دومرحله‏ای 75/0±09/3 میلی‏متر و در دندان کنترل 88/0±57/2 میلی‏متر بود. از لحاظ شاخص‏های مورد بررسی در این مطالعه اختلاف معنی‏داری بین ایمپلنت‏های دومرحله‏ای و یک مرحله‏ای با یکدیگر و نیز ایمپلنت‏ها با دندان‏ها مشاهده نشد. در مطالعه حاضر نیز اختلاف معنی‏داری بین عرض بیولوژیک ایمپلنت یک‏مرحله‏ای و دومرحله‏ای با همدیگر و همچنین با دندان طبیعی وجود نداشت. اما ابعاد پاپیلا در ایمپلنت یک‏مرحله‏ای با دندان طبیعی به اختلاف معنی‏دار بسیار نزدیک بود و اختلاف ابعاد پاپیلای اطراف ایمپلنت دومرحله‏ای با دندان طبیعی معنی‏دار بود. ابعاد پاپیلا و ضخامت مخاط در ایمپلنت‏های یک‏مرحله‏ای و دومرحله‏ای با همدیگر تفاوت معنی‏داری نداشتند اما ضخامت مخاط در ایمپلنت دومرحله‏ای با دندان اختلاف معنی‏داری داشت.

Ericsson و همکاران(14) عرض بیولوژیک را در ایمپلنت‏هایی که به روش‏های دومرحله‏ای و یک‏مرحله‏ای قرار داده شده بودند، بررسی و بیان کردند که این پارامتر در گروه یک‏مرحله‏ای 9/2 میلی‏متر و در گروه دومرحله‏ای 3/2 میلی‏متر بود و دو گروه تفاوت معنی‏داری از لحاظ این شاخص نداشتند. در مطالعه حاضر نیز مقدار عرض بیولوژیک اطراف ایمپلنت یک‏مرحله‏ای 52/0±675/1 و اطراف ایمپلنت دومرحله‏ای 44/0±725/1 اندازه‏گیری شد که این اختلاف معنی‏دار نبود.

یک مشکل عمده در رابطه با ایمپلنت‏های نواحی قدامی، بازسازی پاپیلا است. از آنجا که پس از کشیدن دندان همواره مقداری تحلیل استخوان در ناحیه کرستال روی خواهد داد(15)، قابلیت تشکیل مجدد پاپیلا توسط پروتز از اهمیت ویژه‏ای برخوردار است.

در این مطالعه شاخص پاپیلا بر اساس طبقه بندی Jemt صورت پذیرفت. ابعاد پاپیلا اطراف دندان طبیعی در 30 درصد موارد کمتر از 50 درصد (رتبه 1) و در 70 درصد موارد بیشتر از 50 درصد (رتبه 2) امبراژور لثه‏ای دندان را پر کرده بود و اطراف ایمپلنت یک‏مرحله‏ای در 50 درصد موارد موارد کمتر از 50 درصد (رتبه 1) و در 50 درصد موارد بیشتر از 50 درصد (رتبه 2) امبراژور لثه‏ای توسط پاپیلا پر شده بود و همچنین در اطراف ایمپلنت دومرحله‏ای در 55 درصد موارد کمتر از 50 درصد (رتبه 1) و در 45 درصد موارد بیشتر از 50 درصد (رتبه 2) امبراژور لثه‏ای توسط پاپیلا پر شده بود که این اختلاف ابعاد پاپیلا بین ایمپلنت یک‏مرحله‏ای و دندان سمت مقابل از نظر آماری به یک اختلاف معنی‏دار بسیار نزدیک بود و اختلاف ابعاد پاپیلا بین ایمپلنت دومرحله‏ای و دندان سمت مقابل از لحاظ آماری معنی‏دار بود و اما اختلاف ابعاد پاپیلا اطراف ایمپلنت یک‏مرحله‏ای و دومرحله‏ای از لحاظ آماری ناچیزی بوده و معنی‏دار نبود.

Schropp و همکاران(16)، شکل‏گیری پاپیلا را در مجاورت ایمپلنت‏های تک دندان و دومرحله‏ای بررسی کردند که 63 درصد دارای رتبه 2 و 37 درصد دارای رتبه صفر بودند.

Cardaropoli و همکارانش(17) شکل گیری پاپیلا را در مجاورت ایمپلنت‏های تک دندان و دومرحله‏ای ارزیابی کردند. نتیجه این که در 86  درصد بیماران پاپیلا بیشتر از 50 درصد (رتبه 2) تشکیل شده بود. در مطالعه حاضر با توجه به بالا بودن میانگین سن بیماران (8±39 سال) و افزایش احتمال تحلیل استخوان کرستال، ابعاد پاپیلا نسبت به مطالعات دیگر مقداری کمتر بود.

Cardaropoli و همکارانش(17) همچنین ضخامت مخاط در ایمپلنت‏های دومرحله‏ای و تک دندان را یک سال بعد از Loading با یک وسیله اولتراسونیک، 3 میلی‏متر اپیکالی‏تر از مارجین بافت نرم در سمت فاسیال، (2/2 میلی‏متر) در ایمپلنت و در مورد دندان مجاور (9/0 میلی‏متر) ثبت کردند. در مطالعه حاضر نیز اختلاف بین ضخامت مخاط اطراف ایمپلنت دومرحله‏ای و دندان طبیعی از لحاظ آماری معنی‏دار بود.

مقاله‏ای که عرض بیولوژیک، ضخامت مخاط و ابعاد پاپیلا را اطراف ایمپلنت‏های یک‏مرحله‏ای و دومرحله‏ای براساس سن و جنس بیماران با هم مقایسه کرده باشد یافت نشد، در مطالعه ما پس از مقایسه شاخص‏های ذکر شده بر اساس سن و جنس بیماران، هیچگونه اختلاف معنی‏داری بین ایمپلنت‏های یک‏مرحله‏ای و دومرحله‏ای مشاهده نگردید.

نتیجه گیری

در مطالعه ما ابعاد پاپیلای اطراف ایمپلنت دومرحله‏ای در مقایسه با دندان دارای اختلاف معنی‏دار بود و تفاوت ضخامت مخاط اطراف ایمپلنت دومرحله‏ای با دندان نیز معنی‏دار بود. ابعاد پاپیلای اطراف ایمپلنت یک‏مرحله‏ای در مقایسه با دندان به یک اختلاف معنی‏دار نزدیک بود در مقایسه عرض بیولوژیک ضخامت مخاط به ابعاد پاپیلای اطراف ایمپلنت یک‏مرحله‏ای و دومرحله‏ای براساس سن و جنس بیماران اختلاف معنی‏داری مشاهده نشد.

تشکر و قدردانی

از مرکز تحقیقات بیماری‏های دهان و دندان دانشگاه علوم پزشکی زاهدان به خاطر فراهم کردن بستر مطلوب در راستای پیشبرد اهداف این تحقیق صمیمانه تشکر می‏شود. در ضمن این مقاله منتج از پایان نامه شماره 1230 می‏باشد.

  1. Izadi M, Moghareabed A, Nasiri S, Tavakoli M, Yaghini J. Maintenance of Dental Implants. A Review. J Dent Sch 2013; 31(3): 169-79. (Persian)
  2. Stappert CH, Romeo D. Soft tissue enhancement after implant place ment. Int J Periodont Restor Dent 2013; 23(4): 170-85.
  3. From S, Salierno CH. Presenting on implant complications. J Periodant 2012; 110(4): 120-5.
  4. Hermann F, Lerner H, Palti A. Factors influencing the preservation of the periimplant marginal bone. Implant Dent 2007; 16(3): 165-75.
  5. Sammartino G, Marenzi G, Espedito Di Lauro A, Paolantoni G. Aesthetics in Oral Implantology: Biological, Clinical, Surgical, and Prosthetic Aspects. Implant Dent 2007; 16(7): 54-65.
  6. Paknejad M, Kashefi M, Moslemi N. Comparative evaluation of soft tissue characteristics around implant and tooth. J Dent Med 2009; 21(3): 150-5.
  7. Linkevicius T, Apse P. Biologic width around implant: An evidence-base review. Stomatologija Baltic Dant Maxillofac J 2008; 10(5): 27-35.
  8. Ericsson I, Nilner K, Klinge B, Glantz P-O. Radiographical and Histological Characteristics of Submerged and Nonsubmerged Titanium Implants. An experimental study in the labrador dog. Clin Oral Implants Res 1996; 7: 20-6.
  9. Abrahamsson I, Berglundh T, Moon I-S, Lindhe J. Peri-implant tissues at submerged and non submerged titanium implants. J Clin Periodontol 1999; 26(3): 577-600.
  10. Hermann Js, Buser D, Schenk Rk, Schoolfield Jd, Cochran Dl. Biologic width around one- and two-piece titanium implants. A histometric evaluation of unloaded nonsubmerged and submerged implants in the canine mandible. Clin Oral Imp Res 2001; 12(5): 552-9.
  11. Gargiulo Aw, Wentz Fm, Orban B. Dimensions And Relations Of The Dentogingival Junction In Humans. J Periodontol 1961; 32(7): 261-7.
  12. Chung Dm, Oh Tj, Shotwell Jl, Misch Ce, Wang Hl. Significance of keratinized mucosa in maintenance of dental implants with different surfaces. J Periodontol 2006; 77(4): 1410-20.
  13. Paknejad M, Kashefi M, Moslemi N. Comparative evaluation of soft tissue characteristics around implant and tooth. J Dent Med 2009; 21(3): 150-5.
  14. Albrektsson T, Wennerberg A, Oral Implant Surfaces: Part 2- Review Focusing On Clinical Knowledge of Different Surfaces. Int J Prosthodont 2004; 17(8): 544-64.
  15. Araújo Mg, Lindhe J. Dimensional ridge alterations following tooth extraction. An experimental study in the dog. J Clin Periodontol 2005; 32(2): 212-8.
  16. Schropp L, Isidor F, Kostopoulos L, Wentel A. Interproximal papilla levels following early versus delayed placement of single-tooth implants: A Controlled Clinical Trial. Int J Oral Maxillofac Implants 2005; 20(9):
    753-61.
  17. Cardaropoli G, Lekholm U, Wennstrom Jl. Tissue Alterations at Implant Supportedreplacements: A 1-Year Prospective Clinical Study. Clin Oral Implant Res 2006; 17(4): 165-71.