Comparison of Shear Bond Strength of Composite Resin-Dentin after Different Rinsing Times of Dentin Cut with a Suggested Surfactant as a Coolant

Document Type : original article

Authors

1 Associate Professor of Operative Dentistry, Dental Research Center and Dental School, Mashhad University of Medical Sciences, Mashhad, Iran

2 Associate Professor, Dept of Pharmaceutics, School of Pharmacy, Mashhad University of Medical Sciences, Mashhad, Iran

3 Assistant Professor, Dept of Operative Dentistry, Dental School, Hamadan University of Medical Sciences, Hamadan, Iran

Abstract

Introduction: Suitable preparation of dentin and removal or modification of smear layer is effective on high bond strength. The aim of this study was to determine the best shear bond strength of composite resin-dentin after different rinsing times of dentin cut with a suggested surfactant as a coolant.
Materials & Methods: In this in vitro experimental study, 96 premolar teeth were randomly divided into 8 groups. In groups 1 and 2, water coolant was used and Excite® and Adhese® bondings were used respectively. In the other groups a suggested surfactant as a coolant was used. In groups 3, 4 and 5, after 5, 10 and 15 seconds rinsing with water, Excite® bonding was used without etching. In groups 6, 7 and 8, after 5, 10 and 15 seconds rinsing with water, Adhese® bonding was used according to manufacturer’s instructions. Composite cylinders were made and after thermocycling, shear bond strength was tested. Data were analyzed using ANOVA and Duncan.
Results: Mean bond strength of all groups were significantly different (P=0.001) and were higher in groups 1, 3 and 4. The difference between bond strength of group 1 (8.37MPa) and group 2 (4.71) was significant (P=0.019). t-test showed no significant difference in shear bond strength between group 1 (8.37MPa) and group 2 (8.18MPa, P=0.904).
Conclusion: The type of adhesive is effective on shear bond strength. Use of surfactant as a coolant followed by dentine rinsing with water spray for 5 seconds, leads to bond strength similar to conventional method with excite bonding while extending rinsing time, results in decreased bond strength.

Keywords

Full Text

مقدمه

دسترسی به پیوند مطلوب و قابل انتظار با عاج هدفی بزرگ در دندانپزشکی ترمیمی محسوب می‏شود. مواد آلی فراوان موجود در عاج، ساختار توبولی و ناهمگن آن و جریان رو به خارج مایع سبب می‏شوند که پیوند رزین با عاج به سختی حاصل شود. پیشرفت‏هایی که با استفاده از مولکول‏های Bifunctional صورت گرفته منجر به بهبود مرطوب شوندگی و در نتیجه ارتقاء در فرآیند چسبندگی شده است.(1)

زمانی که سطح دندان با وسایل چرخشی یا دستی تراش داده می‏شود، ذرات یا تراشه‏های ناشی از تراش روی مینا و عاج چسبندگی پیدا می‏کنند و دهانه توبول‏های عاج و سطح عاج را می‏پوشانند به این مواد Smear Layer می‏گویند. لایه اسمیر انرژی سطحی پایینی دارد و باعث پایین آوردن انرژی سطحی عاج و کاهش مرطوب‎‏شوندگی سطح آن می‏گردد. این لایه سوبسترای با ثباتی برای اتصال نیست و احتمال هیدرولیز آن در طول زمان و در زیر ماده ترمیمی وجود دارد که منجر به نفوذ باکتری‏ها می‏شود. به منظور ایجاد استحکام پیوند بالا و سیل مناسب، نیاز به آماده سازی سطح عاج جهت حذف یا اصلاح لایه اسمیر می‏باشد، تا امکان نفوذ منومر به ماتریکس کلاژن دمینرالیزه در قسمت عمقی تر فراهم شود.(2) آماده سازی سطح عاج را می‏توان به عنوان هرگونه تغییر شیمیایی سطح عاج با اسیدها یا توسط
ChelatorCalcium مثل EDTA با هدف برداشتن لایه اسمیر و همزمان معدنی‏زدایی سطح عاج تعریف
کرد.(1) فرآیند معدنی‏زدایی میزان انرژی سطحی عاج را تغییر می‏دهد. محتوی بالای پروتئین عریان شده عامل اصلی میزان انرژی آزاد سطحی پائین در عاج اچ شده است.(1) از طرف دیگر، اچ کردن باعث افزایش تراوایی عاج بعلت برداشتن لایه اسمیر، افزایش پتانسیل تحریک پالپ در مناطق نزدیک به پالپ، دناتوره شدن الیاف کلاژن، اختلال بین عمق دمینرالیزاسیون و عمق نفوذپذیری رزین و حساسیت عاجی بعد از کار می‏شود.(3) استفاده از خنک‏کننده ای که بتواند علاوه بر ممانعت از باقی ماندن لایه اسمیر حین تراش، با معدنی‏زدایی عاج انرژی آزاد سطحی آن را کاهش ندهد، احتمالاً در بهبود استحکام پیوند رزین-عاج موثراست. لذا انجام مطالعاتی در مورد نحوه کاربرد و آثار چنین محلول‏هایی ضروری به نظر می‏رسد. هدف از این مطالعه تعیین بالاترین استحکام برشی پیوند کامپازیت رزین-عاج پس از زمان‏های مختلف شستشوی  عاج تراش خورده  با یک سورفاکتانت

به عنوان خنک‏کننده می‏باشد.

مواد و روش‏ها

در این مطالعه تجربی-آزمایشگاهی 96 دندان پره مولر سالم که بعلت درمان‏های ارتودنسی خارج شده بودند و در محلول فرمالین 10% (Shahid Ghazi Co.,Tabriz, Iran) نگهداری می‏شدند انتخاب شده و پس از تمیز شدن از بقایای نسج نرم و جرم، در ظرف در بسته حاوی سرم فیزیولوژیک (Shahid Ghazi Co.,Tabriz, Iran) در دمای اتاق و رطوبت 100% نگهداری شدند.

نمونه‏ها بطور تصادفی در 8 گروه 12 تایی قرار گرفتند. بسته به گروه آزمایشی، سطح باکال نمونه‏ها توسط توربین (NSK, Tokyo, Japan) با سرعت بالا و فرز
878-016 الماسی (D&Z, Berlin, Germany) با خنک‏کننده آب یا محلول پیشنهادی (یک محلول سورفاکتانت غیر یونی از گروه پلی سوربات با غلظت 5/0 درصد وHLB=7)، تا حصول یک سطح عاجی صاف تراش داده شد. حین تراش، خنک‏کننده پیشنهادی با استفاده از دستگاه Prophy-mate (NSK, Tokyo, Japan) و کاملاً هماهنگ با جهت حرکت فرز برروی سطح عاج پاشیده شد. پس از تراش، متناظر با گروه‏های آزمایشی که در جدول 1 توضیح داده شده است، شستشو در زمان‏های

5، 10 و 15 ثانیه توسط اسپری آب انجام شد.

برای اچ کردن نمونه‏ها در گروه 1، از اسید فسفریک اولترا اچ (Ultradent Utah USA) طبق دستور کارخانه سازنده استفاده شد. پس از شستشو و خشک کردن ملایم، طبق دستور کارخانه سازنده دنتین باندینگ Excite® (Vivadent, Liechten stein, Swiss) استفاده شد. سپس بمدت 20 ثانیه توسط دستگاه Astralis 7
( (Vivadent, Liechten stein, Swissبا شدت 2mW/cm400 و از فاصله 1 میلی متری بالای نمونه نوردهی شد.


 

 

 

جدول 1 : نحوه آماده سازی گروه‏های آزمایشی

گروه

نحوه آماده سازی

1

تراش با خنک‏کننده آب، 5 ثانیه شستشو با آب اچینگ، اگزایت، استوانه کامپازیتی

2

تراش با خنک‏کننده آب،5 ثانیه شستشو با آب اچینگ ، ادهز، استوانه کامپازیتی

3

تراش با خنک‏کننده پیشنهادی، 5 ثانیه شستشو با آب اچینگ ، اگزایت، استوانه کامپازیتی

4

تراش با خنک‏کننده پیشنهادی، 10 ثانیه شستشو با آب اچینگ ، اگزایت، استوانه کامپازیتی

5

تراش با خنک‏کننده پیشنهادی، 15 ثانیه شستشو با آب اچینگ ، اگزایت، استوانه کامپازیتی

6

تراش با خنک‏کننده پیشنهادی، 5 ثانیه شستشو با آب اچینگ ، ادهز، استوانه کامپازیتی

7

تراش با خنک‏کننده پیشنهادی، 10 ثانیه شستشو با آب اچینگ ، ادهز، استوانه کامپازیتی

8

تراش با خنک‏کننده پیشنهادی، 15 ثانیه شستشو با آب اچینگ ، ادهز، استوانه کامپازیتی


 

 

برای تهیه استوانه کامپازیتی جهت باند به سطح عاجی آماده شده، استوانه‏ای شفاف به قطر داخلی و ارتفاع 2 میلی متر (mm 2´2) و کامپازیت Tetric ceram HB ((Vivadent, Liechten stein, Swiss به رنگ A2 استفاده شد. به کمک یک وسیله دستی مناسب، کامپازیت داخل استوانه شفاف مستقر شده، سپس استوانه پر شده توسط یک پنس مناسب در مرکز سطح عاج و عمود بر سطح آن قرار داده شد و توسط دستگاه Astralis 7 و با شدت 2mW/cm400 بمدت 40 ثانیه از فاصله 1 میلی متری بالای نمونه نوردهی شد.

در گروه 2 دنتین باندینگ Adhese®
(Vivadent, Liechten stein, Swiss) مطابق با دستور کارخانه سازنده استفاده شد و سایر مراحل آماده سازی مطابق با شرح فوق انجام شد. در نمونه‏هایی که از محلول پیشنهادی به عنوان خنک‏کننده استفاده شد، مرحله اچینگ قبل از کاربرد دنتین باندینگ Excite® حذف و سایر مراحل استقرار کامپازیت مطابق با شرح فوق صورت پذیرفت. نمونه‏ها بمدت 24 ساعت در دستگاه انکوباتور با دمای ºc37 و رطوبت 100% نگهداری شدند. سپس جهت ترموسایکلینگ تحت 2500 بار چرخه حرارتی بین ºc5 تا ºc55 با زمان ماندگاری در هر دوره برابر 30 ثانیه قرار گرفتند. ابتدا دندان‏ها در داخل استوانه‏ای از جنس پلی وینیل به ارتفاع 5/2 سانتی متر و قطر داخلی 2 سانتی متر توسط آکریل سبز (Marlic, Tehran, Iran) خودسخت‏شونده مانت شدند. بطوریکه CEJ دندان 1 میلی‏متر بالاتر از سطح آکریل و محور طولی دندان عمود بر سطح قالب آکریلی و افق بود. برای اندازه گیری استحکام پیوند برشی، از دستگاه یونیورسال تست مدل Zwick/Z250 (Zwick, Berlin, Germany) با سرعت mm/min5/0 و  Preload معادل N2 و Loadcell معادل 2 کیلونیوتن استفاده شد. نمونه ها تا جایی که دچار شکست شوند تحت نیرو قرار گرفتند. اطلاعات بوسیله کامپیوتر و توسط سیستم Data acquization در هر لظه ثبت شد. داده‏های بدست آمده توسط آزمون‏های آماری آنالیز واریانس و Duncan با سطح معنی‏داری 05/0P< مورد تحلیل قرار گرفت.

یافته‏ها

میزان متوسط استحکام پیوند برشی برای گروه‏های آزمایشی 1 تا 8 در جدول 2 آورده شده است. طبق آنالیز واریانس  یک طرفه  مقادیر  بدست  آمده  با  هم  اختلاف

معنی‏دار داشتند (001/0=(P. آزمون دانکن نشان داد که متوسط استحکام پیوند برشی گروه‏های 1، 3 و4 نسبت به سایر گروه‏ها بیشتر بود (نمودار 1).

متوسط استحکام پیوند برشی در گروه‏های 1 و 2 که بدون استفاده از خنک‏کننده پیشنهادی و به روش معمول کلینیکی آماده سازی شده بودند به ترتیب معادل 38/8 و 71/4 مگاپاسکال بدست آمد. آزمون t مستقل نشان داد که اختلاف بین متوسط استحکام پیوند برشی این دو گروه معنی‏دار بود (019/0=(P.

بر اساس آزمون t بین گروه 1 با بیشترین مقدار متوسط استحکام پیوند برشی در بین گروه‏های آماده سازی شده به روش معمول کلینیکی (MPa 37/8) و گروه 3 با بیشترین مقدار متوسط استحکام پیوند برشی در بین گروه‏های آماده سازی شده با خنک‏کننده پیشنهادی
(MPa 18/8) تفاوت معنی داری وجود نداشت (904/0=P).

با در نظر گرفتن دو متغیر نوع ادهزیو و زمان شستشو، آنالیز واریانس دوطرفه بین گروه‏های آزمایشی 3 تا 8 نشان داد که نوع ادهزیو بکار رفته بر استحکام پیوند برشی مؤثر است (001/0= (Pو هر چند افزایش زمان شستشو تا 15 ثانیه منجر به کاهش استحکام پیوند برشی برای هر دو نوع سیستم باندینگ می‏شود، اما این کاهش معنی‏دار نیست (102/0=P).

 

 

 

 

جدول 2 : میانگین استحکام پیوند برشی برای گروه‏های آزمایشی

گروه‏ها

تعداد

میانگین استحکام برشی

(MPa)

انحراف معیار

1

12

37/8

66/3

2

12

71/4

46/3

3

12

18/8

08/4

4

12

34/7

84/3

5

12

50/4

01/3

6

12

7/3

27/3

7

12

79/3

81/2

8

12

75/2

02/1

 

 

 

 

نمودار 1 : میانگین استحکام برشی پیوند بر حسب مگاپاسکال در گروه‏های آزمایشی

 

 


بحث

استحکام پیوند اغلب از طریق اعمال نیروی برشی به اتصال چسبنده تا ایجاد شکست، اندازه گیری
می‏شود. البته در وضعیت‏های بالینی حالت خستگی (Fatigue) اهمیت بسیار بیشتری از اعمال نیرو طی یک چرخه مشخص دارد. برای مشابه سازی شرایط دهانی، نمونه‏ها در سیکل‏هایی از حرارت در محدوده C°55- C°5 قبل از اندازه گیری استحکام باند قرار می‏گیرند ولی با این حال این میزان استحکام پیوند مشابه مقادیر کلینیکی نیست چون ژئومتری نمونه مورد ارزیابی و کاربرد و شرایط کلینیکی با آن متفاوت است.(4)

عیب اساسی آزمون استحکام برشی پیوند این است که به هندسه سه بعدی حفره تهیه شده و تغییرات متعاقب آن که در اثر انقباض حین پلی مریزیشن روی می‏دهد، بی‏توجه است. بعلاوه این آزمون‏ها بیانگر تظاهرات واقعی نیروی برشی نیستند همچنین سن، شرایط نگهداری دندان‏های نمونه، عمق عاج، میزان اسکلروز، سطحی از دندان که اتصال باید به آن انجام شود، خشونت عاج و فشار پالپی معمولاً متغیرهایی هستند که قابل کنترل و گاهی قابل بازسازی و تقلید نیستند. با این وجود مطالعات آزمایشگاهی نوعی ابزار مناسب برای غربالگری مواد جدید و مقایسه برخی از مقیاس‏های بین سیستم‏های چسبنده مختلف است.(5)

یکی دیگر از اشکالات اصلی آزمون‏های آزمایشگاهی استحکام پیوند، دامنه وسیع نتایج حاصله از یک ماده در مواضع مختلف آزمون است. برای یک نوع سیستم اتصال به عاج غیرشایع نیست که استحکام پیوند در یک ماده در یک آزمایشگاه 20 مگاپاسکال ثبت شود، ولی در گزارشات دیگر کمتر از 10 مگاپاسکال ثبت شده باشد. از طرفی مطالعات بالینی با سیستم‏های چسبنده به عاج برای سازندگان پرهزینه بوده و حداقل 18 ماه زمان نیاز دارد. هزینه، یک مقوله اساسی در مطالعات است، بدین ترتیب هنوز هم مطالعات آزمایشگاهی به شکل غالب برای تشخیص رفتار بالینی مواد بکار می‏رود.(5) در این مطالعه از محلول خنک‏کننده پیشنهادی با فرمول سورفکتانت 5/0 درصد و HLB=7 استفاده شد. سورفکتانت مولکول‏ها و یون‏هایی هستند که در محل تماس دو سطح یا دو ماده جذب می‏شوند و تمایل خاص به حلال‏های قطبی و غیرقطبی دارند. بسته به تعداد و ماهیت گروه‏های قطبی و غیرقطبی موجود در مولکول آن، ممکن است به طور غالب هیدروفیلیک یا لیپوفیلیک باشند یا تعادلی بین این دو حالت وجود داشته باشد. اندازه توازن هیدروفیلیک/ لیپوفیلیک یک ماده فعال کننده سطحی HLB(Hydrophilic Lipophilic Balance) نامیده می‏شود که هر چه بیشتر باشد یعنی ماده دارای گروه‏های هیدروفیلیک بیشتری است.(7و6)

کاربرد محلول پیشنهادی به منظور استفاده از خاصیت Amphiphilic آن، قرار گرفتن در حد فاصل لایه اسمیر و سطح عاج و در نتیجه جلوگیری از حضور لایه اسمیر بر سطح عاج می‏باشد.(8) هدف از شستشوی عاج تراش خورده با محلول خنک‏کننده پیشنهادی تعیین بالاترین مقدار استحکام برشی پیوند کامپازیت رزین-عاج در زمان‏های مختلف 5، 10 و 15 ثانیه می‏باشد.

مقایسه دو نمونه مستقل (t-test) برای گروه‏های معمول کلینیکی 1 و 2 نشان داد که در گروه 1 بطور قابل توجهی میزان استحکام پیوند از گروه 2 بیشتر است (019/0P=). این یافته مطابق با مطالعه Inoue در 2001 است. وی نشان داد که هر چند استحکام باند بعضی از انواع ادهزیوهای سلف اچ دو مرحله‏ای قابل مقایسه با ادهزیوهای نسل چهارم و پنجم است،  اما این ادهزیوها  معمولاً  تمایل به

استحکام پیوند کمتری دارند.(9)

در مورد گروه‏های 3 تا 8 که در آنها از محلول خنک‏کننده پیشنهادی حین تراش و باندینگ‏های Excite® و Adhese® به عنوان عامل چسباننده و زمان‏های 5، 10، 15 ثانیه به عنوان زمان‏های متفاوت شستشو پس از تراش با محلول خنک‏کننده پیشنهادی استفاده شده بود، آنالیز واریانس دو عاملی (Two way ANOVA) نشان داد نوع ادهزیو بکاررفته بر استحکام برشی پیوند بطور معنی داری مؤثر می باشد (001/0=P) و گروه‏هایی که در آنها Adhese® بکار رفته است، متوسط استحکام پیوند برشی کمتری نسبت به گروه‏هایی که در آنها Excite® بکار رفته است، دارند. این را می‏توان به انرژی سطحی بالاتر عاج برای پذیرش ماده باندینگ در گروه‏هایی که در آنها Excite® بدون اچ کردن قبلی، بکار رفته است نسبت داد. در حالیکه باندینگ Adhese® جزء سلف اچ‏های با قدرت متوسط می‏باشد و PH آن مساوی 4/1 است و می‏تواند تا حدودی سوبسترای عاجی را اچ کند، الیاف کلاژن بیشتری را اکسپوز نماید و در نتیجه انرژی سطحی سوبسترای عاجی را کاهش دهد. به عبارت دیگر پس از اعمال ادهزیو، باندینگ Adhese® با توجه به خاصیت سلف‏اچ‏کنندگی‏اش، می‏تواند الیاف کلاژن بیشتری را اکسپوز نموده و انرژی سطحی سوبسترای عاجی را کاهش دهد.

همچنین آزمون واریانس دوعاملی نشان می‏دهد که افزایش زمان شستشو از 5 ثانیه تا 10 و سپس 15 ثانیه منجر به کاهش استحکام پیوند هم برای گروه‏های Excite® و هم برای گروه‏های Adhese® می‏شود.

با افزایش زمان شستشو، محلول پیشنهادی (سورفاکتانت 5/0 درصد با 7 HLB=) بطور مؤثرتری حذف می‏شود. به عبارت دیگر شستشوی بیشتر سطح عاجی تراش خورده با خنک‏کننده پیشنهادی در زمانهای 10 و 15 ثانیه نسبت به زمان 5 ثانیه‏ای شستشو، منجر به حذف کامل تر بقایای محلول پیشنهادی شده است. احتمالاً حضور مختصر خود مولکول‏های سورفاکتانت در زمان شستشو 5 ثانیه می‏تواند باعث کاهش کشش سطحی پرایمر و نفوذ بهتر آن در سطح سوبسترای عاجی شود.

 مقایسه دو نمونه مستقل t-test بین گروه 1 که بهترین گروه از نظر استحکام پیوند در گروه‏هایی بود که از محلول پیشنهادی به عنوان خنک‏کننده استفاده نشده است و گروه 3 که بهترین گروه از نظر استحکام پیوند در گروه‏هایی بود که از محلول پیشنهادی به عنوان خنک‏کننده استفاده شده است، نشان داد که تفاوت معنی‏داری از نظر استحکام برشی پیوند بین این دو گروه وجود ندارد (904/0=P). در واقع مقادیر بالای استحکام پیوند بدست آمده در گروه 3 را می‏توان به انرژی سطحی بالای سوبسترای عاجی به علت حذف مرحله اچینگ و حضور احتمالی و مختصر مولکول‏های سورفاکتانت پس از 5 ثانیه شستشوی بعدی با آب که می‏تواند باعث کاهش کشش سطحی پرایمر و نفوذ بهتر آن در سطح سوبسترای عاجی شود، نسبت داد.

حد قابل قبول چسبندگی در نسوج زنده 10 مگاپاسکال ارزیابی شده است.(5) در مطالعه حاضر اگر چه مقادیر استحکام برشی پیوند معادل 20، 14، 13 مگاپاسکال هم بدست آمد، اما بیشترین مقدار میانگین استحکام برشی پیوند بدست آمده 37/8 مگاپاسکال و برای گروه 1 است. همانطور که در قسمت مواد و روش‏ها ذکر شده است استوانه شفاف ابتدا توسط کامپازیت پر شد و سپس روی سطح عاجی آماده شده قرار داده و نوردهی شد با توجه به شکل مولد و C-Factor حاصل از آن می‏توان استرس انقباضی بالای تولید شده را مسئول تضعیف باند دانست. همچنین نمونه‏های این آزمون پس از آماده‏سازی تحت 500 بار چرخه حرارتی بین C°5 تا C°55 با زمان ماندگاری در هر دما برابر 30 ثانیه قرار گرفتند. Bishara در 2002 در مطالعه‏ای که در مورد اثر ترموسایکلینگ روی استحکام برشی پیوند یک نوع ادهزیو انجام داد، نتیجه گرفت که استحکام باند می‏تواند تا حدود 80% بعد از اعمال چرخه حرارتی کاهش داشته باشد.(10)

 Arici نیز در 2003 نشان داد که استحکام برشی بعد از ترموسایکلینگ بطور قابل توجهی کاهش می‏یابد.(11) از طرفی دیگر شرایط نگهداری نمونه‏های دندانی، عمق عاج، میزان اسکلروز عاجی، سن دندان، متغیرهایی هستند که کنترل آنها مشکل است و از تحقیقی به تحقیق دیگر متفاوت هستند.(5)

Armengol در 2003 تأثیر خشونت سطحی و انرژی آزاد سطحی عاج را در فرآیند چسبندگی مورد بررسی قرار داد و نتیجه گرفت که افزایش در انرژی آزاد سطحی عاج همواره نمی‏تواند منجر به استحکام باند بیشتر شود. این مسأله فقط، پخش شدن ادهزیو بر روی بافت‏های دندان را افزایش می‏دهد و باعث تماس نزدیک بین ادهزیو و بافت دندان می‏شود.(12) در مطالعه حاضر اگرچه در گروه 1 سطح عاجی در اثر اچ شدن انرژی سطحی پایینی بدست می‏آورد(1) ولی بیشترین مقدار استحکام باند معادل 37/8 مگاپاسکال متعلق به این گروه است که این استحکام باند بالا را می‏توان به حضور پرایمر موجود در باندینگ Excite® که به عنوان عامل مرطوب کننده عمل نموده و انرژی سطحی سوبسترای عاجی را افزایش می‏دهد و میکروتگ‏های فراوان ناشی از اچ عاج بین توبولر که قسمت اعظم استحکام باند مدیون حضور آنها است نسبت داد.

Buzoglu و  همکاران  در  2007  با  بررسی  اثر  چند

محلول شستشو بر انرژی سطحی عاج ریشه به روش اندازه گیری زاویه تماس Octane، دریافتند که شستشو با EDTA، RC-Prep و هیپوکلریت سدیم موجب کاهش معنی‏دار انرژی سطحی دیواره‏های عاجی می‏گردد. در میان روش‏های مختلف ترکیبی آنها، تنها روش ترکیبی
RC-Prep و سپس هیپوکلریت سدیم موجب افزایش انرژی سطحی عاج شد(13). Attal و همکاران در سال 1994 تاثیر روش‏های درمانی مختلف را بر انرژی سطحی عاج بررسی نمودند. آنها با اندازه‏گیری زاویه تماس الفا-برومونفتالئین، گلیسرول، اتیلن گلیکول و آب نشان دادند که روش‏های اسیداگزالیک / اسیدمالئیک / HEMA و گلیسین / اسیدمالئیک / HEMA موجب کاهش رطوبت‏پذیری عاج می‏شوند ولی روش ترکیبی اسید اگزالیک/گلیسین/HEMA موجب افزایش رطوبت پذیری عاج می‏شوند در حالی که اسید فسفریک و هیپوکلریت سدیم بر رطوبت پذیری تاثیری نشان ندادند.(14) به نظر می‏رسد که در اثر استفاده از بعضی مواد شوینده ترکیبی، انرژی سطح عاج و در نتیجه مرطوب شوندگی آن افزایش یافته و این باعث می‏شود که فرآیند چسبندگی رزین به عاج بهتر صورت گیرد.

معظمی-ایزدیان در 2006 اثر یک نوع محلول خنک‏کننده را قبل از کاربرد دو نوع سیستم ادهزیو نسل ششم (Clearfil SE bond®) و هفتم (I Bond®) روی استحکام برشی پیوند کامپازیت رزین – عاج مورد مطالعه قرار دادند. آنها نشان دادند که هنگام استفاده از Clearfil SE bond® بعد از کاربرد محلول پیشنهادی به عنوان خنک‏کننده، استحکام باند کمتری در مقایسه با کاربرد آب به عنوان خنک‏کننده، بدست می‏آید ولی در مورد
I Bond® تفاوتی در استحکام برشی پیوند هنگام استفاده از 2 نوع خنک‏کننده مشاهده نمی‏شود.(15) در مطالعه حاضر، هنگامی که از باندینگ Adhese® بعد از کاربرد محلول پیشنهادی یا آب به عنوان خنک‏کننده استفاده می‏شود، یعنی گروه‏های 2 که در آن از آب به عنوان خنک‏کننده استفاده شد و 6، 7 و 8 که در آنها از محلول پیشنهادی به عنوان خنک‏کننده استفاده شده، تفاوت معنی‏دار آماری در مقادیر استحکام برشی پیوند مشاهده نشد. علیرغم آنکه Adhese® و®Clearfil SE bond هر دو از عوامل چسباننده نسل ششم و جزء سلف اچ‏های با قدرت متوسط محسوب می‏شوند، این تفاوت را می‏توان به ترکیب محلول پیشنهادی در دو مطالعه نسبت داد بطوریکه در مطالعه معظمی – ایزدیان محلول پیشنهادی حاوی EDTA 5/0 مولار می‏باشد در حالیکه در مطالعه حاضر محلول پیشنهادی حاوی سورفاکتانت 5/0 درصد و 7=HLB و فاقد EDTA است. شاید حضور کمپلکس‏های ناشی از EDTA مسئول کاهش استحکام پیوند هنگام استفاده از محلول پیشنهادی به عنوان خنک‏کننده باشد. از طرفی شرایط نگهداری نمونه‏های دندانی، عمق عاج، میزان اسکلروز عاجی و سن دندان متغیرهای تأثیرگذار هستند. و اختلاف مقادیر استحکام پیوند در این دو تحقیق (مطالعه معظمی- ایزدیان و مطالعه حاضر) را می شود به این موضوع هم نسبت داد.

Sung و Tai در 2002 نشان دادند که شستشوی عاج اچ شده با محلول‏های آب شیر، آب مقطر و سرم فیزیولوژیک به عنوان خنک‏کننده سبب تفاوت در استحکام برشی پیوند کامپازیت رزین – عاج با توجه به نوع دنتین باندینگ استفاده شده، می‏شود.(16) در مطالعه حاضر نیز نوع دنتین باندینگ بکاررفته و نوع خنک‏کننده مصرف شده می‏توانند باعث تفاوت در نتایج استحکام برشی پیوند شوند.

نتیجه گیری

  1. 1.       نوع ادهزیو بکار رفته (Adhese® یاExcite® ) بر استحکام برشی پیوند مؤثر است و اختلاف بین گروه‏ها از این نظر معنی‏دار است.
  2. 2.    با کاربرد سورفکتانت پیشنهادی به عنوان خنک‏کننده و 5 ثانیه شستشوی بعدی با اسپری آب و هوا (بدون اچ کردن) و استفاده از عامل چسباننده Excite®مقادیر استحکام برشی پیوند همتراز و بدون اختلاف معنی دار با شرایط کاربرد معمول کلینیکی باندینگ Excite®می شود.
  3. 3.    افزایش زمان شستشوی عاج تراش خورده با سورفکتانت پیشنهادی به عنوان خنک‏کننده، بدون توجه به نوع باندینگ، منجر به کاهش استحکام پیوند می‏شود.
  4. 4.    با توجه به نتایج مطالعه حاضر برای نتیجه گیری نهایی درمورد  اثر بخشی محلول سورفکتانت به عنوان خنک کننده به مطالعات بیشتر از زوایا و جنبه های مختلف تیاز است. 

تشکر و قدردانی

این پژوهش در شورای پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد به تصویب رسیده و هزینه‏های آن از طریق معاونت محترم پژوهشی دانشگاه پرداخت شده است که بدین وسیله تقدیر و تشکر می‏گردد.

References

  1. SummitJB, Robbins JW, Hilton TJ, Schwartz RS. Fundamentals of operative dentistry. 3rd ed. Illinois: Quintessence Co; 2006. P. 183-241.
  2. Roulet JF, Degrange M. Adhesion: The Silent Revolution. 2nd ed. Illinois: Quintessence Co; 2000. P. 29-39.
  3. Unemori M, Matsuya Y, Akashi A, Goto Y, Akamine A. Composite resin restoration and postoperative sensitivity: Clinical follow-up in an undergraduate program. J Dent 2001; 29(1): 7-13.
  4. Craig RG, Powers JM. Restorative Dental Materials. 12th ed. St. Louis: Mosby Co; 2006. P. 215-27.
  5. Roberson T, Heymann HO, Swift EJ. Sturdevant's Art and Science of Operative Dentistry. 5th ed. St. Louis: Mosby Co; 2006. P. 245-70.
  6. Lungtana AM, Fell JT. Surface free energy determination on powders. J Pharm 1988; 41: 237-40.
  7. Moazzami SM, Orafaei H, Kavian M. Effect of different surfactant solutions with and without EDTA on dentin surface free energy. J Mash Dent Sch 2006; 29(3&4): 271-80. (Persian)
  8. Inoue S, Vargas MA, Abe Y, Yoshida Y, Lambrechts P, Vanherle G, et al. Microtensile bond strength of eleven contemporary adhesives to dentin. J Adhes Dent 2001; 3(3): 237-45.
  9. Bishara SE, Ajlouni R, Laffoon JF. Effect of thermocycling on shear bond strength of cyanoacrylate orthodontic adhesive. Am J Orthod Dentofacial Orthop 2003; 123(1): 21-4.
  10. Arici S, Arici N. Effects of thermocycling on the bond strength of a resin-modified glass ionomer cement: An in vitro comparative study. Angle Orthod 2003; 73(6): 692-6.
  11. Armengol V, Laboux O, Weiss P, Jean A, Hamel H. Effects of Er:YAG and Nd:YAP laser irradiation on the surface roughness and free surface energy of enamel and dentin: An in vitro study. Oper Dent 2003; 28(1):
    67-74.
  12. Dogan Buzoglu H, Calt S, Gumusderelioglu M. Evaluation of the surface free energy on root canal dentin walls treated with chelating agents and NaOCl. Int Endod J 2007; 40(1): 18-24.
  13. Attal JP, Asmussen E, Degrange M. Effects of surface treatment on the free surface energy of dentin. Dent Mater 1994; 10(4): 259-64.
  14. Izadian Sh. The effect of rinsing with MUMS solution during cutting dentin on shear bond strength of composite resin-dentin in tow different bonding generations. [Doctorate thesis]. Mashhad Iran. Mashhad University of Medical Sciences; 2006. (Persian)
  15. Sung EC, Tai ET, Chen T, Caputo AA. Effect of irrigation solution on dentin bonding agent and restorative shear bond strength. J Prosthet Dent 2002; 87(6): 628-32.

7.       Chibowski E, Perea-Carpio R. Problems of contact angle and solid surface free energy determination. Adv Colloid Interface Sci 2002; 98(2): 245-64.

Journal of Mashhad Dental School
Volume 33, Issue 4 - Serial Number 4
January 2010
Pages 343-352

Files

History

  • Receive Date: 26 August 2013
  • Accept Date: 26 August 2013

Share

How to cite

Statistics