Evaluation of Polymorphism of IL-10 in Children with Gingivitis

Document Type : original article

Authors

1 Assistant Professor of Periodontics, Dental Research Center and Dental School, Hamadan University of Medical Sciences, Hamadan, Iran

2 Assistant Professor, Dept of Oral Medicine, Dental School, Hamadan University of Medical Sciences, Hamadan, Iran

3 Assistant Professor, Dept of Oral & Maxillofacial Pathology, Dental School, Mashhad University of Medical Sciences, Mashhad, Iran

Abstract

Introduction: Gingivitis is a multifactorial disease in which host immune system and genetic factors have an important role in its pathogenesis. Genetic polymorphisms in cytokines and their receptors have been proposed as potential markers for periodontal disease. Recent studies have suggested IL-10 gene polymorphism to be involved with gingivitis in children. The aim of this study was to evaluate IL-10 gene polymorphism association with gingivitis in 8-12 year old children.
Materials & Methods:In this case-control study, approved by Hamadan University of Medical Sciences, 100 children were divided into two groups of 50 controls and cases, according to the periodontal indices. An epithelial sample from buccal mucosa of each individual was prepared and DNA was extracted by Miller's salting out method. Then mutation at position -1082 (H/L), -819 (C/T) in the IL-10 gene was detected by PCR-RFLP method and the data were analyzed by chi-square test.
Results:Results showed that at position-1082, distribution of H allele in case group was 34% and for control group it was 24% (P=0.27). Distribution of L allele in two groups was 98% (P=1). Callele distribution in-819 position in case group was 36% and for the control group was 42% (P=0.54) and T allele distribution for case group was 94% and for control group was 90% (P=0.71). There was no significant difference in genotype distribution between the groups.
Conclusion:This study suggests that there is no correlation between IL-10 polymorphism with gingivitis in 8-12 year old children.

Keywords

Full Text

مقدمه

ژنژویت، التهابی است که تنها بافت‏های لثه‏ای مجاور دندان را مبتلا می‏کند. مطالعات بسیاری نشان داده است که ژنژویت مارژینال شایع‏ترین شکل بیماری پریودنتال است که از دوران کودکی آغاز می‏گردد. ژنژویت شدید در کودکان نسبتاً نامعمول است گرچه، تحقیقات متعددی نشان داده است که بخش بزرگی از جامعه کودکان دارای نوعی ژنژویت خفیف و برگشت‏پذیر می‏باشند. با وجود این، در کودکان پیش‏دبستانی و دبستانی ژنژویت به ندرت به سمت پریودنتیت پیشرفت می‏کند.(1)

شناخت تازه از بیماری‏های پریودنتال که از وجود منشأ اولیه این بیماری در کودکان حکایت می‏کند، منجر به این شده است که دندان پزشکان با تلاش بیشتری به درمان آن بپردازند به طوریکه، آکادمی دندانپزشکی کودکان آمریکا اهداف سلامتی دندانی کودکان در سال 2000 را مبتنی بر تأکید بیشتر بر روی پیشگیری، تشخیص اولیه و درمان ژنژویت و بیماری‏های پریودنتال قرار داده است تا بتوان با برقراری عادات بهداشت دهانی خوب در کودکان، خطر بیماری‏های پریودنتال را در آینده کاهش داد.(3و2) علایم کلینیکی بیماری‏های پریودنتال نتیجه تداخل پیچیده بین عوامل اتیولوژیک و بافت‏های میزبان است.(5و4)

طی درگیری‏های التهابی نسوج لثه، علاوه بر فاکتورهای مرتبط با باکتری‏های پاتوژن، واکنش‏های ایمنی علیه باکتری‏ها نیز در شدت تخریب این بافت تعیین‏کننده می‏باشند. در این میان سایتوکاین‏ها که بر واکنش‏های ایمنی اثر تنظیم‏کننده دارند نقش مهمی را ایفا می‏نمایند. از آنجایی که تولید انواع سایتوکاین همچون سایر عوامل سلولی توسط ژن‏ها صورت می‏گیرد بنابراین چگونگی وضعیت ژن‏های تنظیم کننده تولید سایتوکاین‏ها می‏تواند بطور غیرمستقیم بر شدت بیماری‏های لثه تأثیرگزار باشد.)8-6)

در این بین اینترلوکین‏ها از اعضاء مهم سایتوکاین‏ها می‏باشند. اینترلوکین 10 (فاکتور ممانعت‏کننده تولید سایتوکاین) یک پلی پپتید با وزن مولکولی 18 کیلو دالتون است که به وسیله سلول‏های T helper 2 و ماکروفاژ‏های فعال ترشح و از تولید اغلب یا همه سایتوکاین‏هایی که توسط T helper 1 ترشح می‏شوند جلوگیری می‏نماید. با توجه به نقش سیستم ایمنی و فاکتورهای ژنتیکی در پاتوژنز بیماری‏های پریودنتال و اینکه موتاسیون در ناحیه پروموتور برخی ژن‏ها می‏تواند تولید آنها را تحت تأثیر قرار دهد، و با توجه به این احتمال که بیماران دارای ژنژویت و پلی مورفیسم اینترلوکین 10 بیشتر مستعد ابتلا به پریودنتیت در آینده می‏باشند،(11-8) لازم است این بیماران شناسایی و با کنترل فاکتورهای محیطی از قبیل بهداشت و تغییرات باکتری‏های دهان آنها از ابتلاء ایشان به بیماری‏های بافت‏های محافظت‏کننده دندانی در آینده جلوگیری شود. لذا در این مطالعه بر آن شدیم تا تأثیر پلی‏مورفیسم ژن اینترلوکین 10 بر ژنژویت را بررسی کنیم.

مواد و روش‏ها

در این مطالعه که از نوع مورد-شاهدی می‏باشد، 100 کودک 12-8 ساله مورد مطالعه قرار گرفتند که 50 کودک واجد بیماری ژنژویت و 50 کودک فاقد بیماری ژنژویت بودند. از این کودکان 51 نفر دختر و 49 نفر پسر بودند. جمعیت مورد مطالعه از مراجعه‏کنندگان به دانشکده دندانپزشکی همدان انتخاب شده و برای همه افراد پرسشنامه‏ای حاوی اطلاعات پزشکی و دندانپزشکی تکمیل گردید. بیماران مبتلا به دیابت، هپاتیت، بیماری‏های اتوایمیون نظیر لوپوس اریتروماتوز سیستمیک و آرتریت روماتوئید و نیز بیماران دارای ضایعات اندودنتیک و بیمارانی که تحت درمان ارتودنتیک قرار گرفته بودند و در نهایت بیمارانی که طی دو هفته گذشته آنتی‏بیوتیک مصرف نموده بودند، از مطالعه خارج شدند. معاینه کلینیکی پس از انتخاب جمعیت مورد مطالعه و جلب رضایت آنها به صورت کتبی جهت شرکت در این طرح، توسط یک معاینه‏کننده انجام شد. بررسی دندانپزشکی بیماران شامل اندازه‏گیری پلاک ایندکس (PI)، خونریزی حین پروبینگ (BOPI) و شاخص کالکلوس (CI) بود. کودکان بر اساس شاخص پلاک و شاخص خونریزی حین پروبینگ به دو گروه سالم و بیمار تقسیم شدند. میانگین سنی در گروه شاهد 9/78 و در گروه مورد 10/92 سال بود.

 در ثبت ایندکس پلاک با شاخص Oleary از محلول آشکارساز بر روی همه سطوح دندانی بالای لثه‏ای استفاده شد، و هر چهار سطح دندانی (به جز سطوح اکلوزال) برای وجود یا فقدان رسوبات رنگی معاینه شدند. ایندکس حاصل، از تقسیم تعداد سطوح دارای پلاک بر تعدد کل سطوح به دست آمده، که در صد ضرب شده و به صورت درصد بیان گردید.(12)

برای ثبت نقاط خونریزی‏دهنده با شاخص Simplified، پروب را به عمق mm1 در سالکوس یا پاکت اینترپروگزیمال همه دندان‏ها وارد نمودیم. بعد از گذشت 30 ثانیه وجود خونریزی را در سطوح مزیال و دیستال بررسی کردیم. ایندکس حاصل، از تقسیم تعداد سطوح خونریزی‏دهنده بر تعداد کل سطوح به دست آمد که آن را در عدد صد ضرب نمودیم.(13)

مطابق با روش Podal ژنوم DNA از سلول‏های باکال گونه استخراج شد.

خارج کردن DNA یک هفته بعد از دریافت نمونه‏ها انجام شد. نمونه‏های دریافتی برای جلوگیری از تخریب منجمد شدند و پس از استخراج DNA، واکنش زنجیره‏ای پلی‏مراز (PCR) به روش PCR-RFLP انجام شد که اساس این روش بر تکثیر آنزیمی قطعه‏ای از DNA که توسط دو پرایمر احاطه گردیده بنا شده است. پرایمرها، الیگو نوکلئوتیدهایی هستند که در ابتدای دو رشته مقابل هم از DNA مورد نظر هیبرید شده و موجب سنتز توالی‏های مکمل DNA توسط آنزیم DNA پلیمراز می‏شوند. تکرار مراحل جدا شدن دو رشته توسط حرارت، اتصال پرایمرها و سنتز DNA توسط آنزیم موجب افزایش تصاعدی قطعه DNA مورد نظر می‏شود. سپس محصولات حاصل از PCR تحت الکتروفورز قرار گرفتند و جهت مشاهده نتایج بر روی دستگاه UV Trans- Illuminator انتقال داده شدند. در بررسی پلی مورفیسم ژن IL-10 به ترتیب از پرایمر‏های زیر استفاده شد:

IL-10 (-1089) Generic primer (anti sense):

5- cagtgccaactgagaatttgg-3

IL-10 (-1089) primer G (sense):

5- ctactaaggcttctttgggag-3

IL-10 (-1089) primer A (sense):

5- actactaaggcttctttgggaa-3

(PCR product size=258 bp)

IL-10(-8191/-592) Generic primer (anti sense):

5-aggatgtgttccaggctcct-3

IL-10(-8191/-592) primer C (sense):

5- cccttgtacaggtgatgtaac-3

IL-10(-8191/-592) primer T (sense):

5- acccttgtacaggtgatgtaat-3

 

داده‏ها جمع آوری شده و تحت برنامه SPSS نسخه 15 وارد کامپیوتر شدند و توسط آزمون Chi-square مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند.

در ضمن سطح معنی‏داری آزمون مذکور، کمتر از 05/0 در نظر گرفته شد.

یافته‏ها

در این مطالعه مورد-شاهدی، که مسایل اخلاقی آن مورد تصویب کمیته اخلاق دانشگاه همدان قرار گرفت، 100 کودک 8 تا 12 ساله مورد بررسی قرار گرفتند به طوریکه 50 کودک (25 دختر و 25 پسر) در گروه مورد و 50 کودک (26 دختر و 24 پسر) در گروه شاهد شرکت داشته‏اند. ایندکس پلاک در گروه شاهد و مورد به ترتیب 25/9% و 38/64% بود، همچنین ایندکس خونریزی حین پروبینگ نیز در این دو گروه به ترتیب صفر و 17/56% بود. طبق این نتایج اختلاف معنی‏داری از لحاظ متغیرهای مذکور بین دو گروه مشاهده گردید (0P=).

در این افراد، بررسی الل‏های H/L در جایگاه 1082- و الل‏های C/T در جایگاه 819- مربوط به ژن IL-10 انجام گردید. نتایج حاکی از آن بود که 17 نفر (34%) در گروه مورد دارای الل H و 12 نفر (24%) در گروه شاهد دارای این الل بودند که این اختلاف در خصوص الل H بین دو گروه از نظر آماری معنی‏دار نبود (27/0P=). در بررسی الل L، این الل در 49 نفر (98%) از گروه مورد و 49 نفر (98%) از گروه شاهد مشاهده گردید که در این خصوص نیز اختلاف معنی‏دار نبود (1P=). در بررسی الل C، 18 نفر (36%) در گروه مورد و 21 نفر (42%) در گروه شاهد دارای این الل بودند که این اختلاف نیز از نظر آماری معنی‏دار نبود (54/0P=).

الل T نیز در 47 نفر (94%) از گروه مورد و 45 نفر (90%) از گروه شاهد دیده شد که این اختلاف نیز از نظر آماری معنی‏دار نبود (71/0P=) )جداول 1 و 2(.

 در این مطالعه ژنوتیپ‏های HH و HL و LL نیز در موقعیت 1082- تحت بررسی قرار گرفتند که ژنوتیپ HH در 2 نفر (6%) افراد گروه مورد و 5 نفر (10%) از افراد گروه شاهد، ژنوتیپ HL در 15 نفر (30%) از افراد گروه مورد و 5 نفر (10%) از افراد گروه شاهد و همچنین در مورد ژنوتیپ LL، 33 نفر (66%) در گروه مورد 29 نفر (58%) در گروه شاهد مشاهده گردید که بعد از آنالیز آماری هیچ گونه تفاوت معنی‏داری بین این ژنوتیپ‏ها در گروه‏های مورد مطالعه به دست نیامد (45/0P=)
(جدول 3). همچنین ژنوتیپ‏های CC، TT، CT نیز در موقعیت 819- مورد بررسی قرار گرفتند به طوریکه ژنوتیپ CC در 1 نفر (2%) از افراد گروه مورد و 1 نفر (2%) از افراد گروه شاهد، ژنوتیپ CT در 16 نفر (32%) از گروه مورد و 11 نفر (22%) از گروه شاهد و در نهایت ژنوتیپ TT در 33 نفر (66%) از گروه مورد و 38 نفر (76%) از گروه شاهد گزارش گردید که بعد از آنالیز آماری هیچ گونه تفاوت معنی‏داری بین ژنوتیپ‏ها در گروه‏های مورد مطالعه به دست نیامد (53/0P=)
(جدول 4).


جدول 1 : توزیع فراوانی الل‏های ژن IL-10 در جایگاه 819- در بیماران دارای ژنژویت و افراد سالم

 

فراوانی الل T

فراوانی الل C

کل

گروه‏های مطالعه

تعداد (درصد)

تعداد (درصد)

تعداد (درصد)

کودکان دارای ژنژویت

کودکان سالم

82 (0/82)

87 (0/87)

18 (0/18)

13 (0/13)

100 (0/100)

100 (0/100)

 

 

P-value=32/0

 

 

 

 

جدول 2 : توزیع فراوانی الل‏های ژن IL-10 در جایگاه 1082- در بیماران دارای ژنژویت و افراد سالم

 

فراوانی الل T

فراوانی الل C

کل

گروه‏های مطالعه

تعداد (درصد)

تعداد (درصد)

تعداد (درصد)

کودکان دارای ژنژویت

کودکان سالم

19 (0/19)

26 (0/26)

81 (0/81)

74 (0/74)

100 (0/100)

100 (0/100)

 

 

P-value=23/0

 

 

 

جدول 3 : توزیع فراوانی ژنوتیپ‏های IL-10 در جایگاه 1082- در بیماران دارای ژنژویت و افراد سالم

گروه‏های مطالعه

فراوانی ژنوتیپ HH

فراوانی ژنوتیب HL

فراوانی ژنوتیب LL

کل

 

تعداد (درصد)

تعداد (درصد)

تعداد (درصد)

تعداد (درصد)

کودکان دارای ژنژویت

کودکان سالم

2 (0/4)

5 (0/10)

15 (0/30)

16 (0/32)

33 (0/66)

29 (0/58)

50 (0/100)

50 (0/100)

P-value=48/0

 

 

 

جدول 4 : مقایسه توزیع فراوانی ژنوتیپ‏های IL-10 در جایگاه 819- در بیماران دارای ژنژویت و افراد سالم

گروه‏های مطالعه

فراوانی ژنوتیپ HH

فراوانی ژنوتیب HL

فراوانی ژنوتیب LL

کل

 

تعداد (درصد)

تعداد (درصد)

تعداد (درصد)

تعداد (درصد)

کودکان دارای ژنژویت

کودکان سالم

1 (0/2)

1 (0/2)

16 (0/32)

11 (0/22)

33 (0/66)

38 (0/76)

50 (0/100)

50 (0/100)

P-value=62/0

 

بحث

تحقیقات اخیر به ارتباط مارکرهای ژنتیکی به خصوص پلی‏مورفیسم ژن‏های کدکننده مولکول‏های سیستم دفاعی میزبان مثل سایتوکاین‏ها با بیماری‏های التهابی توجه بسیاری نموده اند. سایتوکاین‏ها ممکن است با سطوح بالا در مایع شیار لثه‏ای و بافت‏های پریودنتال وجود داشته و بر روی تخریب بافت‏های پریودنتال و استخوان اثر داشته باشند. لذا پلی مورفیسم‏های موجود در این سایتوکاین‏ها و رسپتورهای مربوط به آنها به عنوان کاندید حساسیت در استعداد ابتلا به بیماری‏های پریودنتال مطرح می‏باشند.(14) پس از تهیه نمونه از جمعیت مورد مطالعه، به بررسی الل‏های H/L در جایگاه 1082- و C/T در جایگاه 819- پرداخته شد که بر طبق نتایج به دست آمده در هیچ یک از دو جایگاه فراوانی الل‏ها از لحاظ آماری تفاوت معنی‏داری را نشان ندادند، اگرچه درصد فراوانی الل H، یعنی اللی که مؤثر در موتاسیون است، در گروه مورد بیش از گروه شاهد است ولی تعداد این نمونه‏ها در هر گروه در حدی نمی باشد که این تفاوت معنی‏دار محسوب گردد، چه بسا با افزایش تعداد نمونه‏ها امکان معنی‏دار شدن تفاوت بین گروه‏ها وجود داشته باشد. در مطالعه مشابه که Dashash در سال 2005 انجام داد، و دو گروه کودک مبتلا به ژنژویت و فاقد بیماری ژنژویت را از نظر تفاوت توزیع الل‏های IL-10 در موقعیت 1082- مقایسه نمود، دریافت که از میان الل‏های A/G/C/T، الل A می‏تواند به عنوان یک عامل خطرزا در ژنژویت محسوب شود.(8)

همچنین Dashash در سال 2006، کودکان با و بدون ژنژویت را از نظر تفاوت توزیع الل‏های IL-10 در موقعیت 1082، 819 و 592 بررسی نمود و بر طبق یافته‏های خود پیشنهاد کرد که پلی مورفیسم اینترلوکین 10 در جایگاه پروموتور نقش فعالی در پاتوژنز ژنژویت کودکان ایفا می‏کند.(15) ضمناً Summer در سال 2007 و Reichert در سال 2008 نیز این رابطه را به اثبات رساندند.(17و16) در عین حال Yamazaki در سال 2001 تفاوت معنی‏داری را از نظر فراوانی الل‏ها و هاپلوتایپ‏ها در خصوص IL-10 در موقعیت‏های 506 و 1140 و بیماری پریودنتال بین دو گروه بیمار و شاهد به دست نیاورد.(18) همچنین Bable در سال 2006، Tervonen و Mellati نیز در سال 2007 به ترتیب در نژادهای‏های آلمانی، فنلاندی و ایرانی به بررسی رابطه پلی مورفیسم IL-10 با پریودنتیت پرداخته که آنها نیز رابطه معنی‏داری یافت نکردند که از این نظر با یافته‏های این مطالعه مطابقت وجود دارد.(21-19) اما در این مطالعه با مطالعه Dashash اختلاف در نتایج وجود دارد، که این تفاوت‏ها می‏تواند ناشی از:

تفاوت در تعداد افراد مورد بررسی و یا تفاوت در نژاد‏های افراد مورد مطالعه باشد چرا که تفاوت‏های نژادی، در استعداد ابتلا به ژنژویت از نقش مهمی برخوردار می‏باشند. همین تفاوت بین فراوانی الل‏ها توجیه‏کننده لزوم انجام مطالعات مشابه در جمعیت‏های مختلف می‏باشد. در این خصوص مطالعه صورت گرفته توسط Loos در سال 2005 خاطرنشان نمود که ارتباط میان پلی مورفیسم IL 10 و پریودنتیت از یک جمعیت به جمعیت دیگر با تفاوت شدیدی همراه است.(22)

نتیجه گیری

بر اساس این مطالعه ارتباطی بین پلی مورفیسم ژن
IL-10 با بیماری ژنژویت در کودکان 12-8 سال مشاهده نگردید. اما نیاز به انجام مطالعات مشابه در جمعیت‏های بالا و نژادهای مختلف همچنان احساس می‏شود.

 

تشکر و قدردانی

این طرح تحقیقاتی مصوب دانشگاه علوم پزشکی همدان می‏باشد که بدینوسیله از معاونت پژوهشی دانشگاه و همچنین خانم حنانه اسماعیلی سپاسگزاری می‏گردد.

References

  1. McDonald RE, Avery DR, Weddell JA.Gingivitis and periodontal disease. In: McDonald RE, Avery DR, Dean JA. Dentistry for the Child and Adoldescent. 8th ed. St. Louis: Mosby Co; 2004. P. 446.
  2. Ng'ang'a PM, Valderhaug J. Oral hygiene practices and periodontal health in primary school children in Nairobi, Kenya. Acta Odontol Scand 1991; 49(5): 303-9.
  3. Special issue: reference manual 1994-95. American Academy of Pediatric Dentistry. Pediatr Dent 1994-1995; 16(7): 1-96.
  4. Khoury MJ, McCabe LL, McCabe ER. Population screening in the age of genomic medicine. N Engl J Med 2003; 348(1): 50-8.
  5. Lindhe J, Lang NP, Karring T. Clinical Periodontology & Implant Dentistry. 5th ed. Singapore: Blackwell; 2003. P.106, 163-397.
  6. 6.      Addy V, McElnay JC, Eyre DG, Campbell N, D'Arcy PF. Risk factors in phenytoin-induced gingival hyperplasia. J Periodontol 1983; 54(6): 373-7.
  7. Fain O, Mathieu E, Thomas M. Scurvy in patients with cancer. BMJ 1998; 316(7145): 1661-2.
  8. Dashash M, Blinkhorn AS, Hutchinson IV, Pravica V, Drucker DB. The relationship between interleukin-10 gene polymorphism at position-1082 and susceptibility to gingivitis in children. J Periodontol 2005; 76(9): 1455-62.
  9. Hodge PJ, Riggio MP, Kinane DF. Failure to detect and association with IL 1 genotypes in European Caucasians with generalised early onset periodontitis. J Clin Periodontol 2001; 28(5): 430-6.
  10. Roitt I. Essential immunology. 6th ed. Oxford: Black well scientific; 1988. P.30-90.
  11. Modeer T, Wondimu B. Periodontal diseases in children and adolescents. Dent Clin North Am 2000; 44(3): 633-58.
  12. Newaman MG, Takei HH, Carranza FA. Carranza's Clinical periodontology. 9th ed. Philadelphia: W.B. Saunders Co; 2002. P. 63-113.
  13. Rateitschak KH. Color Atlas of Dental Medicine: Periodontology. 2 Rev Exp ed. New York: Thieme; 1989.
    P. 37.
  14. Galbraith GMP, Hendley TM, Sanders JJ, Palesch Y, Pandey JP. Polymorphic cytokine genotypes as markers of disease severity in adult periodontitis. J Clin Periodontol 1999; 26(11): 705-9.
  15. Dashash M, Drucher DB, Blinkhorn AS. Interleukin-10 haplotype frequencies in children with gingivitis. J Periodontol 2006; 77(9): 1503-9.
  16. Sumer AP, Kara N, Keles GC, Gunes S, Koprulu H, Bagci H. Association of interleukin-10 gene polymorphisms with severe generalized chronic periodontitis. J Periodontol 2007; 78(3): 493-7.
  17. Reichert S, Machulla HK, Klapproth J, Zimmermann U, Reichert Y, Gläser CH, et al. The interleukin-10 promoter haplotype ATA is a putative risk factor for aggressive periodontitis. J Periodontal Res 2008; 43(1): 40-7.
  18. Yamazaki K, Tabeta K, Nakajima T, Ohsawa Y, Ueki K, Itoh H, Yoshie H. Interleukin-10 gene promoter polymorphism in Japanese patients with adult and early-onset periodontitis. J Clin Periodontol 2001; 28(9): 828-32.
  19. Babel N, Cherepnev G, Babel D, Tropmann A, Hammer M, Volk HD, et al. Analysis of tumor necrosis factor-alpha, transforming growth factor-beta, interleukin-10, IL-6 and interferon-gamma gene polymorphisms in patients with chronic periodontitis. J Periodontol 2006; 77(12); 1978-83.
  20. Mellati E, Arab HR, Tavakkol-Afshari J, Ebadian AR, Radvar M. Analysis of-1082 IL-10 gene polymorphism in Iranian patients with generalized aggressive periodontitis. Med Sci Monit 2007; 13(11): CR510-14.
  21. Tervonen T, Raunio T, Knuuttila M, Karttunen R. Polymorphisms in the CD14 and IL-6 genes associated with periodontal disease. J Clin Periodontol 2007; 34(5); 377-83.
  22. Loos BG, John RP, Laine ML. Identification of genetic risk factors for periodontitis and possible mechanisms of action. J Clin Periodontol 2005; 32(6): 159-79.

Files

History

  • Receive Date: 15 August 2013
  • Accept Date: 15 August 2013

Share

How to cite

Statistics