تاثیر چای سبز در کنترل و کاهش بیماری‏های پریودنتال و پوسیدگی دندان - یک مرور نظام مند

نوع مقاله : مقاله مروری و متاآنالیز

نویسندگان

1 PhD سلامت دهان و دندانپزشکی اجتماعی، مرکز تحقیقات ترابی نژاد، استادیار گروه سلامت دهان و دندانپزشکی جامعه نگر، دانشکده دندانپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، ایران

2 دانشجوی دندانپزشکی،کمیته پژوهش های دانشجویان، دانشکده دندانپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، ایران

چکیده

مقدمه: چای سبز با اجزای شیمیایی فعال خود دارای خواص دارویی متنوعی از جمله آنتی‏اکسیدان، ضدالتهاب و ضدباکتری می‏باشد. اثرات بالقوه حفاظتی چای سبز بر سلامت دهان می‏تواند به دلیل وجود کاتچین و فلوراید موجود در آن وابسته می باشد. هدف از این مطالعه مرور نظام مند تحقیقات در دسترس برای ارزیابی اثر محصولات چای سبز بر کنترل و کاهش ژنژِیویت ناشی از پلاک و پوسیدگی دندانی می‏باشد.
 
 
 
 
 
 
 
 
مواد و روش‏ها: این مطالعه در قالب مرورنظام مند مطالعات کارآزمایی بالینی تصادفی موجود در پایگاه‏های داده‏ای PubMed، Iranmedex، GoogleScholar و Cochrane ‏بود. مقالات بر اساس چک لیست‏های ارزیابی نقادانه بررسی شده و انتخاب شدند. پایان‏نامه‏های عمومی و تخصصی دندانپزشکی و داروسازی نیز بررسی گردیدند. شرکت‏کنندگان افراد سالم بدون بیماری سیستمیک و شدید پریودونتال بودند و مداخلات مصرف چای سبز به شکل دهان‏شویه، مصرف روزانه چای سبز، آدامس و به صورت مصرف موضعی بود. پیامدهای کاهش پلاک،پوسیدگی، خونریزی هنگام پروب کردن، عمق پاکت و از دست رفتن چسبندگی، شمارش استرپتوکوک موتانس و لاکتوباسیل و تغییر ترکیبات بزاق بررسی شد.
یافته‏ها: در نتایج جست‏و‏جو، از 94 مقاله PubMed، 112 مقاله Google، 124 مقاله Iranmedex بعد از بررسی نقادانه تعداد مقالات انتخابی به 8 عدد کاهش یافت. نتایج مطالعات در قالب دو گروه پوسیدگی و بیماری‏های پریودونتال تقسیم بندی و ارائه شدند.
نتیجه گیری: چای سبز می‏تواند تأثیر مثبتی در سلامت دهان از طریق کاهش بروز پوسیدگی و بیماری پریودونتال داشته باشد. معیارهای بکار رفته در مطالعه بیماری‏های پریودونتال از لحاظ بالینی باارزش‏ تر بود و بررسی تأثیر چای سبز بر پوسیدگی دندانی نیازمند مطالعات طولانی‏تر می‏باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effects of Green Tea Products in Controlling and Decreasing the Periodontal Disease and Dental Caries- A Systematic Review

نویسندگان [English]

  • Bahareh Tahani 1
  • Ehsan Mostajeran 2
  • Reihaneh Faghihian 2
  • Fatemeh Tavakol 2
  • Aylin Ehteshami 2
  • Sanaz Ziaei 2
1 Assistant Professor, Torabinejad Dental Research Center, Dept of Oral Public Health, School of Dentistry, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran.
2 Dental Students Research Center, School of Dentistry, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran.
چکیده [English]

Introduction: Green tea with its active chemical ingredients possesses diverse pharmacological properties that include anti-inflammatory, antioxidant and antibacterial effects. The possible protective properties of green tea on oral health are related to the existence of fluoride and catechin in its content. We aimed to assess the efficacy of Green tea products on plaque induced gingivitis and dental caries through a systematic review of available evidence.
Materials & Methods: The design of the study was based on systematic review of randomized clinical trials by searching the PubMed, Iranmedex, Google scholar and Cochrane. Achieves of general and specialized dissertations in Dental school and Pharmacy School were also reviewed. Participants were healthy people without any systemic or severe periodontal diseases. The interventions were the use of green tea in the form of mouth wash, daily drink, chewing gum and local use. Decrease in plaque, caries, bleeding on probing, pocket depth and attachment loss, streptococcus mutants and lactobacillus count and changes in saliva contents were considered as outcomes.
Results: A lot of 94 articles in PubMed, 112 in Google scholar and 124 in Iranmedex were found among which 8 articles were finally analyzed. The clinical results were analyzed under two sub-groups of dental caries and periodontal disease.
Conclusion: Green tea products might have effective role in oral health by decreasing the incidence of dental caries and periodontal disease. Measures which were used in periodontal studies were more valuable clinically. Evaluation of the effect of green tea products on dental caries needs more longitudinal studies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Dental Caries
  • green tea
  • Gingivitis
  • Periodontitis
  • Systematic review

مقدمه

امروزه استفاده از گیاهان دارویی به دلیل عوارض جانبی کمتر نسبت به داروهای شیمیایی در درمان بسیاری از بیماری‏ها به ویژه بیماری‏های عفونی روند رو به رشدی یافته است.(1) چای را می‏توان به عنوان یکی از گیاهان دارویی به حساب آورد که از عمده‏ترین نوشیدنی‏ها در دنیا می‏باشد. برگ‏های گیاه کاملیا سینسیز[1]برای تهیه چای بلافاصله بعد از برداشت تحت حرارت و مالش قرار می‏گیرد تا برگ‏های سبز تخمیر یافته و چای فرآوری گردد.(2) چای تقریباً شامل 400 ترکیب فعال زیستی می‏باشد که یک سوم آنها پلی‏فنول‏ها می‏باشد.(3) پلی‏فنول موجود در چای شامل یک گروه بزرگ از مواد تحت عنوان کاتچین‏ها[2] می‏باشد که وجود این ترکیب در چای می‏تواند اثرات مفید و بالقوه چای در سلامت دهان را توجیه کند.(4) گروه‏های اصلی کاتچین موجود در چای شامل Epicatechingallat (ECG)، Gallocatechingallat (GCG)، Epigallocatechin (EGC)، Epigallocatechingallate (EGCG) و Epicatechin (EC) می‏باشد و فعال‏ترین جزء این کاتچین‏ها EGCG می‏باشد.(5) چای سبز مدت زمان کمی تخمیر می‏شود و دارای مقادیر زیادی از کاتچین (پلی‏فنول) می‏باشد در حالی که چای سیاه مدت زمان بیشتری دچار تخمیر گشته و میزان کاتچین بیشتری در آن تجزیه می‏شود.(6) چای سبز به خاطر دارا بودن این ترکیبات، خواص منحصر به فردی از جمله آنتی‏اکسیدان، ضدالتهاب، ضدسرطان، ضدباکتری، ضدپوسیدگی و کاهش دهنده التهاب لثه‏ای دارد.(8و7)

پوسیدگی دندان به دلیلمیکروارگانیسم‏های فراوان موجود در دهان مثل استرپتوکوک موتانس اتفاق می‏افتد.(9) استرپتوکوک‏های گروه موتانس و لاکتوباسیل‏ها قادر به تولید مقادیر زیادی اسید بوده، تحمل بالایی نسبت به محیط اسیدی دارند.(10) مواد آنتی‏پلاک تجاری عمدتاًَ ترکیبات آنتی‏باکتریال می‏باشند، اما این ترکیبات می‏توانند فلور باکتریال دهان را برهم زنند و منجر به القا و افزایش رشد پاتوژن‏های فرصت طلب از جمله کاندیدا آلبیکانس شوند. در مطالعات انجام شده بر روی عوامل آنتی‏پلاک، برای پیشگیری از بروز پوسیدگی‏های دندانی، نشان داده شده است که برخی انواع چای و اجزای آن می‏تواند بر فعالیت باکتری استرپتوکوک موتانس و میزان بروز پوسیدگی موثر واقع شوند.(12و11) شواهدی دال بر تاثیر چای سبز در کاهش پوسدگی دندانی در انسان‏ها و حیوانات آزمایشگاهی ذکر شده است بر این اساس که چای سبز می‏تواند سطح استرپتوکوک موتانس در جریان بزاق را به طور چشمگیری کاهش داده و احتمال پوسیدگی را کاهش دهد. از سویی شواهدی دال بر تاثیر غیرمستقیم آنتی‏باکتریال از طریق افزایش ترشح ترکیبات محافظت‏کننده بزاق همچون ایمنوگلوبولین‏ها، لیزوزیم، لاکتوفرین، هیستاتین‏ها و موسین موجود می‏باشد.(13) از دیگرمکانیسم‏های دخیل در کاهش پوسیدگی می‏توان به تاثیر چای سبز در کنترل PH اشاره کرد؛ عصاره EGCG موجود در چای سبز از طریق مهار آنزیم لاکتات دهیدروژناز، تولید اسید به دنبال مصرف شکر را کاهش می‏دهد.(14) همچنین پلی‏فنول‏ها به طور محسوسی می‏توانند مانع چسبیدن باکتری‏های دهان به لایه گلیکوپروتئین سطح دندان‏ها شوند.(15)

ژنژیویت و پریودنتیت از جمله بیماری‏های التهابی دهان می‏باشد که علت اولیه آنها باکتری‏هایی است که باعث از بین رفتن بافت لثه‏ای و اتصالات پریودنشیم می‏شود.(16) در ژنژیویت لثه‏ها قرمز و متورم و در پریودنتیت لثه‏ها تحلیل رفته و پاکت ایجاد می شود.(17) در مطالعات زیادی نشان داده شده است که ترکیبات طبیعی می‏تواند به طور موثری در کنترل و پیشگیری از بیماری پریودنتال موثر باشد.(18)از جمله تاثیر مهاری چای سبز بر رشد باکتری‏هایی مثل P.Nigrescen، P.Intermedia، P.Gingivalis که عامل ایجاد‏کننده بیماری لثه‏ای می‏باشد، پیشنهاد شده است.(19) چای سبز به مقدار زیادی ترکیبات پلی‏فنول دارد که مطالعات زیادی برای این ترکیبات اثرات آنتی‏اکسیدان قایل شده‏اند تا آنجا که این اثر را حتی از اثر آنتی‏اکسیدان ویتامین Cهم بیشتر می‏دانند.(20) از سویی مطالعات آزمایشگاهی تاثیر کاتچین‏های موجود در چای سبز بر کاهش رشد P Gingivalis، P.Intermedia و کاهش قدرت چسبندگی P.Gingivalis به سطح سلول‏های اپی‏تلیال را نشان داده‏اند.(21) همچنین خاصیت آنتی‏اکسیدانی چای سبز نیز می‏تواند باعث کنترل پریودنتیت شود.(22)

هدف ما در این مطالعه بررسی اثربخشی یا کارآمدی مصرف چای سبز در کنترل و کاهش بیماری‏های پریودنتال و پوسیدگی دندان بر اساس مرور نظام‏مند مطالعات کارآزمایی بالینی بود.

مواد و روش‏ها

مطالعه در قالب مرور نظام‏مند شواهد موجود در پایگاه‏های داده‏ای الکترونیک و غیرالکترونیک می‏باشد.

معیار ورود مطالعات و نوع شرکت کنندگان: در مطالعه حاضرتنها مطالعات کارآزمایی بالینی تصادفی لحاظ شدند که مداخله آنها به شکل مصرف دهانشویه چای سبز، مصرف روزانه چای سبز، استفاده موضعی از چای سبز و آدامس حاوی چای سبز بودند. همچنین تنها مقالاتی مورد بررسی قرار گرفتند که شرکت‏کنندگان آن‏ها (در رده‏های سنی مختلف) هیچ گونه بیماری سیستمیک نداشتند و فاقد بیماری پریودنتال حاد بودند. محدوده زمانی برای جستجو وجود نداشت و کلیه مقالات تا دسامبر 2012 (آبان 1391) وارد مطالعه گردیدند.

 پیامدهای مورد ارزیابی: پیامدهای اولیه‏ای که از مقالات استخراج و مورد بررسی قرار گرفت شامل تاثیر چای سبز در کاهش میزان پلاک، کاهش میزان پوسیدگی، کاهش میزان خونریزی در هنگام پروب کردن، کاهش ایندکس پلاک، کاهش عمق پاکت در هنگام پروب کردن و افزایش بازسازی بافت‏های نگهدارنده بود. پیامدهای ثانویه‏ای که مورد بررسی قرار گرفت شامل تغییر در کشت استرپتوکوک موتانس و لاکتوباسیل و تغییر ترکیبات بزاق بود. درنهایت عوارض جانبی مصرف چای نیزبه عنوان پیامدهای ایمنی مورد بررسی قرار گرفتند. عوارض احتمالی جانبی چای سبز عبارتند از: تحریک پذیری، کم خوابی، تاکیکاردی، عصبانیت.(23)

شیوه‏های جست‏و‏جو برای شناسایی مقالات: جست وجوی الکترونیکی شامل جستجو در پایگاه‏های داده‏‏ای الکترونیک قابل دسترسی Pubmed، Iranmedex، GoogleScholar و Cochraneبود. در پایگاه‏های داده‏ای Embase و Scopus با وجود اهمیت به علت عدم دسترسی، امکان جستجو نبود. مقالاتی که عنوان آنها با موضوع مورد مطالعه همخوانی نداشت، حذف گردیدند. پس از بررسی خلاصه مقاله‏های باقی مانده، تعداد دیگری از مقالات حذف شدند. برای انتخاب نهایی، متن کامل هر مقاله برگزیده توسط 2 نفر از نویسندگان و بر اساس معیارهای چک لیست CONSORT 2010(24) نمره‏دهی گردیدند. (پروتکل جست‏وجو در جدول 1). منابع ذکر شده در مقالات مرتبط نیز جهت یافتن مطالعات مرتبط دیگر مورد ارزیابی قرار گرفتند. تیم ارزیابی مقالات پیش از انجام کار آموزش دیده و کالیبراسیون لازم جهت همخوانی نحوه ارزیابی‏ها با کار بر روی چند مقاله مشترک کسب گردید. در این مطالعه محدودیت زبانی اعمال نگردید. جست‏وجوی غیرالکترونیک منابع شامل جستجوی دستی پایان‏نامه‏های ثبت شده عمومی و تخصصی در دانشکده دندانپزشکی و داروسازی علوم پزشکی اصفهان و جستجو در سایت SID بود.

استخراج اطلاعات و ارزیابی کیفیت مقالات: جزئیات مقالات در جدول 2، ارائه گردیده است. این جزئیات شامل عنوان مقاله، سال انتشار، نویسندگان، طرح مطالعه، خصوصیات افراد شرکت‏کننده و تعداد آنها، پیامد‏های اصلی ارزیابی شده، نتایج اصلی و مدت زمان پیگیری بود. از این اطلاعات به منظور بررسی ارزش، تورش‏های احتمالی و ارزیابی هتروژنیسیتی مقالات استفاده شد. مطالعات براساس چک لیست‏های موجود (Consort 2010) مورد ارزیابی قرار گرفتند.(24) برای هر کدام از معیارهای چک لیست با توافق جمعی براساس میزان اهمیت هر معیار وزن دهی در نظر گرفته شد.

 

جدول 1 : پروتکل جستجو وکلید واژه‏ها در PubMed, Iranmedex, Google Scholar, Cochrane

PubMed

Oct 2012

Query

Items found

#11

Search (#1 OR #2 OR #3 OR #4 OR #5 OR #6 OR #7 OR #8 OR #9) AND #10

94

#10

Search green tea OR camellia sineasis OR japonica

12663

#9

Search tooth caries OR tooth carious OR dental caries OR dental carious OR teeth caries OR teeth carious

43643

#8

Search dental plaque

19800

#7

Search gingivitis or periodontitis or periodontal disease

73605

#6

Search pocket depth* OR depth of pocket OR pocket reduction

5337

#5

Search gingival bleeding index OR bleeding on probing index

2990

#4

Search attachment gain OR regeneration OR attachment loss

199169

#3

Search "Periodontitis"[Mesh]

21396

#2

Search "Periodontal Diseases"[Mesh]

66139

#1

Search "Dental Caries"[Mesh]

34671

Iranmedex:

1. Search for “green tea or camellia sinensis ”: 124 papers

2. Search for “green tea or camellia sinensis and periodontal disease or periodontitis or gingivitis or caries or anticaries”: 2 papers accept

Cochrane:

("green tea" OR "camellia sinensis") AND ("dental caries" OR gingival OR "pocket" OR periodontitis OR gingivitis OR plaque): 11 trials, 1 review

Google Scholar:

1. Search for “green tea or camellia sinensis and periodontitis or gingivitis”: 4 papers accept

2. Search for “green tea or camellia sinensis and caries or anticaries or plaque”: 3 papers accept

3. Search for “green tea or camellia sinensis and periodontal disease or periodontitis or gingivitis and caries or anticaries”: 2 papers accept

4. Search for “چای سبز و پوسیدگی یا ژنژیویت یا پریودنتیت" : 1 paper accept

 Total: 10 papers accept

بدین ترتیب مشخص بودن طرح مقاله در عنوان، داشتن خلاصه جامع و ساختاردار، توضیح نحوه کورسازی، واضح بودن اهداف و فرضیات، مشخص کردن پیامد‏های اولیه و ثانویه و طول مدت پیگیری مطالعه، نمره 2 و در غیراین صورت نمره 0 را به خود تعلق داد. مابقی معیارها در صورت لحاظ شدن در مقالات نمره 1 دریافت می‏کردند. مقالات با نمره حدنصاب 30 و بالاتر در مطالعه وارد شدند. در نهایت مطالعات براساس تاثیر آن‏ها بر بیماری‏های پریودنتال و پوسیدگی به زیرگروه‏هایی تقسیم‏بندی شده و نتایج هر کدام از آن‏ها مورد ارزیابی قرار گرفتند.

یافته‏ها

با جست‏و‏جو در پایگاه داده‏ای PubMed ابتدا 94 مقاله یافت شد که بعد از بررسی عنوان‏های مقالات، 37 مورد متناسب با موضوع مورد نظر بودند و در نهایت13 عنوان انتخاب شدند. نتیجه جست‏و‏جوی در جست‏و‏جو‏گر GoogleSchoolar منجر به یافتن 112 مورد شد که 10 عدد از آن‏ها متناسب با موضوع مورد نظر بودند. نتیجه جست‏و‏جوی در جست‏و‏جوگر IranMedex به این صورت بود که از بین 124 مقاله‏ای که راجع به چای سبز یافت شد، 2 عدد از آن‏ها متناسب با عنوان مورد نظر بودند. بعد از بررسی در جست‏و‏جوگر Cochrane هیچ مقاله مرتبط افزون بر Pubmed یافت نشد. پس از بررسی 1397 عدد پایان‏نامه عمومی در دانشکده دندانپزشکی اصفهان که در بین سال‏های 1364 تا 1390 نگارش شده بودند، هیچ کدام از آن‏ها متناسب با موضوع مورد نظر نبودند. پس از بررسی 270 عدد پایان‏نامه تخصصی که در بین سال‏های 1372 تا 1390 نگارش شده بودند، 4 عدد دارای عناوین متناسب با عنوان بودند که از بین این 4 عدد یک عدد مورد قبول واقع شد. پس از بررسی در بین پایان‏نامه‏های دانشکده داروسازی اصفهان، هیچ کدام مورد قبول واقع نشدند. از بین 25 مقاله‏ای که در اثر جست‏و‏جو در جست‏و‏جو گرهای الکترونیکی و غیرالکترونیکی یافت شد، 14 عدد مطالعه In vitro بودندکه حذف شدند. در نهایت بر اساس فرم چک لیست 8 عدد از مقالات یافت شده حائز امتیازلازم گشتند (جدول 2و نمودار 1). از میان مقالات یک مقاله مرتبط به زبان چینی بود که پس از مرور خلاصه مقاله، به علت عدم همخوانی با معیارهای ورود حذف گردید. 2 مقاله به زبان فارسی نگاشته شده بود که در بخش نتایج از دستاوردهای آن استفاده گردید.

یافته‏های بالینی: از بین 8 مطالعه انتخاب شده، در 4 مطالعه شرکت‏کنندگان در مطالعات از گروه بزرگسالان و در 4 مطالعه، شرکت‏کنندگان از گروه کودکان و نوجوانان بوده‏اند. 4 مورد استفاده از چای سبز در قالب دهانشویه، 2 مورد به صورت آدامس، 1 مطالعه به صورت مصرف روزانه چای سبز و یک مطالعه مصرف چای سبز به صورت موضعی ارزیابی شده بود. نتایج این مطالعات در دو دسته کلی بیماری‏های پریودنتال و پوسیدگی تقسیم و گزارش شدند:

الف- بیماری‏های پریودنتال: مطالعه جنابیان و همکاران(25) تحت عنوان بررسی اثر دهانشویه چای سبز بر ژنژیویت القاء شده با پلاک به صورت کارآزمایی بالینی تصادفی روی دو گروه 25 نفر 16-14 ساله شاهد و مورد انجام شده است. یکی از پیامدها (GI) Gingival index بوده است. گروه آزمایش دهانشویه چای سبز 5% و گروه شاهد دهانشویه نرمالین سالین دریافت کرده بودند (هر دو گروه 2 بار در روز، هر بار 5 بار میلی‏لیتر برای مدت 30 ثانیه) و هر گروه به مدت 6 هفته پیگیری شدند. پیگیری هفته به هفته نشان داد که گروه مورد بهبودی (کاهش) قابل ملاحظه‏ای در GI (001/0>P) یافت. (البته به جز در هفته 2 تا 3 (27/0=P) پیامدهای دیگر شامل
Bleeding index (BI) و  Plaque index (PI) بوده که در گروه مطالعه BI, PI بهبودی قابل ملاحظه‏ای داشتند (001/0>P) لیکن نسبت به گروه کنترل در مورد هرسه شاخص اختلاف معنی‏دار نبود. مطالعه Kudva و همکاران(26) جهت ارزیابی تاثیر چای سبز به عنوان داروی با استفاده موضعی برای کمک به جرم گیری و تمیز سازی سطح ریشه در بیماران با پریودنتیت مزمن طرح‏ریزی شد. مطالعه به صورت کارآزمایی بالینی تصادفی برروی 14 نفربالغین باعمق پاکت 8-5 میلی‏متر انجام گرفت (هر نفر 2 پاکت). در یک گروه، نوار سلولزی هیدروکسی پروپیل آغشته به چای سبز و در دیگری دارونما قرار گرفت و افراد تحت مطالعه، 7 روز و 21 روز پیگیری شدند. پیامدهای مورد مطالعه پلاک ایندکس (PI)، ‏اندکس لثه‏ای (GI) و عمق پاکت در پروبینگ  (PD)بوده است. عدد پایه پلاک ایندکس (PI) در گروه کنترل 53/0±25/2 و در گروه مطالعه 55/0±11/2 بود و نتایج از لحاظ آماری تغییر قابل ملاحظه‏ای را در PI بعد از 21 روز در هر دو گروه نسبت به پایه نشان داد هرچند نتیجه مقایسه دو گروه کنترل و تست از لحاظ آماری قابل ملاحظه نبود (05/0<P). عدد پایه ایندکس لثه‏ای (GI) برای گروه کنترل 4/0±74/1 و برای گروه مورد 37/0±67/1 بود و در هر دو گروه بعد از 21 روز کاهش قابل ملاحظه‏ای در GI نسبت به حالت پایه ملاحظه شد. مقایسه بین دو گروه کنترل (45/0±71/5) و تست (49/0±43/6) نشان داد اختلاف بین این دو گروه قابل ملاحظه بوده است (001/0>P). آنالیز میکروبی روی P.Gingivalis نشان دهنده 57/28% تغییر نسبت به حالت پایه بعد از 21 روز در گروه تست بوده است، اما در مقایسه با گروه کنترل تغییری حاصل نشد. سایر گونه‏های باکتری (جدول 2) پس از 21 روز نسبت به گروه کنترل کاهش چشمگیری داشتند. مطالعه Awadalla و همکاران(27) تحت عنوان نقش چای سبز بر روی سلامت دهان به صورت کارآزمایی بالینی تصادفی بر روی 25 نفر شرکت‏کننده بالغ انجام شد و دهانشویه 2% چای به عنوان مداخله در نظر گرفته شد. شاخص خونریزی لثه قبل از مصرف دهانشویه (4/5±7/10) و 5 دقیقه بعد از مصرف دهانشویه (08/5±8/3)‏ اندازه‏گیری و ثبت شد. اختلاف میانگین 64/5 گزارش شد و نتایج آماری حاکی از کاهش قابل ملاحظه‏ای شاخص خونریزی بعد از مصرف دهانشویه چای سبز بوده است (001/0>P). مطالعه Krahwinkel و همکاران(28) تحت عنوان تاثیر شکلات جویدنی چای سبز بدون قندبر درجه التهاب لثه در قالب کارآزمایی بالینی تصادفی روی دو گروه 22 و 25 نفره بالغین انجام گرفت. در گروه مورد مطالعه برای 8 بار در روز، آدامس چای سبز بدون قند و در گروه کنترل، پلاسبو داده شد و دو پیگیری 7 روز و 21 روزه انجام گرفت. در این مطالعه پیامدهای (API) Approximal Plaque Index و
Sulcus bleeding index (SBI)‏ اندازه گیری شد. جزئیات نتایج در جدول 2 (جدول شواهد) ذکر شده است. نتایج نشان داد در گروه تست، بهبودی در API و SBI قابل ملاحظه بوده و در گروه کنترل نتایج API و SBI بدتر شده است.

ب- پوسیدگی: مطالعه Ferrazzano و همکاران(12) با عنوان خصوصیات ضدمیکروبی عصاره چای سبز روی میکروفلورپوسیدگی‏زا به صورت کارآزمایی بالینی تصادفی روی دو گروه 33 نفره نوجوان انجام شد. گروه تست 40 میلی‏لیتر دهانشویه چای سبز و گروه کنترل ml40 دهانشویه پلاسبو برای 1 دقیقه سه بار در روز به مدت 3 هفته دریافت کردند. نمونه‏ها 3 روز و 7 روز بعد برای بررسی استرپتوکوک موتانس (SM) و لاکتوباسیل بزاق بررسی شدند. نمونه در ابتدای کار، To، در روز چهارم، T1 و در روز هفتم، T2 نامیده شد. بین T1 و  T2 کاهش دانسیته SM بر حسب CFU قابل ملاحظه بود (001/0>P) Odds ratio T1= 3/12 (95% CI: 1/13-8/6) Odds ratio T2= 4/2 (95% CI: 1/44-11/23)). در بین T1 و T2 کاهش در مواد لاکتوباسیل بر حسب CFU
نیز از لحاظ آماری قابل ملاحظه بود (001/0>P).
Odds ratio T1=4/02(95% CI: 1/44-11/23) و Odds ratio T2=4/24(95% CI: 1/47-12/11)). Suyama و همکاران(29) مطالعه‏ای تحت عنوان رمینرالیزه شدن و مقاومت به اسید ضایعات مینایی بعد از مصرف آدامس‏های حاوی فلوراید استخراج شده از چای سبز طرح‏ریزی کردند. مطالعه به صورت کارآزمایی بالینی تصادفی با مقایسه اثر مصرف آدامس‏های حاوی چای سبز و پلاسبو در دو گروه 45 نفره بزرگسال به صورت 2 بار در روز به مدت 20 دقیقه، برای 4 هفته، انجام شد. پیامدها شامل غلظت فلوراید بزاق و رمینرالیزه شدن بلوک مینایی آماده شده بود. غلظت فلوراید بر حسب ppm در گروه تست 14/137±74/711 و در گروه کنترل 82/70±378 بود. عمق لایه سطحی بر حسب میکرومتر برای بررسی رمینرالیزاسیون در گروه تست 8/3±98/340 و در گروه کنترل 05/4±87/32 بود. نتایج حاکی از افزایش قابل ملاحظه فلورایدبزاق (01/0>P) و افزایش قابل ملاحظه رمینرالیزاسیون (05/0>P) بود. مطالعه Awadala و همکاران(27) به صورت کارآزمایی بالینی تصادفی جهت ارزیابی نقش چای سبز بر سلامت دهان انجام شد. افراد قبل از کار محلول سوکروز به مدت 2 دقیقه دریافت کردند و سپس دهانشویه چای سبز به مدت 5 دقیقه استفاده کردند. سنجش PH بزاق و نمونه‏گیری از پلاک برای بررسی استرپتوکوک موتانس انجام شد. تعداد استرپتوکوک موتانس پیش از مصرف دهانشویه 64/0±72/1 و پس ازآن به 76/0±1 کاهش یافت. اختلاف میانگین 72/0 گزارش شد که از لحاظ آماری قابل ملاحظه بوده است (001/0>P).PH  بزاق در حالت پیش از مصرف دهانشویه 15/0±43/6 و در حالت پس از مصرف 2/0±92/6 بود. اختلاف میانگین 4/0 که حاکی از افزایش قابل ملاحظه در PH بزاق بود، معنی‏دار بود (001/0>P). مطالعه Soekanto و همکاران(30) به صورت نیمه تجربی[3] تحت عنوان تاثیر چای سبز بر روی فعالیت پوسیدگی‏زایی استرپتوکوک صورت گرفت. این مطالعه روی 30 نفر کودک مدرسه‏ای با مداخله چای نوشیدنی انجام شد و فعالیت میکروبی استرپتوکوک موتانس در پلاک و PH پلاک‏ اندازه‏گیری شد. نتایج حاکی از کاهش قابل ملاحظه در استرپتوکوک موتانس و افزایش قابل ملاحظه در PH پلاک بود (01/0>P). مطالعه تهرانی و همکاران(31) با عنوان مقایسه تاثیر دهانشویه سدیم فلوراید و چای سبز بر میزان استرپتوکوک موتانس و لاکتوباسیل در بزاق کودکان انجام شده است: مطالعه به صورت کارآزمایی بالینی دو سوکور و موازی روی 60 کودک انجام شده و دهانشویه‏ها 2 بار در روز و به مدت 2 هفته داده شد (دهانشویه NaF 05/0% و چای سبز 5%) قبل از مداخله و پس از دو هفته باکتری بزاق تعیین شد. میانگین تعداد باکتری‏ها تفاوت معنی‏داری بین دو گروه نشان نداد (05/0<P).

عوارض جانبی: در هیچ یک از مطالعات آثار سوئی از چای سبز گزارش نشده است. نتایج مربوط به مقایسه شاخص خطر[4] و محاسبات NNT برای مطالعاتی که در‏آنها پیامد‏های دوحالتی لحاظ شده بود در جدول3آمده است.


جدول 2 : مطالعات کارآزمایی بالینی تصادفی یافت شده، نمرات نقد و تصمیم گیری در خصوص لحاظ کردن آنها در مرور نظام مند

نویسنده

عنوان

طرح مقاله

شرکت کنندگان

پیامد اصلی

نتایج اصلی

امتیاز نقد

1-Krahwinke و همکاران(28)

The effect of sugar free green tea chew candies on the degree of inflammation of the gingiva

RCT

گروه مورد مطالعه 8 بار در روز، هربار 5 دقیقه، آدامس چای سبز بدون قند(هرآدامس 1/1 گرم و درصدوزنی چای سبز 55/1) و گروه کنترل پلاسبو استفاده کردند.

پیگیری 7 روز و 21 روز بعد انجام شد.

47 نفر

(23 مرد و 24 زن)، متوسط سنی 76/25 سال

پیامدهای (API) Approximal Plaque Index,

Sulcus Bleeding Index (SBI)

سنجیده شدند.

در روز هفتم API-1, SBI-1 و برای 3 هفته دیگر API-2, SBI-2‏اندازه گرفته شد. نتایج نشان داد در گروه تست بهبودی در API و SBI قابل ملاحظه بوده و در گروه کنترل نتایج API و SBI بدتر شده بود. نتایج در دوگروه به صورت زیر می‏باشد:

گروه درمان:

:API-1= 33.2%±18.3%

API-2= 29.6%±17.5%

SBI-1=5.9±7.6%,

SBI-2= 3.6±5.8%

گروه پلاسبو:

API-1= 30.3%±16.3, API-2=31.8%±17.2%

SBI-1=3.4±4.1%

SBI-2= 4.7±6.4%

46/31

accepted

2- Hirasawa

و همکاران(14)

Improvement of periodontal status by green tea catechin using a local delivery system

 

RCT

Local delivery system

6 نفر بزرگسال

عمق پاکت

شمارش باکتری

کاهش در عمق پاکت و تعداد باکتری

46/24

Rejected

Sample size

3- Soekanto

و همکاران(30)

Effect of green tea on canes activity of Mutans streptococci

Quasi experimental

Drink

قبل از مداخله یک ماه کودکان تحت نظر بوده و‏اندازه گیری نمونه پلاک انجام شد. سپس یک لیوان چای سبز حاوی 2 گرم چای در 140 ml آب جوش و 10 گرم شکر به کلیه افراد داده شد. نحوه مصرف به صورت دو بار در روز قبل از رفتن به مدرسه در 6 صبح و 12 ظهر در مدرسه برای یک ماه بود.

 

30 نفر

دانش آموز دبستانی

اسیدیته پلاک به عنوان معیاری برای فعالیت پوسیدگی زایی استرپتوکوک موتانس سنجیده شد.

(بعد از یک ماه از مصرف، نمونه‏های پلاک جمع آوری شد و پس از انکوبه کردن در Cariostat  شدند. تغییر رنگ محلول موجود بیانگر درجه PH  بود.

کاهش قابل ملاحظه در پوسیدگی زایی استرپتوکوک موتانس به صورت افزایش قابل ملاحظه در PH پلاک از 0-85% با23/0 SE= (01/0>P) مشاهده شد.

{با احتساب حد آستانه5/5 برایPH بیماریزا؛ پس از یک ماه درگروه چای سبز از 30 بیمار 8 بیمار زیر 5/5 و در گروه پلاسبو از 30 بیمار 20 بیمار زیر 5/5 بودند.

46/30

accepted

4- Hirasawa

و همکاران(14)

Inhibition of acid production in dental plaque bacteria by green tea catechins

 

RCT

mouthwash


نا مشخص

فعالیت لاکتاز دهیدروژناز

شمارش باکتری

اسیدیته بزاق

کاهش در هر سه پارامتر

46/22

Rejected

Not clear method

5- Awadalla

و همکاران(27)

A pilot study of the role of green tea use on oral health

RCT

Mouthwash

مداخله به صورت استفاده از محلول سوکروز به مدت 2 دقیقه و پس از 1 ساعت، شستشو با 10ml دهانشویه2% چای سبز به مدت 5 دقیقه انجام شد.

25 نفر

21 تا 46 میانگین

(35.5±3.6)

سال

شمارش تعداد استرپتوکوک‏های براق و پلاک با استفاده از Dentocult S. mutans strips (Orion Diagnostica) صورت گرفت.

اسیدیته بزاق و پلاک با استفاده از digital pH meter CG-820

(Schott-Gerate, Hofheim ATS, Germany)

انجام شد.

(Gingival Bleeding Index) GBI

نیز سنجیده شد.

 

نتایج نشان دهنده افزایش PH بزاق و کاهش باکتری بود؛

کاهش قابل ملاحظه (001/0>P) در شاخص خونریزی بعد از مصرف دهانشویه چای سبز (قبل از مصرف دهانشویه (4/5±7/10)و 5 دقیقه بعد از مصرف دهانشویه (08/5±8/3) نشان داده شد.

شمارش استرپتوکوک موتانس بزاق پیش ازمصرف دهانشویه 64/0±72/1 و پس از آن به 76/0±1 (colony forming count (CFU) ml-1) کاهش یافت (001/0>P). و کاهش در استرپتوکوک پلاک از 47/0±68/1 (colony forming count(CFU)ml-1) به 52/0±88/0 بود.

46/30

accepted

6-

Suyama

و همکاران(29)

Remineralization and acid resistance of enamel lesions after chewing gum containing fluoride extracted from green tea

RCT

Chewing gum

مداخله به صورت جویدن آدامس 2 بار در روز به مدت 20 دقیقه برای 4 هفته بوده است.

45 نفر

25 تا 55 سال

غلظت فلوراید بزاق و رمینرالیزه شدن بلوک مینایی سنجیده شد.

نتایج بیانگر افزایش قابل ملاحظه فلوراید بزاق

(01/0>P) و افزایش قابل ملاحظه رمینرالیزاسیون (05/0>P) بوده است.

46/31

accepted

7-

حاجی احمدی

و همکاران(31)

مقایسه تاثیر دهانشویه فلوراید و چای سبز بر میزان استرپتوکوک موتانس و لاکتوباسیل در بزاق کودکان

RCT

Mouthwash

دهانشویه‏ها 2 بار در روز و به مدت 2 هفته داده شدند. (دهانشویه Naf 05/0% و چای سبز 5%)

60 کودک

8 تا 12 سال با میانگین سنی

31/1±6/9

سال

شمارش استرپتوکوک موتانس و لاکتوباسیل بزاق قبل از مداخله و پس از دو هفته انجام شد.

نتایج حاکی از کاهش تعداد باکتری‏ها در هر دو گروه نسبت به قبل از درمان و عدم تفاوت معنی‏دار بین دو گروه

(05/0<P) بود؛ قبل از شروع درمان، 3/88% نمونه‏ها استرپتوکوک کمتر از 6000cfu/ml و 1/87% نمونه‏ها لاکتوباسیل کمتر از 500cfu/ml  داشتند. پس از دوهفته 8/99% از نمونه‏ها در گروه سدیم فلوراید و 7/98% نمونه‏ها در گروه چای سبز استرپتوکوک کمتر از حد آستانه داشتند. در مورد لاکتوباسیل، پس ازدوهفته3/83%کمتر از آستانه‏بودند.

تعداد استرپتوکوک گروه چای سبز قبل از درمان cfu/ml47067±7/3854

و پس از درمان 103±7/459 cfu/ml (001/0P<) داشتند.

46/35

accepted

8-

Ferrazzano

و همکاران(12)

Antimicrobial properties of green tea extract against cariogenic microflora

RCT

mouthwash

گروه تست 40 میلی‏لیتر دهانشویه چای سبز و گروه کنترل ml40 دهانشویه پلاسبو برای 1 دقیقه سه بار در روز به مدت 1 هفته استفاده کردند.

66 نفر

12 تا 18 سال در دو گروه 33 نفره

 

نمونه بزاق در ابتدای کار، 4 روز و 7 روز بعد گرفته شد.‏اندازه گیری تعداد استرپتوکوک و لاکتوباسیل در بزاق با کیت‏های  chair-sideانجام شد.

کاهش قابل ملاحظه استرپتوکوک موتانس و لاکتوباسیل مشاهده شد؛ نمونه در ابتدای کار،To  و در روز 4،T1  و در روز 7،T2  نامیده شد. بین T1 و  T2 کاهش دانسیته استرپتوکوک موتانس بر حسب CFU قابل ملاحظه بود (001/0>P). در بین T1 و T2 کاهش در تعداد لاکتوباسیل نیز از لحاظ آماری قابل ملاحظه بود(001/0>P).

46/32

accepted

9-

Kudva

و همکاران(26)

Effect of green tea catechin a local drug delivery system as an adjunct to scaling and root planning in chronic periodontitis patients

RCT

Local system

در دو سمت دهان پاکت با عمق 8-5 میلی‏متر انتخاب شدند. دریک پاکت علاوه بر جرمگیری و تمیز سازی سطح ریشه، نوار سلولزی هیدروکسی پروپیل حاوی چای سبزو در دیگری دارونما قرارگرفت. پیگیری در روزهای 7و 21 انجام شد.

14 نفر با پریودنتیت مزمن و سن 30-55 سال

پلاک ایندکس (PI)

ژنژیوال ایندکس (GI)

عمق پاکت

و آنالیز میکروبی P.gingivalis,

Fusibacterium , Aggregatibacter Actinomycetemcomitas,

Provotella

intermedia

انجام شد.

تغییر قابل ملاحظه‏ای در پلاک ایندکس و ژنژیوال ایندکس بعد از 21 روز در هر دو گروه نسبت به پایه دیده شد، هرچند اختلاف دو گروه کنترل و تست از لحاظ آماری قابل ملاحظه نبود. (05/0<P) عمق پاکت نیز در هر دو گروه بعد از 21 روز کاهش قابل ملاحظه داشت و مقایسه بین دو گروه کنترل و تست نیز قابل ملاحظه بوده است (001/0>P). آنالیز میکروبی روی P.gingivalis نشان دهنده 57/28% تغییر نسبت به حالت پایه بعد از 21 روز در گروه تست بوده است. در گروه کنترل نیز در مقایسه یک هفته و بیس تغییرات مشابه گروه تست بود. برای سایر گونه‏های میکروبی نتایج گروه تست در روز 21 بهتر از نتایج کنترل بوده است.

درصد تغییرات برای  Provotella intermedia بیانگر 28/14% تغییر در گروه تست در مقایسه با عدم تغییر در گروه کنترل می‏باشد.

برای Aggregatibacter: 57/28% تغییر در گروه تست در مقایسه با 85/42% تغییر در گروه کنترل نشان داده شد.

برای Capnocytophaga نیز  9/14% تغییر در گروه کنترل در مقایسه با 5/28% تغییر در گروه کنترل نشان داده شد.

46/30

accepted

10-

عبدالحسین مقبل

و همکاران(28)

فرمولاسیون دهانشویه آنتی‏باکتریال چای سبز و بررسی اثر فرآورده بر کاهش باکتری

RCT

mouthwash

25 نفر

20 تا 25 سال

تعداد باکتری

آزمایش کوآگولاز

کاهش تعداد باکتری

46/20

Rejected

Method not clear

11-Jenabian

و همکاران(25)

The effect of Camellia sinensis mouth wash on plaque induced gingivitis

RCT mouthwash

دهانشویه 5%، دوبار در روز 5 میلی‏لیتر هر بار 30 ثانیه به

مدت 6 هفته استفاده شد.

50 نفر

14 تا 16 سال دختر درشهر بابل

ایندکس ژنژیوال (GI)،

ایندکس پلاک (PI)و

ایندکس خونریزی از لثه‏ (BI)اندازه گیری شد.

بهبودی (کاهش) قابل ملاحظه‏ای در GIBI, PI (001/0>P) گروه مطالعه صورت گرفت ولیکن اختلاف با گروه کنترل معنی‏دار نبود.

46/34

accepted

 

 

نمودار 1 : چارت انتخاب مقالات (39)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


جدول 3 : مطالعاتی که در ارزیابی کمی مورد استفاده قرار گرفتند و محاسبات انجام شده

نویسنده

گروه کنترل/ قبل درمان

گروه تست/ بعد از درمان

شکل ترکیب چای سبز

نمونه‏ها

ARR , NNT

 

Ferrazzano

و همکاران(12)

نمونه در ابتدای کار To و در روز 4، T1 و در روز 7، T2 نامیده شد. بین T1 و  T2 کاهش دانسیته استرپتوکوک موتانس بر حسب CFU  قابل ملاحظه بود (001/0>P).

در بین T1 و T2 کاهش در لاکتوباسیل بر حسب CFU نیز از لحاظ آماری قابل ملاحظه بود (001/0>P).

استرپتوکوک موتانس

Odds ratio T1= 3/12 (95% CI: 1/13-8/6)

Odds ratio T2= 4/2 (95% CI: 1/44-11/23)

لاکتوباسیل

Odds ratio T1= 4/02 (95% CI: 1/44-11/23) Odds ratio T2= 4/24

(95% CI: 1/47-12/11)

.T1)

Mouthwash

 

66 نفر

12 تا 18 سال

ARR[5]

(for Streptococcus mutans T1) = 55%-27% =28 % , NNT= 3.57

 

ARR(for Streptococcus mutans T2)= 60%-27% =33% , NNT= 3.03

 

ARR(for Lactobaccilus, T1)= 60%-27% =33%

NNT= 3.03

 

ARR(for Lactobaccilus, T2)= 57%-21% =36%

NNT= 2.78

مریم حاجی احمدی

و همکاران(31)

قبل از شروع درمان، 3/88% نمونه‏ها استرپتوکوک کمتر از 6000cfu/ml داشتند و 3/83% نمونه‏ها لاکتوباسیل کمتر از 500cfu/ml

 

 

پس از دوهفته 8/99% از نمونه‏ها در گروه سدیم فلوراید و 7/98% نمونه‏ها در گروه چای سبز استرپتوکوک کمتر از حد آستانه داشتند. در مورد لاکتوباسیل، پس از دو هفته 1/87% کمتر از آستانه بودند.

Mouthwash

 

60 کودک

8 تا 12 سال

ARR(for Streptococcus in green tea)= 98.7%- 88.3%=10.4% , NNT= 9.61

 

ARR(for Lactubacillus in green tea)= 87.1%- 83.3%= 88.3%=3.8% , NNT= 26.30

Kudva

و همکاران(26)

درصد تغییرات

P.gingivalis(control) =14.28%

درصد تغییرات Capnocytophagia (control)= 14.29%

درصد تغییرات

Aggregatibacter

(control =28.57%

Provotella Intermedia (control)=

بدون تغییر

درصد تغییرات P.gingivalis(test) =14.28%

درصد تغییرات

Capnocytophagia (Test)= 28.57%

درصد تغییرات Aggregatibacter (test)= 42.85%

درصد تغییرات Provotella Intermedia(test)= 14.28%

 

Local strips

 

14 نفر

30-55 سال

ARR(for Capnocytophagia)= 28.57%- 14.29% = 14.28% , NNT = 7

 

ARR(for Aggregatibacter)= 42.85%- 28.57% =14.28% , NNT = 7

 

Soekanto

و همکاران(30)

کاهش قابل ملاحظه در پوسیدگی زایی استرپتوکوک موتانس به صورت افزایش قابل ملاحظه در PH پلاک از 0-85% با 23/0SE= (01/0>P) دیده شد.

 

{با احتساب حد آستانه 5.5 برای PH بیماریزا؛ در گروه چای سبز از 30 بیمار 22 بیمار بالای 5/5 (4/73%) و در گروه پلاسبو از 30 بیمار 10 بیمار بالای 5/5 (4/33%)}

Drink

30 نفر

دانش آموز دبستانی

ARR (for PH)= 4/73% - 4/33%= 40% , NNT= 2.5

Krahwinke و همکاران(28)

:API-1= 30.3%±16.3

API-2= 31.8%± 17.2%

SBI-1=3.4±4.1%,

SBI-2= 4.7±6.4%

:API-1= 33.2%±18.3

API-2=29.6%± 17.5%

SBI-1=5.9±7.6%,

SBI-2= 3.6±5.8%

Chewing Gum

 

47 نفر متوسط سنی 76/25 سال

ARR(for API-2= 31.8% -29.6%)=2.2% , NNT=45

 

ARR(for SBI-2= 4.7%- 3.6%)= 1.1% , NNT= 90

 

 


بحث

نتایج مطالعات به دست آمده در این مقاله تا حدودی موید فرضیات ذکر شده برای تاثیر چای سبز روی کنترل پوسیدگی می‏باشند؛ چنانچه مشخص گردید استفاده از دهانشویه چای سبز باعث کاهش قابل توجه استرپتوکوک موتانس ولاکتوباسیل در بزاق و پلاک و افزایش PH  بزاق می‏گردد.(27و12) Suyama و همکاران(29) در مطالعه خود نشان دادند که مصرف آدامس چای سبز، باعث افزایش مقاومت به اسید مینا و رمینرالیزاسیون آن گردیده و می‏تواند در پیشگیری از پوسیدگی دندانی موثر واقع شود. در مطالعات گردآوری شده که تاثیر چای سبز را بر پوسیدگی‏های دندانی مورد ارزیابی قرار داده بود، معیارهای مورد بررسی در مطالعات شامل پلاک ایندکس، غلظت فلوراید بزاق، میزان رمینرالیزه شدن مینا، تعداد باکتری‏های استرپتوکوک موتانس و لاکتوباسیل و فعالیت پوسیدگی زدایی استرپتوکوک موتانس بوده است. هرچند استرپتوکوک موتانس و همچنین لاکتوباسیل‏ها گونه اصلی ایجاد‏کننده پوسیدگی دندانی است که با تشکیل پلاک و تولید ساکارز منجر به پوسیدگی می‏شوند(32و30)، با این وجود سنجش DMFT  و میزان بروز پوسیدگی‏های جدید و بررسی دیگر پیامد‏های نهایی با ارزش از نظر بالینی، برای مشاهده تاثیر مصرف چای سبز بر پوسیدگی‏های دندانی، در هیچ یک از مطالعات گردآوری شده، مورد توجه قرار نگرفته است. پیامد‏هایی مانند تعداد استرپتوکوک و اسیدیته بزاق از دسته پیامد‏های بینابینی و جایگزین محسوب می‏شوند. یک پیامد بالینی نهایی متغیری است که بر می‏گردد به احساسات، عملکرد و بقا بیماران. پیامدهای جایگزین بیومارکر‏هایی هستند که به عنوان جایگزین برای پیامدهای نهایی لحاظ می‏شوند و انتظار می‏رود، براساس مطالعات اپیدمیولوژی و پاتوفیزیولوژیک، تاثیرات بالینی را پیش‏بینی کنند.(33) علت این که در مطالعات به کار رفته در این مقاله پیامدهای نهایی همچون بقا دندان یا ایجاد حفره پوسیدگی استفاده نشده‏اند می‏تواند به سبب زمان بر و هزینه‏بر بودن این نوع تحقیقات، فالوآپ‏های طولانی مدت (در حدود 3 سال)و حجم نمونه بالای مورد نیاز باشد.(34) از 45 مقاله‏ای که در آن به پوسیدگی پرداخته بودند؛ در 3 مطالعه دهانشویه حاوی چای سبز استفاده شده بود که در مدت زمان‏های 1 هفته (Frrazzano و همکاران)، 5 دقیقه پس از مصرف (Awadalla و همکاران)،غلظت 2% و نیز 2 هفته (حاجی احمدی و همکاران) غلظت 5% و با شمارش باکتری ارزیابی شده بود. با توجه به هتروژنیسیتی موجود بین روش‏های ذکر شده چه از نظر غلظت دهانشویه، چه میزان مصرف و مدت پیگیری امکان ترکیب کردن نتایج (متاآنالیز) وجود نداشت. محاسبات تخمینی NNT تنها بر روی نتایج مطالعه Ferrazzano و همکاران(12) و حاجی احمدی و همکاران(31) بود که در آنها با لحاظ حد آستانه CFUنتایج گروه‏های کنترل و مداخله مقایسه شده بودند. هر چند باز حد آستانه دو مطالعه هم متفاوت از هم و به صورت  105.در مطالعه Ferrazzano و 6000 CFU در مطالعه حاجی احمدی بودند. اختلاف بالای مشاهده شده بین این میزان NNT دو مطالعه هم (3/3 در مقابل 61/9 در مطالعه Ferrrazzano و حاجی احمدی) می‏تواند تا حدی به علت همین تفاوت در انتخاب حد آستانه باشد. با توجه به شواهد موجود(35) حد آستانه 105 باکتری به عنوان معرفی میزان بالای استرپتوکوک مناسب‏تر می‏باشد. نتایج مطالعه حاجی احمدی نشان داد چای سبز می‏تواند باعث کاهش تعداد کلونی‏های باکتری شود که میزان تاثیر آن با دهانشویه سدیم فلوراید قابل مقایسه است و شاید با نگرانی کمتری نسبت به سدیم فلوراید بتواند در کودکان مورد استفاده قرار گیرد.

در مـطالعه Soekanto(30) کـه به ارزیـابی PH بـزاق

دانش‏آموزان پس از یک ماه مصرف روزانه چای سبز پرداخته بود، با لحاظ حد آستانه PH 5/5 به عنوان آستانه بیماریزایی و دمینرالیزاسیون مینا NNT به طور تقریبی 3 (لزوم استفاده از چای سبز توسط 3 نفر جهت یک مورد افزایش PH بزاق به بالای حد آستانه خطر) محاسبه شد. در این مطالعه میزان بزاق به عنوان معرفی برای فعالیت پوسیدگی‏زایی استرپتوکوک درنظر گرفته شده است. هرچند افزاش اسیدیته بزاق تنها به عنوان یکی از شاخص‏های فعالیت پوسیدگی‏زایی استرپتوکوک می‏تواند باشد. بخشی از کاهش اسیدیته دیده شده نیز می‏تواند به وجود فلوراید و خاصیت بافرینگ آن در چای سبز بر گردد(37و36)، چنانچه در مطالعه Suyama و همکاران(29) هم نشان داده شد مصرف آدامس‏های حاوی چای سبز به طور معنی‏داری باعث افزایش فلوراید بزاق گردیده بود. مطالعه دیگری نیز نشان داده است که حداقل غلظت 50 و 1000 μg/mlکاتچین چای سبز می‏تواند به طور موثری رشد استرپتوکوک موتانس و سوربینوس را کاهش دهند و این غلطت‏ها به طور معمول با مصرف یک فنچان چای سبز قابل حصول است.(13)

در دیگر مطالعات به کار رفته در این مقاله به علت نداشتن پیامدهای دوحالتی امکان محاسبه کاهش خطر و به تبع NNT نبود.(38)

در مطالعات یافت شده مرتبط با بیماری‏های پریودنتال، در دو مورد دهانشویه چای سبز با غلظت 2% و 5% (مطالعه Awadalla و همکاران(27) و جنابیان و همکاران(25)، در یک مورد شکلات یا آدامس جویدینی و در یک مورد به صورت استفاده موضعی به کار رفته بود. مرور نظام‏مند حاضر نشان داد مصرف چای سبز در قالب‏های نامبرده می‏تواند باعث کاهش ایندکس خونریزی از لثه(27)، کاهش عمق پاکت پریودنتال، کاهش Attachment loss و کاهش خونریزی با پروب، بهبود پاسخ التهابی ساختار پریودنتال و بهبود التهاب پریودنتال شود.(20و17) Kudva و همکاران(26) در مطالعه خود نشان دادند که استفاده از چای سبز به صورت موضعی و در کنار جرم گیری نسبت به استفاده از جرم گیری به تنهایی می‏تواند باعث کاهش عمق پاکت و کاهش تمامی گونه‏های باکتریایی به جز P.Gingivalis در طی 1 ماه شود. اگرچه در این مطالعه باکتری‏های عامل بیماری پریودنتیت به میزان زیادی کاهش یافته بودند ولی شاخص‏های بالینی مانند PI و GI کاهش معنی‏داری نداشتند که می‏تواند بیانگر این نکته باشد که تغییرات بالینی به دنبال کاهش کلونیزاسیون باکتریایی و در مراحل بعدی رخ می‏دهد و مدت زمان پیگیری 7 روزه یا 2 ماهه برای مشاهده تغییرات عمده در این شاخص‏ها ناکافیست. شاخص NNT در مطالعه Krahwinke و همکارشان(28) که به بررسی شاخص‏های بالینی SBI, API پرداخته بود به ترتیب 90 و 45 محاسبه شد؛ در حالی که در مطالعه Kudva و همکاران(26) که به بررسی کشت باکتریایی پرداخته بود این شاخص محاسبه شد که باز مؤید همین نکته است.

مطالعه توصیفی Kushiyama و همکاران(22) بر روی 940 شرکت‏کننده بالغ نشان داد هر فنجان چای در روز 023/0 میلی‏متر کاهش در عمق پاکت و 028/0 میلی‏متر کاهش در از دست رفتن چسبندگی لثه و 63/0% کاهش در شاخص خونریزی حین پرابینگ داشته و نتایج معنی‏دار بوده است (05/0P<). در مطالعات گردآوری شده که تاثیر چای سبز را بر بیماری‏های پریودنتال مورد ارزیابی قرار داده بودند، معیارهای مورد بررسی شامل ایندکس ژنژیوال، عمق پاکت، ایندکس خونریزی از لثه، خونریزی با پروب و Attachment loss بوده است که به نظر می‏رسد این معیارها در بررسی وضعیت پریودنتال بیماران مـعیارهای بـاارزشـی بوده به پـیامدهای نـهایی نزدیک‏تر

هستند.

نتیجه گیری

به طور کلی و بر طبق مطالعاتی که گردآوری شده، چای سبز هم در بهبود وضیت پریودنتال و هم در کاهش میزان پوسیدگی می‏تواند تاثیر مثبتی داشته باشد و نتایج حاصل در بیشتر مطالعات بیانگر این تاثیر مثبت می‏باشد. با وجود این معیارهای ارزیابی شده در مطالعاتی که به بررسی تاثیر چای سبز بر بیماری‏های پریودنتال پرداخته بودند، از نظر کلینیکی و بالینی قابل اعتمادتر و باارزش‏تر بودند. بنابراین بررسی تاثیر چای سبز بر پوسیدگی هم چنان نیازمند مطالعاتی با مدت زمان طولانی‏تر و با معیارهای عینی‏تر می‏باشد.

در مطالعات استفاده شده در این تحقیق، چای سبز به اشکال دهانشویه، آدامس حاوی چای، مصرف موضعی و نوشیدنی به صورت روزانه مورد استفاده قرار گرفته بود. در اکثر مطالعات فرمولاسیون دهانشویه و ترکیبات مصرفی با جزئیات شرح داده نشده بود، مدت زمان فالوآپ متفاوت بود و نحوه استفاده (تکرار در روز) و گروه‏های مورد مطالعه کاملاً هم‏خوانی نداشت و بنابراین امکان تجمیع آنالیزها و نتایج آماری وجود نداشت.

با توجه به این که در بازه زمانی انجام تحقیق، دسترسی به لیست منابع الکترونیکی مانند Embase و Scopus مقدور نبود، بنابراین از دیگر محدودیت‏های مطالعه محدود شدن جستجوی الکترونیکی به منابع ذکر شده در بخش روش اجرا می‏باشد.

تشکر و قدردانی

نویسندگان مقاله مراتب تقدیر و تشکر خود را از مرکز تحقیقات ترابی‏نژاد، مرکز پژوهش‏های دانشجویی و اساتید گروه جامعه‏نگر دانشکده دندانپزشکی علوم پزشکی اصفهان ابراز می‏نمایند.



[1]. Camellia Sinensis

[2]. Catechin

[3]. Quasi Experimental

[4] .Risk Reduction

[5]. جهت محاسبه ARR با توجه به داده‏های ذکر شده در متن مقاله که در آن CFU< 105 باکتری را به عنوان حد آستانه قرار داده بودند، محاسبه گردیده‏اند.  

  1. Clark MA. Natural products as a resourse new drugs. Pharm Res 1996; 13(8): 1133-44.
  2.   Balentine DA, Wiseman SA, Bouwens LCM. The chemistry of tea flavonoids. Crit Rev Food Sci 1997; 37(8): 693-704.
  3.   Mahmood T, Akhtar N, Khan BA. The morphology, characteristics, and medicinal properties of Camellia sinensis’ tea. J Med Plants Res 2010; 4(19): 2028-33.
  4.   Cabrera C, Artacho R, Giménez R. Beneficial effects of green tea-a review. J Am Coll Nutr 2006; 25(2): 79-99.
  5.   Wu AH, Yu MC. Tea, hormone‐related cancers and endogenous hormone levels. Mol Nutr Food Res 2006; 50(2): 160-9.
  6.   Koo MWL, Cho CH. Pharmacological effects of green tea on the gastrointestinal system. Eur J Pharmacol 2004; 500(1-3): 177-86.
  7.   Feng Q, Kumagai T, Torii Y, Nakamura Y, Osawa T, Uchida K. Anticarcinogenic antioxidants as inhibitors against intracellular oxidative stress. Free Rad Res 2001; 35(6): 779-88.
  8.   Chung KT, Wong TY, Wei CI, Huang YW, Lin Y. Tannins and human health: A review. Crit Rev Food Sci Nutr 1998; 38(6): 421-64.
  9.   Hamada S, Slade HD. Biology, immunology, and cariogenicity of Streptococcus mutans. Microbiol Rev 1980; 44(2): 331.
  10. 10.  Ritter AV, Eidson RS, Donovan TE. Dental caries: Etiology, clinical characteristics, risk assessment, and management.In:Heymann HO, Swift EJ, Ritter AV. Art and Science of Operative Dentistry. 6th ed. Canada: Elsevier; 2013. P. 44.
  11. 11.  Sasaki H, Matsumoto M, Tanaka T, Maeda M, Nakai M, Hamada S, et al. Antibacterial activity of polyphenol components in oolong tea extract against streptococcus mutans. Caries Res 2004; 38(1): 2-8.
  12. 12.  Ferrazzano GF, Roberto L, Amato I, Cantile T, Sangianantoni G, Ingenito A. Antimicrobial properties of green tea extract against cariogenic microflora: An In vivo study. J Med Food 2011; 14(9): 907-11.
  13. 13.  Hamilton-Miller JM. Anti-cariogenic properties of tea (Camellia sinensis). J Med Microbiol 2001; 50(4):
    299-302.
  14. 14.  Hirasawa M, Takada K, Otake S. Inhibition of acid production in dental plaque bacteria by green tea catechins. Caries Res 2006; 40(3): 265-70.
  15. 15.  Narotzki B, Reznick AZ, Aizenbud D, Levy Y. Green tea: A promising natural product in oral health. Arch Oral Biol 2012; 57(5): 429-35.
  16. 16.  Armitage GC. Development of a classification system for periodontal diseases and conditions. Annals Periodontol 1999; 4(1): 1-6.
  17. 17.  James E, Hinrichs M, Caranzas JN. Clinical Periodontology.11th ed. California: Elsevier Health Sciences; 2012: P. 34, 35.
  18. 18.  Hirasawa M, Takada K, Makimura M, Otake S. Improvement of periodontal status by green tea catechin using a local delivery system: A clinical pilot study. J Periodontal Res 2002; 37(6): 433-8.
  19. 19.  Makimura M, Hirasawa M, Kobayashi K, Indo J, Sakanaka S, Taguchi T, et al. Inhibitory effect of tea catechins on collagenase activity. J Periodontol 1993; 64(7): 630-6.
  20. 20.  Nugala B, Namasi A, Emmadi P, Krishna PM. Role of green tea as an antioxidant in periodontal disease: The Asian paradox. J Indian Soc Periodontol 2012; 16(3): 313-6.
  21. 21.  Rasheed A, Haider M. Antibacterial activity of Camellia sinensis extracts against dental caries. Arch Pharm Res 1998; 21(3): 348-52.
  22. 22.  Kushiyama M, Shimazaki Y, Murakami M, Yamashita Y. Relationship between intake of green tea and periodontal disease. J Periodontol 2009; 80(3): 372-7.
  23. 23.  Der Marderosian A. Guide to popular natural products.1st ed. St. Louis: Mosby Co; 1999. P119.
  24. 24.  Schulz KF, Altman DG, Moher D. CONSORT 2010 Statement: updated guidelines for reporting parallel group randomized trials. BMJ 2010; 340:c332
  25. 25.  Jenabian N, Moghadamnia AA, Karami E, Mir APB, Poorsattar A. The effect of Camellia sinensis (green tea) mouthwash on plaque-induced gingivitis: A single-blinded randomized controlled clinical trial. DARU J Pharm Sci 2012; 20(1): 39.
  26. 26.  Kudva P, Tabasum ST, Shekhawat NK. Effect of green tea catechin, a local drug delivery system as an adjunct to scaling and root planing in chronic periodontitis patients: A clinicomicrobiological study. J Indian Soc Periodontol 2011; 15(1): 39.
  27. 27.  Awadalla H, Ragab M, Bassuoni M, Fayed M, Abbas M. A pilot study of the role of green tea use on oral health.Int J Dent Hyg 2009; 9(2): 110-6.
  28. 28.  Krahwinkel T, Willershausen B. The effect of sugar-free green tea chew candies on the degree of inflammation of the gingiva. Eur J Med Res 2000; 5(11): 463-7.
  29. 29.  Suyama E, Tamura T, Ozawa T, Suzuki A, Iijima Y, Saito T. Remineralization and acid resistance of enamel lesions after chewing gum containing fluoride extracted from green tea. Aust Dent J 2011; 56(4): 394-400.
  30. 30.  SoekantoSA, Mangundjaja S, Djais A. Effect of green tea on canes activity of Mutans Streptococci. Presented at the 2nd International Dental Collaboration of the Mekong River Region in Conjunction with The 27th Annual Scientific Meeting of Faculty Odonto-Stomatology HCM City. Ho Chi Minh City, 4-6 April, 2005.
  31. 31.  Haji Ahmadi M. Comparing the effect of NAF and green tea mouthwashes on streptococcus and lactobacillus colonization in the saliva of children. [Postgraduate thesis]. Dental School of Isfahan University of Medical Science; 1390 (Persian).
  32. 32.  Zhang J, Kashket S. Inhibition of salivary amylase by black and green teas and their effects on the intraoral hydrolysis of starch. Caries Res 1998; 32(3): 233-8.
  33. 33.  Ciani O, Buyse M, Garside R, Pavey T, Stein K, Sterne JA, et al. Comparison of treatment effect sizes associated with surrogate and final patient relevant outcomes in randomised controlled trials: Meta-epidemiological study. BMJ 2013; 346: f457.
  34. 34.  Barnett ML, Pihlstrom BL. Methods for enhancing the efficiency of dental/oral health clinical trials: Current status, future possibilities. J Dent Res; 83(10): 744-50.
  35. 35.  Gao XL, Seneviratne CJ, Lo EC, Chu CH, Samaranayake LP. Novel and conventional assays in determining abundance of Streptococcus mutans in saliva. Int J Paediatr Dent 2012; 22(5): 363-8.
  36. 36.  George K. The effect of saliva on dental caries. JADA 2008; 139(2):11-7.
  37. 37.  Arab H, Maroofian A, Glostani S, Shafaee H, Sohrabi K, Forouzanfar A. Reviw of the therapeutic effects of Camellia Sinensis (green tea) on oral and periodontal Health. J Med Plant Res 2011; 5(23): 5465-9.
  38. 38.  Barratt A, Wyer PC, Hatala R, McGinn T, Dans AL, Keitz S, et al. Evidence-based medicine teaching tips working group. Tips for learners of evidence-based medicine: 1. Relative risk reduction, absolute risk reduction and number needed to treat. CMAJ 2004; 171(4):353-8
  39. 39.  Moher D, Liberati A, Tetzlaff J, Altman DG. The PRISMA Group. Preferred reporting items for systematic reviews and meta-analyses: The PRISMA statement. PLoS Med 2009; 6(6): 1000097.