نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار گروه دندانپزشکی کودکان دانشکده دندانپزشکی و مرکز تحقیقات دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد
2 دانشیار گروه دندانپزشکی کودکان دانشکده دندانپزشکی و مرکز تحقیقات دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد
3 دندانپزشک
چکیده
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
نویسندگان [English]
Introduction:
In our country were the youth form a high percentage of the population and we can observe their growing presence in athletic fields, the study of prevalence of traumatic dental injuries and the ways of preventing them seems necessary. The purpose of this study is to specify the rate of prevalence of traumatic dental injuries caused by
non- martial sports in the city of Mashhad.
Materials & Methods:
In this cross-sectional study, 409 male athletes from 12 gyms (both professional & non- professional)in Mashhad were examined for traumatic dental injuries in 3 kinds of non-martial sports (wrestling, football and basketball) through a questionnaire containing data about their athletic backgrounds. Statistical analysis was made by Epl6 software and was analysed using X2 statistical test.
Results:
1. Out of the total number of those examined 33% had traumatic dental injuries.
2. The highest rate of injuries was related to the upper jaw dental injuries (75.2%) central incisors (60.5%) and the incisal third (26.1%).
3. Out of all those having traumatic dental injuries 24.7% had referred for comprehensive treatment.
Conclusion:
Considering high rate of prevalence of dental injuries among athletes (33%) and with regarded to the outcomes caused by not having proper and timely treatment, it seems necessary to instruct sports coaches sanitary instructurors of schools, and the athletes about the importance of using mouthguards and the early treatmet of dental injuries.
کلیدواژه‌ها [English]
مقدمه:
در کشور ما که جامعه جوان، درصد زیادی از جمعیت را به خود اختصاص می دهد شاهد حضور هر چه بیشتر این قشر در میادین ورزشی هستیم. بدیهی است هجوم جوانان به ورزشگاه ها جهت پرکردن اوقات فراغت خود و شرکت در تمرینات و مسابقات ورزشی با افزایش شیوع صدمات ورزشی از جمله آسیب های دندانی و بافت نرم دندان همراه خواهد بود(3-1). مطالعات نشان می دهد شیوع ترومای دندانی در ورزشکاران نسبت به سایر اقشار جامعه بیشتر است(4)، بطوری که ورزش بعنوان شایع ترین فاکتور اتیولوژیک (28%) ترومای دندانی شناخته شده است(5). ترومای وارده به دندان ورزشکار، عوارض متعددی را برای وی به همراه دارد. از مهمترین آنها می توان از کاهش قدرت تمرکز ورزشکار در حین تمرینات و مسابقات نام برد. تروما همچنین می تواند مانع حضور ورزشکار در جلسات تمرین و حتی مسابقات گردد(6). ترومای دندانی حین ورزش، معمولاً باعث یک آسیب جدی و دائمی به دندان می شود(8و7)، بطوری که اگر شدت آسیب را از صفر تا 6 (کم به زیاد) درجه بندی نمائیم، مطالعه Tschan نشان داد درجه 4 شایع ترین وضعیت در ترومای دندانی در هنگام ورزش
می باشد(8). علاوه بر این ها امروزه علاقه جوانان به وسایل تزئینی برروی لب و داخل دهان (زبان، لثه، سطح دندان) باعث افزایش شیوع شکستگی دندان و پارگی لثه به دنبال تروما می شود(9). از طرفی مطالعات نشان می دهد که درصد کمی از ورزشکاران (4/13%) به دنبال ترومای دندانی برای درمان مراجعه
می کنند(10)، زیرا درمان دندان تروماتیزه علاوه بر نیاز به صرف وقت، بار مالی زیادی برای ورزشکار به همراه دارد. بطوری که مطالعه Ferranti در سال 2004 در لندن نشان داد درمان یک دندان تروماتیزه بطور متوسط علاوه بر نیاز به 8 جلسه مراجعه به دندانپزشک و 21 ماه زمان، مبلغ 856 یورو هزینه دارد(11). همچنینNewsome در سال 2001 بیان نمود 13% هزینه های درمانی انواع صدمات وارده در فوتبال مربوط به ترومای دندانی بوده است(12) و مسئله مهم اینکه در مواردی مثل شکستگی تاج همراه با اکسپوز پالپ، درصد موفقیت نیز رضایت بخش نمی باشد(11). بنابراین پیشگیری از تروما ی دندانی اهمیت ویژه ای دارد بطوری که امروزه در کشورهای پیشرفته مسابقات ورزشی و ورزش های تفریحی، زمینه دندانپزشکی ورزشی را برای دندانپزشکان فراهم کرده است و اولین کنگره جهانی در دندانپزشکی ورزشی و ترومای دندانی در بوستون آمریکا در سال 2001 برگزار شد(9). دندانپزشکی ورزشی شامل، پیشگیری و درمان صدمات دهانی- صورتی ورزشکاران می باشد. دندانپزشک باید علاوه بر آشنا کردن ورزشکاران با اهمیت و نقش محافظ های دهانی در جلوگیری از صدمات دندانی، آنان را برای استفاده از این وسایل ترغیب نماید. زیرا مطالعات متعددی نشان داده است که برای استفاده از محافظ دهانی صرفاً آگاهی و شناخت ورزشکاران از آن کافی نبوده، تشویق و ترغیب ورزشکار برای استفاده از محافظ دهانی بسیار موثر است(13و3و1).
در این مطالعه بر آن شدیم که شیوع صدمات دندانی در ورزشکاران رشته های ورزشی غیر رزمی (کشتی، فوتبال، بسکتبال) را در شهر مشهد بررسی کنیم و انواع آسیب های دندانی و درمانهای انجام شده و وضعیت دندان های آسیب دیده در حال حاضر را مورد بررسی قرار داده و نیاز آموزشی، درمانی و خدماتی لازم را ارزیابی نمائیم.
مواد و روش ها:
در این مطالعه توصیفی – مقطعی، 409 ورزشکار مرد در سه رشته ورزشی غیر رزمی (کشتی،
فوتبال، بسکتبال) از 12 باشگاه ورزشی حرفه ای و
غیر حرفه ای شهر مشهد در سال 1380 از نظر شیوع صدمات دندانی معاینه و بررسی شدند و اطلاعات مربوط به هر ورزشکار شامل: مشخصات فردی و خانوادگی، سابقه تروما به دندان، سن ورزشکار در زمان تروما، عامل ایجاد کننده آسیب، ماه و فصلی که درآن صدمه رخ داده است، نوع و محل آسیب دندان، عارضه ایجاد شده به دنبال صدمه و مراجعه برای درمان و وضعیت دندان در حال حاضر، ثبت شد.
در این تحقیق با توجه به حجم زیاد نمونه برای سهولت کار در ارتباط با انواع صدمات دندانی از
طبقه بندی سازمان بهداشت جهانی WHO با تغییراتی استفاده شد(14) و موارد زیر مورد بررسی قرار گرفت:
1 – شکستگی محدود به مینا
2 – شکستگی محدود به مینا و عاج
3 – شکستگی مینا و عاج همراه با اکسپوز پالپ
4 – اوالژن
برای تعیین حجم نمونه از روش مطالعه پایلوت و فرمول برآورد نسبت در جامعه استفاده شد. ابتدا از بین ورزشکاران مذکر سه رشته ورزشی فوتبال، کشتی و بسکتبال 50 نفر بطور تصادفی انتخاب شدند و پس از آنالیز نمودن اطلاعات میزان صدمات به طور تقریبی محاسبه و در فرمول فوق قرار داده شد و حجم نمونه معادل 345 نفر برآورد گردید. جهت حصول اطمینال بیشتر 409 نفر مورد مطالعه قرارگرفتند و آنالیز آماری اطلاعات مربوط به آنها انجام گردید.
در این مطالعه با استفاده از نرم افزارEPI6 به تجزیه و تحلیل داده ها پرداخته شده در قسمت توصیفی از جداول توزیع فراوانی و در قسمت تحلیلی از آزمون کی دو استفاده گردید.
یافته ها:
از مجموع 409 ورزشکار مورد مطالعه 242 نفر (16/59%) در رشته کشتی و 97 نفر (71/23%) در فوتبال و 70 نفر (11/17%) در بسکتبال فعالیت داشتند.
از تعداد کل معاینه شوندگان 135 نفر (33%) دارای صدمات دندانی بودند که 6/37% آن در کشتی و 8/26% در فوتبال و 7/25% در بسکتبال فعالیت داشتند. آزمون آماری اختلاف معنی داری را بین شیوع صدمات و نوع رشته ورزشی نشان نداد.
سن زمان آسیب دیدگی در محدوده سنی 20-16 سال بیشترین شیوع (5/32%) و در افراد 30 سال به بالا کمترین شیوع (4/3%) را داشت (نمودار1).
در جمعیت تحت مطالعه در 9/68% موارد، صدمات دندانی هنگام ورزش رخ داده بود، در 6/9% موارد، صدمات به علت زمین خوردن ورزشکار روی داده بود و در 5/21% موارد، عوامل غیر مرتبط با ورزش از جمله برخورد با جسم خارجی، تصادف، دوچرخه سواری و نزاع عامل ایجاد کننده صدمه بود که ما در این مطالعه فقط صدمات دندانی که به هنگام تمرین و یا مسابقه ورزشی روی داده بود را مورد بررسی قرار دادیم.
بیشترین صدمات دندانی در مرداد ماه و سپس به ترتیب در ماه شهریور و آبان رخ داده بود. در
اسفند ماه شیوع صدمات بسیار جزئی و در فروردین ماه هیچ صدمه ای گزارش نشده بود.
در این مطالعه، شیوع آسیب ها در فک بالا بیشتر از فک پایین بود و بین دو طرف راست و چپ فک بالا از نظر آسیب پذیر بودن اختلاف قابل توجهی دیده نشد.
در این مطالعه شکستگی یک دندان به دنبال صدمه بیشترین شیوع را داشت و 3/89% این افراد (افراد با شکستگی یک دندان) در گروه سنی 15 – 11 سال قرار داشتند و موردی که صدمه باعث ایجاد شکستگی بیش از 4 دندان شده باشد مشاهده نشد.
بیشترین شیوع صدمه در دندان های ثنایای میانی (5/60%) و پس از آن در ثنایای طرفی (3/16%) مشاهده شد. در دندانهای خلفی شیوع آسیب در مولر اول بیشتر از سایر دندان ها بود (نمودار 2).
بیشترین نوع آسیب شکستگی مینا بوده است و شکستگی مینا و عاج همراه اکسپوز پالپ و شکستگی مینا و عاج بدون اکسپوز پالپ به ترتیب در درجات بعدی قرار داشتند. Avulsion دندان در 1/11% موارد دیده شد (نمودار 3).
|
نمودار 1: توزیع فراوانی نسبی شیوع صدمات دندانی برحسب سن آسیب دیدگی در افراد تحت مطالعه
|
نمودار 2: توزیع فراوانی نسبی نوع دندان شکسته در افراد تحت مطالعه
|
نمودار 3 : توزیع فراوانی نسبی نوع شکستگی دندانی در افراد تحت مطالعه
در جمعیت مورد مطالعه بیشترین محل شکستگی در دندانهای قدامی به ترتیب در یک سوم انسیزالی (1/26%)، مزیوآنگولار (%/19%) سرویکال دندان (4/18%)، شکستگی لینگوالی یا پالاتالی (8/11%) دیستوآنگولار (3/8%)، شکستگی باکالی در دندان خلفی (7/4%) بود.
در این مطالعه 9/67% افراد با دندان صدمه دیده برای درمان مراجعه نکرده بودند و در 7/24% از افراد صدمه دیده درمان کامل انجام شده بود.
در زمان معاینه 2/71% دندانهای صدمه دیده بدون ترمیم بودند و 1/12% دندانها به علت عدم درمان کافی از دست رفته بودند و 13% مشکلی نداشتند (جدول 1).
جدول 1: توزیع فراوانی دندانهای صدمه دیده از نظر وضعیت فعلی در دهان در افراد تحت مطالعه
|
وضعیت دندان در حال حاضر |
فراوانی |
|
|
تعداد |
درصد |
|
|
بدون مشکل شکستگی بدون ترمیم ازدست رفتن دندان به علت عدم درمان کافی سایر موارد |
25 135 23 7 |
0/13 2/71 1/12 7/3 |
|
کل |
190 |
0/100 |
بحث:
از تعداد کل ورزشکاران مورد مطالعه ما 135 نفر (33%) دارای صدمات دندانی بودند.
در مطالعه Lang در سال 2002 بیان شد که شیوع ترومای دندانی در ورزشکاران رشته هندبال در کشور آلمان و سوئیس 10% می باشد(15). Bemelmanns در سال 2000 گزارش کرد، شیوع ترومای دندانی در ورزشکاران حرفه ای در رشته های ورزش رزمی در آلمان 32% بوده است(16).Levin در سال 2003 در فلسطین اشغالی شیوع صدمات دهانی را در ورزشکاران رشته بسکتبال و فوتبال به ترتیب 2/7 % و 6/6% گزارش کرد(13). Carlos در سال 2002 شیوع تروما در ورزشکاران حرفه ای و نیمه حرفه ای 6 رشته ورزشی جودوی جی توس، جودو، هاکی، بسکتبال، هندبال و فوتبال با حداقل 5 سال سابقه کار را 8/28% گزارش کرد(2).
در مطالعه ما شیوع صدمات در ورزشکاران رشته کشتی (6/37%) بیشتر از دو رشته دیگر بوده است. در مورد علت شیوع بیشتر صدمات در رشته کشتی
می توان به برخورد سرها به یکدیگر یا فشار دادن دندانها به هم جهت ایجاد تمرکز و بالطبع وارد شدن نیروی زیاد به دندان ها در حین کشتی اشاره نمود. بین دو رشته فوتبال و بسکتبال شیوع صدمات در فوتبال (8/26%) کمی بیشتر از بسکتبال (7/25%) بوده است. که این نتایج با مطالعه Lee که بیان کرد در مسابقات ورزشی سال 1989 در کانادا بیشترین شیوع ترومای دهان در مردان به ترتیب مربوط به ورزشکاران رشته کشتی و بسکتبال بوده است مطابقت دارد(17). در مطالعه Kujala در سال 1995 گزارش شد، از 6 رشته ورزشی ساکر، هاکی روی یخ، والیبال، بسکتبال، جودو و کاراته شیوع تروما در دو ورزش رزمی بیشتر و شکستگی دندان در هاکی روی یخ و کاراته و بسکتبال نسبت به والیبال شایع تر بوده است(18). Enrique در سال 2005 بررسی شیوع تروما در مسابقات المپیک در 20 سال گذشته بیان کرد که مسابقات بسکتبال بیشترین شیوع تروما را به خود اختصاص داده است(19). Diljin در سال 2005 گزارش کرد که شیوع صدمات دندانی در ورزشکاران کشور ترکیه در رشته هندبال 26% و در تکواندو 24% و
در والیبال 8% بوده است(20). مطالعه Carlos در سانفرانسیسکو در سال 2002 نشان داد که بسکتبال (4/36%) بعد از رشته هندبال (1/37%) بیشترین شیوع تروما را به خود اختصاص داده است(2). Sance در مطالعه خود در سال 1988 شانس صدمه در طول حرفه ورزشکاری را در ورزش راگبی و فوتبال آمریکایی تا 50% عنوان نموده است(21).
در مطالعه حاضر با وجود آنکه گروه سنی بالای 20 سال بیشترین درصد افراد را تشکیل می دادند اما سن زمان آسیب دیدگی در محدوده سنی 20-16 سال بیشترین شیوع (5/32%) و در افراد 30 سال به بالا کمترین شیوع (4/3%) را داشت، که با تحقیق Calsikan در سال 1994 در ترکیه که بیشترین صدمات در محدوه سنی 15-11 سال گزارش کرد مشابه
می باشد(22). ولی با مطالعه Crona در سال 1989 که بیشترین صدمات را در محدوه سنی 12–8 سال گزارش نمود مطابقت ندارد(23). در مطالعهMuller در سال 1975 در سوئیس که برروی حوادث مربوط به هاکی روی یخ انجام شد بیشترین شیوع سنی تروما مربوط به گروه زیر20 سال (40%) و بعد از آن گروه سنی 24-20 سال (38%) بوده است(24). در مطالعه Kujala در سال 1995 در فنلاند بیان گردید که بیشترین شیوع تروما در ورزشکاران گروه سنی
24-20 سال بوده است(18).
در این مطالعه شیوع صدمات در ماه مرداد بیشتر از سایر ماه های سال بوده است (9/20%.) که احتمالاً بدلیل افزایش زمان فعالیت های ورزشی جوانان در فصل تابستان می باشد زیرا شیوع تروما با افزایش
ساعات فعالیت بدنی و مدت سابقه ورزشی ورزشکار رابطه مستقیم دارد(25). در مطالعه Gomez در سال
94–1993 بیان شد به ازای یک ساعت ورزش بسکتبال در دختران، 4/0% احتمال بروز تروما وجود دارد(26). این یافته با مطالعه فقیه نصیری در تهران(27) در سال 1374 بر روی دانش آموزان 14-7 ساله که بیشترین شیوع شکستگی تاج دندان های قدامی دائمی را در ماه مرداد نشان داد و با مطالعه Tapais(28) در سال 2003 در اسپانیا که بیشترین شیوع صدمات را در فصل تابستان (7/31%) گزارش کرد، مطابقت دارد. در مطالعه Qulis(29) بیشترین شیوع صدمات در فصل بهار (6/33%.) و در مطالعه Crona(23) در بهار و اوایل تابستان گزارش شد.
در مطالعه حاضر نشان داده شده است که 4/71% صدمات مربوط به فک بالا بوده است که نسبت به صدمات فک پایین (6/28%) 5/2 برابر بیشتر می باشد.
این نتیجه با مطالعه Kaba(30) در سوئیس در سال 1989 و پوراسلامی(31) در کرمان در سال 80-79 و فرخ(32) در مشهد در سال 1378 که بر روی
دانش آموزان انجام شد مشابه می باشد.
این مطالعه نشان داد که در 8/72% موارد تروما باعث آسیب یک دندان شده است و فقط دو نفر دارای 4 دندان آسیب دیده بوده اند. در تحقیقات Kaba(32) در سال 1989 در اردن وZaragoza (33) در سال 1988 در اسپانیا و فقیه نصیری(27) در سال 1374 در تهران و فرخ(31) در سال 1378 در مشهد شیوع افراد دارای یک دندان آسیب دیده به ترتیب 5/82%، 9/74%، 9/89% و 8/77% ذکر شده است که با این مطالعه مشابه
می باشد. در مطالعه Rajab(34) در عمان در سال 2003 صدمات دندانی در 3/69% موارد شامل یک دندان بود. که این مقدار در مطالعه Qaulis(29) 9/52% بود.
در مورد شیوع صدمات بر حسب نوع دندان نتایج بدست آمده نشان می دهد در بین دندان های قدامی، ثنایای میانی بیشترین شیوع صدمات (5/60 %) را داشته و کمترین شیوع مربوط به کانین (6/2%) بوده است. این نتیجه با مطالعه Caliska(22) در ترکیه در سال 1994 و Kaba(30) در سوئیس در سال 1980 مشابه
می باشد. در سال 2003 در دو مطالعه جداگانه Rajab(34) در عمان میزان صدمات سانترال بالا را، 4/90% و Crona(23)، 70% گزارش کـرد. Newsome در مقاله ای در سال 2001 بیان کرد که صدمات دندانی در بین ورزشکاران در 80% موارد مربوط به دندان ثنایای ماگزیلا می باشد(13). مطالعه Tschan در سال 2003 نشان داد که تروما به دندان سانترال بالا در ورزشکاران بیشترین شیوع را دارد(8).
در این مطالعه شایع ترین نوع آسیب، شکستگی مینا (5/40%) و پس از آن شکستگی مینا و عاج همراه با اکسپوز پالپ (3/25%) بود و شکستگی مینا و تاج بدون اکسپوز پالپ (8/17%) و اوالژن دندان (1/11%) در مراتب بعدی قرار داشت، که این نتایج با مطالعه Zaragoza(33) در سال 1988 در اسپانیا و فقیه نصیری(27) در سال 1374 در تهران مشابه می باشد. در مطالعه Tschan در سال 2003 که شدت صدمات دندانی در ورزشکاران از صفر تا 6 درجه بندی شد، اکثریت افراد دارای ترومای دندانی با درجه 4 بودند(8). در مطالعه Caliscan(24) در سال 1994 در ترکیه و Qulis(29) در سال 1995 در یونان و Kaba(30) در سال 1980 در سوئیس و فرخ(32) در مشهد در سال 1378 شکستگی مینا و عاج بدون اکسپوز پالپ بیشترین شیوع را داشت. در سال 2003Rajab (34) در عمان شکستگی Uncomplicated را 5/62% و Traebert(35) در برزیل شکستگی مینا را 21% و شکستگی مینا و عاج را 7/5% و Tapias(29) در اسپانیا شکستگی مینا را 1/55% و شکستگی مینا و عاج را 9/43% و شکستگی مینا و عاج همراه با درگیری پالپ را 93/0% گزارش کردند. در مطالعه Qulis(29) در یونان در سال 1996 شکستگی مینا و عاج 59% و شکستگی Complicated 21% و شکستگی مینا 1% کل صدمات را تشکیل داد. در مطالعه Kaba(30) شکستگی مینا 14%، شکستگی مینا و عاج بدون اکسپوز پالپ 53% و شکستگی مینا و عاج به همراه اکسپوز پالپ 7% گزارش شد.
در این مطالعه بیشترین شیوع محل شکستگی به ترتیب در ناحیه یک سوم انسیزالی (1/26%) و
مزیو آنگولار (5/19%) و سرویکالی (4/18%) بوده است و شکستگی دیستوآنگولار کمترین شیوع را داشته است. در دندان های خلفی شیوع شکستگی پالاتالی 8/11% و شکستگی باکالی دندان 7/4% بوده است. این نتایج با مطالعه Kaba(30) در سال 1980 در سوئیس که شکستگی یک سوم انسیزالی را شایع تر از مزیال و دیستال گزارش کرد مطابقت دارد و با تحقیق Zaragoza(35) در سال 1988 در اسپانیا و فقیه نصیری(27) در سال 1374 در تهران که شکستگی در مزیو آنگولار را به ترتیب 6/40% و3/44% معمول ترین محل شکستگی ذکر نموده اند و همچنین مطالعه فرخ(32) در مشهد در سال 1378 که بیشترین شیوع شکستگی را در مزیوآنگولار عنوان نموده است مطابقت ندارد. این اختلافات احتمالاً به دلیل تفاوت در جامعه مورد مطالعه و در نتیجه ماهیت تروما دراین مطالعات می باشد. در این مطالعه اکثر افراد
صدمه دیده برای درمان مراجعه نکرده اند (9/67%) و فقط 7/24% افراد برای درمان کامل مراجعه کرده بودند. این یافته با مطالعه Jarvien(36) در سال 1979 در فنلاند که 25% افراد صدمه دیده درمان کامل شده بودند مطابقت دارد. همچنین با مطالعه Rajab(33) در عمان در سال 2003 که بیان شد، فقط 1/17% افراد آسیب دیده همان روز یا روز بعد برای درمان مراجعه داشته اند مطابقت داشته است. در مطالعه Varol در سال 2003 در ترکیه گزارش شد که 4/13% از افراد دارای دندان تروماتیزه برای درمان مراجعه کرده بودند و درمان دندانهای آسیب دیده در 3/26%
موفقیت آمیز بود(11). در مطالعه Katalin در بودابست در سال 2001 گزارش شد که 77% افراد با دندان تروماتیزه در سه روز اول بعد از تروما برای درمان مراجعه کردند(5). در مطالعه Qulis 68% افراد با دندان تروماتیزه سه روز پس از تروما برای درمان مراجعه کردند(28).
در این تحقیق وضعیت دندان های تروماتیزه در حال حاضربررسی شد که (2/71%) موارد دندان ها دارای شکستگی بدون ترمیم بودند و 7/24% بدون مشکل و 1/12% به علت عدم درمان کافی از دست رفته بودند. دندان های از دست رفته نتیجه تاخیر در درمان یا عدم درمان کافی بوده است.
نتیجه گیری و پیشنهادات:
با توجه به نتایج این مطالعه که ترومای دندانی یک مشکل سلامتی در ورزشکاران است و می تواند باعث از دست رفتن دندان در زمان حادثه یا بعد از درمان شود و از آنجا که ترومای دندانی در ورزش بر خلاف سایر صدمات دندانی تا حد زیادی با تدابیری مثل استفاده از محافظ دهانی قابل پیشگیری می باشد توصیه های زیر ضروری به نظر می رسد:
1- دندانپزشک باید از نوجوانان راجع عضویت در با شگاه های ورزشی و سایر فعالیت های ورزشی سئوال کند و آنان را در مورد ترومای دندانی و عوارض آن و اهمیت درمان اورژانس و طولانی مدت آگاه کند همچنین تاثیر استفاده از محافظ دهانی را در کاهش تعداد و شدت صدمات برای آنان توضیح دهد.
2- مربیان ورزشی باید هر چه بهتر و بیشتر ورزشکاران را به استفاده از محافظ دهانی تشویق و ترغیب کنند تا استفاده از آن به صورت یک عادت و رفتار شود.
3- مسئولین بهتر است ترتیبی اتخاذ کنند تا انواع محافظ دهانی با کیفیت مطلوب و قیمت مناسب در دسترس تمامی ورزشکاران باشد همچنین تسهیلاتی برای درمان صحیح و بموقع صدمات دندانی در اختیار آنها قرار دهند.
)