مقایسه گپ داخلی مارژین در دو روش ساخت کوپینگ‏ های این سرام

مدنی, اعظم السادات; صابونی, محمدرضا; صدفی, مهدی; ارجمندی, فهیمه

doi:10.22038/jmds.2010.1190

مقایسه گپ داخلی مارژین در دو روش ساخت کوپینگ‏ های این سرام

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشیار پروتزهای دندانی، مرکز تحقیقات دندانپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد

² دانشیار گروه پروتزهای دندانی دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد

³ دستیار تخصصی گروه پروتزهای دندانی دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد

⁴ دندانپزشک

10.22038/jmds.2010.1190

چکیده

مقدمه: پرسلن‏های دندانی نقش بسیار مهمی در ساخت زیباترین رستوریشن‏های ثابت دارند. ترانسلوسنسی و عبور نور و سازگاری بیولوژیک، سرامیک‏های دندانی را در شمار مطلوب‏ترین مواد ترمیمی قرار داده است و در این میان عرضه سیستم این سرام تحولی بزرگ در ترمیم‏ها به شمار می‏آید. در ساخت کور روکش‏های تمام سرامیک این سرام از دو روش Sprint و معمول استفاده می‏شود. هدف از این مطالعه مقایسة گپ داخلی مارژین در دو روش ساخت کوپینگ‏های این سرام اسپرینت و آلومینای معمولی است.
مواد و روش‏ها: در این مطالعه آزمایشگاهی-تجربی 60 عدد دای رزینی یک اندازه به طول 6 میلی‏متر و قطر 5 میلی‏متر در ناحیه سرویکال و تقارب 10 درجه و عرض شولدر 1 میلی‏متر با زاویه 90 درجه آماده و به دو گروه تقسیم شدند. در یک گروه 30 تایی کورها به روش اسپرینت و در گروه دیگر به روش معمولی آلومینا ساخته شدند و پس از نشاندن کورها و سمان کردن با پاناویا، نمونه‏ها جهت اندازه گیری میزان گپ داخلی با دقت 1 میکرون با میکروسکوپ نوری Olympus BH60 مورد بررسی قرار گرفتند و اطلاعات جمع آوری شده با آزمون t-student مقایسه شدند (05/0a=)
یافته‏ها: بررسی متوسط گپ داخلی بین دو گروه نشان داد که میزان گپ در گروه اسپرینت 6/181 میکرون و در آلومینا 2/114 میکرون بود و بین دو گروه تفاوت معنی‏داری وجود داشت (015/0P=).
نتیجه گیری: در این مطالعه تطابق مارژین در روش اسپرینت کمتر از روش ساخت کور به صورت معمولی آلومینا بود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparison of Internal Marginal Gap in Two Methods of Inceram Coping Fabrication

نویسندگان [English]

AzamSadat Madani ¹
MohammadReza Sabooni ²
Mehdi Sadafi ³
Fahimeh Arjomandi ⁴

¹ Associate Professor of Prosthodontics, Dental Research Center of Mashhad University of Medical Sciences, Mashhad, Iran

² Associate Professor, Dept of Prosthodontics, Dental School, Mashhad University of Medical Sciences, Mashhad, Iran

³ Postgraduate Student, Dept of Prosthodontics, Dental School, Mashhad University of Medical Sciences, Mashhad, Iran

⁴ Dentist

چکیده [English]

Introduction: Dental porcelains have an important role in fabrication of the most beautiful restorations. Biocompatibility and translucency in ceramics make them one of the most agreeable restorative materials. Introduction of inceram system has been considered as a great change in the field of restoration. Inceram is made by two ways including Sprint technique and Conventional Method. The purpose of this study was comparing internal marginal gap in Sprint and conventional Alumina methods for making Inceram copings.
Materials & Methods: In this in vitro study, 60-die resin-base with 6-millimeter length and 5-millimeter diameter in the cervical area were fabricated. They were prepared with a 10-degree, convergence angle and 1-millimeter shoulder width with 90-degree shoulder angle. The specimens were then divided into two groups. Next, in one 30-item group, the cores were prepared via Sprint method and in the other group, via conventional method (Alumina). After the cores were set, they were cemented by Panavia and for measuring the rate of internal gap, the specimens were examined via optical microscope Olympus BH60 with 1-micron precision. The data were compared statistically by students t-tests (α=0.05).
Results: Examining the mean internal gap between two groups, it was revealed that the mean internal gap in the Sprint group (181.6 microns) was greater than Alumina group (114.2 microns) and the difference was significant (P=0.015).
Conclusion: Considering the limitations of this study, marginal adaptation in Sprint method was less than conventional method of core fabricating (Alumina).

کلیدواژه‌ها [English]

coping
inceram
internal marginal gap

اصل مقاله

مقدمه

این سرام یکی از زیباترین سیستم‏های تمام چینی است که عرضه آن به دندانپزشکی متکی بر تحقیقات Sudoun در سال 1986 می‏باشد.⁽¹⁾ کور این سرام از آلومینا است و استفاده از ترکیبات منیزیم-آلومینیوم در این سیستم موجب می‏گردد که کیفیت عبور نور مشابه دندان طبیعی شود. برخی مزایای این سرام زیبایی، سازگاری خوب با محیط، عدم هر گونه حساسیت و تحریک در لثه، خواص فیزیکی عالی و تحمل فشار و مقاومت خمش بالا و رسانایی حرارتی کم است.⁽²⁾

برای ساخت روکش‏های این سرام ابتدا باید کورآلومینا ساخته شود. روش‏های مختلفی جهت ساخت این کور وجود دارد که از جمله آن تکنیک اسپرینت است. در این روش، کور در یک کوره پخت چینی معمولی، به شرط آنکه توانایی نگهداری دما را در °c1120 برای مدت 40 دقیقه داشته باشد، ساخته می‏شود و زمان پخت در این روش بطور چشمگیری کاهش می‏یابد.⁽²⁾ در حالی که در روش‏های معمولی ساخت کور آلومینا، زمان ساخت طولانی خواهد شد و همچنین نیازمند کوره‏های گران قیمت خواهد بود. از طرفی به منظور موفقیت طولانی مدت هر ترمیم انطباق مارژین ضروری است.⁽³⁾ به نظر می‏رسد که روش پخت سریع در تکنیک اسپرینت تغییراتی را در روکش ایجاد کند و این تغییرات می‏تواند به صورت عدم تطابق در ناحیه مارژین مطرح باشد.

البته در ناحیه مارژین دقیق‏ترین روکش‏ها و بریج‏ها نیز همواره لایه نازک سمان وجود دارد. بررسی‏ها نشان می‏دهد فردی که دید چشم او دقیق باشد قادر است در محیط دهان فاصله‏ای به اندازه 50 میکرون را تشخیص دهد.⁽⁴⁾ بنابراین هر وقت لایه نازک سمان دیده شود مطمئناً ضخامت سمان بیش از 50 میکرون است.

اختلاف گپ مارژینال روکش‏های این سرام با استفاده از سیستم GN-I (روش ساخت کوپینگ‏های این سرام از بلوک‏های آلومینا به وسیله CAD/CAM) توسط Kokubo و همکاران مورد بررسی قرار گرفته است. متوسط گپ در این مطالعه 8/66 میکرون بوده و اختلاف آماری معنی‏داری بین دندان‏های قدامی، پرمولر و مولر مشاهده نشده است.⁽⁵⁾

در مطالعه Sulaimen این سرام بدترین تطابق لبه‏ای (161 میکرون) را در بین سایر روکش‏های سرامیکی این تحقیق داشته و Procera و IPS Empress به ترتیب عدم تطابقی حدود 83 و 63 میکرون را نشان دادند.⁽⁶⁾

Shearer و همکاران نشان دادند که ختم تراش چمفر و شولدر و مراحل ساخت پرسلن بر تطابق مارژین این سرام تأثیری ندارد.⁽⁷⁾

در مطالعه Edward نشان داده شد که تطابق مارژین رستوریشن‏های سرامیکی پرس شونده و سرامیک‏های باندشونده به فلز تفاوت آماری معنی‏داری با هم نداشتند.⁽⁸⁾

با توجه به تفاوت‏های گچ دوبلیکیت و دمای اعمال شده جهت سینترینگ و زمان پخت و نوع کوره در دو روش ساخت کور این سرام، در مطالعه حاضر، مقایسه بر روی تطابق داخلی مارژین در روش معمول ساخت کور و روش اسپرینت صورت می‏گیرد.

مواد و روش‏ها

در این مطالعه آزمایشگاهی مداخله گر تعداد 60 دای رزینی به طول 6 میلی‏متر و قطر 5 میلی‏متر در ناحیه سرویکال و زاویه تقارب 10 درجه و عرض شولدر 1 میلی‏متر آماده شد. نحوه آماده سازی دای‏های رزینی به وسیله قالب‏گیری توسط ماده قالب‏گیری سیلیکونی از روی یک دای برنجی ساخته شده با ابعاد فوق بود. نمونه‏های آماده شده دارای مورفولوژی مشابه یک دندان تراش خورده پرمولر بود. روی سطح اکلوزال مدل یک Notch به ابعاد 1×1 میلی‏متر تهیه شد تا از چرخش کوپینگ‏های ساخته شده جلوگیری شود و نقطه رفرنس برای نامگذاری این سطح در جهت باکال باشد
(تصویر 1). نمونه‏ها بصورت تصادفی به 2 گروه 30 تایی تقسیم شدند.

در یک گروه، کورها به روش Sprint ساخته شدند. در این گروه ابتدا دوبلیکیت دای با مواد سیلیکونی و توسط گچ مخصوص ویتا این سرام اسپیرینت (VITA In-ceram Sprint update Kit) ریخته شد (ml6/4 آب مقطر + gr20 گچ مخصوص) پس از 1 ساعت، قالب از دای جدا شد و یک لایه inceram insulationVita جهت افزایش سختی دای و جدا کردن راحت‏تر این سرام روی آن زده شد. Slip با توجه به روش توصیه شده توسط کارخانه سازنده آماده شد و روی دای مالیده شد. لبه‏های مارژین از نظر تطابق Slip بر روی دای بررسی شد.

دای و کوپینگ‏ها در کوره Burn out در دمای 130 تا 160 درجه سانتیگراد به مدت 20 تا 30 دقیقه باقی ماندند. سپس کوپینگ‏ها در دمای 1120 درجه سانتیگراد، در کوره معمولی چینی و مدت 40 دقیقه و بدون وکیوم Sinter شدند و Glass infiltration طبق دستور کارخانه سازنده در حرارت 1110 درجه و 40 دقیقه همراه با وکیوم انجام شد. پس از اتمام مراحل پخت، کوپینگ‏ها روی دای نشانده شدند. کوپینگ‏هایی که نقایص زیاد در مارژین داشتند یا ترک خورده بودند از مطالعه کنار گذاشته شدند.

در گروه دیگر کورها به روش معمول ساخته شدند. کلیه مراحل آماده سازی دای و تهیه Slip مشابه روش اول بود، ولی دوبلیکیت دای با گچ مخصوص این روش صورت گرفت(VITA Zahnfabric, Bad Sackingen, Germany) و عملیات سینترینگ اولیه طبق دستورکارخانه انجام شد و حدود 10 ساعت به طول انجامید و در نهایت دمای کوره به 1120 درجه رسید و سپس Glass infiltration 5/2 ساعت و در دمای 1110 درجه طبق دستور کارخانه و بدون وکیوم انجام شد.

کوپینگ‏های هر دو گروه روی دای نشانده شدند و با سمان پاناویا F(Panavia F2.0 Kuraray Medical INC. Okayama, Japan) سمان شدند. موقع سمان کردن وزنه 1000 گرمی روی کوپینگ‏ها قرار داده شد. به این ترتیب که روی کورهای سمان شده پلیت قرار داده شد و توسط دستگاه پرس هیدرولیک فشاری معادل 1000 گرم وارد گردید. دای در داخل رزین سیلیکونی مانت شده و در جهت باکولینگوالی به وسیله دستگاه Servocut-M300 (ساخت شرکت Metcom کشور ترکیه) و به وسیله دیسک الماسه به ضخامت 7/0 میلی‏متر برش خوردند و فاصله افقی در محل تلاقی دیواره اگزیال تراش با سطوح داخلی کوپینگ در دو نقطه در وسط سطوح باکال و لینگوال توسط میکروسکوپ نوری Olympus BH60 با دقت 1 میکرون اندازه‏گیری شد (تصاویر 2 و 3).

تصویر 1 : نمای دای رزینی با notch در باکال

تصویر 2 : نمای میکروسکوپیک گپ افقی یک کوپینگ در گروه اسپرینت A = کوپینگ B= سمان C= دای

تصویر 3 : نمای میکروسکوپیک گپ افقی یک کوپینگ در گروه آلومینای معمولی A = کوپینگ B= سمان C= دای

توصیف داده‏ها با استفاده از میانگین و انحراف معیار صورت گرفت. سپس از آزمون کلموگروف-اسمیرنوف برای بررسی نرمالیتی داده ها و از آزمون t-student برای مقایسه بین دو گروه استفاده شد، سطح معنی داری آزمون‏ها 05/0α= درنظر گرفته شد.

یافته‏ها

متوسط گپ داخلی در دو سطح باکال و لینگوال بین دو گروه مورد مقایسه قرار گرفت و نتایج نشان داد که متوسط گپ داخلی در دو گروه تفاوت معنی‏داری داشت. به طوری که در گروه اسپرینت بیشتر از گروه آلومینا بود (جدول 1).

جدول 1 : میانگین و انحراف معیار متوسط گپ افقی در دو گروه مورد مطالعه

انحراف معیار

میانگین

تعداد

8/101

7/109

2/114

6/181

30 عدد

.Alumina

.Sprint

5/2 t= 015/0 P-value=

بحث

یکی از عوامل مهم در موفقیت درمان پروتز ثابت، تطابق مارژین روکش با دندان تراش خورده است. وجود فاصله در ناحیه مارژین منجر به حل شدن سمان و پوسیدگی دندان شده و همچنین فضایی برای تجمع پلاک و التهاب لثه فراهم می‏کند که در نهایت شکست رستوریشن را به همراه خواهد داشت.

یکی از شایع‏ترین رستوریشن تمام سرامیک، این سرام است. در این سرام کور از جنس آلومینا ساخته می‏شود و بر روی آن پرسلن ونیر خواهد شد. در بررسی‏های مختلف نشان داده شده است که در مقاومت به شکست بین PFM[1] و این سرام تفاوت چندانی وجود ندارد.⁽⁹⁾ ساخت کور در این سرام تحت شرایط خاص می‏تواند در کوره معمول و درجه حرارت 1120 درجه سانتیگراد به مدت 40 دقیقه همراه با وکیوم انجام گیرد (روش اسپرینت). در روش دیگر، ساخت کور در کوره‏های مخصوص و زمان طولانی 10 ساعت و بدون وکیوم خواهد بود. به دلیل احتمال تغییرات در روش پخت سریع و ایجاد تغییر شکل خصوصاً در ناحیه مارژین تصمیم گرفته شد مقایسه‏ای بین دو روش در ناحیه مارژین با اندازه‏گیری گپ داخلی صورت گیرد.

بر طبق مطالعات مختلف گپ مارژین قابل قبول بین 60 تا 120 میکرون گزارش شده است.^(14-10و6)

برخی محققین گپ بزرگتر از 50 میکرون را به عنوان مارژین باز (Open margin) درنظر گرفته‏اند.⁽⁹⁾ با یک تکنیک مناسب می‏توان گپ مارژین کمتر از 30 میکرون را بدست آورد.⁽⁴⁾ در مطالعه حاضر متوسط گپ داخلی در آلومینا (2/114) و در روش اسپرینت (6/181) بود که با پذیرش گپ مجاز 120 میکرون (مک لین) گپ داخلی روش معمول ساخت آلومینا در حد مجاز می‏باشد، ولی چنانچه حد 200 میکرون به عنوان مجاز تلقی شود^(11و10و1) هر دو روش از نظر گپ داخلی در محدوده مجاز قرار دارند.

در مورد مطالعة حاضر تحقیق مشابهی یافت نشد. در تحقیق سالاری و همکاران⁽¹⁵⁾ بر روی تأثیرات مراحل پخت چینی بر روی تطابق مارژین روکش‏های متال سرامیک ساخته شده به روش الکتروفورمینگ نشان داده شد که مراحل پخت پرسلن باعث افزایش فاصله لبه‏ای شده است. ولی این تغییرات در حد قابل قبول است.

در نشستن روکش‏ها، متغیرهای مختلفی از جمله میزان تقارب تراش، مراحل آماده سازی و چگونگی سمان کردن و اندازه ذرات آن هم موثر است.⁽¹⁶⁾ در مطالعه حاضر بیشترین اختلاف در تکنیک مربوط به زمان پخت و وکیوم است که مشکل تطابق مارژین در روش اسپرینت را می‏تواند توجیه کند. به نظر می‏رسد زمان پخت کوتاه می‏تواند به دلیل کاهش استحکام کور، در حین برداشت از روی دای و در مراحل مختلف پخت امکان تغییر شکل مارژین را سبب شود. از طرفی وجود وکیوم در حین پخت در روش Sprint می‏تواند در جهت بازشدگی و عدم تطابق داخلی مارژین عمل کند. همین تفاوت در روش Glass infiltration که موجب استحکام نهایی کور خواهد شد نیز می‏تواند موجب تفاوت در استحکام کور در روش اسپرینت در مقایسه با روش معمول شود. در استناد به تفاوت‏های زمان پخت و وکیوم در این مطالعه که به نظر می‏رسد تنها متغیرها می‏باشند نیاز به تحقیقات در مورد تأثیر این متغیرها در سرامیک است. چون در این زمینه تحقیقاتی موجود نیست و استناد بر اساس احتمالات می‏باشد.

در مطالعه Pera، ختم تراش مناسب برای حداکثر تطابق این سرام، چمفر و شولدر با زاویه 50 درجه ذکر شده است⁽¹⁷⁾ و Gevelis هم بر تأثیر ختم تراش بر روی تطابق مارژین تأکید دارد.⁽¹⁸⁾ در مطالعه حاضر ختم تراش برای همه نمونه‏ها شولدر 90 درجه بوده است و می‏تواند میزان گپ داخلی به دست آمده تا حدی مربوط به نوع انتخاب فینیش لاین باشد. البته بر اساس نظر شیلینبرگ شولدر فینیش لاین انتخابی برای روش‏های تمام سرامیک از جمله اینسرام است.⁽⁹⁾

پیشنهاد شده است استحکام کور ساخته شده در دو روش نیز مورد بررسی قرار گیرد. به نظر می‏رسد روش‏های حرارت دهی متفاوت و شرایط وکیوم در استحکام کور نیز تأثیرگذار باشد.

نتیجه گیری

با توجه به محدودیت‏های این مطالعه تطابق داخلی در روش اسپرینت کمتر از روش ساخت کور به صورت معمولی (آلومینا) بود. بهتر است در ساخت روکش‏های این سرام از روش اسپرینت اگرچه که سریع‏تر است، استفاده نشود.

تشکر و قدردانی

از معاونت محترم پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد که هزینه‏های این طرح تحقیقاتی را تقبل نموده اند نهایت تقدیر و تشکر می‏شود.

مراجع

Rateitschak KH, Wolf HF. Color Atlas of Dental Medicine, Aesthetic Dentistry. 1^st ed. Stuttgart: Thiem; 2000. P. 1, 147, 163.
Dorn HJ. In-ceram and In-ceram spinell all ceramic prostheses in combination with metal ceramics and vita omega. Quintessence Dent Tech 1997; 20: 115-24.
Sorensen JA. A standardized method for determination of crown marginal fidelity. J Prosthet Dent 1990; 64(1): 18-24.
Rosenstiel SF, Land MF, Fujimoto J. Contemporary Fixed Prosthodontics. 4^th ed. St. Louis: Mosby Co; 2006. P. 643, 890.
Kokubo Y, Nagayama Y, Tsumita M, Ohkubo C, Fukushima S, Vult von steyern P. Clinical marginal and internal gaps of In-Ceram crowns fabricated using the GN-I system. J Oral Rehabil 2005; 32(10): 753-8.
Sulaimen F, Chai J, Jameson LM, Wozniak WT. A comparison of the marginal fit of In-Ceram, IPS Empress and Procera crowns. Int J Prosthodont 1997; 10(5): 478-84.
Shearer B, Gough MB, Setchell DJ. Influence of marginal configuration and porcelain addition on the fit of In-Ceram crowns. Biomaterials 1996; 17(19): 1891-5.
Goldin EB, Boyd NW 3^rd, Goldstein GR, Hittelman EL, Thompson VP. Marginal fit of leucite-glass pressable ceramic restorations and ceramic-pressed-to-metal restoration. J Prosthet Dent 2005; 93(2): 143-7.
Hobo S, Whitsett LD, Jocobi R, Brackett SE, Shillinburg HT. Fundamentals of Fixed Prosthodontics. 3^rd ed. Chicago: Quintessence Co; 1997. P.130, 392-3, 463.
McLean JW, von Fraunhofer JA. The estimation of cement film thickness by an invivo technique. Br Dent J 1971; 131(3): 107-11.
Holms JR, Sulik WD, Holland GA, Bayne SC. Marginal fit of castable ceramic crowns. J Prosthet Dent 1992; 67(5): 594-9.
Boyle JJJr, Naylor WP, Blackman RB. Marginal accuracy of metal ceramic restorations with porcelain facial margins. J Prosthet Dent 1993; 69(1): 19-27.
Nakamura T, Tanaka H, Kinuta S, Akao T, Okamoto K, Wakabayashi K, et al. In vitro study on marginal and internal fit of CAD/CAM all-ceramic crowns. Dent Mater J 2005; 24(3): 456-9.
Akbar JH, Petrie CS, Walker MP, Williams K, Erick JD. Marginal adaptation of cevec3 CAD/CAM composite crowns using two different finish line preparation designs. J Prosthodont 2006; 15(3): 155-63.
Salari M, Jalalian E, Asgarian S. The influence of porcelain firing cycle on marginal fitness of electroformed metal-ceramic crowns. Dental Journal Shahid Beheshti University of Medical Sciences 2010; 27(4): 165-72. (Persian)
Schwartz IS. A review of methods and techniques to improve the fit of cast restorations. J Prosthet Dent 1986; 56(3): 279-83.
Pera P, Gilodi S, Bassi F, Carossa S. In vitro marginal adaptation of alumina porcelain ceramic crowns. J Prosthet Dent 1994; 72(6): 585-90.
Gavelis JR, Morency JD, Riley ED, Sozio RB. The effect of various finish line preparations on the marginal seal and occlusal seat of full crown preparations. J Prosthet Dent 1981; 45(2): 138-45.