Document Type : Case report
Authors
1 Assistant Professor, Dept of Oral & Maxillofacial Surgery, School of Dentistry and Dental Research Center of Mashhad University of Medical Sciences, Mashhad, Iran
2 Postgraduate Student, Dept of Oral & Maxillofacial Surgery, Dental School, Mashhad University of Medical Sciences, Mashhad, Iran
Abstract
Keywords
مقدمه
فلپ زبانی اولین بار توسط Lexer در سال 1909 برای بازسازی های داخل دهانی مورد استفاده قرار گرفت.(1) Klopp و Schurter در سال 1956 برای درمان شکاف های کام از این فلپ استفاده نمودند.(2) همراه با گسترش تنوعات مختلف این فلپ، نواحی مورد استفاده برای بازسازی نیز دچار پیشرفت گردید(3) و به تدریج توسط جراحان مختلفی برای بازسازی های بزرگ مورد استفاده قرار گرفت.(4) تا اینکه در سال 1964 Bakamjian زبان را به عنوان یک منبع فوق العاده برای بازسازی لب به دنبال
حذف تومور در ناحیه لب معرفی کرد.
مزایای استفاده از فلپ زبانی در نقایص داخل دهانی و لب شامل:(5و4)
1- استفاده از بافت مجاور محل آسیب
2- خونرسانی عالی محل دهنده پیوند
3- تطابق رنگ عالی با بافت های داخل دهانی و نیز ورمیلیون لب
همچنین بعلت خونرسانی عالی این فلپ می تواند در افرادی که پرتودرمانی شده اند هم استفاده شود.(6)
زبان از نظر خونرسانی بسیار غنی می باشد، بطوریکه شریان لینگوال که از شاخه های شریان کاروتید خارجی است داخل زبان به 4 شاخه تقسیم می شود:(7)
1- شریان سوپراهیوئید
2- شریان لینگوال دورسالیس
3- شریان ساب لینگوال
4- شریان لینگوال عمقی
از این فلپ تقریباً در بازسازی کلیه نقایص داخل دهانی مثل شکاف های وسیع پالاتالی و نیز بستن فیستولهای مقاوم دهانی - سینوس می توان استفاده کرد.(9و8) در جراحی های لب، ناحیه ورمیلیون نیز یکی از اندیکاسیونهای استفاده از این فلپ است.(4)
این فلپ بر روش های مختلفی می تواند مورد استفاده قرار بگیرد، برخی از اشکال آن شامل(10) :
- Anteriorly based dorsal tongue flap
- Anteriorly based lateral tongue flap
- Posteriorly based dorsal tongue flap
- Posteriorly based lateral tongue flap
- Transverse dorsal tongue flap
- Perimeter flap
- Dorsoventrally displased flap
- Ventral based flap
- Central island tongue flap
گزارش مورد
بیمار خانم 40 ساله که بدنبال سانحه رانندگی دچار نقص در ورمیلیون لب تحتانی گردیده بود به بیمارستان شهید کامیاب مشهد مراجعه نمود. بیمار دچار پارگی در ناحیه چانه و نیز شکستگی دنتوآلوئولار قدام مندیبول بود. درمان شکستگی با سیم بصورت باز (Open) انجام شد و پارگی چانه نیز ترمیم گردید. نقص ایجاد شده بیش از یک سوم ورمیلیون لب تحتانی را شامل می شد و از نظر ارتفاع تقریباً در حد بوردر تحتانی ورمیلیون در محل اتصال پوست و مخاط بود. به نحوی که پوست دچار نقص نشده بود. برای درمان نقص لب پائین تصمیم به استفاده از فلپ زبانی به صورت Posteriorly Based Lateral toague flap گرفته شد. تحت بیهوشی عمومی فلپ مذکور از زبان تهیه و با نخ ویکریل 0-4 و نایلون 0-5 در ناحیه لب سوچور شد (تصویر 1 و 2 و 3). محل دهنده فلپ بصورت اولیه بسته شد. پس از گذشت سه هفته پایه فلپ قطع و فلپ آزاد شد (تصویر 4). در این مرحله فلپ از نظر حجم مناسب به نظر می رسید، لیکن پوشاندن فلپ با نسج مخاطی مشابه مخاط اطراف باعث حصول زیبایی به مراتب بهتری می شد. به همین دلیل یک ماه پس از جراحی دوم بازسازی و ترمیم نهایی لب با استفاده از فلپ مخاطی دو پایه (Bipedicle Mucosal Flap) صورت پذیرفت. در این جراحی مخاط داخلی لب از طریق برش آزادکننده در عمق وستیبول روی فلپ زبانی (پس از تازه کردن لبه های فلپ) آورده شد و با نخ نایلون 0-5 سوچور شد. برش آزادکننده در عمق وستیبول بدون پوشش رها شد تا به صورت ترمیم ثانویه بهبود یابد (تصویر 5). تصویر بیمار چهار هفته بعد از جراحی سوم، نشانگر بازسازی مطلوب لب می باشد و بیمار رضایت کاملی از نتیجه جراحی داشت (تصویر 6).
بحث و نتیجه گیری
زبان بعلت دارا بودن ساختمان عضلانی و غنی از نظر خونرسانی می تواند جهت درمان نواقص در نواحی مختلف، مورد استفاده قرار گیرد.(3) در صورت استفاده صحیح و اصولی از این فلپ، عضو دهنده (زبان) دچار هیچ نقص و عارضه ای نشده و می تواند بصورت اولیه بسته شود. در نقایص داخل دهانی معمولاً پس از تهیه فلپ و ترمیم نقص جهت حرکت کمتر زبان، فیکساسیون فکین برای مدت سه هفته انجام می شود که در نقایص لب این امکان فراهم نیست(1). لب، یکی از نواحی مهم صورت از نظر زیبایی و البته از نظر فانکشن است که همیشه جهت بازسازی برای جراح و بیمار چالش برانگیز است. در روش های مختلف بازسازی لب بزرگترین چالش برای جراح و بیمار تطابق محل دهنده گرفت از نظر رنگ با محل گیرنده (لب) می باشد. خصوصاً وقتی نقص ایجاد شده بصورت ناکامل بوده و لزوم تطابق نسج بازسازی شده و بافت اطراف وجود دارد. به همین دلیل
آشنایی با فلپ زبانی، توانایی جراح را در بازسازی های لب بدون استفاده از بافت های مجاور که منجر به نقایص از جمله اسکار روی پوست و کوچکتر شدن دهان (میکروستومی) است، افزایش داده و نتایج فانکشنال و زیبایی به مراتب بهتری را در پی خواهد داشت.(11)
تشکر و قدردانی
در پایان از زحمات پرسنل محترم بیمارستان شهید کامیاب مشهد و همکاران محترم مجله دانشکده دندانپزشکی مشهد کمال تشکر را داریم.