نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار گروه پروتز های دندانی، دانشکده دندانپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی استان مشهد، خراسان رضوی، ایران
2 استادیار گروه پروتزهای دندانی، دانشکده دندانپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران
3 دندانپزشک، مشهد، ایران
چکیده
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
نویسندگان [English]
Introduction: The high success rate of implant treatments has made it one of the most common treatments in dentistry. Nevertheless, we are witnessing an increase in the side effects of implant treatments, such as esthetic problems. The present study aimed to evaluate the aesthetic indices (e.g., pink esthetic score (PES) and White Esthetic Score (WES)in dental implants delivered in the Implant Departmentof Mashhad Dentistry School in 2017-2019.
Materials and Methods: The present study was conducted on 20 Patients with single implant in the anterior region of the maxilla whoseprosthetic work was completed in 2017. After cementing the crown, the photographs and casts of patients were prepared and evaluated for aesthetic indicators. The PES index included papillary mesial, papaldistal, gingival margin arch, gingival margin surface, bony prominence of root and color area, as well assoft tissue texture. The WES index encompassed tooth shape, color and surface texture, as well as translucency. The total score of each patient was calculated in the soft tissue and coronal sections.
Results: In the current study, 20 patients whoseimplant placement steps were performed in 2017 in the Implant Department of Mashhad DentalSchool were examined after reviewing the inclusion and exclusion criteria. Based on the results, the mean PES, WES, and the mean total PES/WES scores were obtained at 7.20±1.76, 6.75±2.04,and 13.95±3.41, respectively. In the PES index, five patients (25%) had unacceptable results. In theWES index, five patients (25%) had unacceptable results. Finally, a total of PES / WES scoresof five patients (25%) had unacceptable results.
Conclusion: As evidenced by the findings of the present study, the results of PES and WES aesthetic indices in patients with a single implant were clinically acceptable.Nevertheless, there were still cases with low aesthetic score based on PES/WES criteria, highlighting the need for better care on the part of dentists for the attainment of more positive cosmetic results.
کلیدواژه‌ها [English]
مقدمه
موفقیت بالای درمان های ایمپلنت به همراه پیشرفت در علوم دندانی، این درمان را به یکی از درمان های رایج روزانه در دندانپزشکی تبدیل کرده است. اما این رواج، افزایش عوارض درمان های ایمپلنت را نیز به دنبال دارد. شناخت راه های پیشگیری از عوارض بسیار مهم است. پذیرش عوارض زیبایی برای درمانگر و بیماران بسیار سخت است. عوارض زیبایی می تواند به دلایل موقعیت نامناسب فیکسچر ایمپلنت، تعداد و اندازه نامناسب ایمپلنت ها، عفونت نسوج اطراف ایمپلنت و نقص در بافت های سخت و نرم استخوان آلوئولار باشد.
علت اصلی مشکلات و عوارض روکش های ناحیه زیبایی از دست رفتن توام بافت های نرم و سخت بعد از کشیدن دندان و در حین جراحی ایمپلنت است.(2و1) اگرچه استئواینتگریشن ایمپلنت های دندانی در مقالات به خوبی مستند شده است، با این وجود تلاش ها در دندانپزشکی ایمپلنت برای رسیدن به نتایج زیبایی با ثبات و طولانی مدت ادامه دارد، این نتایج شامل بافت نرم سالم ناحیه میدباکال و پاپیلای بین دندانی می باشد.(3) زیبایی میتواند تحت تاثیر بافت اطراف ایمپلنت قرار گیرد.(4) محل تلاقی ایمپلنت- بافت نرم نقش مهمی در حفظ پایداری دراز مدت استخوان کرستال دارد. تعرض به ناحیه عرض بیولوژیک موجب عوارضی نظیر تحلیل استخوان کرستال می شود. بنابراین حتما باید در ارزیابی بافت نرم مورد توجه قرار گیرد.(6و5) تشکیل پاپیلای بین دندانی و ضخامت بافت نرم اطراف ایمپلنت نیز از دیگر شاخصهای مهم در زیبایی ایمپلنت است.(7) برنامه درمانی دقیق و آگاهی از مشخصات دندان های طبیعی برای رستوریشن دندان های قدامی فک بالا ضروری است. موفقیت یک رستوریشن در ناحیه زیبایی، عمدتاً بستگی به یکپارچه سازی هماهنگ رستوریشن در ظاهر کلی بیمار، به ویژه بافت نرم پیرامونی دارد.(8) در مطالعات بالینی، از شاخص های زیبایی- بالینی متعددی برای ارزیابی عینی نتیجه زیبایی مخاط اطراف ایمپلنت و رستوریشن آن و مقایسه داده ها با سایر مطالعات استفاده شده است.(10و9)
PES (Pink Esthetic Score)می تواند ابزاری مفید برای نظارت بر تغییرات طولانی مدت بافت نرم باشد.(11)
Belser، شاخص PES را اصلاح کرد و با شاخص WES(White Esthetic Score) ترکیب نمود و یک شاخص رستوریشن ایمپلنت جدید به نام شاخص PES/WES را ارائه کرد.(1) معیار WES به طور خاص روی قسمت قابل مشاهده رستوریشن ایمپلنت تمرکز دارد.(11و1)
شاخص PES/WES یکی از شاخص های مناسب جهت ارزیابی عینی نتایج زیبایی ایمپلنت است که استفاده ی گسترده ای پیدا کرده است. به همین منظور در این مطالعه نتایج زیبایی شناختی حاصل از روکش های ایمپلنت که در بخش ایمپلنت دانشکده دندانپزشکی مشهد در سال 1396 تحویل داده شده بود، با استفاده از شاخص PES/WES ارزیابی شد.
مواد و روش ها
در این مطالعه مشاهده ای مقطعی، 20 بیمار که در بخش پروتز دانشکده دندانپزشکی مشهد در سال 1396 تحت درمان تک روکش ایمپلنت در ناحیه قدام فک بالا بودند، مورد بررسی قرار گرفتند. از این تعداد، 13 دندان سانترال، 5 دندان لترال و 5 دندان کانین وارد مطالعه شدند.
وجود هرگونه رستوریشن به غیر از رستوریشن تکی مورد نظر در این مطالعه برای ناحیه کانین تا کانین فک بالا منجر به خروج از مطالعه می شد. همچنین بیمارانی که مرحله جراحی آن ها Fresh Socket بوده است، مواردی که دندان سمت مقابل از لحاظ زیبایی مورد قبول نبود (نمره کمتر از 6 در ایندکس WES) و نیز نقص بافتی در دندان سمت مقابل بیمار (نمره کمتر از 6 در ایندکس PES) از مطالعه خارج شدند.
فوتوگرافی بیمار حداکثر تا 3 ماه بعد از تحویل روکش، در فاصله 30 سانتی متری و با زاویه 90 درجه نسبت به محور عمودی دندان تهیه شد. عکس های گرفته شده مورد آنالیز قرار گرفت. علاوه بر عکس قالب آلژینات برای تهیه کست مطالعه نیز گرفته شد. ایندکس های مورد استفاده برای زیبایی شامل PES و WES بود.
تمرکز شاخص WES بر قسمت های قابل رؤیت رستوریشن است که شامل فرم کلی دندان، حجم کلی و شکل کلی تاج کلینیکی، رنگ، بافت (Texture) سطحی و ترانسلوسنسی می باشد.
برای هر کدام از پنج پارامتر فوق نمرات 0، 1 و 2 تعلق می گرفت. در نمونه ای که تمام معیارهای روکش ایده آل بود، نمره 10 بدست می آمد. در نمره دهی می توان از روش مقایسه با دندان سمت مقابل استفاده کرد. به همین دلیل در مواردی که دندان سمت مقابل از لحاظ زیبایی مورد قبول نبود، بیمار از مطالعه خارج می شد. حداقل حد قابل قبول از لحاظ بالینی نمره 6 بود.
شاخص PES نیز شامل پنج متغیر پاپیلای مزیالی، پاپیلای دیستالی، انحنای مخاط فاسیال، سطح مخاط فاسیال، تحدب ریشه / رنگ و Texture ثابت فرم بود.
به این شاخص نیز نمره ای بین 0 تا 2 تعلق می گرفت. در شاخص پاپی های مزیال و دیستال نمره 2 در صورتی داده می شد که پاپی کامل موجود باشد. نمره 1، در صورتیکه پاپی موجود باشد، اما نقص داشته باشد و نمره صفر در صورت فقدان پاپی داده می شد. در نمره دهی همیشه مقایسه با دندان سمت مقابل روش پیشنهادی است.
حداکثر نمره 10 و حد بالینی قابل قبول نیز نمره 6 بود.(13و12و2و1) نمره دهی توسط دو نفر از همکاران متخصص پروتز انجام شد. در مواردی که اختلاف نظر وجود داشت متخصص سوم نظر نهایی را به عنوان داور بیان می کرد.
تصویر 1 : نمونه ای از نمره دهی با شاخص های PES/WES نشان داده شده است.
مجموع شاخص های PES/WES نمره 20 بود. در نمره دهی از عکس ها و کست های مطالعه استفاده شد.
عکس های فوتوگرافی جهت نمره دهی در شاخص های فرم روکش، رنگ روکش و بافت نرم، ترانسلوسنسی لبه انسیزال و سطح بافت نرم بکار رفت. کست های مطالعه جهت نمره دهی فرم، حجم و بافت سطح روکش، تحدب ریشه و خصوصیات بافتی سطحکاربرد داشت. یک رادیوگرافی با تکنیک موازی هم بعنوان کنترل نهایی گرفته شد.(14)
این مطالعه به صورت مقطعی و بدون انجام هیچ گونه مداخله ای بر روی بیماران صورت گرفت.
پس از توضیح اهداف و مراحل پژوهش از تمام شرکت کنندگان قبل از شروع مطالعه رضایت نامه کتبی اخذ شد. آنالیز آماری این مطالعه توسط نرم افزار SPSS انجام شد. میانگین PES و WES برای هر بیمار محاسبه شد و سپس میانگین، انحراف معیار، حداقل و حداکثر هر کدام از شاخص های PES و WES و نمره کل این شاخص ها برای کل بیماران محاسبه شد.
یافته ها
در این مطالعه، 20 ایمپلنت از نظر پارامترهای زیبایی شامل معیارهای PES و WES توسط دو متخصص پروتز بررسی شدند. مقدار توافق دو ارزیابی کننده با استفاده از آزمون کاپا برابر 90 درصد محاسبه شد. از نظر متخصصین، در پارامترهای WES، فقط برای متغیر (Hue, Value) رنگ بیش از نصف موارد یعنی 60 درصد (12 مورد) انطباق کامل داشتند و در پارامترهای PES، فقط برای متغیر پاپیلای دیستالی، بیش از نصف موارد یعنی 65 درصد (13 مورد) انطباق کامل داشتند. (جدول 1). در پارامترهای WES، برای متغیرهای Outline حجم دندان و فرم دندان و در پارامترهای PES، برای متغیرهای انحنای مخاط فاسیال، پاپیلای دیستال و پاپیلای مزیال عدم انطباق کامل وجود نداشت. نمره کل WES، 42 درصد انطباق کامل و 7 درصد عدم انطباق کامل را نشان داد. نمره کل PES، 46 درصد انطباق کامل و 2 درصد عدم انطباق کامل را نشان داد. نمره کل WES+PES، 44 درصد انطباق کامل و 5/4 درصد عدم انطباق کامل را نشان داد. (جدول 1)
جدول 1 : امتیازات کسب شده WES و PES به تفکیک پارامترها و بطور کلی
|
متغیر |
(عدم انطباق) 0 |
(انطباق نسبی) 1 |
(انطباق کامل) 2 |
انحراف معیار±میانگین |
|
|
WES |
شفافیت/ ویژگی های رنگی |
(0/5)1 |
(0/65)13 |
(0/30)6 |
55/0±25/1 |
|
خصوصیات بافتی سطح |
(0/25)5 |
(0/40)8 |
(0/35)7 |
79/0±10/1 |
|
|
رنگ (رنگ پس زمینه/درخشندگی) |
(0/5)1 |
(0/35)7 |
(0/60)12 |
60/0±55/1 |
|
|
حجم و فرم سطوح خارجی دندان |
(0/0)0 |
(0/60)12 |
(0/40)8 |
50/0±40/1 |
|
|
شکل کلی دندان |
(0/0)0 |
(0/55)11 |
(0/45)9 |
51/0±45/1 |
|
|
کل |
(0/7)7 |
(0/51)51 |
(0/42)42 |
047/2±75/6 |
|
|
PES |
تحدب ریشه/ رنگ و ویژگی های سطحی بافت نرم |
(0/5)1 |
(0/65)13 |
(0/30)6 |
55/0±25/1 |
|
ارتفاع لثه سطح فاسیال |
(0/5)1 |
(0/50)10 |
(0/45)9 |
60/0±40/1 |
|
|
انحنا لثه سطح فاسیال |
(0/0)0 |
(0/55)11 |
(0/45)9 |
51/0±45/1 |
|
|
پاپیلای دیستال |
(0/0)0 |
(0/35)7 |
(0/65)13 |
49/0±65/1 |
|
|
پاپیلای مزیال |
(0/0)0 |
(0/55)11 |
(0/45)9 |
51/0±45/1 |
|
|
کل |
(0/2)2 |
(0/52)52 |
(0/46)46 |
76/1±20/7 |
|
|
WES+PES |
مجموع |
(5/4)9 |
(5/51)103 |
(0/44)88 |
41/3±95/13 |
نمودار 1 : همبستگی بین نمرات کل WES و PES
براساس نمودار 1، ضریب همبستگی پیرسن نشان داد که WES و PES با یکدیگر رابطه مستقیم و معنی داری داشتند (008/0P= و 57/0r=).
در نهایت میانگین مجموع امتیاز PES/WES از 20 نمره در بیماران ما 41/3±95/13 بود. با توجه به اینکه پایین ترین حد قابل قبول کلینیکی در شاخص های PES و WES نمره 6 می باشد و در شاخص PES/WES نیز
حداقل نمره قابل قبول 12 می باشد، همانطور که در جدول 2 نشان داده شده است در شاخص PES پنج بیمار (25 درصد) نتایج غیرقابل قبول داشتند. در شاخص WES نیز پنج بیمار (25 درصد) نتایج غیرقابل قبول داشتند. درنهایت در مجموع امتیاز PES/WES پنج بیمار (25 درصد) غیرقابل قبول بود (جدول 2).
جدول 2 : تعداد و درصد بیماران با نمرات قابل قبول و غیرقابل قبول کلینیکی
|
کل |
تعداد بیماران با نمره غیرقابل قبول |
تعداد بیماران با نمره قابل‌قبول |
شاخص |
|
(0/100) 20 |
(0/25)5 |
(0/75)15 |
Total PES |
|
(0/100) 20 |
(0/25)5 |
(0/75)15 |
Total WES |
|
(0/100) 20 |
(0/25)5 |
(0/75)15 |
Total PES/WES |
مقادیر به صورت (درصد) تعداد بیان شده است.
بحث
ایمپلنت های تک دندانی به یک درمان استاندارد در دندانپزشکی تبدیل شده اند. از آنجا که میزان بقا و موفقیت در ایمپلنت بالاست نتیجه زیبایی شناختی به کانون اصلی علاقه در مناطق حساس به زیبایی بدل شده است. برای دستیابی به یک نتیجه مطلوب زیبایی شناختی، ایمپلنت ها باید در موقعیت و زاویه بهینه قرار بگیرند. در حالت ایده آل، ترمیم های موفقیت آمیز با کاشت ایمپلنت باید ظاهر دندان های طبیعی را تقلید کنند.(15) به نظر می رسد وضعیت بافت نرم اطراف ایمپلنت عامل تعیین کننده مهمی است. رستوریشن مبتنی بر ایمپلنت باید با دندان مرجع تقارن داشته باشد. سطح بافت نرم پیرامون ایمپلنت، که طول تاج را تحت تأثیر قرار می دهد و رنگ و بافت آن برای ظاهر طبیعی رستوریشن تعیین کننده است.(16) معیار موفقیت Albrektsson توسط Smith, Zarb(17) بیشتر به برداشتهای ذهنی بیننده از زیبایی و تخصص درمانگر بستگی دارد.(18) معیارهای دیگری نیز مطرح شد که ارزیابی کیفیت استخوان،(19) از بین رفتن استخوان(20) و نمره پاپیلای Jemt، که سطح مخاط اینترپروگزیمال مجاور محل رستوریشن تک ایمپلنت را بررسی می کند.(21) از جمله آنها Jemt است. یک شاخص پاپیلا را بر اساس سطح مخاط اینترپروگزیمال مجاور محل رستوریشن تک ایمپلنت معرفی کرد.(22) این شاخص تاکنون متداول ترین شاخص برای ارزیابی زیبایی شناسی بوده است. برای ارزیابی مخاط اطراف ایمپلنت و روکش متکی بر ایمپلنت، شاخص دیگری به نام مقیاس آنالوگ بصری Visual Analogue Scale (VAS) که زیبایی ایمپلنت را از نظر Subjective ارزیابی می کند معرفی شد.(23) ابزارهای دیگر برای ارزیابی نتیجه زیبایی ایمپلنت های تکی معرفی شده اند که شامل شاخص Implant aesthetic crown index (ICA)، نمره زیبایی شناسی ذهنی Subjective esthetic score (SES)، شاخص اطراف ایمپلنت و تاج Peri-Implant and Crown Index (PICI) و شاخص های جامع شاملWhite Esthetic Score (WES) و Pink Esthetic Score (PES) می شود.(24و11و1)Meijer و همکاران(24) برای ارزیابی تاج های پشتیبانی شده با تک ایمپلنت، شاخص زیبایی Implant Crown Aesthetic Index (ICAI) را پیشنهاد کردند. در مطالعات، شاخص های PES / WES و PES برای ارزیابی زیبایی تاج ایمپلنت های تکی استفاده می شوند.(11و1)
طبق یک مطالعه جدید در مقایسه شاخص های مختلف و تکرارپذیری آنها، به نظر می رسد که شاخص هایPES / WES و PICI مناسب تر از ICAI به عنوان شاخص های زیبایی شناسی برای ایمپلنت های تکی هستند.(25)
با وجود استفاده مکرر از شاخص های بی شمار برای ارزیابی زیبایی شناختی رستوریشن های متکی بر ایمپلنت در ناحیه قدامی، هیچ شاخصی فعلا توسط تمامی متخصصین پذیرفته شده نیست و همچنان انتخاب بهترین شاخص ارزیابی زیبایی یکی از مسائل بحث برانگیز در زمینه ایمپلنت است. علاوه بر این، مطالعات مربوط به مقایسه شاخص های مختلف زیبایی شناسی کمیاب هستند. با این وجود، شاخص های زیبایی شناختی ساده برای مخاط اطراف ایمپلنت و بازسازی ها توصیه می شود. به عنوان مثال استفاده از شاخص های عینی مانند PES در بیانیه مشترک آکادمی اوستئواینتگریشن آمریکا، در رابطه با چگونگی بهبود نتایج زیبایی ایمپلنت های دندانی، توصیه شده است.(26) معیار زیبایی PES برای اولین بار در سال 2005 توسط Furhauser و همکارانش(11) طراحی و معرفی شد. در نسخه اولیه این معیار 7 متغیر (پاپیلای مزیال، پاپیلای دیستال، سطح لبه بافت نرم، کانتور بافت نرم، آلوئولار پرسس، رنگ بافت نرم و تکسچر بافت نرم) وجود داشت که به هرکدام از این متغیرها طبق مقایسه با دندان رفرنس سالم نمره 0 تا 2داده می شد.(26)
در مطالعه Furhauser، 30 بیمار را یکبار در ابتدای مطالعه و بار دیگر 4 هفته بعد بررسی کردند. از 20 مشاهده گر (5 متخصص پروتز، 5 جراح دهان، 5 ارتودنتیست و 5 دانشجوی سال آخر دندانپزشکی) برای نمره دهی با شاخص PES استفاده شد. تفاوت معناداری بین دو نوبت بررسی در میانگین نمره PES وجود نداشت. اما اختلاف معناداری میان متخصصین مختلف از جهت نمره PES وجود داشت، به طوری که بیشترین میانگین برای متخصصین پروتز و کمترین میانگین نمره برای ارتودنتیست ها بود. نکته جالب توجه این بود که از لحاظ نمره دهی تفاوت معنی داری میان دانشجویان سال آخر با جراحان دهان و متخصصین پروتز وجود نداشت. در مطالعه حاضر نیز شاخص ها توسط دو متخصص پروتز بررسی شدند و نمره دهی صورت گرفت که مقدار توافق آنها با آزمون کاپا 90 درصد بود.(11)
برای ارزیابی بلند مدت ایمپلنت های تک دندان قدام فک بالا از نقطه نظر زیبایی شناختی، یک شاخص مناسب باید معیارهای زیر را برآورده کند: روایی و پایایی، لحاظ کردن بافتهای نرم اطراف ایمپلنت و پارامترهای خاص ذاتی ترمیم، تعریف آستانه پذیرش بالینی، سهولت استفاده و تکرارپذیری. در سال 2009، Belser و همکارانش(1) معیار PES را اصلاح کرده و با معیار جدید خودشان ترکیب کردند و معیار PES/WES را معرفی کردند. در این معیار مجموع امتیاز PES و WES هرکدام از 10 محاسبه می شد و مجموع PES/WES نیز 20 بود.
جدول 3 : نحوه نمره دهی به معیار PES اصلاح شده
|
امتیاز از لحاظ میزان اختلاف فرم با حالت طبیعی و دندان مرجع متقابل |
پاپیلای مزیال |
پاپیلای دیستال |
انحنا لثه سطح فاسیال |
ارتفاع لثه سطح فاسیال |
تحدب ریشه/ رنگ و ویژگی های سطحی بافت نرم |
|
2 |
حضور کامل |
حضور کامل |
یکسان |
از نظر عمودی یکسان |
یکسان |
|
1 |
حضور ناقص |
حضور ناقص |
کمی متفاوت |
کمتر از 1 میلی متر اختلاف عمودی |
کمی متفاوت |
|
0 |
عدم حضور |
عدم حضور |
کاملا متفاوت |
بیشتر از 1 میلی متر اختلاف عمودی |
کاملا متفاوت |
معیار WES طوری تنظیم شد که به طور خاص روی قسمت قابل مشاهده ترمیم ایمپلنت (یعنی قسمتی از تاج که از مخاط اطراف ایمپلنت بیرون می آید) تمرکز دارد و براساس پارامترهای شکل کلی دندان؛ طرح کلی و حجم تاج؛ رنگ، که شامل ارزیابی hue و value است؛ خصوصیات بافت سطحی و شفافیت و ویژگی های رنگی می باشد. نمره قابل قبول برای هر دو معیار، میانگین 6 است و مجموع دو معیار برای قابل قبول بودن زیبایی بزرگتر یا مساوی 12 می باشد.
در مطالعه Besler(1)، 45 ایمپلنت در ناحیه ماگزیلاری قدامی بررسی شدند و نتایج نشان داد که میانگین PES 8/7 و میانگین WES 9/6 بود و میانگین PES/WES نیز 7/14 بود. نتایج این مطالعه با نتایج مطالعه حاضر تقریبا شباهت دارد. در مطالعه ما نیز میانگین نمره PES از WES بیشتر بوده و اعداد بدست آمده مشابه با مطالعه Belser(1) است. نتایج مطالعه ی Mangano(27) که بر روی 26 بیمار انجام شد نیز با مطالعه ما مشابهت دارد. در این مطالعه نیز مشابه با مطالعه ما امتیاز PES از امتیاز WES بالاتر بود. مطالعه ی Al-Dosari و همکارانش(28) که بر روی 23 بیمار صورت گرفت، تقریبا به نتایج مشابه با مطالعه ما دست یافتند. در این مطالعه میانگین نمره PES/WES (80/5–45/6) از میانگین نمره PES/WES در مطالعه ما پایین تر بود. البته در مطالعه ای دیگر که توسط Cho و همکارانش(29) بر روی 41 بیمار صورت گرفت، میانگین نمره PES (17/5) از WES (02/6) کمتر بود. همچنین میانگین نمره PES/WES (19/11) نیز در این مطالعه پایین تر از مطالعه ما بود که نشان دهنده نتایج زیبایی شناختی بهتر در بیماران ما است.
در مطالعه ی Cho و همکاران(29) اثر تخصص ناظر مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه از متخصصین مختلف (2 متخصصین پریودنتیکس، 2 متخصصین پروتز، 2 ارتودنتیست و 2 دانشجوی سال آخر دندانپزشکی) خواسته شد تا با استفاده از شاخص PES/WES نتایج حاصل از ایمپلنت را نمره دهی کنند. با این حال، این مطالعه به دلیل تعداد کم معاینه کنندگان از هر گروه تخصصی و اینکه هیچ جراح دهانی در این مطالعه مشارکت نداشت،
محدودیت هایی داشته است. نتایج این مطالعه نشان داد که در مجموع PES/WES اختلاف معناداری میان تخصص های مختلف وجود نداشت اما در مورد شاخص WES به طور کلی متخصصین پروتز امتیاز کمتر و پریودنتیست ها نسبت به سایرین امتیاز بیشتری را کسب کرده بودند. در این مطالعه نشان داده شد که متخصصین ارتودنسی نقادانه تر از بقیه متخصصین نظر داده بودند. در حالی که میان نظر خود بیمار و نظر دندانپزشک همبستگی معناداری وجود داشت اما این ارتباط در مورد اولین دندان پره مولر معنادار نبود و همبستگی میان شاخص PES/WES و شاخص VAS وجود نداشت.
در مطالعه حاضر نشان داده شد که رابطه ی مستقیمی بین شاخص PES/WES وجود دارد و اگر بافت نرم اطراف ایمپلنت وضعیت مناسبی نداشته باشد قطعا ظاهر رستوریشن نهایی نیز تحت تاثیر قرار می گیرد.
نتیجه گیری
نتایج حاصل از بررسی 20 بیمار نشان داد، میانگین مجموع شاخص PES/WES در بیماران تحت مطالعه ما 41/3±95/13 بود. با وجود اینکه 75 درصد بیماران ما از نظر معیار PES/WES نمره بالای 12 داشتند و نتایج زیبایی شناختی در بیماران ما به طور کلی قابل قبول بود، اما همچنان مواردی بودند که نمره مناسبی از لحاظ
زیبایی شناختی براساس معیار های PES/WES کسب نکردند. رابطه ی مستقیمی بین شاخص PES/WES وجود داشت به عبارت دیگر اگر بافت نرم اطراف ایمپلنت وضعیت مناسبی نداشته باشد قطعا ظاهر رستوریشن نهایی نیز تحت تاثیر قرار می گیرد. به همین منظور دندانپزشکان باید دقت بیشتری جهت دستیابی به نتایج زیبایی بهتر، که یکی از اهداف اصلی ایمپلنت در ناحیه زیبایی است، به خرج دهند.
تشکر و قدردانی
این طرح با پشتیبانی معاونت پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد (کد پژوهشی 961011) انجام گردیده است، که به این وسیله، مراتب سپاس پژوهشگران ابراز می گردد. نتایج به دست آمده از این تحقیق برگرفته از پایان نامه دوره عمومی دندانپزشکی است که با شماره 3085 در کتابخانه دانشکده دندانپزشکی مشهد به ثبت رسیده است.
)