Evaluation of Association between Body Dysmorphic Disorder with the Aesthetic Component of the Index of Orthodontic Treatment Need from the Perspective of Patient and Orthodontists

Document Type : original article

Authors

1 Student Research Committee, Babol University of Medical Science, Babol, I.R.Iran

2 Oral Health Research Center, Health Research Institute, Babol University of Medical Science, Babol, I.R.Iran

3 Dental Materials Research Center, Health Research Institute, Babol University of Medical Science, Babol, I.R.Iran

4 Social Determinants of Health Research Center, Health Research Institute, Babol University of Medical Science, Babol, I.R.Iran

10.22038/jmds.2025.25659

Abstract

Background: Body dysmorphic disorder is a psychological condition in which an individual persistently focuses on minor or imperceptible flaws in their appearance. This disorder has a high prevalence among orthodontic patients and can affect the patient's perceived need for treatment and treatment outcomes. Therefore, the aim of this study was to evaluate the relationship between body dysmorphic disorder and the aesthetic component of the index of orthodontic treatment need (IOTN-AC) and IOTN-AC determined by examiner (IOTN-ACE).
Methods and Materials: This descriptive study was conducted on 228 eligible orthodontic patients over the age of 12. Demographic information of the patients was recorded. Patients completed the Yale-Brown Obsessive-Compulsive Scale modified for body dysmorphic disorder (BDD-YBOCS) questionnaire. The aesthetic component of the index of orthodontic treatment need was determined through a visual questionnaire completed by both the patient and the orthodontist. Data were analyzed using the Chi-square test and Fisher’s exact test, with p<0.05 considered statistically significant.
Results: In this study 19.7% of the patients were identified as having body dysmorphic disorder. The prevalence of body dysmorphic disorder in patients with a moderate treatment need based on IOTN-ACE (29.1%) was significantly higher than in the no treatment need group (15.5%) and the definite treatment need group (12.1%) (p=0.032). Additionally, no significant relationship was found between body dysmorphic disorder and IOTN-AC, as well as gender, marital status, and age group (p>0.05).
Conclusion: The results of the study indicate that moderate treatment needs, as perceived by the orthodontist, can lead to greater psychological anxiety and body dysmorphic disorder in patients. Furthermore, the need assessed by the orthodontist does not necessarily align with the need perceived by the patient.
 

Keywords

Main Subjects

Full Text

مقدمه

اختلال بدریخت­انگاری ((BDD)Body Dysmorphic Disorder) وضعیت روانی شایع است که در آن فرد نسبت به یک نقص کوچک یا خیالی در ظاهر، دچار نگرانی و درگیری ذهنی بیش از حد می‌شود که اضطراب و اختلال عملکرد قابل ­توجهی در زندگی فرد ایجاد می‌کند.(1) در این بیماران، اغلب نگرانی‌های ظاهری متعلق به سر و صورت می‌باشد و از آن‌جایی که این بیماران نسبت به مشکل اصلی خود بینش کافی ندارند، اغلب متقاضی درمان‌های زیبایی و غیر روان‌شناسی هستند.(2) در نتیجه ارتودنتیست‌ها، دندان‌پزشکان و جراحان فک و صورت ممکن است اولین درمانگرانی باشند که با این بیماران مواجه می‌شوند.(3) این بیماران به ندرت از نتایج درمان راضی می‌شوند و به دنبال درمان­های غیرضروری از مراکز درمانی متعدد هستند.(4) فراوانی BDD در بیماران ارتودنسی بیشتر از جمعیت عمومی است. در نتیجه شناسایی این بیماران برای جلوگیری از درمان­های غیرضروری و ارجاع به روانپزشک، جهت
درمان مناسب اهمیت زیادی دارد.(5) عوامل متعددی مانند جنس، وضعیت تأهل، سابقه­ی درمان ارتودنسی و شاخص نیاز به درمان ارتودنسی به عنوان فاکتورهای پیشگویی­کننده­ی BDD در مطالعات مختلف عنوان شده است که در مواردی از آن، عدم توافق وجود دارد. رابطه­ی منفی اندکی بین BDD و جزء سلامت دندانی شاخص نیاز به درمان ارتودنسی (IOTN-DHC)  مشاهده شده است به این معنا که ممکن است افراد با نیازهای درمانی کمتر با احتمال بیشتری مبتلا به BDD باشند. شاخص نیاز به درمان ارتودنسی (IOTN)  از دو جزء سلامت دندانی (IOTN-DHC) و و زیبایی (IOTN-AC/ACE) تشکیل شده‌است. درحالی که IOTN-DHC در تعیین مال اکلوژن و شدت آن کاربرد دارد، جزء زیبایی شاخص نیاز به درمان ارتودنسی
 (IOTN-AC) و IOTN-AC تعیین­شده توسط معاینه­گر   (IOTN-ACE) برای سنجش جذابیت دندانی استفاده می‌شوند و در سنجش نیاز به درمان در ارتباط باBDD  که بیمار نگرانی­هایی در رابطه با ظاهر دارد شاخص مناسب‌تری می­باشند.(4)

از آنجایی که شواهد محدود و نتایج متفاوتی در زمینه­ی فراوانی BDD و بعضی عوامل پیشگویی­کننده­ی آن در ارتودنسی وجود دارد و مطالعه­ای در خصوص ارتباط BDD و IOTN-AC/ACE یافت نشد، این مطالعه با هدف بررسی ارتباط اختلال بدریخت­انگاری با جزء زیبایی شاخص نیاز به درمان ارتودنسی از دیدگاه بیمار و ارتودنتیست انجام شد.

 

مواد و روش‌ها

این مطالعه‌ی توصیفی- تحلیلی، با دریافت کد اخلاق IR.MUBABOL.HRI.REC.1402.099  از کمیته اخلاق در پژوهش دانشگاه علوم پزشکی بابل،­ بر روی 228 بیمار مراجعه‌کننده به دو مطب خصوصی ارتودنسی در شهر آمل و بابل و بخش ارتودنسی دانشکده‌ی دندانپزشکی بابل انجام شد. معیار ورود به مطالعه، بیماران ارتودنسی‌ در شروع درمان و بالای 12 سالی بودند که تمایل به شرکت در مطالعه داشتند. معیارهای خروج از مطالعه شامل سندرم­های کرانیوفیشیال، شکاف کام و لب، سابقه­ی درمان ارتودنسی، ناهنجاری اسکلتی شدید، مال­اکلوژن نیازمند به جراحی ارتوگناتیک، نداشتن سواد، عدم تمایل و یا ناتوانی در پر کردن پرسشنامه به‌علاوه­ی وجود یک بیماری روانی شناخته­شده در سابقه‌ی قبلی فرد بود.

از بیماران برای شرکت در مطالعه رضایت آگاهانه اخذ شد. اطلاعات دموگرافیک بیمار شامل سن، جنس و ضعیت تأهل ثبت شد. برای بررسی تصویر ذهنی و اختلال بدریخت‌انگاری از پرسشنامه­ی اصلاح­شده­ی وسواس جبری یل- براون برای اختلال بدریخت­انگاری (BDD-YBOCS )، استفاده شد. این پرسشنامه یک ابزار خودسنجی 12 سؤالی است و دارای یک ساختار مرتبه­ای دو عاملی و دو سؤال اضافی است. این عوامل شامل وسواس فکری (سؤال 1 تا 5)، وسواس عملی (سؤال 6 تا 10) و دو سؤال اضافی در مورد بینش (سؤال 11) و اجتناب (سؤال 12) می­باشد. پاسخ­دهندگان میزان توافق خود را با هر یک از سؤالات در مقیاس لیکرت که از دامنه­ی کاملاً مخالفم تا کاملاً موافقم گسترده است، نشان دادند. پرسشنامه­ی مورد استفاده در این مطالعه ترجمه­ای از پرسشنامه­ی انگلیسی یادشده و برگرفته از    مطالعه ی Rabiei و همکاران)6( بود که روایی و پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ 93/0 مورد تأیید قرار گرفته‌است.

در این مطالعه از امتیاز 12 سؤال برای تشخیص BDD استفاده شد. به هر سؤال امتیازی در محدوده‌ی صفر (کاملاً مخالفم) تا چهار (کاملاً موافقم)، تعلق گرفته و مجموع امتیازات در محدوده‌ی صفر تا 48 قرار گرفت. مجموع امتیاز بزرگتر مساوی 20 به عنوان تشخیص قطعی BDD  در نظر گرفته‌شد.

 برای تعیین شاخصIOTN-AC  از بیمار درخواست شد یکی از 10 تصویر رنگی IOTN-AC که تصور می­کند بیشترین نزدیکی را با میزان جذابیت دندانی­اش دارد، انتخاب کند. این تصاویر یک دامنه از جذابیت ظاهر دندانی از 1 (بیشترین جذابیت) تا 10 (کمترین جذابیت) را شامل می‌شد. همچنین ارتودنتیست، تصویر IOTN-ACمعادل را برای هر بیمار تعیین کرد که تعیین‌گر شاخص IOTN-ACE می‌باشد. انتخاب تصویر 1تا 4، 5 تا 7 و 8 تا 10، به‌ترتیب به دسته­های «عدم نیاز به درمان»، «نیاز متوسط» و «نیاز قطعی» تعلق گرفت.(7) پس از جمع­آوری داده­ها و ورود آنها به نرم­افزار SPSS نسخه 22، داده­ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. ضمن ارائه­ی داده­ها توسط شاخص­های آمار توصیفی در قالب جداول و نمودارها، به منظور بررسی ارتباط بین وجود BDD با جنس، وضعیت تأهل و همچنین با شاخص IOTN-AC و IOTN-ACE از آزمون Chi-square و Fisher’s exact test استفاده شد. 05/0>p  از نظر آماری، معنی دار تلقی گردید.

 

یافته‌ها

جدول 1: توزیع فراوانی متغیرهای دموگرافیک افراد تحت مطالعه

متغیرها

طبقات

تعداد

درصد

جنس

مؤنث

179

5/78

مذکر

49

5/21

وضعیت تأهل

مجرد

176

2/77

متأهل

52

8/22

 

گروه سنی

 

کمتر از 18 سال

100

9/43

18 تا 25 سال

77

8/33

بالای 25 سال

51

4/22

 

 

 

 

 

 

 

 


در این مطالعه، 228 بیمار ارتودنسی با میانگین سنی 69/6 ± 29/21 سال (در محدوده ی سنی 13 تا 44 سال) شرکت کردند. داده‌های دموگرافیک شرکت‌کنندگان، در جدول 1 ارائه شده‌است.

بر اساس پرسشنامه‌ی، BDD-YBOCS، 45 نفر از 228 شرکت‌کننده مبتلا به اختلال بدریخت‌انگاری شناخته شده و فراوانی BDD، در بیماران ارتودنسی، در این مطالعه 7/19 درصد برآورد شد. میانگین نمرات کسب‌شده در پرسشنامه‌ی BDD-YBOCS ، 57/6 ± 61/14 (از نمره‌ی کل 48) بود.

در بررسی ارتباط اختلال بدریخت‌انگاری و شاخص IOTN-AC، 7/20 درصد از بیماران با عدم نیاز به درمان، 7/13 درصد بیماران با نیاز متوسط و 9/25 درصد از بیماران با نیاز قطعی، دارای اختلال بدریخت‌انگاری شناخته شدند. ارتباط اختلال بدریخت‌انگاری با شاخص IOTN-AC، از نظر آماری، معنی‌دار نبود (387/0=p). فراوانی افراد مبتلا به BDD، در گروه‌های مختلف نیاز به درمان IOTN-AC، در جدول 2 به تفکیک آمده‌است.

جدول 2: توزیع فراوانی اختلال بدریخت‌انگاری با شاخص IOTN-AC

IOTN-AC

دارد

 

ندارد

 

کل

p-value *

عدم نیاز به درمان

(7/20) 31

 (3/79) 119

(0/100) 150

 

 

387/0

 

نیاز متوسط به درمان

 (7/13) 7

 

 (3/86) 44

 

(0/100) 51

نیاز قطعی به درمان

 (9/25) 7

 

 (1/74) 20

 

(0/100) 27

*آزمون مجدور کای، داده‌ها به وسیله (درصد) تعداد توصیف شده‌اند.

 

 

 

 

 

 


در بررسی ارتباط اختلال بدریخت‌انگاری و شاخص IOTN-ACE، 5/15درصد از بیماران با عدم نیاز به درمان، 1/29 درصد بیماران با نیاز متوسط و 1/12 درصد بیماران با نیاز قطعی، اختلال بدریخت‌انگاری داشتند. فراوانی افراد مبتلا به BDD در بیماران با نیاز متوسط به درمان ارتودنسی از دیدگاه ارتودنتیست به طور معناداری بیشتر از سایر دو گروه بود (032/0=p). فراوانی افراد مبتلا به BDD، در گروه‌های مختلف نیاز به درمان IOTN-ACE در جدول 3 به تفکیک گزارش شده‌است.

بر اساس آزمون کندال، بین نیاز به درمان از دیدگاه بیمار و ارتودنتیست همبستگی مثبت و معناداری مشاهده شد. )529/0= Correlation Coefficient و 001/0>P )

 

جدول 3:توزیع فراوانیارتباط اختلال بدریخت‌انگاری با شاخص IOTN-ACE

 

IOTN-ACE

دارد

 

ندارد

 

کل

p-value *

عدم نیاز به درمان

(5/15) 18

(5/84) 98

(0/100) 116

 

 

032/0

 

نیاز متوسط به درمان

(1/29) 23

(9/70) 56

(0/100) 79

نیاز قطعی به درمان

(1/12) 4

(9/87) 29

(0/100) 33

*آزمون مجذور کای، داده‌ها به وسیله (درصد) تعداد توصیف شده‌اند.

 

 

 

 

 

 

 


در میان مردان، 8 نفر (3/16 درصد) و زنان، 37 نفر (7/20 درصد) مبتلا به بدریخت‌انگاری بودند که این اختلاف از

جدول 4: توزیع فراوانی اختلال بدریخت‌انگاری برحسب جنس

جنس

دارد

 

ندارد

 

p-value*

مؤنث

(7/20) 37

(3/79) 142

 

 

498/0

مذکر

 

(3/16) 8

(7/83) 41

 

 

*آزمون مجذور کای، داده ها بوسیله (درصد) و تعداد توصیف شده اند

 

 

 

 

 

 

 


لحاظ آماری معنی‌دار نبود (498/0=p). ارتباط BDD با جنس در جدول 4 نشان داده شده‌است.

 در میان افراد مجرد، 37 نفر (21 درصد) و افراد متأهل، 8 نفر (4/15 درصد) بدریخت‌انگاری داشتند. با این وجود میان BDD و تأهل نیز ارتباط معنی‌داری وجود نداشت (369/0p= ). ارتباط BDD با وضعیت تأهل، در جدول 5 نمایش داده شده‌است.

در گروه زیر 18 سال، 20 نفر (20 درصد)، گروه 18 تا 25 سال، 16 نفر (8/20 درصد) و گروه بالای 25 سال، 9 نفر (6/17 درصد) مبتلایان به اختلال بدریخت‌انگاری بودند. ارتباط اختلال بدریخت‌انگاری و گروه‌های سنی از نظر آماری معنی‌دار نبود (906/0p= ). ارتباط BDD و گروه های سنی در جدول 6 قابل مشاهده است.

جدول 5: توزیع فراوان ارتباط اختلال بدریخت‌انگاری با وضعیت تأهل

 

وضعیت تأهل

دارد

 

ندارد

 

p-value*

مجرد

(0/21) 37

(0/79) 139

 

 

369/0

متأهل

(4/15) 8

 

(6/84) 44

 

*آزمون مجذور کای، داده ها بوسیله (درصد) و تعداد توصیف شده اند.

 

جدول 6: توزیع فراوانیارتباط اختلال بدریخت‌انگاری و گروه‌های سنی

گروه سنی

دارد

 

ندارد

 

p-value*

زیر 18 سال

(0/20) 20

 

(0/80) 80

 

 

18 تا 25 سال

(8/20) 16

 

(2/79) 61

 

906/0

بالای 25 سال

(6/17) 9

 

(4/82) 42

 

 

*آزمون مجذور کای، داده ها بوسیله (درصد) و تعداد توصیف شده اند.

 

 

 

 

 

 

بحث

فراوانی اختلال بدریخت انگاری در بیماران ارتودنسی در این مطالعه، 7/19 درصد مشاهده گردید. این میزان
بسیار بیشتر از فراوانی گزارش شده در جمعیت عمومی (7/0 تا 4/2 درصد) است.)8( فراوانی اختلال بدریخت‌انگاری در این مطالعه با مطالعه‌ی Esmaeili و همکاران(9)، (3/19 درصد) همسو می‌باشد. فراوانی بدریخت‌انگاری در بیماران ارتودنسی در مطالعه‌ی Tehrani و همکاران)10( 15، درصد بود که این عدد نزدیک به فراوانی ذکر شده در مطالعه‌ی حاضر می‌باشد. مطالعه‌ی Hepburn و همکاران(5) فراوانی بدریخت‌انگاری در بیماران ارتودنسی را 5/7 درصد نشان داد. حجم نمونه‌ی محدود این مطالعه نتایج آن در رابطه با فراوانی اختلال بدریخت انگاری را مورد تردید قرار می‌دهد. فراوانی این اختلال در متقاضیان درمان ارتودنسی در مطالعه‌ی Shirazi و همکاران)11( ،5/54 درصد گزارش شده‌است که این تفاوت می‌تواند به دلیل استفاده از روش متفاوت برای سنجش بدریخت‌انگاری باشد. آن‌ها برای این منظور از پرسشنامه‌ی BMCQ استفاده کردند.
 Phillips و همکاران)12)، نیز فراوانی معادل 5/52 درصد برای اختلال بدریخت‌انگاری در بیماران ارتودنسی برآورد کردند، که علی رغم استفاده از پرسشنامه‌ی مشابه، از سیستم نمره‌دهی متفاوتی برای سنجش این اختلال استفاده کرده‌بودند، که می‌تواند علت این تفاوت چشم گیر باشد. Yassaei و همکاران(2)، فراوانی 5/5 درصدی برای اختلال بدریخت انگاری در بیماران ارتودنسی گزارش کرده‌اند که این فراوانی بر اساس امتیاز 3 سؤال اول پرسشنامه‌ی BDD-YBOCS است. همچنین گروه سنی مورد بررسی در این مطالعه، بیماران بالای 18 سال بودند. در حالی که در مطالعه‌ی حاضر از مجموع امتیازات 12 سؤال استفاده شده است و شرکت‌کنندگان بالای 12 سال بودند. فراوانی بدریخت‌انگاری در بیماران ارتودنسی در هند، در مطالعه‌ای)13(، 7/29 درصد و در مطالعه‌ای دیگر)14(، 25/5 درصد گزارش شده که هر دو از پرسشنامه‌ی 3
سؤالی BDD-YBOCS، برای سنجش این اختلال استفاده کرده بودند، که می‌تواند علت تفاوت با نتایج مطالعه‌ی
 حاضر باشد. بر اساس یافته‌های مطالعات مختلف، فراوانی اختلال بدریخت‌انگاری در بیماران ارتودنسی، در مطالعات متعدد، محدوده بسیار متغیری دارد که دلایل متعددی از جمله روش‌های مختلف ارزیابی اختلال، گروه سنی جامعه مورد ‌مطالعه، تفاوت‌های منطقه‌ای و فرهنگی و حجم نمونه‌ی مورد بررسی، می‌توانند در این امر دخیل باشند. علاوه‌بر آن، متغیرهای اجتماعی- اقتصادی جوامع مختلف ممکن است در خود ارزیابی افراد، نقش داشته باشند.)7(

در مجموع، این ارقام نشان دهنده‌ی فراوانی بالاتر این اختلال در جمعیت متقاضیان درمان‌های ارتودنسی نسبت به جمعیت عمومی است، که نشان دهنده‌ی اهمیت تشخیص مبتلایان به اختلال بدریخت‌انگاری در میان متقاضیان ارتودنسی است. در این مطالعه، بین جنس و اختلال بدریخت‌انگاری ارتباط معنی‌داری مشاهده نشد. در رابطه با تفاوت‌های جنسیتی در مطالعات مختلف، عدم قطعیت وجود دارد. مطالعه‌ی Shirazi و همکاران)11(، تفاوت معنی‌داری بین جنس و بدریخت‌انگاری نشان نداد که همسو با نتایج مطالعه‌ی حاضر می‌باشد. همچنین مطالعه‌ی Rief و همکاران)15( ، نیز برای بدریخت انگاری شیوع یکسانی بین دو جنس در جمعیت عمومی گزارش کردند. در عین حال نتیجه‌ی مطالعه‌ی حاضر غیرهمسو با نتایج Sobouti و همکاران(4)، Yassaei و همکاران(2)، Masoumi و همکاران(16)،  Dons و همکاران)17( و Gupta و همکاران)13(، که فراوانی بیشتری در زنان گزارش کردند و Sathyanarayana و همکاران)14(، که فراوانی بیشتری در مردان گزارش کرده‌اند، می‌باشد. این اختلافات می‌تواند به دلیل تفاوت‌های فرهنگی مناطق مختلف و تعداد متفاوت بیماران از لحاظ جنسیتی باشد.

در این مطالعه ارتباط معناداری بین اختلال بدریخت‌انگاری و وضعیت تأهل یافت نشد. این نتیجه همسو با مطالعه‌ی Shirazi و همکاران)11( و غیر همسو با نتایج مطالعات Yassaei و همکاران(2)، Masoumi و همکاران)16(، Sathyanarayana  و همکاران)14( و Dons و همکاران)17( که فراوانی بیشتری در افراد مجرد گزارش کردند و Sobouti و همکاران(4)، که فراوانی بیشتری در افراد متأهل گزارش کرده‌اند، می‌باشد. مجدداً ویژگی‌های جمعیتی متعددی می‌تواند در ارتباط با این اختلاف نظرات، در نظر گرفته‌شود.

نتایج مطالعه‌ی حاضر ارتباط معناداری بین اختلال بدریخت‌انگاری و گروه‌های سنی نشان نداد. این نتیجه مطابق با نتایج مطالعات Sathyanarayana و همکاران )14(، Masoumi و همکاران)16( و Sobouti و همکاران(4) و در تضاد با نتایج Yassaei و همکاران(2) و Dons و همکاران)17(، است که فراوانی بیشتری در افراد جوان‌تر گزارش کردند، که می‌تواند به دلیل فاکتورهای متنوعی از قبیل دامنه‌ی سنی متفاوت مورد ارزیابی یا اختلافات اجتماعی- اقتصادی باشد.

براساس شاخص IOTN-AC و IOTN/ACE اکثر بیماران به گروه عدم نیاز به درمان تعلق گرفتند و امتیازات این دو شاخص به سمت جذابیت بیشتر متمایل بود. این یافته با مطالعه‌ی Oshagh و همکاران)7(، مطابقت دارد و نشانگر این است که اکثر بیماران ارتودنسی را افراد با نیازهای درمانی کمتر تشکیل می‌دهند. در این مطالعه مشابه مطالعه‌ی Oshagh  و همکاران)7(، نمرات IOTN-AC در مقایسه با IOTN-ACE به سمت جذابیت بیشتر تمایل داشتند. یعنی ارتودنتیست‌ها نسبت به بیماران جذابیت دندانی کمتر و نیاز به درمان بیشتری در آنان احساس می‌کردند، که می‌تواند به دلیل دانش بیشتر دندانپزشک در رابطه با ظاهر دندانی باشد.)7( چنان که در مطالعات مختلفی که بر روی کودکان و بالغین انجام شده، نشان داده شده است بیماران نسبت به متخصصین حوزه‌ی دهان و دندان دیدگاه مثبت‌تر و نگرانی کمتری در رابطه با مال اکلوژن‌شان داشتند.)18(

بین شاخص IOTN-AC و اختلال بدریخت‌انگاری ارتباط معناداری یافت نشد. در حالی که بر اساس شاخص IOTN-ACE افراد با نیاز متوسط به درمان، فراوانی بدریخت‌انگاری بیشتری داشتند. در مطالعه‌ی Oshagh و همکاران(7)، نشان داده شد که شاخص IOTN-ACE پیوستگی متوسطی با IOTN-AC و IOTN-DHC دارد، در حالی که شاخص IOTN-AC تنها با شاخص IOTN-ACE پیوستگی متوسطی دارد، که می‌تواند نشانگر این باشد که شاخص IOTN-ACE بیش از IOTN-AC در سنجش نیاز به درمان قابل اتکا است و توضیح‌دهنده‌ی وجود ارتباط اختلال بدریخت انگاری با IOTN-ACE و عدم ارتباط آن با IOTN-AC باشد.

Sobouti و همکاران(4)، نشان دادند که ممکن است ارتباط منفی اندکی بین اختلال بدریخت‌انگاری و IOTN-DHC وجود داشته باشد. Shirazi و همکاران)11(، نیز ارتباط معناداری بین شدت بدریخت‌انگاری و درجه‌ی IOTN-DHC نشان دادند، چنان که امتیاز BDD در گروه درجه‌ی یک IOTN-DHC به طور معناداری بیش از دیگران بود. فراوانی بیشتر بدریخت‌انگاری در گروه با نیاز به درمان متوسط تا حدودی تصدیق‌کننده و در ارتباط با نتایج این مطالعات می‌باشد. با این تفاوت که نیاز به درمان متوسط (ذکر شده در این مطالعه) در مقایسه با نیاز به درمان خفیف (ذکر شده در مطالعات نامبرده)، محل اختلاف می‌باشد که می‌تواند به دلیل اختلاف در شاخص مورد سنجش باشد. مطالعات ذکر شده، ارتباط بدریخت‌انگاری و شاخص IOTN-DHC را سنجیده‌اند، حال آن‌که این مطالعه ارتباط بدریخت‌انگاری و IOTN-AC/ACE را که رابطه‌ی بیشتری با جذابیت دندانی دارد، می‌سنجد.

نتایج این مطالعه می‌تواند در ارتباط با اضطراب روان‌شناختی ناشی از نقایص ظاهری تفسیر شود. میزان تأثیر

روان‌شناختی ایجادشده به واسطه‌ی نقایص ظاهری محل بحث مطالعات متنوعی بوده‌است. در حالی که بعضی بر این باورند که وضعیت ارتودنسی بدتر با تأثیرات اجتماعی-روانی بیشتری همراه است.)19( مطالعاتی نیز خلاف آن را نشان داده اند. Naini و همکاران)20(، نشان دادند که نقایص صورتی خفیف تا متوسط در مقایسه با نقایص صورتی شدید، برای بیمار پریشانی روان‌شناختی بیشتری ایجاد می‌کنند ، که می‌تواند به واسطه‌ی واکنش افراد به این نواقص توضیح داده‌شود. نواقص خفیف‌تر در مقایسه با نواقص شدید که واکنش یکنواخت‌تری (هرچند منفی) برمی‌انگیزند، واکنش‌های غیر‌قابل‌پیش‌بینی‌تری ایجاد

می‌کنند. در حالی که واکنش‌های یکنواخت‌تر، به بیمار کمک می‌کند که رویکرد تطابقی بهتری بیابد. چنان که بیشتر متقاضیان درمان ارتودنسی یا جراحی‌های زیبایی صورتی، به دسته‌ی نقایص خفیف تا متوسط تعلق می‌گیرند.

این مسئله می‌تواند نشان دهد که نیاز به درمان خفیف تا متوسط می‌تواند با اضطراب روان‌شناختی و بدریخت‌انگاری بیشتری همراه باشد.

 

نتیجه‌گیری

 

با توجه به نتایج مطالعه‌ی حاضر، اگرچه نیاز درمانی از دیدگاه بیمار، ارتباطی با اختلال بدریخت‌انگاری نشان نداد، فراوانی اختلال بدریخت‌انگاری در گروه بیماران با نیاز درمانی متوسط از دیدگاه ارتودنتیست، بیشتر بود. اختلال بدریخت‌انگاری با جنس، وضعیت تأهل و گروه سنی بیماران ارتباط معناداری نداشت. نیازهای درمانی متوسط برای بیمار، اضطراب روان‌شناختی و بدریخت‌انگاری بیشتری ایجاد می‌کند و نیاز سنجیده‌شده توسط ارتودنتیست لزوماً با نیاز درک‌شده توسط بیمار برابری ندارد.

 

تشکر و قدردانی این مقاله برگرفته از پایان‌نامه دانشجویی  با شماره ثبت ۱۰۹۵ می‌باشد. بدین وسیله از زحمات همکاران که پشتیبان این طرح بودند، تقدیر و تشکر می‌گردد.

 

تضاد منافع

هیچ تضاد منافعی وجود نداشت.

پرسشنامه BDD-YBOCS

این مطالعه جهت ارزیابی ارتباط اختلال بدریخت انگاری با جزء زیبایی شاخص نیاز به درمان ارتودنسی از دیدگاه بیمار و ارتودونتیست انجام می شود. از اینکه با پر کردن این پرسشنامه ما را یاری می کنید سپاسگزاریم.

جنس:

 سن:

وضعیت تأهل:

تحصیلات:

پاسخ دهنده محترم لطفا هر جمله را با دقت بخوانید و در مقابل هر سؤال پاسخ خود را درج نمایید.

  1. به طور متوسط، چه مقدار از زمان روزانه شما صرف اشتغال ذهنی به وسیله افکار مربوط به نقص یا عیب ظاهر یا قسمتی از بدنتان مانند: بینی، مو، چهره و غیره می شود (فراوانی این افکار چه مقدار است)؟

هیچ□ کم□ زیاد□ خیلی زیاد□ بی نهایت□

2.افکار مربوط به نقص ظاهرتان به چه مقدار باعث تداخل در عملکرد کاری و اجتماعی شما می شود؟

هیچ□ کم□ زیاد□ خیلی زیاد□ بی نهایت□

3.افکار مربوط به داشتن نقص بدنی چه مقدار شما را پریشان می کند؟

هیچ□ کم□ زیاد□ خیلی زیاد□ بی نهایت□

4.چه مقدار تلاش می کنید تا افکاری (مربوط به نقص ظاهری) که به ذهنتان می آید را نادیده گرفته یا به آن ها بی توجه باشید؟

همیشه□ اکثر اوقات□ بعض اوقات□ خیلی کم□ اصلا□  (کاملا تسلیم این افکار هستم)

5.شما به چه مقداری در متوقف کردن افکار مربوط به نقص بدنی موفق هستید؟

کاملا موفق هستم□ موفق هستم□ به طور متوسط موفق هستم□ خیلی کم□ اصلا□

6.چه مدت از وقت شما صرف فعالیت های مربوط به نگرانی تان در مورد نقص بدنی یا ظاهرتان می شود؟ (برای مثال، زمانی را که صرف آرایش، جراحی، پوشاندن عیب، چک کردن خود در آینه و غیره می کنید.)

هیچ□ کم□ زیاد□ خیلی زیاد□ بی نهایت□

7.به چه اندازه، این فعالیت ها (مربوط به سؤال قبلی) با عملکرد کاری و اجتماعی شما تداخل ایجاد می کند؟

هیچ□ کم□ زیاد□ خیلی زیاد□ بی نهایت□

8.اگر از انجام این فعالیت ها (فعالیتهایی که در سؤال 6 ذکر شد) جلوگیری شود شما به چه اندازه مضطرب می شوید؟

هیچ□ کم□ زیاد□ خیلی زیاد□ بی نهایت□

9.چه مقداری از تلاش شما صرف مقاومت در برابر فعالیت هایی که در بالا ذکر شد می شود؟

همیشه□ اکثر اوقات□ بعض اوقات□ خیلی کم□ اصلا□  (کاملا تسلیم این افکار هستم)

  1. کنترل شما بر فعالیت هایی که در بالا ذکر شد به چه اندازه است؟

کاملاً کنترل دارم□ کنترل دارم□ تا حدودی کنترل دارم□ خیلی کم□ اصلا  □ (کاملا تسلیم این فعالیت ها هستم)

  1. آیا شما به خاطر این که ظاهرتان دیده نشود از رفتن به بعضی جاها (مثل مهمانی) یا موقعیات ها اجتناب می کنید؟

هیچ□ کم□ زیاد□ خیلی زیاد□ بی نهایت□

  1. آیا شما در مورد قسمت خاصی از ظاهرتان نگرانید و معتقدید که ظاهرتان زشت و ناقص است؟

هیچ□ کم□ زیاد□ خیلی زیاد□ بی نهایت□

 

پرسشنامه IOTN-AC

لطفاً تصویری را که بیشترین شباهت و نزدیکی را به میزان جذابیت دندانی‌تان دارد را انتخاب کنید. 

References

  1.  

    1. Michael B First. Diagnostic and statistical manual of mental disorders, 5th edition, and clinical utility. J Nerv Ment Dis 2013; 201(9): 727-9.
    2. Yassaei S, Moghadam MG, Aghili H, Tabatabaei SM. Body dysmorphic disorder in Iranian orthodontic patients. Acta Med Iran 2014; 52(6): 454-7.
    3. Anthony MT, Farella M. Body dysmorphic disorder and orthodontics-an overview for clinicians. Aust Orthod J 2014; 30(2): 208–13.
    4. Sobouti F, Elyasi F, Navaei RA, Farbod Rayatnia DDS, Kalantari NR, Dadgar S, et al. Associations between body dysmorphic disorder (BDD) with the dental health component of the index of orthodontic treatment need (IOTN-DHC) and other BDD risk factors in orthodontic patients: a preliminary study. Korean J Orthod 2023; 53(1): 3-15.
    5. Hepburn S, Cunningham S. Body dysmorphic disorder in adult orthodontic patients. Am J Orthod Dentofac Orthop 2006;130(5):569–74.
    6. Rabiei M, Khormdel K, Kalantari K, Molavi H. Validity of the Yale-Brown obsessive compulsive scale modified for Body Dysmorphic Disorder (BDD) in students of the University of Isfahan. Iran J psychiatry Clin Psychol 2010;15(1):343–50.
    7. Oshagh M, Salehi P, Pakshir H, Bazyar L, Rakhshan V. Associations between normative and self-perceived orthodontic treatment needs in young-adult dental patients. Korean J Orthod 2011;41(6):440–6.
    8. Bjornsson AS, Didie ER, Phillips KA. Body dysmorphic disorder. Dialogues Clin Neurosci 2010;12(2):221–32.
    9. Esmaeili A, Shahrabadi M, Hoseini Adib SM. Body dysmorphic disorder and anxiety in patients of in orthodontic clinics of Birjand University of Medical Sciences in 2014-2015: Short Commiumication. J Birjand Univ Med Sci 2017;24(2):147–53.
    10. Tehrani SO, Talaei A, Farzanegan F. Investigating. An objective orthodontics index in order to screen body dysmorphic disorder, a case-control study in orthodontic patients. Eur Psychiatry 2023;66(S1):S401.
    11. Shirazi M, Tofangchiha M, Taheri A, Pirzeh A. Body dysmorphic disorder in adult orthodontic treatment candidates according to the index of treatment need. APOS Trends Orthod 2024:1-8.
    12. Phillips KA, Pinto A, Hart AS, Coles ME, Eisen JL, Menard W, et al. A comparison of insight in body dysmorphic disorder and obsessive–compulsive disorder. J Psychiatry Res 2012;46(10):1293–9.
    13. Gupta R, Kaur S, Mahajan N, Kotwal B, Kharyal S, Gupta N. Prevalence of Body Dysmorphic Disorder in Adult Jammu Population Seeking Orthodontic Treatment. Int J Prev Public Health Sci 2017;3(2):25–7.
    14. Sathyanarayana HP, Padmanabhan S, Balakrishnan R, Chitharanjan AB. Prevalence of Body Dysmorphic Disorder among patients seeking orthodontic treatment. Prog Orthod 2020;21(1):1–5.
    15. Rief W, Buhlmann U, Wilhelm S, Borkenhagen ADA, Brähler E. The prevalence of body dysmorphic disorder: a population-based survey. Psychol Med 2006;36(6):877–85.
    16. Masoumi F, ASGHARİ M, SHİRKHOUİİ S. The Evaluation of body dysmorphic disorder in adult orthodontic patients. Cumhur Dent J 2022;25(1):60–4.
    17. Dons F, Mulier D, Maleux O, Shaheen E, Politis C. Body dysmorphic disorder (BDD) in the orthodontic and orthognathic setting: A systematic review. J Stomatol Oral Maxillofac Surg 2022;123(4):e145–52.
    18. Tsakos G. Combining normative and psychosocial perceptions for assessing orthodontic treatment needs. J Dent Educ 2008;72(8):876–85.
    19. Mandall NA, McCord JF, Blinkhorn AS, Worthington H V, O’Brien KD. Perceived aesthetic impact of malocclusion and oral self-perceptions in 14-15-year-old Asian and Caucasian children in greater Manchester. Eur J Orthod 2000;22(2):175–83.
    20. Naini FB, Moss JP, Gill DS. The enigma of facial beauty: esthetics, proportions, deformity, and controversy. Am J Orthod Dentofac Orthop 2006;130(3):277–8.

     

Files

History

  • Receive Date: 14 December 2024
  • Revise Date: 26 February 2025
  • Accept Date: 26 February 2025

Share

How to cite

Statistics