Microvessel Density in Common Malignant Salivary Gland Tumors

Document Type : original article

Authors

1 DDS, MSc, Assistant Professor, Dep of Oral & Maxillofacial Pathology, School of Dentistry, Babol University of Medical Sciences, Babol, Iran.

2 PhD, MD, Assistant Professor, Dep of Pathology, School of Medicine, Babol University of Medical Sciences, Babol, Iran.

3 DDS, MSc, Professor, Dep of Oral & Maxillofacial Pathology, School of Dentistry, Mashhad l University of Medical Sciences, Mashhad , Iran.

4 DDS, MSc, Assistant Professor, Dep of Pathology, School of Medicine, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran.

5 DDS, Dentist

6 PhD, MD, Assistant Professor, Dep of Epidemiology, School of Medicine, Babol University of Medical Sciences, Babol, Iran.

Abstract

Introduction: Salivary gland tumors are heterogeneous neoplasms with relatively low incidence. Due to uncertainty regarding the role of angiogenesis in malignant salivary gland tumors, the aim of present study was assessment of blood vessel density in two malignant salivary gland tumors.
Materials and Methods: In this descriptive-analytical study, a total of 40 paraffin blocks of adenoid cystic carcinoma and mucoepidermoid carcinoma were removed. Immunohistochemical staining was done for evaluation of blood vessel density with CD34. Tumors were divided into two groups of low and high malignancy. Clinical data of patients were extracted from the patients’ files and vascular density and its association with clinicopathological factors was evaluated by Kruskal-Wallis, Mann Whitney, Wilcaxson and X2 (Chi-Square) test.
Results: The means total density of blood vessels, intra tumoral and peri tumoral area in adenoid cystic carcinoma were 16.6±7.4, 11.9±5.9 and 4.8±2.3 and in mucoepidermoid carcinoma were 19.11±6.44, 14.47±5.63 and 4.63±1.73, respectively. Significant differences between mean total density of blood vessels (P=0. 279), central (P=0.171) and peripheral (P=0.734) in two lesions were observed. There was no significant difference in density of blood vessels between high and low grade malignant salivary gland tumors (P=0.21). No significant correlation was seen between microvessel density and age, sex and location.
Conclusion: Higher grade malignancy and clinical parameters did not affect the blood vessel density. There were higher microvessel densities in central area than peripheral area of tumor.

Keywords

Full Text

مقدمه

تومورهای غدد بزاقی، نئوپلاسم‏های اختصاصی با شیوع نسبتاً کم و مورفولوژی هتروژن در ناحیه فک، دهان و صورت بوده و 3% کل تومورهای سر و گردن را تشکیل می‏دهند. این تومورها شیوع بیشتری در بزرگسالان و در دهه‏های چهارم تا هفتم داشته و انواع خوش خیم آنها شایع‏تر است.(1) شایع‏ترین تومورهای بدخیم غدد بزاقی، موکواپیدرموئید کارسینوما و سپس آدنوئیدسیستیک کارسینوما هستند.(2) موکواپیدرموئید کارسینوما 5 تا 10% تومورهای غدد بزاقی را تشکیل می‏دهد و دارای رفتار تهاجمی و تمایل به متاستاز بوده و به دلیل درجات تمایز مختلف دارای رفتار بیولوژیک متغیر می‏باشد. درمان آن از طریق جراحی با مارژین وسیع به همراه رادیوتراپی بوده و در ارتباط با تومورهای متاستاتیک، نوترون تراپی و شیمی درمانی نیز به کار می‏رود.(3) پیش‏آگهی به درجه تمایز و مرحله بالینی تومور بستگی دارد. در تومورهای با درجه بدخیمی بالا تنها 30 تا 40 درصد بیماران نجات می‏یابند.(2) طول عمر 5 ساله بیماران مبتلا 79% گزارش شده است.(4) آدنوئید سیستیک کارسینوما دومین تومور بدخیم غده بزاقی بوده، شایع‏ترین محل آن در کام است و معمولاً دارای تورم و درد می‏باشد که به دلیل تهاجم عصبی تومور بوده و احتمال متاستاز نیز مطرح است. درمان آن جراحی با مارژین کافی به همراه رادیوتراپی می‏باشد و دارای 3 درجه تمایز شامل؛ غربالی (Cribriform)، توبولار (Tubular) و توپر (Solid) بوده که پیش آگهی متفاوت دارند و رفتار نوع توپر، تهاجمی‏تر از انواع دیگر است.(5) طول عمر 5 ساله بیماران مبتلا 74% گزارش شده است.(6) در بررسی مطالعات قبلی از درجه تمایز (Grade)، مرحله بالینی ((TNM(8و7) و محل آناتومی تومور به عنوان عوامل تعیین‏کننده پیش آگهی تومورهای بدخیم غدد بزاقی نام برده شده است(7) و برخی از محققین از اندازه هسته، سیتوپلاسم و نسبت آن‏ها در تومورهای ادنتوژنیک و بدخیمی‏های اپی تلیالی در تعیین پیش آگهی استفاده کرده‏اند.(9) اما امروزه با کاربرد ایمونوهیستوشیمی، استفاده از نشانگرهای مختلف به ویژه در رگ‏سازی به عنوان عامل جدید تعیین‏کننده پیش آگهی نام برده شده است.(3) آنژیوژنز، فرایند پیچیده‏ای در شرایط نرمال و پاتولوژیک است و عبارت است از تشکیل عروق خونی جدید از ساختار عروق خونی اولیه میزبان. تومورها جهت رشد، تهاجم، متاستاز، تامین اکسیژن و مواد غذایی نیاز به خون‏رسانی دارند. در صورتی که اندازه تومور بیشتر از 2 تا 3 میلی‏متر گردد، رگ‏سازی ضروری است. از آنجا که تومورها دارای ساختار هتروژن هستند، بنابراین تراکم عروق خونی در نواحی مختلف تومور یکسان نیست.(8) در مطالعات مختلف جهت سنجش تراکم عروق خونی از نشانگرهای مختلفی مانند CD31، CD34، Vonvilbrand و CD105 استفاده شده است. با CD31 علاوه بر رنگ‏پذیری عروق خونی بزرگ و کوچک، سلول‏های کارسینوماهم رنگ پذیر می‏گردند. با CD34 نیز عروق خونی جدید و قدیمی و سلول‏های مزانشیمی رنگ پذیر می‏گردند. با فاکتور فون ویلبراند علاوه بر عروق خونی، عروق لنفی نیز رنگ می‏گیرد. اگرچه برخی از مطالعات از CD105 به عنوان نشانگر حساس و اختصاصی جهت رگ‏سازی جدید استفاده می‏کنند؛ اما شدت رنگ‏پذیری با CD34 بیشتر از CD105 به نظر می‏رسد شاید به این دلیل که CD105 در رنگ‏پذیری عروق خونی تازه تشکیل شده نقش دارد.(12-9)

CD34 گلیکوپروئین 110-120 کیلودالتون و نشانگر پان اندوتلیالی می‏باشد، به عنوان سیالوموسین در اتصال لیگاندهای مختلف عمل می‏کند و جهت مشخص کردن رگ‏های خونی جدید و قدیمی به عنوان نشانگر اختصاصی در روش ایمونوهیستوشیمی است.(9) در مطالعات قبلی انجام شده تراکم عروق خونی در تومورهای بدخیم بیشتر از خوش خیم گزارش شده است(13) اما این که با افزایش درجه بدخیمی در تومورهای بدخیم بزاقی تفاوتی در تراکم عروق خونی مشاهده می‏شود یاخیر بحث انگیز است و این که آیا عوامل دیگری به جز تراکم عروق خونی، مانند سطح مقطع آن در رفتار تهاجمی تومورهای بدخیم با درجات مختلف تمایز موثرند، جای سوال دارد. تا به امروز مطالعات اندکی، تراکم عروق خونی را در تومورهای بدخیم غدد بزاقی بررسی کرده‏اند و آنژیوژنز در تومورهای بدخیم بزاقی شناخته شده نیست، همچنین به دلیل وجود نتایج متناقض در ارتباط با نقش آنژیوژنز در ضایعات دهانی(14و12و11)، هدف مطالعه حاضر، بررسی و مقایسه تراکم عروق خونی (MVD) در دو تومور شایع بدخیم بزاقی و ارتباط آن با فاکتورهای بالینی – پاتولوژی بود.

مواد و روش‏ها

در این مطالعه توصیفی-تحلیلی، کلیه فایل‏های آرشیو پاتولوژی بیمارستان امیر اعلم تهران و دانشکده دندانپزشکی مشهد، مربوط به سال 1387 بررسی شدند. پرونده بیماران با تشخیص تومورهای بدخیم و شایع غدد بزاقی (موکواپیدرموئید کارسینوما و آدنوئیدسیستیک کارسینوما) خارج شد و اطلاعات بالینی شامل سن، جنس و محل ضایعه در جداولی ثبت گردید. سپس بلوک‏های پارافینه آنها خارج و 40 بلوک پارافینه تومورهای بدخیم (21 نمونه آدنوئیدسیستیک کارسینوما و 19 مورد موکواپیدرموئید کارسینوما) که دارای بافت کافی و فیکساسیون مناسب بود، انتخاب شد. نمونه‏های با خونریزی زیاد، آماس و بافت ناکافی، فیکساسیون نامناسب، همچنین ضایعات تومورال بزاقی با عود و درمان‏های قبلی و بیوپسی اینسیژنال از مطالعه خارج شدند. جهت تأیید تشخیص و ورود به مطالعه، برش‏های 5 میکرونی برای رنگ آمیزی هماتوکسیلین-ائوزین زده شد. پس از مشاهده توسط پاتولوژیست دهان و تأیید تشخیص، درجه تمایز موکواپیدرموئید کارسینوما بر اساس معیارهای Aucair(15و14و2) تعیین شد.

تقسیم بندی موکواپیدرموئید کارسینوما بر اساس درجه تمایز به صورت زیر انجام شد:

  • ·            درجه تمایز بالا: سلول‏های موکوسی زیاد، سلول‏های اپیدرموئید کم و تشکیل کیست زیاد
  • ·            درجه تمایز پایین: سلول‏های موکوسی کم، سلول‏های اپیدرموئید زیاد و تشکیل کیست کم
  • ·            درجه تمایز متوسط: بین دو گروه درجه تمایز پایین و بالا

در ارتباط با آدنوئید سیستیک کارسینوما سه نوع هیستوپاتولوِژی شامل Solid، Tubular و Cribriform در نظر گرفته شد.(15و2) نئوپلاسم‏های بدخیم بزاقی بر اساس رفتار بیولو‍‍ژیکی در دو گروه بدخیم با درجه بدخیمی بالا شامل موکواپیدرموئید کارسینومای 3Grade، آدنوئید سیستیک کارسینوما و بدخیمی با درجه پایین شامل موکواپیدرموئید کارسینومای Grade1,2 طبقه بندی شدند.(2)

رنگ آمیزی ایمونوهیستوشیمی با نشانگر CD34 جهت ارزیابی تراکم عروق خونی به شرح زیر انجام شد.

برش‏های 4 میکرونی جهت رنگ آمیزی ایمونوهیستوشیمی از بلوک‏های پارافینه فوق تهیه شد و سپس بلوک‏های پارافینه در گزیلن دپارافینه شدند و در درجات مختلف الکل (اتانول مطلق، اتانول 96 درجه، اتانول 70 و 80 درجه) دهیدراته شدند و سپس تحت تأثیر هیدروژن پراکسید 03/0% قرار گرفتند و 3 دقیقه در فسفات بافرسالین (PBS) شسته شدند. بعد از آن جهت فرآیند بازیافت آنتی ژن، اسلایدها به مدت 10 دقیقه در میکروویو (پاناسونیک 1280 وات) با فشار 2 اتمسفر و دمای 120 درجه سانتیگراد قرار گرفتند و به مدت 20 دقیقه در درجه حرارت اتاق قرار گرفته و سرد شدند. بعد از شستشو در PBS، اسلایدها تحت تأثیر آنتی بادی اولیه (DAKO، QBend 10، Anti CD34 Clone/A4، GLostrunp Demark) قرار گرفتند به طوری که به رقت یک پنجاهم و به مدت 30 دقیقه در دمای اتاق روی اسلایدها ریخته شدند. بعد اسلایدها تحت تأثیر آنتی بادی ثانویه قرار گرفتند و سپس در فسفات بافرسالین شسته شدند و تحت تأثیر کروموژن DAB (دی آمینوبنزیدین تتراکلراید) Sigmal/USA)) قرار گرفته و با هماتوکسیلین-مایرز رنگ آمیزی شدند. سپس اسلایدها در درجات صعودی الکل و سپس در گزیلن قرار گرفته و با Entellan و لامل پوشانده شدند. کارسینوم مجرایی پستان به عنوان شاهد مثبت و حذف آنتی بادی اولیه و جایگزینی با PBS، کنترل منفی در نظر گرفته شد. همچنین 4 مورد بافت غده بزاقی پاروتید و مجاور به تومور غده بزاقی به عنوان کنترل مثبت داخلی مورد استفاده قرار گرفت.

روش بررسی اسلایدها: تعیین تراکم عروق خونی با میکروسکوپ نوری Olympus (BX41, Tokyo, Japan) صورت گرفت. بخش‏هایی از اسلاید‏های هیستوپاتولوژی (3 ناحیه) که دارای حداکثر تراکم عروق خونی بودند، با بزرگنمایی 10 انتخاب و سپس تراکم عروق خونی در هر ناحیه با بزرگنمایی 40 برابر بررسی شد. میانگین تعداد عروق خونی رنگ پذیر با CD34 در هر اسلاید در نظر گرفته شد و ثبت گردید.(16) همچنین تراکم عروق خونی در ناحیه Intra tumoral (مرکز تومور) و  Peritumoral (حاشیه تومور) تعیین و میانگین تراکم عروق خونی در مرکز و حاشیه در مورد تومورهای بدخیم غده بزاقی در نـظر گرفته شد. سـپس نتایج با آنـالیزهای آمـاری مـورد

بررسی و مقایسه قرار گرفتند.

جهت ارزیابی مقایسه‏ای تراکم عروق خونی در نئوپلاسم‏های بدخیم غدد بزاقی، نئوپلاسم بدخیم بزاقی با درجه بدخیمی بالا و پایین و همچنین درجات مختلف بدخیمی در موکواپیدرموئید کارسینوما و انواع پاتولوژی آدنوئید سیستیک کارسینوما، از آزمون‏های ناپارامتری، کروسکال والیس، من ویتنی، ویلکاکسون و مجذور کای‏دو استفاده شد. P-value کمتر از 05/0 معنی‏دار تلقی گردید.

یافته‏ها

در مجموع 40 بلوک پارافینه از نئوپلاسم بدخیم غدد بزاقی شامل 21 مورد آدنوئیدسیستیک کارسینوما و 19 مورد موکواپیدرموئید کارسینوما مورد مطالعه قرار گرفتند. اطلاعات بالینی بیماران (سن، جنس و محل ضایعه) در جدول 1 خلاصه شده است.

میانگین سنی بیماران در افراد مبتلا به آدنوئید سیستیک کارسینوما بیشتر از موکواپیدرموئید کارسینوما بود (002/0=P). اختلاف آماری معنی‏داری از نظر جنس (102/0=P) و محل ضایعه (060/0=P) بین دو گروه مشاهده نشد.

از 21 مورد آدنوئید سیستیک کارسینوما، 8 مورد الگوی هیستوپاتولوژیک غربالی، 4 مورد الگوی توبولار و 9 مورد الگوی توپر داشتند. از 19 مورد موکواپیدرموئید کارسینوما، 5 مورد Grade I، 6 مورد Grade II و 8 مورد Grade III مشاهده شد. نئوپلاسم بدخیم با درجه بدخیمی بالا شامل 21 مورد آدنوئید سیستیک کارسینوما و موکواپیدرموئید کارسینومای Grade 3 و 11 مورد نئوپلاسم بزاقی بدخیم با درجه بدخیمی پایین موکواپیدرموئید کارسینومای Grade1,2 وجود داشت.

یافته‏های رنگ آمیزی CD34: میانگین تراکم عروق خونی در جداول 2، 3 خلاصه شده است.

اگرچه تراکم کلی عروق خونی در موکواپیدرموئید کارسینوما بیشتر از آدنوئید سیستیک کارسینوما بود اما این اختلاف از نظر آماری معنی‏دار نبود (279/0=P). اختلاف آماری معنی‏داری در تراکم عروق خونی در نواحی مرکزی (171/0=P)و محیطی (734/0=P) دو تومور بدخیم غده بزاقی مشاهده نشد.

میانگین تراکم عروق خونی در نواحی مرکزی موکواپیدرموئید کارسینوما و آدنوئید سیستیک کارسینوما بیشتر از نواحی محیطی بود. این اختلاف آماری در ارتباط با تراکم عروق خونی در نواحی مرکزی و محیطی آدنوئید سیستیک کارسینوما معنی‏دار بود (003/0=P) ولی در موکواپیدرموئید کارسینوما معنی‏دار نبود (144/0=P) (جدول 2).

اختلاف آماری معنی‏داری در نوع هیستوپاتولوژی آدنوئید سیستیک کارسینوما با تراکم کلی عروق خونی دیده نشد (524/0=P). اختلاف آماری معنی‏داری در درجات مختلف تمایز موکواپیدرموئید کارسینوما با تراکم کلی عروق خونی وجود نداشت (879/0=P) (جدول 3).


 

 

 

 

 

جدول 1 : توزیع فراوانی متغیرها (سن، جنس و محل) در دو ضایعه آدنوئید سیستیک کارسینوما و موکواپیدرموئید کارسینوما

پارامترها

(Mean±SD)

نوع ضایعه

P-value

آدنوئید سیستیک کارسینوما

موکواپیدرموئید کارسینوما

سن (سال) 

2/17±6/52

2/18±5/33

002/0

جنس

 

مذکر

(9/61) 13

(8/36) 7

102/0

مونث

(1/38) 8

(2/63) 12

محل ضایعه

غدد بزاقی اصلی

(8/23) 5

(6/52) 10

060/0

 

غدد بزاقی فرعی

(2/76) 16

(4/47) 9
           

 

 

جدول 2 : میانگین تراکم کلی عروقخونی MVD)) و تراکم عروق خونی در نواحی مرکزی و محیطی تومور در نئوپلاسم‏های بدخیم غدد بزاقی

تراکم عروق خونی

(Mean±SD)

آدنوئید سیستیک کارسینوما

 

موکواپیدرموئید کارسینوما

 

P-value

مرکزی

Intra tumoral))

9/5±9/11

63/5±47/14

171/0

محیطی

Peri tumoral))

3/2±8/4

73/1±63/4

734/0

کل

(Total)

4/7±6/16

44/6±11/19

279/0

P-value

003/0P=

144/0P=

 

 

 

جدول 3 : ارتباط تراکم کلی عروق خونی با انواع هیستولوژی در آدنوئید سیستیک کارسینوما

نوع نمونه

(الگوی هیستولوژیک) درجه تمایز

تراکم کلی عروق خونی (Mean±SD)

P-value

آدنوئید سیستیک کارسینوما

توبولار

1/8±2/14

524/0

غربالی

7/6±63/14

توپر

7/7±5/19

موکواپیدرموئید کارسینوما

Grade I

81/7±20

879/0

Grade II

25/5±18

Grade III

18/7±38/19

 

 

 

 


در موکواپیدرموئید کارسینوما و آدنوئید سیستیک کارسینوما، ارتباطی بین تراکم عروق خونی با سن (به ترتیب 624/0=P1 و 343/0=P2)، جنس (193/0=P1 و 622/0=P2) و محل ضایعه (533/0=P1 و 136/0=P2) وجود نداشت.

اگرچه میانگین تراکم عروق خونی در تومور بدخیم بزاقی در غدد بزاقی بزاقی ماژور (16/8±33/19) بیشتر از مینور (26/6±92/16) بود، اما اختلاف از نظر آماری معنی‏دار نبود (3/0(P=.

میانگین تراکم عروق خونی در نئوپلاسم‏های بدخیم با درجه بدخیمی بالا 19/7±47/19 و در نئوپلاسم‏های بدخیم با درجه بدخیمی پایین 81/6±61/16 بود. اختلاف آماری معنی داری در تراکم عروق خونی بین دو گروه مشاهده نشد (21/0P=) (تصاویر 8-1).

 

 

تصویر 1 : رنگ‏پذیری عروق خونی با نشانگر CD34 در آدنوئید سیستیک کارسینوما با طرح غربالی (10 ×)

 

 

 

 

تصویر 2 : رنگ‏پذیری عروق خونی با نشانگر CD34 در آدنوئید سیستیک کارسینوما با طرح غربالی(40 ×)

 

 

 

 

تصویر3 : رنگ‏پذیری عروق خونی با نشانگر CD34 در آدنوئید سیستیک کارسینوما با طرح توبولار (40 ×)

 

 

 

تصویر 4 : رنگ‏پذیری عروق خونی با نشانگر CD34 در آدنوئید سیستیک کارسینوما با طرح توپر (40 ×)

 

 

تصویر 5 : رنگ‏پذیری عروق خونی با نشانگر CD34 درموکواپیدرموئید کارسینومای Grade I(10 ×)

 

 

 

 

تصویر 6 : رنگ‏پذیری عروق خونی با نشانگر CD34 درموکواپیدرموئید کارسینومای Grade I(40 ×)

 

 

 

تصویر 7 : رنگ‏پذیری عروق خونی با نشانگر CD34 درموکواپیدرموئید کارسینومای Grade II (40 ×)

 

 

تصویر 8 : رنگ‏پذیری عروق خونی با نشانگر CD34 درموکواپیدرموئید کارسینومای Grade III(40 ×)

 

 

 

بحث

بر اساس نتایج مطالعه حاضر، تراکم عروق خونی در موکواپیدرموئید کارسینوما بیشتر از آدنوئید سیستیک کارسینوما بود، اما اختلاف آماری معنی‏داری دیده نشد. Dhanuthai و همکارانش(17) معتقدند که وجود سلول‏های میواپیتلیالی در آدنوئید سیستیک کارسینوما به دلیل ترشح عوامل مهارکننده عملکرد متالوپروتئازها از رگ‏سازی جلوگیری می‏کند، به طوری که تراکم عروق خونی در آدنوئید سیستیک کارسینوما کمتر از موکواپیدرموئید کارسینوما گزارش شده است. در مطالعه تدبیر و همکاران(18) نیز تراکم عروق خونی در موکواپیدرموئید کارسینوما بیشتر از آدنوئید سیستیک کارسینوما گزارش شده است. اگرچه در مطالعه تدبیر(18) و Dhanuthai(17) تراکم عروق خونی در موکواپیدرموئید کارسینوما بیشتر از آدنوئید سیستیک کارسینوما بوده است، اما در مطالعه حاضر این اختلاف از نظر آماری معنی‏دار نبود که شاید از دلایل تفاوت با نتایج مطالعه حاضر، اختلاف در حجم نمونه باشد.

برخی مطالعات تراکم عروق خونی را در نواحی مرکزی در تومورهای غدد بزاقی مهم‏تر از نواحی محیطی گزارش کرده‏اند.(11) در این مطالعه، اگرچه تراکم عروق خونی در نواحی مرکزی بیشتر از محیطی بود، اما این اختلاف در موکواپیدرموئید کارسینوما از نظر آماری معنی‏دار نبود. در بررسی سرطان‏های مختلف، در کارسینوم سلول سنگفرشی دهان، تراکم عروق خونی در نواحی مرکزی بیشتر بود(19)، اما در سرطان‏های ریه و پستان تراکم عروق خونی در نواحی محیطی بیشتر از مرکزی گزارش شده است.(20) حدس زده می‏شود که چون ناحیه سر و گردن نسبت به نواحی دیگر پر عروق‏تر است، بنابراین نئوپلاسم‏های این ناحیه کمتر به ساخت عروق خونی جدید وابسته می‏باشند.(21) در مطالعه Chou و همکاران(22)، تراکم عروق خونی در موکواپیدرموئید کارسینوما در نواحی محیطی و مرکزی تومور یکسان بود که مشابه نتایج مطالعه مذکور است.

در این مطالعه ارتباطی بین سن، جنس، محل ضایعه و درجه تمایز (Grade) با تراکم عروق خونی در موکواپیدرموئید کارسینوما و آدنوئید سیستیک کارسینوما دیده نشد. در مطالعات انجام شده در نواحی دیگر بدن و یا سر و گردن نیز ارتباطی بین درجه تمایز، سن، جنس و محل ضایعه با تراکم عروق خونی مشاهده نشد(24و23و4)Olivera و همکاران(21)، ارتباطی بین میانگین تراکم عروق خونی با درجه تمایز، عود و متاستاز گزارش نکردند. Chou و همکاران(22) نیز ارتباط معنی‏داری بین تراکم کلی عروق خونی با درجه تمایز پیدا نکردند، اما بیان نمودند که با مرحله بالینی مرتبط است. در مطالعه Ozawa و همکاران(3)، سن و روش درمان به عنوان فاکتورهای موثر در پیش‏آگهی موکواپیدرموئید کارسینوما گزارش شده است. در مطالعه اعتماد مقدم و همکاران(23)، ارتباط معنی‏داری بین تراکم عروق خونی با درجه تمایز موکواپیدرموئید کارسینوما یافت شد، به طوری که با افزایش درجه بدخیمی، تراکم عروق خونی افزایش نشان داد. ایشان مطرح نمودند که این امر شاید به دلیل نیاز بیشتر سلول‏های تومورال به اکسیژن و مواد غذایی جهت رشد و گسترش باشد. نتایج مطالعه Olivera(21) و Chou(22) تاییدکننده نتایج مطالعه مذکور است، اما نتایج مطالعه Ozawa(3) و اعتماد مقدم(23) متفاوت با نتایج این مطالعه است. این احتمال می‏رود که نوع سیستم طبقه بندی درجات مختلف تمایز موکواپیدرموئید کارسینوما متفاوت باشد. در مطالعه ما از سیستم Aucair(14و2) استفاده شد که متفاوت از مطالعه اعتماد مقدم و همکارانش(23) است.

در مطالعه Fernndez و همکارانش(25)، در تومورهای بزاقی، ارتباط مثبتی در تراکم عروق خونی با نشانگر VEGF با متاستاز به عقده لنفی و بقای کمتر بیماری یافت شد که از جهاتی متفاوت از نتایج مذکور است.

آنژیوژنز پدیده پیچیده‏ای بوده که حاصل تعادل عوامل رگ‏سازی و ضدرگ‏سازی است. اکثر تومورها جهت رشد و گسترش نیاز به اکسیژن و مواد غذایی دارند و در صورتیکه فاصله سلول‏های تومورال با رگ خونی وراء 10 میکرون شود، نیاز به تکثیر عروق خونی وجود دارد.(26) اکثر تومورها جهت تغذیه به اکسیژن و مسیر اکسیداتیو وابسته اند. تومورها با رشد آهسته می‏توانند از مسیر گلیکولیز نیازهای تغذیه‏ای را تامین نمایند.(28)Costa و همکارانش(27) در مطالعه‏ای با نشانگر Piroxiredoxin گزارش کردند که موکواپیدرموئید کارسینوما بیشتر مسیر تغذیه‏ای وابسته به اکسیژن داشته ولی در آدنوئید سیستیک کارسینوما مسیر تغذیه‏ای مرتبط با گلیکولیز به چشم می‏خورد.

به نظر می‏رسد از آنجا که فرمانده اصلی در رگ‏سازی در ضایعات تومورال، سلول‏های پارانشیم هستند، لذا ویژگی‏های این سلول‏ها و ماهیت ژنتیک آنها و ویژگی‏های استروما و فاکتورهای ترشح شده توسط پارانشیم درون استروما در تراکم عروق خونی در ضایعات موثر باشد.

در مطالعه حاضر تفاوتی در میانگین تراکم عروق خونی در تومورهای بدخیم با درجه بدخیمی بالا و پایین مشاهده نشد.

حدس زده می‏شود که تراکم عروق خونی از تومورهای خوش خیم به تومورهای بدخیم بزاقی افزایش چشم گیری نشان دهد ولی تفاوت محسوسی در تراکم عروق خونی در تومورهای بدخیم مشهود نیست. از آنجا که آدنوئید سیستیک کارسینوما دارای رشد آهسته، عود و متاستاز طولانی مدت است، بنابراین آنچه در رفتار متاستاتیک این ضایعه موثر است، تراکم عروق خونی نبوده بلکه ممکن است سطح مقطع عروق خونی و ویژگی‏های سیتوژنیک سلول‏های میواپیتلیال باشد. در مطالعه Lukka و همکاران(7)، سطح مقطع بزرگتر عروق خونی با شدت رنگ‏پذیری کمتر منعکس‏کننده پیش‏آگهی ضعیف در آسینیک سل کارسینومای بزاقی گزارش شده است. در مطالعه Costa و همکاران(27)، روی انواع متاستاتیک و غیرمتاستاتیک آدنوکارسینوما، تفاوتی در تراکم عروق خونی دیده نشد که به نوعی می‏تواند گویای این مطلب باشد که عوامل دیگری غیر از تراکم عروق خونی در این زمینه موثر هستند.

در مورد تراکم عروق خونی و ارتباط آن با درجه تمایز، مرحله بالینی، سن، جنس و محل ضایعه در مطالعات مختلف، نتایج متناقضی مشهود است. شاید از دلایل آن زمان فیکس کردن نمونه‏ها، روش بررسی روند ایمونوهیستوشیمی، نوع نشانگر مورد استفاده در بررسی عروق خونی و بزرگنمایی میکروسکوپ به کار رفته باشد. اینگونه حدس زده می‏شود که معضل اصلی، نداشتن یک روش بررسی واحد جهت تعیین تراکم عروق خونی در ضایعات مختلف باشد. شاید ارائه یک سیستم واحد به این تناقضات پایان دهد. همچنین مدت زمان پیگیری بیماران نیز مهم به نظر می‏رسد.

نتیجه گیری

 براساس نتایج مطالعه حاضر، به نظر می‏رسد سن، جنس، محل ضایعه و افزایش درجه بدخیمی تاثیری بر تراکم عروق خونی در آدنوئیدسیستیک کارسینوما و موکواپیدرموئید کارسینوما نداشت. نواحی مرکزی تومور فعالیت رگ سازی بیشتری نسبت به نواحی محیطی نشان دادند.

تشکر و قدردانی

این مقاله حاصل طرح تحقیقاتی مصوب دانشگاه علوم پزشکی بابل و پایان نامه دانشجویی زهرا دهقان به شماره 508 می‏باشد. بدین وسیله از حمایت‏های مادی و معنوی معاونت محترم پژوهشی، تقدیر و تشکر به عمل می‏آید.

References

  1. Kara MI, Goze F, Ezirganli S, Polat S, Muderris S, Elagoz S. Neoplasms of salivary glands in a Turkish adult population. Med Oral Pathol Oral Cir Buccal 2016; 15(6): 880-5.
  2. Neville BW, Dam DD, Allen GM, Bouquot JE. Oral and Maxillofacial Pathology. Philadelphia. 3rd ed. W.B.Saunders Co: 2009. P. 473-99.
  3. Ozawa H, Tamita T, Sakamoto K, Tagawa T, Fujin R, Kanzaki S, et al. Mucoepidermoid carcinoma of the head and neck: Clinical analysis of 43 patients. Jap J Clin Oncol 2008; 38(6): 414-8.
  4. Sharifi N, Ghafarzadegan K, Ayatollahi H, Shakeri MT, Sadeghian MH, Azari JB, et al. Evaluation of angnigenesis in colorectal carcinoma by CD34 immunohistochemistry method and its correlation with clinicopathologic parameters. Acta Medica Jranica 2009; 47(3): 161-4.
  5. Luukka H, Laitakari J, Vahlberg T, Klemi P, Stenback F, Grenman R. Morphometric analysis of CD34- positive vessels in salivary gland adenoid cystic and mucoepidermoid carcinomas. J Oral Pathol Med 2009; 38(9): 695-700.
  6. Gunhan O, Yildiz E, Karslioglu Y, Aydintug Y, Dogan N, Celasun B. Nuclear morphometric features of epithelial cells lining keratocysts. Anal Quant Cytol Histol 2003; 25(2): 89-90.
  7. Luukka H, Laitakari J, Vahlberg T, Klemi P, Grenman R. Morphometic analysis of CD34- positive vessels in salivary gland acinic cell carcinoma. Acta Otolaryngol 2007; 127(8): 869-73.
  8. Karamysheva AF. Mechanism of angiogenesis. Biochemistry 2008; 13(7): 751-62.
  9. Lanza F. Healy L, Sutherland DR. Structural and functional features of the CD34 antigen: an update. J of Biol Regulat and Homeostatic Agents 2001; 15(1): 1-13.
  10. Cardoso SV, Souza KCN, Faria PR, Lucia A, Ensenberg ALA, Dias FL. Assessment of angiogenesis by CD105 antigen in epithelial salivary gland neoplasms with diverse metastatic behavior. BMC Cancer 2009, 9(1): 391-8.
  11. Taher MG, Abdullah BH, Al-Khuri LE. Immunohistochemical expression of CD-34 as biological marker of angiogenesis and expression of D2-40 as marker of lymphangiogenesis in mucoepidermoid carcinoma of salivary glands. J Pak Med Stud 2012; 2(3): 126-33.
  12. Soares AB. De Aroujo VC, Juliano PB, Altemani A. Angiogenic and lymphangiogenic microvessel density in recurrent pleomorphic adenoma. J Oral Pathol Med 2009; 38(8): 623-9.
  13. Huang ZQ, Chen WL, Li HG, Li JS, Xu ZY, Lin ZY. Extracellular matrix metalloproteinase inducer expression in salivary gland tumors: A correlation in salivary with microvessel density. J Craniofac Surg 2010; 21(6):
    1855-60.
  14. Gnepp DR. Diagnostic Surgical Pathology of the Head and Neck. 2nd ed. W.B.Saunders Co; Philadelphia: 2009. P. 471-7, 482-6.
  15. Regezi J, Sciubba J, Jordan CK. Oral Pathology, Clinical Pathologic Correlations. 5th ed. W.B.Saunders Co; 2008. P. 202-5, 207-9.
  16. Shi L, Chen XM, Wang L, Zhang L, Chen Z. Expression of caveolin-1 in mucoepidermoid carcinoma of the salivary glands: Correlation with vascular endothelial growth factor, microvessel density, and clinical outcome. Cancer 2007; 109(8): 1523-31.
  17. Dhanuthai K,  Sappayatosok K,  Yodsanga S. An analysis of microvessel density in salivary gland tumours: A single centre study. Surgeon 2013: 11(3); 147-52.
  18. Tadbir AA, Pardis S, Ashkavandi ZJ. Expression of Ki67 and CD105 as proliferation and angiogenesis markers in salivary gland tumors. Asian Pac J Cancer Prev 2012; 13(10): 5155-9.
  19. Yu M, Liu L, Liang CH, Li P, Ma X, Zhang Q, et al. Intratumoral vessel density as prognostic factors in head and neck squamous cell carcinoma : Ameta-analysis of literature. Head and Neck 2013.
  20. Gasparini G, Harris AL. Clinical importance of the determination of tumor angiogenesis in breast carcinoma: Much more than a new prognostic tool. J Clin Oncol 1995; 13(3): 765-82.
  21. Olivera LR, Soave DF, Olivera-Costa JP. Prognostic factors in patients with malignant salivary gland neoplasms in a brazilian population. Asian Pac J Cancer Prev 2010; 12(2): 363-8.
  22. Chou KC, Chang LC, Su HC. Immunohistochemical Study of tumor angiogenesis in mucoepidermoid carcinoma. J Med Sci 2005; 25(6): 285-90.
  23. Etemad-Moghaddam S, Alaeddini S, Alaeddini M, Mozaffari B. JIDA 2010; 22(1): 35-41.
  24. Tumour B, Vidal MT. Density of mast cells and microvessels in minor salivary gland tumors. Epub 2013; 34(1): 309-16.
  25. Fernndez P L, Astudillo A, Vicente J C. Expression of vascular endothelial growth factor in salivary gland carcinomas correlates with lymph node metastasis. Anticancer Res 2007; 27(58): 3661-6.
  26. Kumar V, Cotran R, Robbins S. Rabbins Basic Pathology. 7th ed. Elsevier Health Sciences. 2003. P. 166, 167.
  27. Costa AF, Demasi APD, Bonfitto VLL, Bonfitto JFL, Furuse C, Araujo VC, et al. Angiogenesis in salivary carcinomas with and without myoepithelial differentiation. Virchows Arch 2008; 453(4): 359-67.
  28. Kerr EH , Wang D, Lewis JS , Al-Naief NS , Hameed O. Lack of correlation between microvascular density and pathological features and outcomes in sinonasal and oral mucosal melanomas. Head Neck Pathol 2011; 5(3): 199-204.
Journal of Mashhad Dental School
Volume 38, Issue 3 - Serial Number 90
October 2014
Pages 221-232

Files

History

  • Receive Date: 05 February 2014
  • Accept Date: 05 February 2014

Share

How to cite

Statistics