پیشگیری از تکثیر ویروس هرپس سیمپلکس تیپ 1 با عصاره آبی ریشه گیاه سرخارگل

فراهانی, ملیحه

doi:10.22038/jmds.2014.3634

پیشگیری از تکثیر ویروس هرپس سیمپلکس تیپ 1 با عصاره آبی ریشه گیاه سرخارگل

نویسنده

ملیحه فراهانی

دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه میکروبیولوژی، دانشگاه آزاداسلامی، واحد قم، ایران

10.22038/jmds.2014.3634

چکیده

مقدمه: کاربرد دارویی گیاهان برای درمان بیماری‏های گوناگون در زندگی انسان بسیار دیده شده است. امروزه درمان آلودگی‏های ویروسی با داروهای شیمیایی در دسترس با پیدایش مقاومت دارویی در ویروس‏ها با چالش‏هایی روبرو شده است، لذا نیاز به داروهای ضدویروسی نوین احساس می‏گردد. در این پژوهش اثر بازدارندگی گیاه سرخارگل بر ویروس هرپس سیمپلکس تیپ 1 در زمان‏های گوناگون اثردهی عصاره بررسی شد.
مواد و روش‏ها: نخست عصاره آبی ریشه این گیاه فراهم گردید و پس از سنجش آستانه توکسیسیته آن بر روی دودمان یاخته ای
(Human epithelial type 2 Hep-2) با ارزیابی (Cytopathic effect) CPE، اثرضدویروسی عصاره گیاهی با روش Neutralization Test (NT) در زمان‏های یک، دو و سه ساعت اثردهی عصاره سرخارگل پس از تلقیح ویروس هرپس سیمپلکس تیپ 1 بررسی گردید.
یافته ‏ها: عصاره گیاه سرخارگل در غلظت‏های μg/ml 900-50هیچ گونه اثر کشندگی بر روی یاخته‏ها نداشت. یافته‏ها نشانگر بیش‏ترین ویژگی بازدارندگی این گیاه در یک ساعت پس از بردن ویروس بر روی یاخته‏ها بود که در رقت‏های μg/ml 900-500 بازدارنده کامل تکثیر ویروس بود، ولی این ویژگی ضدهرپسی در دو و سه ساعت کاهش یافت.
نتیجه‎گیری: گیاه سرخارگل در غلظت‏های غیرتوکسیک به کار رفته بر روی دودمان‏های یاخته‏ای، اثر ضدهرپسی خوبی را بر روی ویروس هرپس سیمپلکس تیپ 1 نشان داد. برای پیدا کردن سازوکار اثر این دارو نیاز به کارآزمایی بیش‏تر می‏باشد تا در ساخت داروهای ضدهرپسی به کار رود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Inhibition of HSV-1 Multiplication by Aqueous Extract of Echinacea Purpurea Root

نویسنده [English]

Maliheh Farahani

M.Sc. Dept of Microbiology of Qom Branch, Islamic Azad University, Qom-Iran

چکیده [English]

Introduction: Medicinal application of plants has been after used for the treatment of different diseases throughout human history. There is an increasing need for antiviral drugs since the treatment of viral infections with the available antiviral drugs often leads to the problem of viral resistance. In the present study, Echinacea purpurea plant with ethnomedical background was tested for its inhibitory effect on HSV-1 multiplication at different exposure times.
Materials & Methods: Root part of Echinacea purpurea plant was extracted with decoction method to obtain crude aqueous extract. This extract was screened for its cytotoxicity against Hep II cell line by CPE assay. Antiviral property of the plant extract was determined by Neutralization Test (NT) at one, two and three hours after extract oxposufe following inoculation of HSV-1.
Results: Echinacea purpurea plant did not have toxic effect at 50-900 μg/ml concentrations to the cell lines used. Findings indicated that plant extract had the highest inhibitory property when used one hour after virus inoculation that was completely inhibitory for virus replication in concentrations500-900μg/ml, but this anti-herpes specificity decreased in two and three hours.
Conclusion: Echinacea purpurea extract exhibited significant antiherpes effect on HSV-1 at nontoxic concentrations to the cell line used. Further research is needed to find action the mechanism of this plant before it could be used in conformation of antiherpes drugs.

کلیدواژه‌ها [English]

multiplication
HSV-1
Echinacea purpurea

اصل مقاله

مقدمه

کاربرد داروییگیاهان در زندگی انسان برای درمان بیماری‏های گوناگون، در دست نوشته‏های گذشتگان بسیار یاد شده است. یافته‏های به دست آمده از انسان یخی یافت شده در کوه‏های آلپ (5300 سال پیش از میلاد) نشانگر کاربرد داروهای گیاهی برای درمان انگل روده می‏باشد.⁽¹⁾ بر پایه برآورد سازمان جهانی بهداشت (WHO)، 80 درصد مردم جهان داروهای گیاهی را، به دلیل گران بودن داروهای شیمیایی برای درمان بیماری‏ها به کار می‏برند.⁽²⁾ هم چنین در ساختار 30 درصد داروهای نوین امروزی از گیاهان دارویی بهره گرفته‏ شده است.^(5-3)

تمدن باستانی ایران هم پیشینه‏ای دیرینه در زمینه آشنایی و درمان با گیاهان دارویی دارد و دردست نوشته‏های دانشمندان ایرانی مانندابن سینا و زکریای رازی کاربرد گیاهان دردرمان بیماری‏های گوناگون به چشم می‏خورد.⁽⁶⁾پژوهش‏های نوین هم نشانگر اثر ضدویروسی گروهی از گیاهان دارویی می‏باشد^(8و7)واین ویژگی درگیاهان دارای تانن، ترپنوئید، آلکالوئید و فلاونوئید به چشم می‏خورد.^(10و9) در این باره می‏توان از گیاه چای سبز نام برد که فلاونوئیدهای این گیاه اثر ضدویروسی بر روی ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV)⁽¹¹⁾و ویروس سین سیشیال تنفسی (RSV)⁽¹²⁾دارند. ویروس هرپس سیمپلکس تیپ 1 به فراوانی در میان انسان‏ها دیده می‏شود و دارای میزبان‏های زیادی است. این ویروس باعث آلودگی‏های پوستی و مخاط دهان، گلو، مری و چشم می‏شود و ویروس در برخورد مستقیم فرد آلوده با فرد سالم از راه زخم‏های پوستی یا لایه‏های مخاطی (همانند دهان یا اندام تناسلی) منتقل می‏شود. امروزه درمان آلودگی‏های ویروس هرپس سیمپلکس تیپ 1 با داروهای شیمیایی امروزی، به دلیل پیدایش مقاومت دارویی در ویروس مانند مقاومت HSV به آسیکلوویر در پی جهش رخ داده در ژن TK ویروسی یا ژن DNA پلیمراز ویروسی^(15-13)، دوره نهفتگی آن در بدن میزبان و برگشت بیماری، با چالش‏هایی روبرو گردیده است. پس بایستی در پی یافتن داروهای ضدهرپسی نوین
باشیم⁽¹^8-¹⁶⁾ و گیاهان دارویی می‏توانند یک راهکار تازه برای درمان بیماری‏های این ویروس باشند.⁽¹⁹⁾

در این مقاله پژوهشی اثر ضدویروسی گیاه سرخارگل از تیره کاسنی، گونه پورپورا (Echinacea purpurea) در زمان‏های گوناگون اثردهی عصاره پس از تلقیح ویروس هرپس سیمپلکس تیپ 1 بر روی کشت یاخته‏ای Hep-2 بررسی گردید. این گیاه بومی آمریکای شمال شرقی و مرکزی است. سرخارگل گیاهی چند ساله و پایا است که بخش داروییش ریشه و ساقه زیرزمینی آن می‏باشد. گل‏ها به رنگ ارغوانی، زرد و نارنجی دیده می‌شوند. ریشه و پیکر رویشی این گیاه دارای مواد ارزشمندی مانند آلکیلآمیدها، ایزوبوتیل آمید، اسید شیکوریک، کافتاریک اسید، اکیناکوزید، پلی استیلن‏های آنتی بیوتیک، اینولین، کافئیک و فورلیک اسید، پلی ساکاریدها، روغن فرار و آمیدها است. همچنین سرخارگل دارای اسانس هم می‌باشد که مهمترین ترکیب‏های سازنده آن هومولن، کاریوفیلن و اکسید کاریوفیلن است. در گذشته سرخ پوستان آمریکایی گیاه سرخارگل را برای درمان مارگزیدگی، تب و زخم‏های کهنه به کار می‏بردند.⁽²⁰⁾ دم کرده آن در پزشکی سنتی برای سرخک، سرماخوردگی، آلودگی‏های قارچی، درمان دمل‏ها، جوش، آلودگی باکتریایی، تب خال‏ها، دیفتری، ایدز، مالاریا و سیفیلیس به کار می‏رود.⁽⁶⁾ در پزشکی نوین سرخارگل از گیاهان دارویی برگزیده سازمان بهداشت جهانی (WHO) است که به دلیل ویژگی ضدسرماخوردگی و درمان بیماری‏های دستگاه تنفسی و ادراری آن می‏باشد.⁽²¹⁾ سرخارگل در 50 سال گذشته برای داشتن ویژگی ضدویروسی، ضدقارچی و ضدباکتریایی خود در جهان شناخته شده است^(22و20) و کاربرد این گیاه برای مارگزیدگی و سیاه زخم ثابت شده است.⁽²³⁾

مواد و روش‏ها

گیاه سرخارگل(Echinacea purpurea)از پژوهشکده گیاهان دارویی کرج فراهم گردید و به تایید کارشناس گیاه شناسی دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی رسید. بخش ریشه آن جداگانه در دمای اتاق خشک گردید و سپس با آسیاب به صورت گرد در آورده شد. 100 گرم از گرد گیاه به 100 میلی لیتر آب مقطر افزوده شد و برای 10 دقیقه جوشانده شد و با کاغذ صافی پالایه شد.^(25و24) عصاره پالایه شده در دستگاه فریزدرایر خشک گردید.^(27و26) از عصاره گیاهی خشک شده محلول کاربردی با غلظت μg/ml1000 با استفاده از محیط کشت DMEM (Dulbeco's modified Eaggle medium)فراهم گردید و تا زمان آزمایش در یخچال نگهداری شد.

هرپس سیمپلکس ویروس تیپ 1 سویه KOS به عنوان یک ویروس دارای ژنوم DNA دو رشته‏ای و دودمان یاخته‏ای Hep-2 برای کشت ویروس به کار برده شدند. کشت یاخته‏ای Hep-2 و ویروس هرپس سیمپلکس تیپ 1 از آزمایشگاه‏های ویروس‏شناسی دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران فراهم گردید.

با فراهم کردن کشت یاخته‏ای Hep-2با روش پاساژ دادن و بردن ویروس هرپس سیمپلکس تیپ 1 بر روی آن شمار زیادی ویروس برای بررسی عیار ویروس به دست می‏آید. هنگامی که اثر سایتوپاتیک ویروس‏ها بیش از 80% تک لایه یاخته‏ها را فراگرفت، ویروس‏ها برداشت شدند و سپس با روش TCID50 (50% Tissue Culture Infective Dose) عیار ویروس سنجیده شد.⁽²⁸⁾اندازه‏ای از ویروس که توانسته بود 50% یاخته‏های Hep-2 را آلوده کند، عیار ویروس با روش TCID₅₀ به شمار می‏آید.

نخست یاخته‏هایHep-2 در میکروپلیت 96 خانه کشت داده شدند و پس از این که تک لایه کاملی از یاخته‏ها پدیدار شد، رقت‏های گوناگونی از عصاره گیاهی سرخارگل (50، 100، 200، 300، 400، 500، 600، 700، 800 و 900 μg/ml) در محیط کشتDMEM دارای 10 درصد سرم جنین گوساله (FCS) به یاخته‏ها افزوده گردید و در چاهک کنترل یاخته تنها محیط کشت ریخته شد. در پایان پلیت آماده شده در گرمخانه ⁰C37 گذاشته شد و تا یک هفته هر روز اثر توکسیسیته عصاره گیاه به صورت CPE (Cytopathic effect) از دید میکروسکوپی بررسی گردید. این ویژگی به صورت آسیب ندیدن یاخته‏ها بدون نشان دادن اثر سایتوپاتیک عصاره بر روی آنها دیده می‏شود.

نخست یاخته‏هایHep-2 در میکروپلیت 96 خانه کشت داده شدند و پس از این که تک لایه کاملی از یاخته‏ها پدیدار شد، 100TCID50 ویروس هرپس سیمپلکس تیپ 1 بر روی کشت یاخته‏ای برده شد. در خانه کنترل یاخته تنها محیط کشت و در خانه کنترل ویروس محیط کشت با ویروس و در خانه کنترل دارو محیط کشت با بالاترین غلظت غیرتوکسیک عصاره سرخارگل ریخته شد. سپس رقت‏های گوناگونی از عصاره گیاهی سرخارگل (50، 100، 200، 300، 400، 500، 600، 700، 800 و 900 μg/ml) در زمان‏های یک ساعت، دو ساعت و سه ساعت پس از بردن ویروس بر روی یاخته‏ها به خانه‏ها افزوده گردید. در پایان پلیت آماده شده در گرمخانه ⁰C37 گذاشته شد و تا یک هفته هر روز اثر ضدویروسی عصاره با روش Neutralization test (NT)به صورت بازدارندگی از CPE (Cytopathic effect) ویروس از دید میکروسکوپی بررسی گردید. این ویژگی به صورت آسیب ندیدن یاخته‏ها بدون نشان دادن اثر سایتوپاتیک ویروس بر روی آنها دیده می‏شود. هرکدام از آزمایش‏ها 3 بار بررسی شد.

یافته‏ ها

دراین پژوهش عیار ویروسی %ml TCID50/ 10⁵×3 برای ویروس هرپس سیمپلکس تیپ 1 به دست آمد. در بررسی سیتوکسیسیته عصاره گیاهی سرخارگل دیده شد که در غلظت‏های به کار رفته آن، تنها غلظت μg/ml1000 اثر کشندگی بر روی یاخته‏های Hep-2 داشت و در غلظت‏های دیگر یاخته‏ها بدون آسیب یاخته‏ای بودند.

در آزمایش اثر ضدویروسی گیاه در زمان‏های گوناگوناثردهی عصاره نشان داد که عصاره سرخارگل در زمان یک ساعت در غلظت‏های غیرتوکسیک به کار رفته (50، 100، 200، 300، 400، 500، 600، 700، 800 و 900 μg/ml) بر روی دودمان‏های یاخته‏ای اثر ضدهرپسی خوبی بر روی ویروس هرپس سیمپلکس تیپ 1 دارد و می‏تواند در غلظت‏های بیش از μg/ml 400 بازدارنده تکثیر کامل ویروس باشد (جدول 1)، ولی پیشگیری از تکثیر کامل ویروس در زمان دو ساعت تا رقت‏های کم‏تر از
μg/ml 700 کاسته شده بود و آسیب یاخته‏ای (CPE) در پلیت آزمایشی پدیدار گردیده بود. ویژگی ضدهرپسی عصاره آبی سرخارگلدر زمان سه ساعت تنها در چاهک دارای غلظت μg/ml 900 بدون CPE دیده می‏شد. (جدول 1). نمودار 1 نشان‏دهنده اثر ضدهرپسی صددرصد گیاه سرخارگل در رقت‏های μg/ml 900-500 در زمان یک ساعتپس از بردن ویروس بر روی یاخته‏ها است که در رقت‏های پایین‏تر این ویژگی کاهش می‏یابد و در رقت μg/ml 50 از عصاره، ویروس هرپس سیمپلکس تیپ 1 توانسته بود 85% یاخته‏ها را آسیب زند.درحالی که عصاره گیاهی در دو ساعت در غلظت‏های
μg/ml 900-700 (نمودار 2) و در سه ساعت در غلظت μg/ml 900 به طور کامل از تکثیر ویروس هرپس سیمپلکس تیپ 1 پیشگیری می‏کند (نمودار 3). با گذشت زمان بیش‏تر برای اثردهی عصاره، CPE ویروس در غلظت‏های پایین‏تر 94% تا 100% دیده می‏شود، به ویژه در سه ساعت در بیش‏تر چاهک‏ها آسیب یاخته‏ای 69% تا 100% است. یافته‏های به دست آمده از این پژوهش نشانگر بیش‏ترین کارایی گیاه سرخارگل در بازدارندگی از تکثیر ویروس هرپس سیمپلکس تیپ 1 دریک ساعت پس از بردن ویروس بر روی یاخته‏های Hep-2 بود و هرچه زمان اثردهی عصاره سرخارگل بر روی ویروس هرپس سیمپلکس تیپ 1 بیش‏تر می‏شود، کارایی ضدویروسی عصاره در پیشگیری از تکثیر ویروس کم‏تر می‏شود و در چاهک‏های بیش‏تری از کشت یاخته‏ای، CPE ویروس به چشم می‏خورد. هم چنین در روز پایانی هفته آزمایش در زمان‏های یک ساعت و دو ساعت اثردهی عصارهدیده شد که عصاره گیاهی بر روی یاخته Hep-2 نقش نگهدارندگی دارد که در سه ساعت این نقش عصاره کم‏تر شده بود.

جدول 1 : بررسی اثر بازدارندگی عصاره سرخارگل بر تکثیر هرپس سیمپلکس تیپ 1 در زمان‏های گوناگون اثر دهی عصاره

زمان اثر دهی عصاره	غلظت عصاره
زمان اثر دهی عصاره	900 μg/ml	800 μg/ml	700 μg/ml	600 μg/ml	500 μg/ml	400 μg/ml	300 μg/ml	200 μg/ml	100 μg/ml	50 μg/ml
یک ساعت پس از تلقیح ویروس	-	-	-	-	-	+	+	+	+	+
دو ساعت پس از تلقیح ویروس	-	-	-	+	+	+	+	+	+	+
سه ساعت پس از تلقیح ویروس	-	+	+	+	+	+	+	+	+	+

: - دیده نشدن CPE ویروس

: + دیده شدن CPE ویروس

غلظت عصاره (μg/ml)

نمودار 1 : سنجش اثر ضدویروسی رقت‏های گوناگون عصاره سرخارگل دریک ساعت پس از تلقیح ویروس

غلظت عصاره (μg/ml)

نمودار 2 : سنجش اثر ضدویروسی رقت‏های گوناگون عصارهسرخارگل در دو ساعت پس از تلقیح ویروس

غلظت عصاره (μg/ml)

نمودار 3 : سنجش اثر ضدویروسی رقت‏های گوناگون عصارهسرخارگل درسه ساعت پس از تلقیح ویروس

بحث

در این پژوهش گیاهسرخارگل در غلظت‏های μg/ml 900-50 هیچ گونه اثر کشندگی بر روی یاخته‏های Hep-2 نداشت و تنها در بیش‏ترین غلظت عصاره گیاهی μg/ml 1000 آسیب یاخته‏ای دیده شد. گیاه اثر بازدارندگی کامل در غلظت‏های بیش از μg/ml 400 بر روی تکثیر ویروس HSV-1 نشان داد. یافته‏های به دست آمده نشانگر کارایی عصاره گیاهی در پیشگیری از تکثیر کامل ویروس در دامنه غلظتی μg/ml 900-700 در زمان دو ساعت پس از بردن ویروس بر روی یاخته‏ها بود و این ویژگی در سه ساعت به کم‏ترین اندازه خود رسیده بود تنها که چاهک دارای غلظت μg/ml 900 از عصاره آبی سرخارگل، بازدارنده تکثیر کامل ویروس هرپس سیمپلکس تیپ 1 بود (جدول 1). به طوری که این یافته‏ها نشانگر کاهش کارایی گیاه با افزایش زمان اثردهی عصاره پس از تلقیح ویروس می‏باشد، چون آسیب یاخته‏های Hep-2 در اثر گسترش ویروس و CPE بالای آن افزایش یافته است و عصاره گیاهی نمی‏تواند بازدارنده تکثیر ویروس باشد. دلیل دیگر این پدیده می‏تواند درصد کم مواد ضدهرپسی در عصاره آبی ریشه سرخارگل باشد که با جداسازی آنها کارایی بیش‏تری بر بازدارندگی از تکثیر ویروس خواهد داشت. برپایه داده‏های نموداری، گیاه هنگامی بیش‏ترین ویژگی ضدویروسی را از خود نشان می‏دهد که یک ساعت پس از بردن ویروس بر کشت یاخته‏ای به کار رود و درصد پیشگیری از اثر سایتوپاتیک ویروس با افزایش غلظت عصاره گیاهی افزایش می‏یابد. پژوهش‏هایی در زمینه ویژگی ضدویروسی سرخارگل شده است، ولی تاکنون این ویژگی در زمان‏های گوناگون اثردهی عصارهبررسی نگردیده است، در پژوهش قائمی و همکارانش⁽²⁹⁾ در ایران عصاره آبی پیکر رویشی گیاه سرخارگل اثر ضدهرپسی خوبی برروی ویروس هرپس سیمپلکس تیپ 1 در کشت Veroنشان داد.در کارآزمایی دیگر ویژگی ضدویروسی عصاره ریشه گونه‏های اکیناسه پورپورا و اکیناسه پالیدا برروی ویروس هرپس سیمپلکس تیپ 1 و ویروس آنفلوآنزا روی کشت یاخته‏ای Vero دیده شد و یافته‏های آن نشانگر ضدویروس بودن ترکیب آلکامیدی گیاه سرخارگل بود.⁽³⁰⁾ در حالی که در پژوهش ما عصاره آبی گیاه روی یاخته‏های Hep-2که از انسان گرفته شده است، بررسی گردید و ویژگی بازدارندگی خوبی بر تکثیر ویروس هرپس سیمپلکس تیپ 1 داشت. درکارآزماییدیگری ترکیب پلی ساکاریدی گیاه اکیناسه پورپورا برروی دوره نهفتگی ویروس هرپس سیمپلکس تیپ 1 بررسی گردید که با افزایش پاسخ ایمنی این دوره را کاهش می‏دهد.⁽³¹⁾ هم چنین در پژوهش Schneider و همکارانش⁽³²⁾ عصاره هیدروالکلی و افشره اکیناسه پالیدا برروی ویروس هرپس سیمپلکس تیپ 1 و 2 اثر ضدهرپسینشان دادند و در کشت یاخته‏های کلیه میمون ساخت پلاک ویروسی را تا 99% یا 100 درصد کاهش دادند. یافته‏های پژوهش عصاره‏های آبی و اتانولی چندین گونه سرخارگل بر روی ویروس‏های سرماخوردگی مانند رینوویروس‏ها، ویروس‏های آنفلوآنزا A) و (B و هرپس سیمپلکس تیپ 1 نشان داد که کم‏ترین غلظت بازدارنده تکثیر ویروس برای عصاره آبی گیاه برای ویروس هرپس سیمپلکس تیپ 1برابر μg/ml 4/1 بود^(34و33) هم چنین از پدیدار شدن نشانه‏های تکثیر ویروس‏های سرماخوردگی پیشگیری می‏کرد که این اثر ضدویروسی سرخارگل برای ترکیب‏های کافئیک اسید و پلی ساکاریدهای آن می‏باشد.^(38-35) در پژوهش ما کم‏ترین غلظت بازدارنده تکثیر ویروس برابر μg/ml 50 بود و یافته‏های به دست آمده گفته‏های آنها را در زمینه ویژگی ضدهرپسی اکیناسه پورپورا تایید می‏کند. اثر ضدهرپسی سرخارگلمی‏تواند در بخش بالینی در سنجش با داروهای امروزی مانند آسیکلوویر بررسی شود تا با تایید ویژگی ضدویروسی بهتر این گیاه امیدی تازه برای درمان بیماری‏های این ویروس که به درمان با داروهای امروزی مقاوم شده است، باشد. برای پیدا کردن سازوکار اثر این دارو بایستی پژوهش‏های بیش‏تری شود تا در ساخت داروهای ضدهرپسی به کار رود

نتیجه گیری

گیاه سرخارگل ویژگی ضدویروسی خوبی بر روی ویروس هرپس سیمپلکس تیپ 1 در کشت یاخته‏ای Hep-2 دارد و درصد پیشگیری از تکثیر ویروس با افزایش غلظت عصاره گیاهی افزایش می‏یابد،.

تشکر و قدردانی

با سپاس فراوان از آقای دکتر همکار، آقای دکتر ضیایی و خانم دکتر طلعت مختاری آزاد، مدیر گروه بخش ویروس‏شناسیدانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران کهدر این پژوهش، بسیار همکاری داشتند.

مراجع

Huffman MA. Animal self-medication and ethno-medicine: Exploration and exploitation of the medicinal properties of plants. Proc Nutr Soc 2003; 62 (2): 371-81.
Borris RP. Natural products research: Perspectives from a major pharmaceutical company. J Ethnopharmacol 1996; 51(1-3): 29-38.
Yuan R, Lin Y. Traditional Chinese medicine: An approach to scientific proof and clinical validation. Pharmacology & Therapeutics 2000; 86(2): 191-8.
Amin G. Popular Medicinal Plants of Iran. 1^st ed. Tehran: Research Deputy of Health Ministry; 1991. P. 39. (Persian)
Torres E, Sawyer TL. Healing with Herbs and Rituals. New Mexico: University of New Mexico Press; 2006;
P. 93.
Zargari A. Medicinal Plants. 3rd ed. Tehran: Tehran University Publications; 1996. P. 513-34. (Persian)
Isaacs CE, Wen GY, Xu W. Epigallocatechin gallate inactivates clinical isolates of herpes simplex virus. Antimicrob Agents Chemother 2008; 52(3): 962-70.
Reichling J, Neuner A, Sharaf M, Harkenthal M, Schnitzler P. Antiviral activity of Rhus aromatica (fragrant sumac) extract against two types of herpes simplex viruses in cell culture. Pharmazie 2009; 64(8): 538-541.
Rocha Martins LR, Brenzan MA, Nakamura CV, Dias Filho BP, Nakamura TU, Ranieri Cortez LE, et al. In vitro antiviral activity from Acanthospermum australe on herpesvirus and poliovirus. Pharm Biol 2011; 49(1):
26-31.
Krishnan N, Ramanathan S, Sasidharan S, Murugaiyah V, Mansor SM. Antimicrobial activity evaluation of Cassia spectabilis leaf extracts. Int J Pharmacol 2010; 6(4): 510-4.
Critchfield JW, Butera ST, Folks TM. Inhibition of HIV activation in latently infected cells by flavonoid compounds. AIDS Res Hum Retroviruses 1996; 12(1): 39-46.
Barnard DL, Huffman JH, Meyerson LR, Sidwell RW. Mode of inhibition of respiratory syncytial virus by a plant flavonoid. Chemotherapy 1993; 39(3): 212-7.
Frobert E, Ooka T, Cortay JC. Herpes Simplex virus thymidine kinase mutations associated with resistance to acyclovir: A site-directed mutagenesis study. Antimicrob Agents Chemother 2005; 49(3): 1055-9.
Field AK, Biron KK. The end of innocerice revisited: Resistance of herpesvirus to antiviral drugs. Clin Microbiol Rev 1994; 7(1): 1-13.
Vlietinck AJ, Vanden Berghe DA. Can ethnopharmacology contribute to the development of antiviral drugs? J Ethnopharmacol 1991; 32(1-3): 141-53.
Wozniak MA, Mee AP, Itzhaki RF. Herpes simplex virus type 1 DNA is located within Alzheimer's disease amyloid plaques. J Pathol 200; 217(1): 131-8.
Fatahzadeh M, Schwartz RA. Human herpes simplex virus infections: Epidemiology, pathogenesis, symptomatology, diagnosis, and management. J Am Acad Dermatol 2007; 57(5): 737-63.
Smith JS, Robinson NJ. Age-specific prevalence of infection with herpes simplex virus types 2 and 1: A global review. J Infect Dis 2002; 186(1): S3-28.
Cseke LJ, Kirakosyan A, Kaufman PB. Natural Products from Plants. Canada: CRC Press; 2006; P. 276.
Bergner P. Antiviral botanicals in herbal medicine. Medical Herbalism 2005; 14(3): 1-12.
Caruso TJ, Gwaltney JM. Treatment of the common cold with echinacea: A structured review. Clin Infect Dis 2005; 40(6): 807-10.
Gillespie EL, Coleman CI. The effect of Echinacea on upper respiratory infection symptom severity and quality of life. Conn Med 2006; 70(2): 93-7.
See D, Berman S, Justis J. A phase I study on the safety of Echinacea angustifolia and its effect on viral load in HIV infected individuals. J Amer Nutr Assoc 1998; 1(1): 14-1.
GardenGuides. com. Preparing herbal remedies. [Oct 2009]. Available at: URL: http://www. gardenguides. com/1442-preparing-herbal-remedies. html.
Chanchal C. Delivery systems and dosage strategies in herbal medicine. [Mar 2009]. Available at: URL: http://www. chanchalcabrera. com/delivery-systems-and-dosage-strategie.
Jewell S. How to prepare herbal decoctions, tinctures and syrups. [Oct 2009]. Available at: URL: http://www. ehow. com/how_5051295_prepare-herbal-decoction-tinctures-syrups. html.
Yan X, Rana J, Chandra A, Vredeveld D, Ware H, Rebhun J, et al. Medicinal herb extraction strategy. a solvent selection and extraction method study. 2008. Available at: URL: http://www. nt. ntnu. no/users/skoge/prost/proceedings/aiche-2008/ data/papers/P125270. pdf
Cragg GM, Newman DJ, Snader KM. Natural products in drug discovery and development. J Nat Prod 1997; 60(1): 52-60.
Ghaemi A, Soleimanjahi H, Farshbaf Moghaddam M, Yazdani N,Zaki dizaji H. Evaluation of antiviral activity of aerial part of Echinacea purpurea extract against herpes simplex virus type 1. Hakim Research Journal 2007; 9(4): 59-64. (Persian)
Hudson J, Vimalanathan S, Kang L, Kang L, Amiguet VT, Livesey J, et al. Characterization of antiviral activities in Echinacea root preparations. Pharmaceuti Biol 2005; 790-6.
Ghaemi A, Soleimanjahi H, Gill P, Arefian E, Soudi S, Hassan Z. Echinacea purpurea polysaccharide reduces the latency rate in herpes simplex virus type-1 infections. Intervirology 2009; 52(1): 29-34.
Schneider S, Reichling J. Anti-herpetic properties of hydroalcoholic extracts and pressed juice from Echinacea pallida. Planta Med 2010; 76(3): 265-72.
Hudson JB. The use of herbal extracts in the control of influenza. J Med Plant Res 2009; 3(13): 1189-95.
Hudson JB, Vimalanathan S. Echinacea—A source of potent antivirals for respiratory virus infections. Pharmaceutic 2011; 4(7): 1019-31.
Yale SH, Liu K. Echinacea purpurea therapy for the treatment of the common cold: A randomized, double-blind, placebo-controlled clinical trial. Arch Intern Med 2004; 164(11): 1237-41.
Vimalanathan S, Kang L, Treyvaud Amiguet V, Livesey J, Arnason JT, Hudson J. Echinacea purpurea aerial parts contain multiple antiviral compounds. Pharm Biol 2005; 43(9): 740-45.
See H, Wark P. Innate immune response to viral infection of the lungs. Paediatr Respir Rev 2008; 9(4): 243-50.
Hudson JB. The multiple actions of the phytomedicine Echinacea in the treatment of colds and flu. J Med Plants Res 2010; 4(25): P. 2746-52.