Document Type : original article
Authors
1 Associate Professor, Dept of Orthodontics, School of Dentistry and Dental Research Center of Mashhad University of Medical Sciences, Mashhad, Iran
2 Postgraduate Student, Dept of Orthodontics, Dental School, Mashhad University of Medical Sciences, Mashhad, Iran
3 Assistant Professor, Dept of Community Medicine, School of Medicine and Neonatal Research Center of Mashhad University of Medical Sciences, Mashhad, Iran
Abstract
Keywords
مقدمه
امروزه عموماً پذیرفته شده است که تصحیح موثر و فیزیولوژیک یک مال اکلوژن از طریق بکارگیری نیروهای ملایم و پیوسته امکان پذیر است. سیستمهای نیرویی متفاوتی در ارتودنسی جهت اعمال این نیروهای مناسب در دسترس هستند. به عنوان مثال بستن فضا در یک قوس دندانی میتواند با استفاده از کویل اسپرینگ های باز و بسته، آرچ وایرهای دارای لوپ، چین های الاستومری و یا اخیراً مگنت ها انجام شود. هر کدام از اینها مزایا و معایبی دارند. تمیز نگهداشتن کویل اسپرینگها مشکل است. همچنین مگنت هایی که امروزه به کار می روند حجیم و گران هستند. در این میان، چین های الاستومری اقتصادی بوده و کاربرد آنها نسبتاً ساده است، نیازی به همکاری بیمار ندارند، پرهزینه نیستند و نسبتاً بهداشتی هستند.(3-1)
چین های الاستومری در موارد مختلفی چون بستن فضای دیاستم، اصلاح میدلاین، عقب بردن کانین و اصلاح چرخشهای دندانی به کار می روند.(5و4و2) این مواد الاستومری علیرغم کاربرد وسیع در کلینیک، محدودیتهایی نیز دارند. هنگامی که چین ها کشیده شده و در محیط دهان قرار میگیرند، آب و بزاق را جذب کرده، تغییر رنگ دائمی پیدا می کنند و شکست پیوندهای داخلی منجر به تغییر شکل دائمی آنها می گردد.(2) همچنین الاستومرها تحت پدیده ای به نام Stress relaxation قرار می گیرند که به معنای کاهش نیروی اعمال شده در یک کشش ثابت در یک دوره زمانی طولانی است و به دلیل تغییرات رخ داده در ساختمان داخلی پلیمر اتفاق میافتد.(7و6و4و1)
Bishara و Andreasen در مقایسۀ چین های Alastik و Latex دریافتند که پس از 24 ساعت میزان کاهش نیرو برای چین های Alastik، 74% و برای Latex، 42% نیروی اولیه بود. بنابراین پیشنهاد کردند که مقادیر نیروی اولیه بایستی 4 برابر سطح نیروی مورد نیاز باشد تا این کاهش نیروی ذاتی را جبران نماید.(8) دیگر محققان توصیه نمودند جهت تعیین مقدار اولیه نیروی چین های الاستومری در کلینیک بهتر است از نیروسنج استفاده شود.(9) Wong پس از افزایش طول چینهای دارای دو لوپ از شرکتهای Ormcoو Unitek تا mm17 و نگهداری آنها در آب ºc37، بیشترین میزان اضمحلال نیرو را در طی 3 ساعت اول مشاهده کرد و مقدار نیروی از دست رفته را پس از 24 ساعت، 75-50% ذکر نمود. وی پیشنهاد کرد جهت بهبود عملکرد کلینیکی و کاهش اضمحلال نیرو بهتر است چین ها قبل از قرار دادن روی براکتها Prestretch شوند.(10) از آن پس، در چندین مطالعه تأثیر Prestretching چین ها بر کاهش اضمحلال نیرو با گذشت زمان مورد بررسی قرار گرفته است.(13-11) این تأثیر بسته به مقدار Prestretching، فاصله بین لوپها و نوع خاص چین الاستومری متفاوت بوده است.(14) در کل به نظر می رسد Prestretching چین های الاستومری باید در محدودۀ
100-50% طول اولیه باشد.(1)
برخی محققان در بررسی تأثیر تغییرات محیط بر نیروی اعمال شده توسط چین ها مشاهده کرده اند که به مرور زمان کاهش نیرو روی می دهد.(15) در مطالعۀ Nattrass و همکاران، چین های قرار گرفته در معرض رطوبت و حرارت، نسبت به گروهی که تنها در آب قرار داشتند، اضمحلال نیروی بیشتری را نشان دادند.(16) در مطالعه Ferriter چین های قرار گرفته در محلولهای با PH بالاتر، در یک دورۀ چهار هفته ای نیروی بیشتری را نسبت به نمونه های واقع شده در محلول با PH اسیدی، از دست دادند.(17)
Fraunhofer نیز نشان داد محلول اسیدی فسفات فلوراید بر خصوصیات الاستیکی چین های الاستومری اثر می گذارد و
کـشش مورد نیاز جهت اعمال نیروی یکسان را افزایش میدهد.(1)
از سوی دیگر مشخص شده است که استفاده از فلوراید می تواند انسیدانس پوسیدگی دندان را خصوصاً در بیماران ارتدنسی که مستعد دمینرالیزاسیون مینا در اطراف بندها و براکتها هستند کاهش دهد.(21-18) کاربرد موضعی فلوراید میتواند به طرق مختلف مانند ژل، دهانشویه، وارنیش و ... باشد. در این میان استفاده از دهانشویه روزانه سدیم فلوراید از نظر هزینه برای بیماران بیشتر مقرون به صرفه است. لذا با توجه به اثرات دهانشویه فلوراید بر کاهش دمینرالیزاسیون مینا و لکه های سفید ایجاد شده در اثر دستگاههای ثابت و استفاده رایج آنها در طی درمان ارتدنسی، بر آن شدیم تا در این مطالعه به بررسی تأثیر دهانشویه سدیم فلوراید 05/0% بر خصوصیات الاستیکی چین های الاستومری بپردازیم.
مواد و روش ها
در این مطالعه تجربی آزمایشگاهی، چین های الاستومری شفاف و با فاصله از دو شرکت خارجی Dentaurum و
American Orthodontics مورد بررسی قرار گرفتند. قبل از آغاز آزمایش، چین ها در کیسه های پلاستیکی سربسته به همان صورت دریافت شده از کارخانه سازنده نگهداری شدند. هر نمونه چین بررسی شده در این مطالعه شامل 6 لوپ بود و در هر انتها یک نصف لوپ اضافی برای حذف صدمات احتمالی وارده حین برداشتن چین از حلقه، در نظر گرفته شد. تمام نمونه ها در ابتدا تحت Prestretching قرار گرفتند. بدین ترتیب که پس از تریم چین ها به اندازه مورد نظر، هر چین به آهستگی تا 100% طول اولیه کشیده شده و به مدت 10 ثانیه در پوزیشن کشیده شده (با استفاده از Boley gauge برای دقت عمل) نگهداشته می شد. محصولات هر شرکت که شامل 96 نمونه بود در دو محیط آزمایشی مورد ارزیابی قرار گرفت:
در گروه اول در تمام طول مدت مطالعه چین ها در داخل محلول بزاق مصنوعی (شرکت دانش دارو طوس-ترکیبی از Nacl، Mgcl2، آب و مواد سلولزی به عنوان ویسکوزکننده، با 2/7PH=و ویسکوزیته cps110) نگهداری شدند و در گروه دوم، چین ها هر روز از محلول بزاق مصنوعی خارج شده و به مدت یک دقیقه در دهانشویه سدیم فلوراید 05/0% با 2/7PH= (لابراتوار 22 بهمن) قرار می گرفتند. پس از خروج از دهانشویه، نمونه ها به مدت نیم ساعت در یک محلول ترکیبی شامل 50% بزاق مصنوعی و 50% دهانشویه سدیم فلوراید، غوطه ور شده و پس از آن مجدداً در محلول بزاق مصنوعی قرار می گرفتند. هدف از این عمل شبیه سازی شرایط مطالعه تا حد امکان به روش بالینی استفاده از دهانشویه سدیم فلوراید بود.
در هر گروه، نیمی از نمونه ها تحت آزمایش کشش و نیمی دیگر تحت آزمایش اضمحلال نیرو واقع شدند. تمام نمونه های مورد نیاز جهت آزمایش اضمحلال نیرو در محلولهای مورد نظر تحت کشش نگهداری شدند، بدین ترتیب که هر نمونه چین الاستومری بین دو فیکسچر فلزی از جنس استنلس استیل که در انتها در آکریل سلف کیور ثابت شده بودند، قرار می گرفت. قطر هر فیسکچر به اندازه عرض براکت استاندارد سانترال بالا و فاصله آن دو به میزان دو برابر طول اولیه هر نمونه چین الاستومری بود. هر آزمایش در فواصل زمانی ابتدایی (بلافاصله پس از Prestretching)، یک ساعت، 24 ساعت، یک هفته، دو هفته و سه هفته پس از نگهداری نمونه ها در محلولهای مورد نظر در انکوباتور با دمای ºc5/0±º37 صورت گرفت. تعداد نمونه های بررسی شده در هر پریود زمانی، 4 عدد بود.
هر دو آزمایش کشش و اضمحلال نیرو در دستگاه 258/Zwick (ساخت کشور آلمان) انجام شد. در آزمایش کشش به منظور تعیین مقدار کشش لازم جهت اعمال نیروی 150 گرم و 300 گرم، هر نمونه بین یک زوج قلاب (از جنس سیم استینلس استیل با قطر mm1) آویزان می شد. سر دیگر هر قلاب در بلوک آکریلی قرار داشت. یکی از آن دو توسط پیچ به بخش ثابت دستگاه و دیگری به بازوی متحرک دستگاه متصل بود. پس از قرارگیری در دستگاه، هر کدام از نمونه ها از طریق حرکت عمودی قلاب بالا با سرعت mm50 در دقیقه تا زمان پارگی کشیده می شد. میزان نیروی وارده در هر مقدار کشش بطور خودکار توسط نرم افزار مربوط به دستگاه ثبت شده و منحنی نیرو به ازای تغییر طول هر کدام از نمونه ها ترسیم می شد. تغییر طول هر نمونه جهت اعمال نیروی 150 گرم و 300 گرم از روی منحنی های ثبت شده توسط دستگاه، محاسبه گردید. جهت آزمایش اضمحلال نیرو نیز هر نمونه بین دو قلاب فلزی روبروی هم قرار می گرفت و دستگاه به گونهای تنظیم می شد که پس از کشیده شدن نمونه تا 100% طول اولیه، کشش متوقف شود. میزان نیروی اعمال شده پس از کشیده شدن چین الاستومری تا 100% طول اولیه، توسط دستگاه ثبت می گردید.
پس از گردآوری داده ها و ورود آنها به نرم افزار SPSS، توصیف داده ها با استفاده از شاخص های میانگین و انحرافمعیار و تحلیل داده ها با استفاده از مدل خطی عمومی در دادههای تکراری (Repeuted meusurment) صورت گرفت.
یافته ها
نتایج تست کشش برای چینهای الاستومری دو شرکت مورد مطالعه در دو محلول متفاوت در جداول 1 و 2 خلاصه شده است. در واقع در همه نمونه ها، پس از نگهداری چینها در هر کدام از محلولها یک افزایش تدریجی در کشش مورد نیاز برای تولید نیروی 150 گرم (001/0P< و 8/5F=) و
300 گرم (001/0P< و 7/8F=) در کل زمان مطالعه
مشاهده شد. براساس جدول 1، چینهای الاستومری شرکت
American Orthodontics یک ساعت بعد از نگهداری در هر کدام از محلولها یک افزایش سریع در کشش برای اعمال نیروی مورد نیاز نشان دادند، در حالی که بین یک ساعت تا 21 روز، این افزایش به صورت آهسته تر صورت گرفت. همچنین در کل زمان مطالعه چینهای الاستومری هر دو شرکت پس از قرارگیری در محلول ترکیبی بزاق و دهانشویه سدیم فلوراید نسبت به محلول بزاق، کشش بیشتری برای اعمال نیروهای 150 و 300 گرم نیاز داشتند. این تفاوت بین محلولها تنها به ازای نیروی 300 گرم از نظر آماری معنی دار بود (020/0=P) و به ازای نیروی 150 گرم معنی دار نبود. همچنین بین دو شرکت مورد مطالعه از نظر میانگین کشش به ازای نیروی 150 گرم تفاوت معنی داری وجود داشت (6/0±6/3 میلیمتر برای شرکت American Orthodontics در برابر 6/0±2/3 میلیمتر برای شرکت Dentaurum، 001/0P<). به علاوه میانگین کشش به ازای نیروی 300 گرم نیز بین دو شرکت دارای تفاوت معنی داری بود (0/2±6/11 میلیمتر برای شرکت American Orthodontics در برابر 4/1±2/9 میلیمتر برای شرکت Dentaurum، 001/0P<). بدین ترتیب در هر دو محلول مورد مطالعه میزان کشش لازم جهت اعمال
نیروهای 150 و 300 گرم برای چینهای شرکت Dentaurum کمتر از شرکت American Orthodontics بود.
نتایج آزمایش اضمحلال نیرو برای چینهای مورد نظر پس از نگهداری در هر یک از محلولها در جداول 3 و 4 و نیز نمودارهای 1 و 2 ارائه شده است. همانطور که ملاحظه میشود مقدار نیروی تولید شده به ازای کشش تا 100% طول اولیه به وسیله هر کدام از چینها در طول دوره مطالعه کاهش یافت (001/0P<). مقدار کاهش نیرو در طی سه هفته نگهداری در هر یک از محلولها در چینهای الاستومری شرکت American Orthodontics بیشتر از شرکت Dentaurum بود، بطوری که تفاوت بین دو شرکت از نظر آماری معنی دار بود (001/0P<). اما در هر دو شرکت از لحاظ مقدار اضمحلال نیرو تفاوت معنی داری بین محلول بزاق و محلول ترکیبی بزاق و دهانشویه سدیم فلوراید وجود نداشت.
جدول 1 : مقدار کشش (به میلیمتر) در چین های الاستومری شرکت American Orthodonticsبه ازای نیروهای 150 گرم و 300 گرم.
|
21 روز Mean±SD |
14 روز Mean±SD |
7 روز Mean±SD |
24 ساعت Mean±SD |
1 ساعت Mean±SD |
صفر Mean±SD |
زمان |
|
- 0/0±6/3 7/0±1/12 |
- 0/0±5/3 7/0±0/12 |
- 4/0±4/3 1/0±1/10 |
- 0/0±2/3 7/0±6/9 |
- 2/0±7/3 8/0±4/11 |
- 0/0±8/2 0/0±8/8 |
بزاق نیروی 150 گرم نیروی 300 گرم |
|
-
7/0±6/4 1/2±4/14 |
-
2/0±0/4 2/0±7/13 |
-
3/0±8/3 4/0±1/13 |
-
0/0±8/3 9/0±3/12 |
-
2/1±1/4 9/2±4/12 |
-
0/0±9/2 1/0±8/8 |
ترکیب بزاق و نیروی 150 گرم نیروی 300 گرم |
جدول 2 : مقدار کشش (به میلیمتر) در چین های الاستومری شرکت Dentaurumبه ازای نیروهای 150 گرم و 300 گرم.
|
21 روز Mean±SD |
14 روز Mean±SD |
7 روز Mean±SD |
24 ساعت Mean±SD |
1 ساعت Mean±SD |
صفر Mean±SD |
زمان |
|
- 1/0±0/3 4/0±3/10 |
- 1/0±0/3 3/0±3/10 |
- 3/0±9/2 8/0±3/9 |
- 1/0±8/2 5/0±9/8 |
- 0/0±5/2 2/0±8/7 |
- 1/0±4/2 4/0±5/7 |
بزاق نیروی 150 گرم نیروی 300 گرم |
|
-
1/0±2/3 5/0±1/11 |
-
5/0±1/3 1/3±5/10 |
-
1/0±0/3 1/0±9/9 |
-
0/0±6/2 4/0±4/8 |
-
5/0±8/2 9/0±2/8 |
-
0/0±7/2 3/0±4/8 |
ترکیب بزاق و نیروی 150 گرم نیروی 300 گرم |
جدول 3 : مقدار نیرو (به نیوتن) در کشش تا 100% طول اولیه در چین های الاستومری شرکت American Orthodontics
|
21 روز Mean±SD |
14 روز Mean±SD |
7 روز Mean±SD |
24 ساعت Mean±SD |
1 ساعت Mean±SD |
صفر Mean±SD |
زمان |
|
1/0±3/2 |
2/0±3/2 |
0/0±5/2 |
6/0±8/2 |
2/0±7/4 |
1/0±2/5 |
بزاق |
|
1/0±3/2 |
2/0±6/2 |
6/0±9/2 |
0/0±0/3 |
1/0±0/4 |
0/0±9/4 |
ترکیب بزاق و دهانشویه سدیم فلوراید |
جدول 4 : مقدار نیرو (به نیوتن) در کشش تا 100% طول اولیه در چین های الاستومری شرکت Dentaurum
|
21 روز Mean±SD |
14 روز Mean±SD |
7 روز Mean±SD |
24 ساعت Mean±SD |
1 ساعت Mean±SD |
صفر Mean±SD |
زمان |
|
1/0±0/3 |
0/0±9/3 |
8/0±0/4 |
1/0±4/4 |
0/0±0/5 |
0/0±4/5 |
بزاق |
|
0/0±3/3 |
2/0±4/3 |
1/0±9/3 |
2/0±3/4 |
1/0±7/4 |
1/0±4/5 |
ترکیب بزاق و دهانشویه سدیم فلوراید |
نمودار 1 : مقدار نیرو (به نیوتن) در کشش تا 100% طول اولیه در
چین های الاستومری شرکت American Orthodontics
نمودار 2 : مقدار نیرو (به نیوتن) در کشش تا 100% طول اولیه در
چین های الاستومری شرکت Dentaurum
بحث
ضایعات پوسیدگی اولیه در ابتدا به صورت White spot در نواحی مستعد پوسیدگی در اطراف مارژین براکتها و یک سوم لثه ای دندانها در بیماران تحت درمانهای ارتودنسی مشاهده می شود. میزان بروز این ضایعات در دندانهای قدامی 44-5/8% و در دندانهای خلفی 71-7/7% گزارش شده است. افزایش ذخیره فلوراید بزاق و پلاک دندان می تواند رمینرالیزاسیون را تسریع کند و روند ضایعات پوسیدگی اولیه را معکوس نماید. مشخص شده است که استفاده روزانه از دهانشویه سدیم فلوراید در بیماران ارتودنسی می تواند شیوع ضایعات White spot را تا حد قابل توجهی کاهش دهد.(20)در این مطالعه اثرات دهانشویه سدیم فلوراید بر خصوصیات الاستیکی چین های الاستومری که بطور شایع در درمانهای ارتودنسی بکار می روند، مورد ارزیابی قرار گرفت.
با توجه به نتایج بدست آمده از منحنی های نیرو/ کشش ثبت شده توسط دستگاه Zwick، کشش مورد نیاز برای اعمال نیروی 150 و 300 گرم در هر دو محلول، برای چینهای الاستومری شرکت American Orthodontics بیشتر از Dentaurum بود که نشان دهنده بیشتر بودن Stiffness یا مدولوس الاستیسیته چینهای شرکت Dentaurum می باشد.
چینهای الاستومری هر دو شرکت پس از نگهداری در محلولها با گذشت زمان نیازمند افزایش در کشش مورد نیاز برای اعمال نیروی 150 گرم و 300 گرم بودند. در مورد شرکت Dentaurum این افزایش بصورت تدریجی در طول زمان مطالعه مشاهده شد. در صورتی که برای شرکت American Orthodontics بیشترین میزان افزایش کشش در عرض ساعت اول رخ داد و پس از آن تا 21 روز یک افزایش تدریجی در میزان کشش وجود داشت. در مطالعه Coffelt و Fraunhofer نیز بیشترین میزان افزایش کشش چینها جهت اعمال نیروی150 گرم و 300 گرم در طی 4 ساعت اول بود و پس از آن تا 28 روز یک افزایش آهسته تر در میزان کشش مشاهده شد.(1)
در مطالعه حاضر میزان افزایش کشش مورد نیاز چینها در طول 21 روز نگهداری در محلول بزاق برای اعمال نیروی 150 گرم، mm8/0-6/0 و برای اعمال نیروی 300 گرم، mm3/3-8/2 بود. این میزان پس از نگهداری در محلول ترکیبی بزاق و دهانشویه سدیم فلوراید برای اعمال نیروهای 150 و 300 گرم به ترتیب mm7/1-5/0 و 6/5-7/2 بود. با توجه به این ارقام و با در نظر گرفتن نتایج آنالیز آماری، دهانشویه سدیم فلوراید بر کشش لازم برای اعمال نیروی
150 گرم توسط چینهای الاستومری تأثیر قابل توجهی ندارد. در مورد کشش لازم برای اعمال نیروی 300 گرم اگرچه تأثیر این دهانشویه از نظر آماری معنی دار است (020/0=P)، اما تفاوت آن با بزاق در حدی است که اهمیت بالینی قابل ملاحظه ای ندارد. در مطالعه Fraunhofer استفاده از محلول اسیدی فسفات فلوراید 31/0% میزان کشش لازم برای اعمال نیروهای 150 و 300 گرم را افزایش داد و این میزان برای اعمال نیروی 300 گرم (mm9-2) از لحاظ بالینی قابل توجه بود.(1)
براساس مقادیر بدست آمده از آزمایش اضمحلال نیرو در
هر دو شرکت، مقادیر اضمحلال نیرو پس از نگهداری چینهای الاستومری در ترکیب دهانشویه و بزاق با محلول بزاق مصنوعی، تفاوت معنی داری نداشت. در مطالعه حاضر درصد اضمحلال نیروی چینهای الاستومری شرکت
American Orthodontics پس از یک روز نگهداری در محلول بزاق، 46% و پس از یک هفته 51% بود. در مطالعه آقای Lu نیز، مقدار اضمحلال نیروی چینهای این شرکت پس از یک روز، 45% و پس از یک هفته 50% گزارش شده است.(6) در مطالعه آقای Santos درصد کاهش نیروی چینهای شرکت American Orthodontics پس از 21 روز نگهداری در آب °37، 46% بود،(3) در حالیکه در مطالعه حاضر پس از 21 روز، 56% کاهش نیرو مشاهده شد. این اختلاف می تواند به دلیل وجود محلولهای متفاوت باشد. همچنین طول اولیه چینهای الاستومری مورد استفاده در مطالعه آقای Santos حاوی 4 لوپ و مقدار نیروی اولیه آنها کمتر از مطالعه حاضر بوده است.
در مطالعه حاضر مقادیر اضمحلال نیرو در طی سه هفته نگهداری در هر یک از محلولها، در چینهای شرکت American Orthodontics بطور قابل توجهی بیش از شرکت Dentaurum بود. بنابراین در کشش یکسان، نیروی چین های الاستومری شرکت American Orthodontics احتمالاً سریعتر از دست می رود و این چینها بایستی با فواصل زمانی کمتر نسبت به دنتاروم تعویض شوند. این تعویض مکرر ممکن است راه حل مناسبی نباشد زیرا سبب افزایش طول مدت درمان، هزینه و زحمت برای بیمار و پزشک می گردد. بهتر است تحقیقات بیشتری در زمینه تصدیق این تفاوتها و نیز ارزیابی تأثیر محیط نگهداری بر خصوصیات الاستیکی مواد الاستومری صورت گیرد.
این مطالعه نتایج یک تحقیق آزمایشگاهی را در مورد تأثیر دهانشویه سدیم فلوراید بر خصوصیات الاستیکی چینهای الاستومری دو شرکت American Orthodontics وDentaurum گزارش می کند. رفتار بالینی مواد الاستومری ممکن است به دلیل متغیرهای مختلف مثل دامنه وسیع تغییرات حرارتی در حفره دهان، حضور مواد غذایی با ترکیبات و PH متفاوت، وجود نیروهای عضلانی و نیروهای ناشی از عادات پارافانکشنال متفاوت باشد. بنابراین تعمیم نتایج این مطالعات آزمایشگاهی به خصوصیات بالینی چین های الاستومری بایستی با احتیاط صورت گیرد.
نتیجه گیری
نتایج این مطالعه نشان داد دهانشویه سدیم فلوراید 05/0% کشش مورد نیاز برای اعمال نیروهای 150 و 300 گرم را افزایش می دهد. این افزایش برای نیروی 300 گرم که بالاتر از مقادیر معمول نیروهای ارتودنسی است، از لحاظ آماری معنی دار بوده اما در محدوده متداول نیروهای ارتودنسی (150 گرم) قابل توجه نمی باشد. همچنین در هر دو شرکت از لحاظ مقدار اضمحلال نیروی چینهای الاستومری تفاوت معنی داری بین محلول بزاق و محلول ترکیبی بزاق و دهانشویه سدیم فلوراید وجود ندارد. چینهای الاستومری دو شرکت American Orthodontics و Dentaurum از نظر مقدار اضمحلال نیرو و نیز کشش لازم برای اعمال نیروی 150 و 300 گرم در هر دو محلول دارای تفاوت معنی داری میباشند، به طوری که کشش لازم برای اعمال نیروی 150 و 300 گرم و اضمحلال نیروی چینهای شرکت American Orthodontics بیشتر از Dentaurum می باشد.
تقدیر و تشکر
از حمایت های معاونت محترم پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد جهت تصویب این طرح با کد 86462 و پرداخت هزینه های آن و نیز از همکاری جناب آقای دکتر زبرجد در زمینه آزمایشات صورت گرفته در دانشکده مهندسی دانشگاه فردوسی مشهد قدردانی می گردد.
)