Evaluation of Relationship Between Orthodontic Treatment Need According Dental Aesthetic Index (DAI) and Student’s Perception in 11-14 Year Old Students in the city of Ahwaz in 2005

Document Type : original article

Authors

1 Assistant Professor, Dept of Orthodontics, Dental School, Ahwaz University of Medical Sciences, Ahwaz, Iran

2 Assistant Professor, Dept of Pedodontics, Dental School, Ahwaz University of Medical Sciences, Ahwaz, Iran

3 Master of Sciences in Statics, Ahwaz Jundishapur University, Ahwaz, Iran

Abstract

Introduction:In contemporay orthodontics, the number of people who demand orthodontic treatment for improving their psychosocial problems retated to facial esthetic has been increased. Even in treatment planning more attention has been give to appearance and esthetic. The purpose of this study was to determin relationship between orthodontic treatment required according to the Dental Aesthetic Index (DAI) and student’s perception in 11-14 year- olds in Ahwaz.
Materials& Methods: This decriptive cross sectional study was performed on 900 students (450 girls, 450 boys). The students that participated in this study were those who did not received any orthodontic treatment before or at the time of the study. Two questionnaires were used, the first one included different DAI criteria and second one included some questions about the students' perception on the appearance of their teeth. The results were analyzed by Chi-Square test and T-test.
Results:In 70.9% students DAI score was 13-25, which indicates no treatment to minimal treatment is necessary. In 19.2% students DAI score was 26-30 which presented definite malocclusion with optional treatment. In 7.8% students DAI score was 31-35 that which showed sever malocclusion with treatment highly desirable. In 2.1% students, the DAI score was greater than 35 which showed very sever malocclusion and treatment is mandatory. The relationship between the DAI Score and sex, chewing and talking were not statistically significant. But the relationship between the DAI score and orthodontic treatment need and satisfaction of dental appearance were significant (P=0.000).
Conclusion: In comparison to other studies, the students in Ahwaz had a better dental appearance and minimal need for orthodontic treatment.

A significant relationship exists between the need for orthodontic treatment and student’s perception (P=0.000).
In comparing the two sexes, boys had a greater need for orthodontic treatment, but is not statistically significant.
The relationship of the DAI score and a person's satisfaction of dental appearance, anxiety in laughing, person's appearance in relation to other students and being ridiculed were significant (P=0.000).

Keywords

Main Subjects

Full Text

مقدمه

دندانهای نامنظم، بیرون زده و درهم، از دیرباز برای بعضی از افراد به عنوان یک مشکل مطرح بوده است و تلاش برای درمان آنها دست کم به هزار سال قبل از میلاد مسیح باز می گردد.(1) در بررسی های انجام شده شیوع ناهنجاری های دندانی- فکی در آمریکا حدود 82 درصد،‌ در بعضی از نقاط اروپا از جمله فنلاند، سوئیس، دانمارک و سوئد 78 درصد، در بعضی از نقاط ایران 84 درصد و در اهواز 86 درصد بوده است.(2) به موازات متمدن شدن زندگی،
ناهنجاری های دندانی فکی که در ارتودنسی به نام
مال اکلوژن شناخته می شوند، همچون دیگر
بیماری های تمدن از قبیل فشار خون بالا،
ناراحتی های قلبی عروقی و دیابت افزایش یافته است. ولی این فراوانی به معنی آن نیست که وقوع
مال اکلوژن پدیده ای طبیعی است.(3) مال اکلوژن
می تواند سه نوع مشکل برای فرد ایجاد کند. 1) مشکلات روانی- اجتماعی در رابطه با ظاهر صورت   2) مشکلات مربوط به اعمال حفره دهان شامل اختلالات مفصل گیجگاهی فکی، اختلالات جویدن، بلع یا تکلم 3) مشکلات مربوط به ضربه پذیری بیشتر دندانها، تشدید بیماری های لثه و پوسیدگی دندان. در ارتودنسی معاصر تعداد افرادی که برای بهبود مشکلات روانی - اجتماعی در رابطه با ظاهر صورت به درمانهای ارتودنسی روی می آورند نسبت به گذشته بیشتر شده است و حتی در طرح درمانهای ارتودنسی نیز اهمیت بیشتری به مساله زیبایی و ظاهر صورت به عنوان یک هدف درمانی داده می شود.(4) بررسی های انجام شده در سالهای اخیر این مطلب را که ناهنجاری شدید می تواند معلولیت اجتماعی
(Social handicap) محسوب شود را مورد تأکید قرار داده است. دندانهای مرتب و لبخند زیبا در برخوردهای اجتماعی اعتماد به نفس ایجاد می کند، در حالیکه دندانهای نامنظم و بیرون زده تأثیر منفی برجای
می گذارد.(6و5)

Shaw(5) عنوان می کند که مشکلات اکلوزالی تنها توسط عوامل فیزیکی تعریف نمی شود. او می گوید که عواقب روحی- اجتماعی ظاهر غیر قابل قبولی دندانی می تواند به همان اهمیت یا حتی مهم تر از مشکلات بیولوژیک باشد. برای تعیین میزان نیاز به درمان ارتودنسی از شاخص های متعددی استفاده شده است که هر کدام مزایا و معایبی دارند. یکی از این
شاخص ها که توسط World health organization
((W.H.O در آخرین چاپ نشریه روش های پایه برای تحقیقات سلامتی دهان در سال 1997 برای تعیین میزان نیاز به درمانهای ارتودنسی منتشر شده شاخص  (Dental aesthetic index (DAI می باشد.(7)

DAI یک شاخص ساده و مورد قبول جهانی جهت استفاده در تحقیقات اپیدمیولوژیک برای ارزیابی میزان نیاز افراد به درمان و همچنین ابزاری برای غربالگری و تعیین اولویت نیاز به درمان در مراقبت های ارتودنسی می باشد. از ویژگی های متمایز این شاخص نسبت به شاخص های دیگر آن است که این شاخص جنبه های زیبایی و فیزیکی مال اکلوژن را به صورت یک مقدار واحد ارائه می دهد. در صورتیکه در
شاخص های دیگر، ارزیابی های جداگانه برای جزء زیبایی و جزء فیزیکی و آناتومیک مال اکلوژن نیاز
می باشد. این شاخص همچنین به عنوان یک مقیاس پیوسته قدرت تمایز افراد با سطوح مختلف را دارا
می باشد.(7) در مطالعات انجام شده در مقایسه با دیگر شاخص ها، DAI فراگیرتر و استفاده از آن ساده تر می باشد و سبب صرفه جویی در وقت می شود.(8) معادله DAI استاندارد شامل 10 معیار یا جزء است که برای مرفولوژی اکلوزال هر شخص اندازه گیری شده و در ضریب ارزشی خطی مربوط به خود ضرب شده و حاصل جمع آنها با یک عدد ثابت در نهایت مقدار DAI را به دست می دهد (جدول 1). شاخص DAI یک شاخص عددی است که ویژگی های اکلوزال مورد ارزیابی در آن براساس پتانسیل شان برای ایجاد یک معلولیت روحی اجتماعی انتخاب شده است.(9)


 

 

جدول 1 : اندازه گیری DAI

ضریب ارزشی

اجزاء DAI

 

6

Number of missing visible teeth (incisors, Canines and premolars teeth in the maxillary

and mandibular arches

1

1

Crowding in the incisal segments: 0=no segment crowded, 1 = one segments crowded

2 = two segment crowded

2

1

Spacing in the incisal segments: 0 = no spacing, 1 = one segment spaced, 2 = two segment spaced

3

3

Midline diastema in millimeter

4

1

Largest antertior irregularity one the millimeter

5

1

Largest mandibular overjet in millimeter

6

2

Anterior maxillary overjet in millimeter

7

4

Anterior mandibular overjet in millimeter

8

4

Vertical anterior openbite in millimeter

9

3

Antero-posterior molar relation, largest deviation from Normal either left or right:

0 = normal, 1=1/2 cusp either mesial or distal, 2=one full cusp or more either mesial or distal

10

13

Constant

11

DAI Score

Total

 

 

 

 

براساس مقدار DAI، وضعیت اکلوزال یک فرد به چهار گروه، اکلوژن نرمال یا مال اکلوژن خفیف،
مال اکلوژن مشخص با نیاز انتخابی، مال اکلوژن شدید با نیاز بسیار به درمان و مال اکلوژن معلول کننده دسته بندی می شود. این طبقه بندی ها توسط اپیدمیولوژیستهای دندانپزشکی برای ارزیابی نیاز به درمان ارتودنسی در جمعیتها و توسط مدیران
برنامه های بهداشتی- مالی دولت برای اولویت بندی درمان ارتودنسی قابل استفاده است. 

تحقیقات انجام شده بین سالهای 1930 تا 1950 در ایالات متحده میزان شیوع ناهنجاری را بین 35 تا 95 درصد تخمین زده، که عامل این همه اختلاف عمدتاً یکسان نبودن ملاک ارزیابی در تحقیقات مختلف
می باشد.(4) در سالهای 1950 تا 1965 شاخص (TPI)
Treatment priority index برای درجه بندی ناهنجاریها با هدف تعیین مبنایی برای تخمین میزان نیاز به درمان ارتودنسی در آمریکا به کار برده شد.(1) در سال 1986 Shaw و همکارانش در انگلستان شاخص (IOTN)
 Index of orthodontic treatment need  را برای
درجه بندی ناهنجاریها به منظور تعیین میزان نیاز به درمان ارتودنسی ارائه دادند.(10) در سال 1993
Ansai T و همکارانش مطالعه ای را درباره شیوع
مال اکلوژن در دبیرستان های ژاپن مطابق با شاخص DAI انجام دادند. این مطالعه بر روی حدود 409 دانش آموز ژاپنی که سن آنها بین 18-15 سال بود انجام شد. در این مطالعه DAI Score دانش آموزان ژاپنی خیلی بیشتر از دانش آموزان آمریکایی بود و این به معنی نیاز بیشتر  دانش آموزان ژاپنی به درمان
می باشد.(11) در سال 1997 World health organization (W.H.O) در آخرین چاپ خود یعنی روش های پایه برای تحقیقات سلامتی دهان به منظور تعیین میزان نیاز به درمانهای ارتودنسی، ویژگی های شاخص Dental aesthetic index (DAI) را منتشر کرد.(7) در سال 2000 Yeh و همکارانش مطالعه ای را بر روی دانش آموزان 14-11 ساله در سان فرانسیسکو انجام دادند که هدف آن بررسی تعیین ارتباط میان DAI با تصور افراد از زیبایی، تکلم و نیاز  به درمان ارتودنسی بود. در این مطالعه از یک پرسشنامه استفاده شد که شامل 4 سوال بود.

1) چقدر از ظاهر دندانهایتان رضایت دارید؟

2) آیا در گاز گرفتن و جویدن غذا مشکل دارید؟

3) آیا در صحبت کردن مشکل دارید ؟   

4) آیا فکر می کنید به درمان ارتودنسی احتیاج دارید؟

در این بررسی رابطه بین DAI و تکلم معنی دار نبود. بیشترین وابستگی و ارتباط بین DAI و سوال اول وجود داشت و در پاسخ به سوال آخر تنها 6 نفر اظهار داشتند که به درمان ارتودنسی نیاز دارند.(12) نتایج بررسی، این حقیقت را برای ما آشکار می کنند که تصور بیمار همیشه با ارزیابی های تخصصی و
حرفه ای مطابقت ندارد.

در سال 2001 Rashida  و همکارانش در مطالعه ای در مالزی بر روی تعدادی از دانش آموزان 13-12 ساله، آنان را براساس شاخص DAI معاینه کردند و از آنها خواستند که به سوالاتی از قبیل نیاز به ردیف کردن دندانها و میزان رضایتشان از ظاهر و عملکرد دندانها و رضایت از ظاهر دندانهایشان در مقایسه با افراد دیگر پاسخ دهند. نتیجه رابطه نزدیکی را بین مقدار DAI و تمایل افراد برای درمان ارتودنسی و رضایت از ظاهر دندانی و عملکرد اجتماعی نشان داد. نتایج همچنین آشکار ساخت که هرچه مقدار DAI بالاتر باشد احساس افراد برای نیاز به درمان بالاتر است. به علاوه مقدار DAI بالاتر با رضایت کمتر
از ظاهر دندانها و عملکرد اجتماعی ارتباط
تنگاتنگ دارد.(13) در سال 2003 Onyenso و همکارانش
مطالعه ای با عنوان ارتباط بین DAI و درک زیبایی و فانکشن و تکلم در دانش آموزان شهر Ibadan نیجریه انجام دادند. این مطالعه بر روی 614 دانش آموز
18-12 ساله انجام شد. نتایج نشان داد که 59 درصد افراد در گروه نرمال یا مال اکلوژن اندک قرار دارند و 9/17 درصد دارای مال اکلوژن با نیاز به درمان انتخابی هستند. 9/9 درصد دارای مال اکلوژن شدید و 9/12 درصد دارای مال اکلوژن معلول کننده می باشند. همچنین ارتباط بین DAI و درک افراد از ظاهر دندانی خود معنی دار اما ضعیف بود.(14) در سال 2005   Marques و همکارانش مطالعه ای را در برزیل انجام دادند. این مطالعه بر روی 333 نفر از  دانش آموزان 15-14 ساله انجام شد. علاوه بر این پرسشنامه هایی نیز درباره سن، جنس، آموزش، تحصیلات مادر، وضعیت اقتصادی خانواده، میزان نگرانی والدین در مورد ظاهر فرزندان و تمایل افراد برای درمان ارتودنسی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که 2/52 درصد از افراد نیازمند دریافت درمان ارتودنسی هستند. ارتباط معنی داری از نظر آماری بین نیاز به ارتودنسی و نیاز به درمان از نظر شخص بدست آمد.(15) در بررسی نیاز به درمان ارتودنسی براساس شاخص DAI در گروه سنی 12 تا 15 سال که در سال 83 در شیراز توسط امیر راد و مؤمنی دانایی انجام شد، 1/70 درصد افراد نیاز به درمان ارتودنسی نداشتند. 7/17 درصد مال اکلوژن قابل تشخیص با نیاز انتخابی به درمان داشتند. 8 درصد مال اکلوژن شدید و 2/4 درصد مال اکلوژن معلول کننده داشتند. در این مطالعه ارتباط نزدیکی بین مقدار DAI و درک و تصور افراد از نظر نیاز به درمان ارتودنسی و رضایت از ظاهر دندانی وجود داشت (P=0.000). این تحقیق همچنین نشان داد که نوجوانان ایرانی دارای ظاهر دندانی بهتر و نیاز کمتر به درمان ارتودنسی نسبت به بسیاری از جمعیت های دیگر می باشند.(16)

هدف از انجام تحقیق حاضر، تعیین میزان نیاز به درمان ارتودنسی در افراد 14-11 ساله مدارس راهنمایی دخترانه و پسرانه نواحی چهارگانه آموزش و پرورش شهر اهواز درسال 1384 براساس شاخص DAI و تعیین ارتباط میان احساس نیاز به درمان از نظر فرد با ضرورت درمان از نظر پزشکی و عملی بود.

مواد و روش ها

این مطالعه توصیفی تحلیلی بر روی 900 نفر از دانش آموزان 14-11 ساله شهرستان اهواز با میانگین سنی5/12 سال (± 8 ماه) شامل 450 نفر پسر و 450 نفر دختر انجام شد که این تعداد دانش آموز به طور تصادفی خوشه ای از میان مدارس راهنمایی دخترانه و پسرانه اهواز انتخاب شدند. شرط انتخاب دانش آموزان عدم دریافت هرگونه درمان ارتودنسی در گذشته یا در زمان انجام معاینه بود. برای هر دانش آموز دو پرسشنامه تهیه شد که پرسشنامه شماره 1 شامل معیارهای مختلف DAI بود که توسط معاینه کننده و پس از انجام معاینه کلینیکی پر شد. پرسشنامه شماره 2 شامل سئوالاتی در زمینه ارزیابی درک و تصور دانش آموزان از نظر نیاز به درمان ارتودنسی بود که با دادن توضیحات کافی و روشن کردن منظور سئوالات، توسط دانش آموزان و با همکاری مسئولین مدارس تکمیل شد. معاینه دانش آموزان در یک اتاق با نور کافی و توسط دستکش و آبسلانگ و آینه یکبار مصرف انجام شد. برای اندازه گیری میلی متری نیز از پروب مدرج (Williams ساخت کشور آمریکا) استفاده شد. تمام ده معیار DAI با توجه به مصوبه W.H.O به طور کلینیکی ثبت و سپس هر کدام از معیارها در ضریب ارزشی خطی مربوط به خود ضرب شده که حاصل جمع آنها با عدد ثابت 13 مقدار نهایی DAI را مشخص می کند (جدول 1). پس از مشخص شدن مقادیر عددی DAI این مقادیر از نظر نیاز به درمان ارتودنسی در 4 گروه مرتب شدند.

  1. عدم نیاز یا نیاز اندک به درمان                        (< 25 مقدار عددی DAI)
  2. مال اکلوژن مشخص با نیاز به درمان انتخابی
    (=26 - 30 مقدار عددی DAI)

 

 

 

  1. مال اکلوژن شدید با نیاز بسیار به درمان
    (= 31 - 35 مقدار عددی DAI)
  2. مال اکلوژن معلول کننده با نیاز ضروری به درمان (> 36 مقدار عددی DAI)

برای تعیین حجم نمونه با توجه به آنکه در
مطالعه ای در شیراز نیاز به درمان ارتودنسی در افراد 30% برآورد شده بود، لذا با 3/0P= و با اطمینان 95% و دقتی برابر با 03/0 حجم نمونه 879 نفر برآورد شد که در این مطالعه 900 نفر در نظر گرفته شد. آنالیز و تجزیه تحلیل آماری داده ها با استفاده از برنامه
نرم افزاری SPSS انجام شد. از تست Chi-Square برای تعیین ارتباط میان دو متغیر کیفی و T-test برای مقایسه بین متغیرهای کمی با توزیع نرمال در دو گروه استفاده شد. همچنین سطح معنی داری 05/0 در آزمون ها مد نظر قرار گرفت. 

 

یافته ها

در بررسی نیاز دانش آموزان 14-11 ساله شهر اهواز به درمان ارتودنسی براساس شاخص DAI  و درک و تصور افراد از آن نتایج زیر حاصل شد:

در 9/70 درصد موارد، DAI Score بین 25-13 است که ظاهر دندانی با عدم نیاز یا نیاز اندک به درمان را مشخص می کند. در 2/19 درصد موارد، DAI Score بین 30-26 است. که مال اکلوژن مشخص با نیاز انتخابی به درمان را نشان می دهد. در 8/7 درصد موارد DAI Score بین 35-31  است که مال اکلوژن شدید با نیاز بسیار زیاد به درمان را نشان می دهد. در 1/2 درصد موارد DAI Score بیشتر از 35 است که درمان برای آنها ضروری می باشد.

در مقایسه مقیاسDAI   بین دو جنس همانطور که در جدول 2 مشخص است تعداد DAI در پسران کمی بیشتر از دختران است که البته معنی دار نمی باشد  (جدول 2).


 


جدول 2 : توزیع فراوانی و مقادیر شاخصDAI  به تفکیک جنس در دانش آموزان 14-11 ساله مدارس راهنمایی اهواز در سال 84

 

 

مقیاس DAI

 

جنس

 

25-13

30-26

35-31

36³

جمع

پسر

تعداد

317

90

35

8

450

درصد

4/70

0/20

8/7

8/1

0/100

دختر

تعداد

320

83

35

12

450

درصد

3/71

5/18

8/7

7/2

0/100

کل

تعداد

637

173

70

20

900

درصد

9/70

2/19

8/7

2/2

0/100

P = 0.778

 

 

 

در بررسی جوابهای پرسشنامه نیز نتایج زیر حاصل شد :

در پاسخ به سوال آیا فکر می کنید به درمان ارتودنسی نیاز دارید ؟ 8/44 درصد از دانش آموزان پاسخ مثبت و 2/55 درصد نیز پاسخ منفی دادند (جدول 3).

همانطور که در جدول 3 مشخص شده است، بین نیازمندی و DAI همبستگی وجود دارد (001/0P<). شدت همبستگی نیز 384% می باشد که باز معنی دار است (001/0P<).

در پاسخ به سئوال چقدر از ظاهر دندانهایتان رضایت دارید ؟ 21 درصد از افراد از ظاهر دندانهایشان راضی، 4/59 درصد تا حدودی راضی و 6/19 درصد نیز از ظاهر دندانهایشان راضی نبودند (جدول 4).

 


 

 

جدول 3: رابطه میان میزان نیاز دانش آموزان به درمان ارتودنسی و شاخص  DAI در دانش آموزان 14-11 ساله مدارس راهنمایی اهواز در سال 84

 

نیازمندی (تعداد)

 

شاخص DAI

 

 

25-13

30-26

35-31

36³

جمع

بلی

تعداد

208

122

54

19

403

درصد

6/51%

3/30%

4/13%

7/4%

0/100

خیر

تعداد

429

51

16

1

497

درصد

3/86%

3/10%

2/3%

2/0%

2/55

P<0.001

     

 

 

جدول 4  : رابطه میان میزان رضایت دانش آموزان از ظاهر دندانی خود و شاخص  DAI در دانش آموزان 14-11 ساله مدارس راهنمایی اهواز در سال 84

 

نیازمندی (تعداد)

 

شاخص DAI

 

 

25-13

30-26

35-31

36³

جمع

راضی هستم

تعداد

156

28

5

0

189

درصد

5/82%

9/14%

6/2%

0/0%

21%

تا حدودی راضی هستم

تعداد

395

103

30

7

535

درصد

8/73%

3/19%

6/5%

3/1%

4/59%

راضی نیستم

تعداد

86

42

35

12

176

درصد

9/48%

9/23%

9/19%

4/7%

6/19%

P< 0.001

 

 

 

    

 

همبستگی کندال بین دو متغیر رضایتمندی و شاخص DAI برابر با 24 است که همبستگی
معنی داری را نشان می دهد (001/0P<).

از نظر مشکل در جویدن و گاز گرفتن غذا 8/7 درصد مشکل داشتند ولی 6/91 درصد مشکل نداشتند. همچنین 81 درصد افراد هیچ نگرانی در هنگام خندیدن و لبخند زدن نداشتند، اما 19 درصد نیز نگران بودند.

از نظر تکلم 9/92 درصد مشکلی نداشتند، اما 1/7 درصد مشکل داشتند.

8/32 درصد از دانش آموزان عنوان می کردند که در مقایسه با همکلاسی های خود ظاهر آنها بسیار خوب، 7/58 درصد نیز متوسط و 5/8 درصد نیز ظاهر خود را نامناسب می دانستند.

3/84 درصد از دانش آموزان به خاطر ظاهر دندانهایشان تا به حال مسخره شده بودند و 6/13 درصد گاهی و 1/2 درصد نیز عنوان می کردند که به خاطر دندانهایشان همیشه مورد تمسخر قرار
می گیرند.

در مقایسه ای که بین هر کدام از این سوالها با مقیاس DAI صورت گرفت، نتایج زیر حاصل شد: رابطه بین شاخص DAI و نیاز به درمان ارتودنسی، رضایتمندی از ظاهر دندانی، نگرانی در هنگام خندیدن، ظاهر دانش آموز در مقایسه با دیگر هم کلاسی ها و مورد تمسخر قرار گرفتن معنی دار بود (001/0P<). اما بین شاخص DAI و سئوال در مورد تکلم و جویدن رابطه معنی دار نبود.

بحث

در بررسی تعیین نیاز به درمان ارتودنسی براساس شاخص DAI و درک و تصور افراد از آن در دانش آموزان 14-11 ساله اهواز در سال 1384 نتایجی بدست آمد که بصورت زیر قابل بحث و بررسی است:

میانگین مقدار DAI در دانش آموزان مورد مطالعه 2/22 بود که کمتر از میانگین جمعیت ژاپن(17) (3/25) و             مالزی(10) (6/24) و بسیار نزدیک به میانگین جمعیت نیجریه(14) (3/22) و شیراز(16) (5/23) می باشد. میانگین بدست آمده در این تحقیق از بسیاری از جمعیت های دیگر کمتر بود که نشان دهنده ظاهر دندانی و اکلوژن بهتر نژاد ایرانی و در نتیجه نیاز کمتر به ارتودنسی می باشد، تفاوتهای مشاهده شده در مقدار DAI را می توان به تفاوت های نژادی و ژنتیکی نسبت داد.

در این مطالعه 8/70 درصد از جمعیت مورد مطالعه در گروه عدم نیاز یا نیاز اندک به درمان ارتودنسی قرار داشتند. این گروه در شیراز 1/70 درصد، در نیجریه(14) 4/77 درصد، در مطالعه انجام شده در اسپانیا(18) 6/58 درصد و در آفریقای جنوبی(19) 7/47 درصد گزارش شد. در این مطالعه 2/19 درصد از افراد دارای مال اکلوژن مشخص با نیاز انتخابی به درمان بودند. این مقدار در مطالعه انجام شده در شیراز(16) 7/17 درصد، در اسپانیا(18) و آفریقای جنوبی(19) بیشتر و به ترتیب 2/21 درصد و 3/20 درصد بود اما در نیجریه(14) کمتر و 4/13 درصد عنوان شد. در تحقیق حاضر 8/7 درصد در گروه مال اکلوژن شدید با نیاز بالا به درمان قرار داشتند در حالیکه این مقدار در شیراز(16) 8 درصد، در جمعیت آفریقای جنوبی(19) و اسپانیا(18) بیشتر و به ترتیب 1/14 و 2/11 درصد بود اما در نیجریه(14) کمتر و 5/5 درصد گزارش شد. 2/2 درصد نیز در گروه مال اکلوژن بسیار شدید با نیاز ضروری به درمان قرار داشتند که این گروه در شیراز 2/4 درصد، در جمعیت اسپانیا 9/9 درصد، در آفریقای جنوبی 8/16 درصد و در نیجریه 7/3 درصد بود. همانطور که مشاهده می کنید نیاز به درمان ارتودنسی در کشور ما نسبت به بسیاری از جمعیت های دیگر کمتر می باشد در حالیکه در بسیاری از کشورها از جمله آفریقای جنوبی و اسپانیا نیاز به درمان ارتودنسی بیشتر است که یکی از دلایل آن می تواند به خاطر تنوع نژادی و جمعیت زیاد مهاجر در آن کشورها باشد. اما در کشور ما جمعیت یکدست تر و شیوع مال اکلوژن کمتر است. در این مطالعه شاخص  DAI در پسران از دختران کمی بیشتر بود که البته از نظر آماری معنی دار نمی باشد. این نتایج مشابه مطالعات انجام شده در شیراز(16)، نیجریه(14) و آفریقای جنوبی(19) است. اما در مالزی، طبق مطالعه ای که Rashida(13) انجام داد رابطه شاخص  DAI و جنس  معنی دار و در دختران پایین تر می باشد.

در بررسی پاسخ های داده شده به پرسشنامه دوم نتایج زیر بدست آمد: در این مطالعه رابطه معنی داری بین نیاز به درمان ارتودنسی و احساس نیاز به درمان ارتودنسی وجود دارد (000/0P=) که با مطالعه انجام شده در شیراز(16)، مالزی(13) و برزیل(15) مشابه است. اما در جمعیت نیجریه(14) رابطه مثبت و ضعیفی بین نیاز به درمان ارتودنسی و احساس نیاز به درمان وجود دارد. در این مطالعه 8/70 درصد از
دانش آموزان در گروه عدم نیاز یا نیاز اندک به درمان ارتودنسی قرار دارند. اما 2/55 درصد از دانش آموزان احساس عدم نیاز به درمان دارند. این اختلاف (6/15 درصد) نشان دهنده عدم رضایت دانش آموزان از ظاهر دندان هایشان است و بیانگر این مسئله است که هر چند از نظر معیارهای DAI این گروه عدم نیاز یا نیاز اندک به درمان دارند ولی از نظر خودشان نیاز مبرم به درمان دارند. همچنین ارتباط معنی داری بین شاخص DAI و رضایت فرد از ظاهر دندانهایش وجود دارد (000/0P=) که مشابه مطالعه انجام شده در شیراز(16) و سانفرانسیسکو است.(12) اما در مطالعه ای که Onyenso(14) در نیجریه انجام داد این رابطه ضعیف ذکر شد. در مطالعه حاضر فقط 21 درصد افراد از ظاهر دندانهایشان راضی بودند که در مقایسه با افرادی که در گروه عدم نیاز به درمان قرار دارند (8/70 درصد) درصد پایینی است. یکی از دلایل
می تواند این باشد که رضایت فرد از ظاهر دندانهایش بیشتر ریشه در مسائل روحی و روانی فرد دارد و به محیط زندگی نیز وابسته است اما چندان با مشکلات آناتومیک مرتبط نیست.(5) زیرا عکس العمل افراد نسبت به مشکلات یکسان می تواند متفاوت می باشد. دلیل دیگر می تواند این باشد که در شاخص DAI بعضی از ناهنجاری ها از جمله بایت عمیق، ظاهر شدن لثه در هنگام خندیدن یا کانین خارج از قوس مد نظر قرار نگرفته است. همچنین رضایت از ظاهر خود می تواند تحت تأثیر نمای بافت نرم یا طرز قرارگیری فک ها باشد که این مورد نیز در DAI مورد بررسی قرار
نمی گیرد. به طوریکه در هنگام معاینه مواردی مشاهده شد که فک بالا و پایین هر دو بیرون زده بودند یا Deep bite وجود داشت و فرد نیازمند درمان ارتودنسی بود اما مطابق شاخص DAI در گروه عدم نیاز به درمان قرار گرفت.

در این بررسی رابطه بین شاخص DAI و سوال مربوط به نگرانی هنگام خندیدن و نظر فرد درباره ظاهر دندانهایش در مقایسه با همکلاسی ها و مسخره شدن از طرف همکلاسی ها، معنی دار بود (000/0P=). این می تواند به این دلیل باشد که شاخص DAI بیشتر به ویژگی هایی که در معرض دید هستند و جلب توجه می کنند اهمیت می دهد. به همین دلیل است که گفته
می شود شاخص DAI بیش از شاخص های دیگر ارتودنسی به جزء روحی- اجتماعی نیاز به درمان اهمیت می دهد. مشابه همین نتایج نیز در شیراز بدست آمد.

در این بررسی رابطه معنی داری بین شاخص  DAI و مشکل در جویدن و تکلم وجود نداشت. همین نتایج در مطالعات انجام شده در نیجریه(14) و شیراز(16) نیز بدست آمده بود. 

نتیجه گیری

  1. در مقایسه با بسیاری از مطالعات انجام شده قبلی، دانش آموزان اهوازی ظاهر دندانی بهتری داشتند و نیازشان به درمان ارتودنسی کمتر بود. 
  2. رابطه معنی داری بین نیاز به درمان ارتودنسی و درک افراد از آن وجود داشت (000/0P =).
  3. در مقایسه بین دو جنس، پسران نیاز بیشتر به درمان ارتودنسی داشتند که البته از نظر آماری معنی دار نبود.
  4. رابطه بین مقیاس DAI و رضایتمندی دانش آموزان از ظاهر دندانی خود، نگرانی در هنگام خندیدن، ظاهر دانش آموز در مقایسه با دیگر همکلاسی ها و مورد تمسخر قرار گرفتن معنی دار بود (000/0P=).


 

تشکر و قدردانی

بدینوسیله از حوزه معاونت پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز به دلیل تقبل هزینه های این طرح تشکر و قدردانی می گردد.

References

  1. Corrucini RS, Pacciani E. Orthodontics and dental occlusion in Etruscans. Angle Orthod 1989; 59(1): 61-4.
  2. حسن زاده ح، شیری ع، خانه مسجدی م. بررسی شیوع مال اکلوژنهای دندانی - فکی در دانش آموزان 14-11 ساله مدارس راهنمایی پسرانه اهواز در سال 81 پایان نامه دکترای دانشکده دندانپزشکی اهواز شماره پایان نامه 35 سال تحصیلی 81-80 ص 2.
  3. Larsen CS. Bioarchaeology: Interpreting behavior from the human skeleton 1997. Cambridge, Mass, Cambridge University Press P. 105-7.
  4. Proffit WR, Fields HW. Contemporary orthodntics. 3th Ed. St. Louis: The CV Mosby Co 2000. P. 15.
  5. Shaw WC. The influence of children's dentofacial appearance on their social attractiveness as judged by peers and lay adults. Am J Orthod 1981; 79(3): 399-415.
  6. Shaw WC, Ress G, Dawe M, Charles CR. The influence of dentofacial appearance on the social attractiveness of young adults. Am J Orthod 1985; 87(1): 21-26.
  7. Otuyemi OD, Ogunyinka A, Dosuma O, Cons NC, Jenny J. Malocclusion and Orthodontic treatment need of secondary school students in Nigeria according to dental aesthetic (DAI). IDJ 1999; 49(3): 203-10.
  8. Rashida E, Abdul Razak I, Allister JH. Epidemiology of malocclusion and orthodontic treatment need of 12 and 13 years old Malaysian school children. JCDH 2001; 18(1): 31-6.
  9. Cons NC, Jenny J, Kohout FJ, et al. Comparing ethric group-specific DAI equations with the standard DAI. IDJ 1994; 44(2): 153-8.
  10. Brook PH, Shaw WC. The development of an index for orthodontic treatment priority. Eur J Orthod 1989; 11(4): 309-32.
  11. Ansai, Magazaki H, Katoh Y, Yamashita Y, Takehara T, Jenny J, Cons NC. A Comparsion of malocclusion in high school student in Japan according to the Dental Aesthetic Index. Community Dental Oral Epidemiol 1993; 121(5): 30-5.
  12. Yeh MS, Koochek AR, Vlaskalic V, Boyd R, Richmond S. The relationship of 2 professional occlusal indexes with patients perceptions of aesthetics, Function, Speech, and orthodontic treatment need. AJODO 2000; 118(5): 421-3.
  13. Rashida E, Abdul Razak I, Allister JH. Epidemiology of malocclusion and orthodontic treatment need of 12 and 13 years old Malaysian school children. JCDH 2001; 18(1): 31-6.
  14. Onyenso CO, Aderinokun GA. The relationship between dental aesthetic index (DAI) and perception of aesthetic, function and speech amongst secondry school children in Ibadan, Nigeria. Int J Paediatr Dent 2003; 13(5): 336-41.
  15. Marques LS, Barbosa CC, Ramos-Jorge ML. Malocclusion prevalence and orthodontic treatment need in 10-14 year-old schoolchildren in Belo Harizonte, Minas Gerais State. Cad Saude publica 2005; 21(4): 1096-9.
  16. امیر راد ف، مؤمنی دانایی س. بررسی مال اکلوژن و نیاز به درمان ارتودنسی در دانش آموزان 15-12 ساله با استفاده از شاخص DAI در شیراز. پایان نامه دکترای دندانپزشکی. دانشکده دندانپزشکی شیراز. شماره پایان نامه 869 سال تحصیلی 83-82.
  17. Takahashi F, Abe A, Isobe Y, Aizawa Y, Hanada N. Assessment of malocclusion of Japanese Junior high school pupils aged 12-13 years in Iwate prefecture according to the Dental Aesthetic Index (DAI). Asia Pac J Public Health 1995; 8(2): 81-4.
  18. Baca-Garcia A, Bravo M, Baca P, Baca A, Junco P. Malocclusions and orthodontic treatment needs in a group of Spanish adolescents using the Dental Aesthetic Index. Int Dent J 2004; 54(3): 138-42.
  19. Van Wyk PJ, Drunnond RJ. Orthodontic Status and treatment need of 12 years old children in South Africa using the Dental Aesthetic Index. SADJ 2005; 334-8.
Journal of Mashhad Dental School
Volume 31, Issue 1,2
spring & Summer2007
April 2007
Pages 37-46

Files

History

  • Receive Date: 03 September 2013
  • Accept Date: 03 September 2013

Share

How to cite

Statistics