Comparative Study of IL17 in Normal and Symptomatic Dental Pulps by Immunohistochemistry Technique

Document Type : original article

Authors

1 Professor, Dept of Endodontics, School of dentistry, Isfahan University of Medical Sciences & Head of Professor Torabinegad Research Center, Isfahan, Iran

2 Associate Professor, Dept of Oral & Maxillofacial Pathology, School of dentistry, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran

3 Postgraduate Student of Endodontics, School of dentistry, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran

4 Assistant Professor, Dept of Immunology, School of Medical, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran

Abstract

Introduction: IL17 is a pro-inflammatory cytokine which is often produced from CD4+ Th17 cells and uncertainty exists about its protective or destructive function. One of destructive functions of IL17 is through acting on osteoclasts. The aim of this study was to evaluate IL17 protein expression in tissue obtained from normal and symptomatic dental pulps.
Materials & Methods: Healthy dental pulp samples and irreversible dental pulp samples were obtained from 20 third molars and 20 carious molars respectively. After tissue processing, pulp samples were immunostained with IL17 antibodies. Thereafter, distribution and staining intensity of IL17 proteinwas evaluated by the SID score and findings were analyzed using the Mann-Whitney U test.
Results: Analysing SID score with Mann-whitney test showed significant difference in IL17 (P=0.002) between symptomatic dental pulp tissues (2.35±1.23) and healthy samples (1.15±0.93).
Conclusion: The results indicated that significantly a greater level of IL17 is found in pulps of symptomatic teeth than those of normal teeth. Therefore IL17 may be suggested as a pathologic marker of inflammatory function in irreversible pulpitis.

Keywords

Full Text

مقدمه

پالپ دندان، بافت همبند بسیار پویائی است که به تحریکات خارجی به صورت‏های متفاوتی پاسخ
می دهد.(1) نقش سلول‏‏های موجود در پالپ و گردش خون بسیار بااهمیت است. سلول‏های T، حدود 70-60 درصد لنفوسیت‏های گردش خون را تشکیل می‏دهند که به زیرگروه های +CD4و +8CD تقسیم می‏شوند. سلول‏های TCD4+، تحت عنوان T-helper و سلول‏‏های T CD8+، تحت عنوانc T-cytotoxic  نامیده شده‏اند.(2) اخیراً زیرگروه جدیدی از سلول‏های CD4+T کشف شده‏اند، که بسیاری ازنارسایی‏‏ها و تناقضات مربوط به مدل Th1/Th2 را برطرف می‏سازد و با توجه به سایتوکین التهابی ویژه آن به نام IL17، از آن تحت عنوان Th17 یاد می‏شود. در مورد عملکرد آن که حفاظتی است یا تخریبی هنوز ابهاماتی وجود دارد. با این همه بسیاری از مطالعات، اثر تخریبی و زیانبار Th17 و خصوصاً IL17 را در بیماری‏های خود ایمنی التهابی آشکار ساخته اند.(3) عملکرد اصلی IL17 تقویت پاسخ ایمنی با تحریک و ترشح کموکین‏‏ها و سایتوکین‏‏ها و مارکر‏های سطح سلولی است. این اینترلوکین در آغاز و ماندگاری پاسخ ایمنی نقش محوری دارد. عامل رشدی تغییر شکل دهنده  (TGFβ)β و IL6 برای آغاز عملکرد IL17 ضروری است، در حالی که IL23 باعث افزایش عملکرد IL17 می‏شود.(4)

سلول‏های Th17، سلول‏های T.helper جدیدی هستند که اخیراً شناخته شده‏اند و ارتباط نزدیکی با Th1 در بافت‏های بیمار دارند که ممکن است مستقیماً از سلول‏های T Naïve یا Native و CD4+ مشتق شده باشند.(7-5) Th17 تولید و تمایز IL17را به عهده دارد. البته تمایز IL17 می‏تواند از طریق IL23 هم انجام شود که این IL23 می‏تواند تولید IL17 توسط Th1 را نیز تحریک کند. درضمن IL17 یک سایتوکین مرتبط با بیماری‏های خود ایمنی و التهابی مثل آرتریت روماتوئید و لوپوس می‏باشد.(8)

بیش از 20 سال پیش در سال 1989، دو دانشمند به نام‏های Mosmann و Coffman گزارش کردند که زیرگروه‏های خاصی از سلول‏های CD4+ بر مبنای ترشح سایتوکین و عملکردشان وجود دارد.(9) مدل Th1-Th2 یک پایه ساده و مفید برای درک مکانیزم‏های ایمنی در برابر عفونت‏ها ارائه می‏کند و تلاش دارد که نقش سلول‏های T را در پاتولوژی بیماری‏های اتوایمیون توضیح دهد.(10) اخیراً شناسایی زیرگروه‏های جدید سلول T helper باعث دگرگونی دیدگاه قدیمی در رابطه با Th1-Th2 شده است و به توضیح روند بسیاری از بیماری‏ها و اختلالات در مدل‏های آزمایشگاهی و بالینی کمک زیادی کرده است.

تولید IL17 تقریباً منحصر به T.cell‏‏های فعال شده‏ای است که نام آنها Th17 می‏باشد و مجزا از Th1 و Th2 است.(11و5) سلول‏های Th17 در پاتوژنز بیماری‏های اتوایمیون ارگان‏های خاص نقش دارند. همچنین در ایمنی علیه عفونت از طریق به کارگیری نوتروفیل‏‏ها در محل عفونت و فعال کردن ماکروفاژها، نقش ایفا می‏کنند.(13و12) IL17 اگرچه در ابتدا توسط T.cell‏‏ها تولید می‏شود، اما یک سایتوکین پیش التهابی (Proinflammatoy) با قدرت اثر بر سلول‏های گوناگون از سیستم ایمنی ذاتی خصوصاً رده گرانولوسیت‏ها نیز می‏باشد. بنابراین IL17 یک مولکول متصل کننده سیستم ایمنی ذاتی به سیستم ایمنی اکتسابی محسوب می‏شود.(14و8) باتوجه به مطالب ذکر شده در این مطالعه، به بررسی وجود IL17 در پالپ سالم و علامت‏دار پرداخته شد که می‏تواند راهگشای نکاتی از تحقیقات پایه باشد. به علاوه ممکن است با استفاده از نتایج این پژوهش، بتوان نسبت به تسکین، کنترل یا احیاناً درمان دارویی التهابات پالپی، اقدامات موثرتری انجام داد.

مواد و روش‏ها

در این مطالعه توصیفی-تحلیلی، پالپ دندان‏های مولر سوم نهفته جراحی شده از بیماران مراجعه کننده به کلینیک تامین اجتماعی اصفهان به عنوان گروه کنترل در نظر گرفته شد و پالپ دندان‏‏های مولر یا پرمولر پوسیده بیماران مراجعه کننده به کلینیک حضرت محمد (ص) اصفهان به عنوان گروه آزمایش انتخاب شدند.

معیار‏های ورود و خروج نمونه‏ها: تنها دندان‏‏های کاملا سالم، بدون پوسیدگی، بدون علامت و فاقد هرگونه ضایعه پری اپیکال یا پریودونتال در گروه کنترل شرکت داده شدند. همچنین دندان‏های گروه آزمایش دارای تاریخچه درد متناوب تیز به محرک‏های حرارتی، پاسخ تاخیری دردناک به محرک‏های سرما، وجود پوسیدگی اکسپوز شده، عدم وجود ضایعه پری‏اپیکال و پریودونتال و پاسخ به پالپ تستر الکتریکی (EPT) بودند.

نمونه گیری در این مطالعه به صورت آسان انجام شد. حجم نمونه نیز بر اساس مطالعات قبلی و مشاوره آماری انجام شد (20 نمونه در هر گروه).

نمونه‏‏های کنترل مورد نیاز از پالپ دندان‏های مولر سوم نهفته افرادی که برای قبل از کشیدن دندان‏های گروه آزمایش و گروه کنترل پرونده‏ای برای بیماران تهیه شد که در آن اطلاعاتی شامل مشخصات فردی، تاریخچه پزشکی، تست‏های حیاتی و حساسیت به دق و یافته‏‏های رادیوگرافیک ذکر شده بود.


 

 

نمونه پرونده مورد استفاده در طرح

نام

نام خانوادگی

سن/ جنس:

شماره کد دندان

 تاریخچه پزشکی

آزمون‏های حیاتی پالپ

تست دق

یافته‏‏های رادیوگرافیک

 

سرما

-/+/++

گرما

-/+/++

EPT

-/+

-/+/++

طبیعی

ضخیم شدن PDL
             

 


برای خارج کردن بافت پالپ از دندان‏های گروه کنترل و گروه آزمایش، پس از کشیدن دندان، در ابتدا توسط توربین (با فرز کارباید 557 High speed با آب فراوان) دو برش طولی در مقابل هم روی تاج دندان ایجاد شد. این شیار‏های طولی روی ریشه یا ریشه‏‏های دندان نیز امتداد پیدا می‏کرد تا بهتر بتوان پالپ را کامل و بدون پارگی در محیط استریل خارج نمود. سپس توسط الواتوری که در شیار ایجاد شده قرار می‏گرفت و با فشار متعادل، دندان به دو قسمت شکسته می‏شد و بلافاصله بافت پالپی توسط پنس خارج شده و در ظروف مخصوص شیشه‏ای حاوی فرمالین که شماره پرونده مربوط به هر دندان روی آن ثبت شده بود گذاشته می‏شد. همه این نمونه‏ها در مدت کمتر از 24 ساعت، جهت آماده سازی بافتی به آزمایشگاه فرستاده می‏شدند. در این تحقیق، جهت بررسی وجود IL17 در پالپ دندان‏‏های طبیعی و علامت‏دار، از تکنیک ایمونوهیستوشیمی استفاده گردید.

تکنیک ایمونوهیستوشیمی به منظور تشخیص وجود آنتی ژن‏های خاص در بافت‏های مورد مطالعه کاربرد دارد و اساس آن نشان دادن واکنش آنتی بادی علیه آنتی ژن‏های ویژه به کمک مواد رنگی است. در این مطالعه از تکنیک ایمونوهیستوشیمی Biotin- streptavidin Novolink polymer Detection system به علت حساسیت و دقت بالای آن نسبت به سایر روش‏ها استفاده شد.

آنتی بادی‏های پلی کلونال Rabbit علیه IL17 انسانی اولیه در رقت 100/1 به عنوان آنتی بادی اولیه استفاده شد. برش‏ها تهیه شده و با استفاده از کیت Biotin- streptavidin Novolink polymer Detection system. مطابق با دستور کارخانه سازنده رنگ‏آمیزی شدند.

روی لام شارژ شده با پلی الایزین از بلوک مورد نظر مقاطعی به ضخامت 4-3 میکرون روی لام شارژ شده با پلی الایزین تهیه شد. سپس لام‏‏ها به مدت40 دقیقه در فور 60-58 درجه سانتیگراد قرار داده شد و بعد از آن، در سه تغییر گزیلول هر یک به مدت 5 دقیقه قرار داده شد تا پارافین زدایی شوند ((Deparaffinization. جهت آب دهی مجدد (Rehydration) بافت‏ها از الک‏های درجه بندی نزولی یعنی از درجه غلظت بیشتر به کمتر به ترتیب 75، 85، 95، 100، 100 و سپس آب مقطر استفاده شد. در مرحله بعد، با استفاده از بافر سیترات با PH=6 و حرارت مایکروویوناسیونال W 700 با دمای c°95 -92 به مدت 20-15 دقیقه عمل بازآوری آنتی ژنی Antigen retrieval)) انجام شد تا ساختمان مولکولی آنتی ژن هایی که در اثر فیکساسیون تغییر شکل یافته بودند توسط حرارت به حالت طبیعی برگردند که البته این عمل با توجه به بروشور آنتی بادی و تجربه کارشناس مربوطه انجام گردید. در مراحل بعدی، ابتدا لام‏‏ها به مدت 20 دقیقه در دمای اتاق سرد شدند و سپس در آب مقطر شستشو داده شدند. سپس لام‏‏ها به مدت 5 دقیقه به PBS یا (Phosphate buffer saline) منتقل شدند. سرانجام لام‏‏ها به مدت 5 دقیقه در محلول بلوکینگ هیدروژن پراکسیداز 3% به منظور غیرفعال کردن پراکسیداز درون زا و بعد از آن به مدت 5 دقیقه در آب مقطر و سپس 5 دقیقه در PBS قرار داده شدند. در مرحله بعد، لام‏‏ها در محلول Protein Block NoVo castra ساخت کشور آلمان به مدت 5 دقیقه غوطه‏ور گردیدند. بدون شستشوی لام‏ها فقط محلول Blocking روی آنها تخلیه شده و سپس جهت بررسی حضور سایتوکین IL17 به مدت یک ساعت در محلول .IL17 monoclonal antibody clone TCLL-181110-1Santa Cruze (ساخت کشور آمریکا) که آنتی بادی اولیه بود، قرار گرفتند تا آنتی بادی به آنتی ژن مورد نظر متصل شود. لام‏‏ها با آنتی بادی اولیه IL17 به مدت یک ساعت و غلظت 50/1 انکوبه شدند که زمان و غلظت آنتی بادی و دما با توجه به بروشور مربوطه انتخاب گردید. بعد از شستشوی لام‏‏ها با PBS به مدت 5 دقیقه، اسلاید‏ها در Post primary Block (RE 7111) برای 30 دقیقه انکوبه شدند. سپس لام‏‏ها به مدت 30 دقیقه در Novolink Polymer (RE 7112) انکوبه شدند. قبل و بعد از انکوباسیون اسلاید‏ها به مدت 5 دقیقه در PBS شستشو داده شدند.

به یک میلی لیتر از بافر Novolink DAB Substrate (RE 7143)، 50 میکرولیتر کروموژن DAB اضافه شد تا محلول DAB به دست آید که پایداری آن حداکثر 6 ساعت است. سپس لام‏‏ها به مدت 5 دقیقه با محلول DAB ساخته شده انکوبه شدند و بعد از آن، جهت رنگ‏آمیزی زمینه در هماتوکسلین مایر (RE 7107) برای 5 دقیقه قرار داده شد. پس از آن، شستشو داده شده خشک شدند و شفاف سازی در گزیلول صورت گرفت و نهایتاً لام‏ها مانت گردیدند. محلول Novolink polymer در مقایسه با روش بیوتین استرپتو آویدین، جایگاه‏های بیشتری برای واکنش دارد و باعث بروز افزایش دقت و حساسیت می‏گردد. نهایتاً اگر آنتی ژن مورد نظر در بافت وجود داشته باشد به رنگ قهوه‏ای مشاهده می‏شود.

برای کنترل آزمایش‏‏های انجام شده، از شاهد‏های کنترل مثبت و منفی استفاده شد. شاهد مثبت، نمونه مثبت تیپیک و شاهد منفی، نمونه منفی تیپیک رنگ شده بودند.

بررسی و ارزیابی نمونه‏‏های ‏های مورد مطالعه با میکروسکوپ نوری Olympus ساخت ژاپن با بزرگنمایی 100 و 400 برابر انجام شد. به این صورت که ابتدا کیفیت رنگ‏آمیزی هماتوکسیلین ائوزین (H&E) نمونه‏‏ها توسط آسیب شناس تائید گردیده و سپس لام‏ها باتکنیک ایمونوهیستوشیمی رنگ‏آمیزی گردیدند و توسط متخصص آسیب شناس دهان، فک و صورت مورد ارزیابی قرارگرفت. رنگ‏پذیری سلول‏ها در کلیه نمونه‏‏ها شامل هسته و سیتوپلاسم سلول‏ها بود. ضمن اینکه فقط هسته‏هایی رنگ‏پذیری شان مثبت تلقی شد که رنگ‏پذیری واضحی داشتند. نتایج شمارش سلولی برای هر نشانگر به شکلی کمی و به صورت (Labeling Index) LI بیان شد و برای هر یک از نمونه‏‏ها Staining Intensity Distribution (SID) تعریف شد.

مجاورات نمونه مشخص شد، به طوری که نمونه در مرکز یک فاصله از بافت اطراف قرار گرفت. نواحی که در معرض شمارش سلول بودند مشخص شدند. مشاهده لام‏ها زیر میکروسکوپ نوری با بزرگنمایی 100 و 400 برابر توسط پاتولوژیست دهان، فک و صورت به صورت تصادفی در مناطق بصری انجام شد و شمارش سلول‏ها مطابق با طرح ثابت یک سوکور (Single blind) در 5 میدان میکروسکوپی انجام گرفت. سپس تعداد سلول‏های Antibody reavctive در هر hpf (Cell/hpf) مورد شمارش قرار گرفتند و درصد متوسط فراوانی سلول‏‏های رنگ گرفته و نیز شدت متوسط سلول‏‏های رنگ گرفته مشخص گردید (تصاویر 1 و 2).

در بررسی نمونه‏‏ها به روش ایمونوهیستوشیمی می‏توان توسط SID Score نتایج کیفی را به صورت کمی براساس زیر مورد آنالیز قرار داد. این معیار عبارت است از حاصل ضرب فراوانی (Distribution) در شدت (Intensity)  رنگ‏پذیری سلول‏‏های رنگ گرفته.

برای تعیین فراوانی سلول‏‏های رنگ گرفته، از معیار‏های زیر استفاده شد:

-       عدم رنگ‏پذیری با عدد صفر (0)

-       رنگ‏پذیری کم تر از 25% با عدد یک مثبت (+1)

-       بین 25 تا 50 درصد با عدد دو مثبت (+2)

-       بین 50 تا 75 درصد با عدد سه مثبت (+3)

-       بیش از 75 درصد با عدد چهار مثبت (+4) نشان داده شدند

برای تعیین شدت رنگ‏پذیری سلول‏‏های رنگ گرفته،

-       عدم رنگ‏پذیری با عدد صفر (0)

-       رنگ‏پذیری کم (Light) با عدد یک مثبت(+1)

-       رنگ‏پذیری متوسط (Moderate) با عدد دو مثبت (+2)

-       رنگ‏پذیری شدید (High) با عدد سه مثبت(+3)

-       رنگ‏پذیری بسیار شدید با عدد چهار مثبت (+4)

بررسی کمی و کیفی رنگ‏پذیری نشانگر‏های ایمونوهیستوشیمی مربوط به سایتوکین IL17 که به صورت شاخص SID یا SID Score تعریف شده بودند توسط نرم‏افزار SPSS با ویرایش 17 و انجام آزمون آماری Mann-Whitney انجام شد. سطح معنی‏داری 05/0=α در نظر گرفته شد.

یافته‏‏ها

بررسی شاخص SID در توزیع فراوانی IL17 در مقایسه بافت‏های پالپی علامت‏دار (353/1 ±40/2) با نمونه‏‏های سالم و نرمال (933/0±15/1) اختلاف آماری معنی‏داری را نشان داد (002/0P=)

بررسی وجود IL17 در نمونه‏‏های پالپی سالم (عقل نهفته) و دندان‏های علامت‏دار نشان داد که SID آنها اختلاف آماری معنی‏داری با هم دارند (05/0P<) به طوری که در پالپ دندان‏های ملتهب علامت‏دار این میزان بیشتر بود (جدول 1).

 

 

 

 

جدول 1 : توزیع فراوانی میزان SID در دو گروه مورد پژوهش

 

کل

 

گروه کنترل

گروه مورد آزمایش

SID

 

درصد

تعداد

درصد

تعداد

 

7

30%

6

5%

1

0

 

9

30%

6

15%

3

1

 

16

35%

7

45%

9

2

 

4

5%

1

15%

3

3

 

3

0%

0

15%

3

4

 

1

0%

0

5%

1

6

 

40

100%

20

100%

20

کل

 

 

 

تصویر 1 : نمای میکروسکوپی بروز سایتوکین IL17 در نمونه پالپیت با بزرگنمایی 400 برابر. در این نمونه توزیع فراوانی معادل 2و شدت رنگ‏پذیری3 و در نتیجه شاخص SID معادل 6 بود.

 

 

 

تصویر 2 : نمای میکروسکوپی عدم بروز سایتوکین IL17 در نمونه پالپ نرمال با بزرگنمایی 400 برابر. در این نمونه توزیع فراوانی معادل 0 و شدت رنگ‏پذیری 0 و در نتیجه شاخص SID معادل0 بود.

در جدول 2 میانگین و انحراف معیار SID آمده است. به علاوه، در هر گروه، میانگین رتبه‏ای و انحراف معیار و میانه نیز محاسبه شد.

نمودار ستونی در مقایسه دو گروه مورد پژوهش حاکی از افزایش حدود 2 برابری IL17 در گروه مورد (353/1±40/2) نسبت به گروه شاهد (933/0±15/1) می‏باشد (002/0=P) (نمودار1).


 

 

 

جدول 2 : شاخص‏‏های آماری مربوط به SID مربوط به دو گروه مورد پژوهش

گروه

میانگین

(mean)

میانگین رتبه‏ای

(Mean rank)

انحراف معیار

Std.deviation))

میانه

(median)

دامنه

(range)

کنترل

N=20

15/1

1/15

933/0

1

3

مورد

N=20

40/2

9/25

353/1

2

6

 


 

 

 

گروه
 

 

نمودار 1 : نمودار ستونی میانگین SID درگروه شاهد و مورد


 

 


بحث

افزایش IL17 در دندان‏های با پالپیت غیر قابل برگشت می‏تواند مطابق با نظریه Mills باشد که معتقد بود IL17 قادر به القای ترشح IL6 در سلول‏های استرومال است.(10) IL6 طبق مطالعه موسوی و همکاران در دندان‏های با پالپیت برگشت‏ناپذیر افزایش می‏یابد.(15) از طرف دیگر طبق مطالعه Zhou، IL6 تمایز Th17 را از طریق مسیر IL21 و IL23 پیش می‏برد. پس IL17 و IL6 هر دو در دندان‏های با

پالپیت برگشت‏ناپذیر اثرگذار هستند.(16)

همچنین طبق مطالعه Silva، افزایش IL17 موجب القاء تولید کموکین‏های IL-1b و TNFα و MMP می‏شود، این‏ها با به کارگیری نوتروفیل‏ها و ماکروفاژ‏ها سبب التهاب و آسیب بافتی ناحیه ملتهب شده که یکی از این محل‏‏ها اثر بر نواحی پری رادیکولار است.(17)

در مطالعه Fossiez، فیبروبلاست‏های کشت داده شده در حضور IL17، باعث بلوغ سلول‏های پیش ساز یا اجدادی (Progenitor) و خون ساز (Hematopoietic) و هدایت آنها به سمت نوتروفیل‏ها گردیدند.(4) و این دلیلی بر این ادعاست که در تحقیق حاضر با افزایش التهاب و افزایش IL17، به کار گیری و بلوغ نوتروفیل‏ها هم در ناحیه افزایش یافته و لذا IL17 یک سایتوکین پیش التهابی (Proinflammatory) است.

در مطالعه Broxmeyer و همکاران، IL17 تولید IL6 و IL8 و Granulocyte stimulating factor (GCSF) را توسط فیبروبلاست‏ها و اندوتلیوم القا می‏کند، IL6 کلونی ماکروفاژها را فرم می‏دهد و GCSF شکل گیری نوتروفیل‏ها را تصحیح می‏کند.(18) لذا افزایش IL17 با اثر بر این سایتوکین‏ها شرایط را جهت پیشبرد التهاب در پالپ و نهایتاً اطراف ریشه دندان (ناحیه پری رادیکولار) مساعد می‏کند. یکی از راه‏‏های عملکرد تخریبی آن در ناحیه پری آپیکال، از طریق اثر بر استئوکلاست‏ها می‏باشد. تحقیق Oseko و همکارانش در مورد تحلیل استخوان در ضایعات پری آپیکال موش موید این موضوع می‏باشد.(19)

به طور کلی فاکتور‏های متعددی در پاتوژنز ضایعات پالپی نقش دارند. موسوی و همکاران در سال 2006 وجود Natural Killer Cell (NKC)‏ها را در پالپ ملتهب اثبات کردند، در حالی که در پالپ نرمال این سلول‏ها یافت نشده بودند.(20) افزایش IL17 هم تائیدی دیگر بر این ادعاست که در پالپ ملتهب، فاکتور‏های پاتوژنیک و پیش التهابی افزایش معنی‏داری پیدا می‏کنند.

مطالعه اخیر تلاشی بود برای اثبات این فرضیه که در پالپ‏های ملتهب سمپتوماتیک، غلظت‏های بالایی از یک پیام‏آور مهم یعنی IL17 را شاهد هستیم. البته با وجود گزارشات و تحقیقات حاضر، بررسی بیشتر در زمینه اعمال و عملکرد IL17 درباره اثرات بیولوژیک و ساختاری آن لازم و ضروری است، تا بتوان در مورد پاتوژنز آن اظهار نظر دقیق‏تری کرد. بالتبع، تسکین،کنترل یا درمان دارویی التهابات پالپی بدون شناخت پاتوژنز وقوع آنها و عوامل مولکولی دخیل در این فرآیند، چندان موثر نیست. لذا پژوهش‏‏های انجام شده در مورد IL17، ممکن است در آینده منجر به اقدامات درمانی موثرتر در تسکین، کنترل یا احیاناً درمان‏‏های دارویی التهابات پالپی گردد.

البته در این مطالعه عوامل محدود کننده‏ای هم وجود داشتند؛ از جمله این مشکلات می‏توان به موارد زیر اشاره کرد:

مقدار کم و محدود پالپ موجود در دندان‏ها (خصوصاً در بعضی دندان‏ها پالپ به اندازه‏ای کم بود که جهت این تحقیق قابل استفاده نبود و گاهی خواندن لام‏ها را با مشکل همراه می‏کرد).

تهیه نمونه پالپ از دندان هایی با پالپیت به دلیل دژنراسیون ایجاد شده با مشکل همراه بود.

حساس بودن پروتئین کیت‏‏ها نسبت به دما که مراقبت دقیق را طلب می‏نمود.

تهیه کیت‏‏های تشخیصی به دلیل وابستگی به خارج از کشور با مشکل همراه بود.

جهت کاربردی کردن یافته‏‏های مطالعاتی از این نوع، همکاری متخصصین رشته اندودنتیکس با پاتولوژیست‏های دهان و دندان و ایمونولوژیست‏ها ضروری بوده، تا بتوان تا حد امکان بر محدودیت‏هایی که در این گونه مطالعات وجود دارد، غلبه کرد.

نتیجه گیری

یافته‏‏های مطالعه فوق شواهد محکمی را دال بر حضور قابل توجه سلول‏های Th17 و همچنین افزایش IL17 در نمونه‏‏های پالپیت علامت‏دار ارائه داد؛ که احتمالاً مبین نقش کلیدی این سلول‏ها و سایتوکین‏‏های آن از جمله IL17 در پاتوژنز بیماری‏های پالپی و به دنبال آن پری‏آپیکال است.

تشکر و قدردانی

نویسندگان بدین وسیله از همکاری سرکار خانم محمودی برای تهیه اسلایدهای میکروسکوپیک ایمونوهیستوشیمی تقدیر و تشکر می‏نمایند. این طرح تحقیقاتی به شماره 388236 با حمایت مالی معاونت پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان انجام شده است.

References

  1. Izumi T, Kobayashi I, Okamura K, Sakai H. Immunohistochemical study on the immunocompetent cells of the pulp in human non-carious and carious teeth. Arch OraI Biol 1995; 40(7): 609-14.
  2. Ingle JI, Bakland Lk, Baumgartner JC. ENDODONTICS. 6th ed. Hamilton: B.C. Decker Inc; 2008. P. 125-31.
  3. Xiong H, Wei L, Peng B. Immunohistochemical localization of IL17 in induced rat periapical lesions. J Endod 2009; 35(2): 216-20.
  4. Fossiez F, Djossou O, Chomarat P, Flores-Romo L, Ait-Yahia S, Maat C, et al. T cell interleukin-17 induces stromal cells to produce proinflammatory and hematopoietic cytokines. J Exp Med 1996; 183(6): 2593-603.
  5. Dong C. Diversification of T-helper-cell lineages: Finding the family root of IL17-producing cells. Nat Rev 2006; 6(4): 329-33.
  6. Mckenzie B, Kastelein R, Cua D. Understanding the IL23 IL17 immune pathway. Trends Immunol 2006; 27(1): 17-23.
  7. Wynn T. A giant step from THl and TH2. Nat Immunol 2005; 6(11): 1069-70.
  8. Yu J, Gaffen S. Interleukin-17: A novel inflammatory cytokine that bridges innate and adaptive immunity. Front Biosci 2008; 13: 170-7.
  9. Mosmann TR, Coffman RL.TH1 and TH2 cells: Different patterns of lymphokine secrftion lead to different functional properties. Annu Rev Immunol 1989; 7: 145-73.
  10. Mills KH. Induction, function &regulation of IL17 producing T cells. Eur J Immunol 2008; 38(10): 2636-49.
  11. Park H, Li Z, Yang X, Chang SH, Nurieva R, Wang YH, et al. A distinct lineage of CD4 T cells regulates tissue inflammation by producing interleukin-17. Nat Immunol 2005; 6(11): 1133-41.
  12. Gaffen S. Biology of recently discovered cytokines: Interleukin-17-a unique inflammatory cytokine with roles in bone biology and arthritis. Arthritis Res Ther 2004; 6(6): 240-7.
  13. Takahashi K, Azuma T, Motohira H, Kinane D, Kitetsu S. The potential role of interleukin-17 in the immunopathology of periodontal disease. J Clin Periodontal 2005; 32(4): 369-74.
  14. Gaffen S, Kramer J, Yu J, Shen F. The IL17 cytokine family. Vitam Horm 2006; 74: 255-82.
  15. Mousavi SB, Rezaie A, Shekar-Amiz R. A comparison on of IL2 in normal &symptomatic pulps. Medical Journal of the Islamic Republic of Iran 2003; 17(2): 137-40. (Persian)
  16. Zhou L, Ivanov I, Spolski R, Min R, Shenderov K, Egawa T, et al. IL6 programs Th17 cell differentiation by promoting sequential engagement of the IL21 and IL23 pathways. Nat Immunol 2007; 8(9): 967-74.
  17. Silva TA, Garlet GP, Lara VS, Martins W, Silva JS, Cunha FQ. Differential expression of chemokines & chemokine reseptors in inflammatory periapical dieases. Oral Microbiol Immunol 2005; 20(5): 310-6.
  18. Broxmeyer HE, Sherry B, Cooper S, Lu L, Maze R, Beckmann MP, et al. Comparative analysis of the human macrophage inflammatory protein family of cytokines (chemokines) on proliferation of human myeloid progenitor cells: Interacting effects involving suppresion, synergistic suppression and blocking of suppression. J Immunol 1993; 150(8): 3448-58.
  19. Oseko F, Yamamoto T, Akamatsu Y, Kanamura N, Iwakura Y, Imanishi J, et al. IL17 is involved in bone resorption in mouse periapical lesions. Microbiol Immunol 2009; 53(5): 287-94.
  20. Mousavi SB, Talebi A, Kianoosh S. Immunohistochemical assessment of natural killer cells in normal and inflamed dental pulps. Journal of Research in Medical Science 2006; 11(2): 119-21.
Journal of Mashhad Dental School
Volume 35, Issue 3 - Serial Number 3
October 2011
Pages 213-222

Files

History

  • Receive Date: 13 July 2013
  • Accept Date: 13 July 2013

Share

How to cite

Statistics