Comparative Evaluation of Elastic Strain, Permanent Strain and Shore A Hardness in Conventional Tissue Conditioners

Document Type : original article

Authors

1 Associate Professor, Dept of Prosthodontics, Dental School, Mashhad University of Medical Sciences, Mashhad, Iran

2 Professor, Dept of Prosthodontics, Dental School, Mashhad University of Medical Sciences, Mashhad, Iran.

3 Associate Professor, Dept of Materials Science and Engineering, School of Engineering, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran

4 Assistant Professor, Dept of Prosthodontics, Dental School, Ahwaz University of Medical Sciences, Ahwaz, Iran

5 Associate Professor, Dept of Biostatistics, Faculty of Health Sciences, Mashhad University of Medical Sciences, Mashhad, Iran

Abstract

Introduction: Tissue conditioners are used to provide time for healing of the irritated soft tissues under an old or ill fitting denture or as a diagnostic tool to assess patient's tolerance of new occlusal vertical dimension (VDO). The objective of this study was comparative evaluation of elastic strain, permanent strain and shore A hardness of 3 conventional tissue conditioners in Iran, namely Akrosoft, Softliner and Viscogel.
Materials & Methods: In this experimental study, elastic strain, permanent strain and shore A hardness tests were accomplished for evaluation of physical properties of 3 conventional tissue conditioners in Iran, namely Akrosoft (Marlic Medical Ind. Co, Iran), softliner (GC company, Japan) and Viscogel (Densply Ltd, U.S.A). All of the specimens were mixed according to the manufacturers' instructions and exactly with the right powder to liquid ratio. Twenty-eight Specimens of each brand of mentioned tissue conditioners were mixed to add up to 84 specimens and restored in artificial saliva for 24 hours in room temperature for simulation of mouth conditions. Then 42 specimens (n=14), that is 14 specimens of each brand, were tested with durometer shore A hardness machine and the according numbers were recorded. The other 42 specimens (n=14) after restoring in artificial saliva for 24 hours in room temperature, were used for measuring elastic and permanent strain tests with Zwick machine. Finally, the data were analyzed by Kruskal-Wallis and Mann-Whitney tests.
Results: Statistical results from Kruskal-Wallis test showed that permanent strain in these three different groups was not different (P=0.463); however, elastic Strain and shore A hardness were statistically different (P<0.001 and P=0.007, respectively). Elastic strain and shore A hardness of the specimens also compared with two-by-two Mann-Whitney test were not statistically different.
Conclusion: Shore A hardness of Viscogel specimens was significantly lower than Akrosoft and softliner specimens, but elastic strain of Viscogel was greater than both of them. It could be concluded that Viscogel is better from clinical standpoint.

Keywords


مقدمه

مواد بهسازی بافت الاستومرهای نرمی هستند که جهت درمان بافت‏های مخاطی ساپورت کننده دست‏دندان به کار می‏روند. آنها در مطب مخلوط شده، داخل دست‏دندان قرار گرفته و در دهان بیمار گذاشته می‏شوند. این مواد با آناتومی ریج باقیمانده تطابق یافته، در آن موقعیت ژله‏ای ‏بوده و به آرامی پس از کاربرد سیلان خواهند یافت. مواد بهسازی بافت جهت ترمیم بافت‏های نرم تحریک شده به کار می‏روند و یا به عنوان یک وسیله تشخیصی به منظور ارزیابی قدرت تحمل بیمار نسبت به الگوی اکلوزال جدید یا ارتفاع عمودی جدید اکلوزال [1](VDO) استفاده می‏شوند. این مواد تنها به صورت کوتاه مدت کاربرد دارند و باید هر 3 تا 5 روز تعویض شوند و شامل یک پودر حاوی پلی اتیل متاکریلات (PEMA) و یک مایع حاوی یک الکل آروماتیک اتیل- استر (حداکثر تا 30%) می‏باشد.(1)

 پلی متیل متاکریلات برای این منظور نامناسب است و باید از پلی اتیل متاکریلات یا کوپلیمری از آن استفاده کرد. جهت حفظ نرمی ماده ژله‏ای ‏در دهان، پلاستی سایزر به الکل اضافه می‏شود تا داخل ذرات پلیمر مزبور پخش شود و باعث کاهش دمای انتقال گلاس Tg
(Transition glass) به میزان کافی پایین‏تر از دمای دهان گردد.(2) Tg، دمایی است که در آن پلیمر از حالت گلاسی و شکننده، به فرم رابری تبدیل می‏شود.(3)این ذرات از پلیمرهای با وزن مولکولی کم ساخته شده‏اند و هنگامی که متورممی‏شوند بسیار چسبنده‏اند. این مسأله دارای مزیت افزایش استحکام چسبندگی ژل بوده و منجر می‏شود که این ژل داخل بیس دست‏دندان به خوبی باقی بماند.‍(‌2)

هیچ گونه واکنش کیور شدن یا پلیمریزاسیون درست شدن ژل روی نمی‏دهد، بلکه تنها زنجیره پلیمری خارجی ذرات نزدیک به هم، درهم فرو می‏روند. سرعت ژله‏ای ‏شدن توسط کاهش وزن مولکولی ذرات، کاهش سایز آنها یا افزایش مقدار آکریلات در کوپلیمر آن افزایش می‏یابد.‌(2)

محتوای الکل نیز می‏تواند جهت کنترل سرعت ژله‏ای ‏شدن به کار رود. همان طور که سایز مولکول پلاستی سایزر این قابلیت را دارد، به این معنی که با افزایش محتوای الکل مصرفی، سرعت ژله‏ای ‏شدن افزایش می‏یابد. البته از آنجایی که الکل در خارج از ژل پخش می‏شود و فقط به طور نسبی توسط آب جایگزین می‏شود، ژل‏های حاوی الکل زیاد تمایل دارند که بسیار سریع‏تر از سایرین سخت شوند.(2)

مواد بهسازی بافت، الاستومرهای بسیار نرمی با سختی شورآ 13 تا 49، بیست و چهار ساعت پس از اختلاط هستند. سختی شورآ به وسیله دستگاهی به نام Shore A durometer(Instron Corporation, USA) اندازه‏گیری می‏شود. این وسیله یک Indentor با راس 2 mm8/0 دارد که قاعده‏اش 2mm1/6 می‏باشد ولی نوک آن تیز نیست. هنگامی که این Indentor با سرعت و محکم وارد قطعه آماده شده می‏شود، حداکثر سختی ماده براساس عمق نفوذ ثبت می‏گردد که همان سختی می‏باشد. در صورتی که Indentor کاملاً داخل ماده‏ای ‏نفوذ کند عدد صفر و اگر اصلاً نفوذ نکند عدد 100 نشان داده خواهد شد. این روش بهترین وسیله برای اندازه‏گیری سختی نسبی الاستومرها می‏باشد.

خواصی که باعث کارآ بودن این مواد می‏شود عبارتند

از : 1) خـصوصیت ویسکـوز، که مـنجر به انطباق آن بر

روی مخاط آزرده ملتهب زیرین دست‏دندان در عرض یک دوره چند روزه است. 2) خصوصیت ویسکوالاستیک و الاستیک، که باعث اثر ضربه‏گیری در مقابل نیروهای دوره‏ای ‏مضغ و براکسیزم است. خصوصیت ویسکوالاستیک تحت تأثیر وزن مولکولی پودرهای پلیمری و نسبت پودر به مایع است.(1) استرین برگشتناپذیر(Permanent strain) : که به آن استرین پلاستیک هم گفته می‏شود، به معنی تغییر شکل دائمی ماده‏ای است که تحت تاثیر نیرویی بیش‏تر از حد الاستیک آن قرار گرفته، ‏باشد. استرین برگشتپذیر (Elastic strain)، در صورت اعمال نیرویی کمتر از حد الاستیک یک ماده، تا زمان اعمال نیرو جسم دچار تغییر شکل می‏شود. اما پس از رها شدن نیرو، دوباره می‏تواند به ابعاد اولیه‏اش بازگردد. چنین تغییر شکلی را استرین برگشت‏پذیر گویند که جـهت انـدازه‏گـیری ایـن دو ویـژگـی از دسـتـگـاه

.Zwick Z250 (Lloyd instruments Ltd, Ametek groups, Germany) استفاده می‏شود.

 پودر PEMA شامل مولکول‏هایی به وزن بین 105×79/1 و 105×25/3 دالتون و بدون آغازگر می‏باشد. مایع از یک پلاستی سایزر با بیس استر و 4 تا 50% وزنی اتانول (EtOH) و بدون مونومر تشکیل شده است. پلاستی سایزرها (به جز دی بوتیل سباسات که آلیفاتیک است) همگی استرهای آروماتیک می‏باشند. مانند : دی بوتیل فتالات، بوتیل فتیل بوتیل گلیکولات، بوتیل بنزیل فتالات و بنزیل بنزوات. ترکیب شدن پودر و مایع منجر به ایجاد زنجیره پلی مری و تشکیل یک ژل چسبنده با خواص ویسکوالاستیک مرتبط با کاربرد بالینی مورد نظر می‏شود. ذرات PEMA به آرامی تحت نفوذ مولکول‏های بزرگ پلاستی سایزر با بیس استر قرار می‏گیرد. الکل نفوذ پلاستی سایزر به داخل مولکول‏های پلی‏مر را تسریع می‏کند تا زمان ژله‏ای ‏شدن از نظر بالینی مورد قبول گردد. البته EtOH با گذر زمان داخل مایعات دهان شسته می‏شود و منجر به از دست رفتن ویژگی‏های ویسکوالاستیک می‏گردد.(4)

هنگامی که پلی متیل متاکریلات با متاکریلات‏های سنگین‏تر مثل اتیل، n-پروپیل و n-بوتیل جایگزین می‏شود دمای Tg به طور پیشرونده‏ای ‏کاهش می‏یابد و لذا مقدار پلاستی سایزر کمتری مورد نیاز است که به تبع آن باعث کاهش پدیده شسته شدن می‏شود.(5)

موارد کاربرد مواد بهسازی بافتی از این قبیل اند:
الف) درمان و بهسازی بافت‏های ساپورت کننده آزرده یا آسیب دیده دست‏دندان که قبل از انجام قالب گیری برای دست دندان جدید، باید دست‏دندان قدیمی با تطابق نامناسب را توسط این مواد آستر داد، ب) برای اهداف موقت تشخیصی یا کمک درمانی مثلا اصلاح ارتفاع عمودی اکلوژن و یا اصلاح اکلوژن در دست‏دندان‏های قدیمی و نیز ارزیابی استفاده از یک آستر نرم دائمی برای بیماران با درد مزمن یا زخم مرتبط با دست دندان
ج) آستر دادن موقت دست دندان فوری یا اسپلینت جراحی فوری د) آستر دادن شکاف کام دروسایل کمک‏کننده برای تکلم ه) بهسازی بافتی حین ترمیم ایمپلنت‏ها و) به عنوان مواد قالب گیری فانشکنال.(3)

تاکنون هیچ یک از مواد لاینر از تمام لحاظ رضایت بخش نیست. تعداد بسیار کمی از آنها نرم باقی می‏مانند. اگرچه برخی از آنها کندتر از سایرین سخت می‏شوند. از طرف دیگر رنگدانه جمع می‏کنند و تمیز کردن آنها دشوار است و لذا تمام مواد حال حاضر باید موقتی درنظرگرفته شوند.(5)

با توجه به اینکـه در ایران 3 نـوع ماده بهسازی بافت

رایج به نام‏های آکروسافت، سافت لاینر و ویسکوژل وجود دارد که در مورد مقایسه ویژگی‏های مختلف کاربردی آنها اطلاعات زیادی در دسترس نیست، در این مطالعه خصوصیات استرین برگشت‏پذیر، استرین دائمی و سختی مورد بررسی قرار خواهد گرفت تا مشخص گردد کدام یک از لحاظ کاربرد بالینی ارجح است.

مواد و روش‏ها

در این مطالعه تجربی، آزمایش‏های سختی، استرین الاستیک و استرین دائمی جهت بررسی خواص فیزیکی 3 لاینر نرم موقتی (ماده بهسازی بافت) رایج در ایران به نام‏های آکروسافت(Marlic Medical Ind.Co, Iran)، سافت لاینر (GC Company, Japan) و ویسکوژل (Densply Ltd, U.S.A.) انجام شد.

تمام نمونه‏ها طبق دستور کارخانه سازنده و دقیقاً با همان نسبت پودر به مایع مخلوط شدند و سپس داخل لوله‏های پلاستیکی استوانه‏ای ‏به گونه‏ای ‏قرار داده شدند که نسبت قطر به ارتفاع آنها 2/1 گردید.

کلاً 84 نمونه از 3 ماده بهسازی بافت از شرکت‏های مختلف تجاری آماده سازی شدند به این صورت که از هر کدام از مواد بهسازی بافت 28 نمونه به روش مزبور تهیه گردید و جهت شبیه‏سازی با شرایط داخل دهان به مدت 24 ساعت در دمای اتاق و بزاق مصنوعی که بیس اصلی آن کربوکسی‏متیل سلولز به همراه نمک‏های متعدد و طعم‏دهنده بود، قرار داده شدند.

سپس 14 نمونه از هر یک از مواد بهسازی بافت توسط دستگاه دورامتر شورآ تحت آزمایش قرار گرفت و عدد مربوط به سختی شورآ آنها محاسبه گردید.

42 نمونه دیگر (14n=) پس از 24 ساعت نگهداری در بزاق مصنوعی و دمای اتاق جهت اندازه‏گیری استرین الاستیک و پلاستیک به کار گرفته شدند. به این ترتیب که ابتدا توسط کولیس دیجیتال، ارتفاع (H0) هر یک از نمونه‏ها اندازه‏گیری شد (تصویر 1). سپس نمونه‏ها توسط دستگاه (Zwick Z250)تحت اعمال نیروی 25 نیوتن با سرعت 5 میلی متر بر دقیقه قرار گرفته (تصویر 2) و بلافاصله ارتفاع (H1) آنها با کولیس دیجیتالی اندازه گرفته شد که برای به دست آوردن درصد الاستیک استرین (E.S.) از فرمول زیر استفاده گردید:(6)

E.S.={(H0-H1)/20}×100

 

 

تصویر 1 : اندازه‏گیری با کولیس دیجیتال

 

 

تصویر 2 : دستگاه Zwick

 

در مرحله بعد برای اندازه‏گیری استرین دائمی (PS) نمونه‏هایی که تا N25 تحت اعمال نیرو قرار گرفته بودند را با 5 میلی متر بر دقیقه تا N100 تحت نیروی فشاری قرار دادیم و سپس ارتفاع حاصل را با کولیس دیجیتال اندازه گرفته (H2) و درصد استرین دائمی (P.S.) را از فرمول زیر محاسبه نمودیم: (6)   {(H1-H2)/20}×100=P.S.

در تحلیل داده‏ها از آزمون کلموگروف اسمیرنوف برای نـرمال بودن متغیر پـاسخ استفاده شد، به دلیل نرمال

نبودن داده‏ها آزمون کروسکال-والیس برای مقایسه سه گروه بکار گرفته شد و متعاقب آن برای مقایسه دو به دو از آزمون من-ویتنی با تصحیح بن فرنی استفاده شد و سطح معنی‏داری 05/0 در نظر گرفته شد.

یافته‏ها

میانگین تغییرات E.S. و P.S. نسبت به مقدار پایه و نیز میزان سختی شورآ در 3 گروه ماده بهسازی بافت در جدول 1 آورده شده است. این نتایج نشان می‏دهد که میزان الاستیک استرین در گروه ویسکوژل بیشترین مقدار بوده و سه گروه مورد مطالعه از نظر الاستیک استرین با یکدیگر متفاوت می‏باشد (007/0P=). همچنین سه گروه مورد مطالعه از نظر سختی نیز تفاوت معنی‏داری دارند (001/0P<). به طوری که بیشترین سختی مربوط به گروه سافت لاینر بوده است (52/0±96/33) این مطالعه نشان داد که میانگین استرین دائمی در گروه آکروسافت کمترین مقدار را نسبت به دو گروه دیگر داشت ولی از نظر آماری معنی‏دار نبود.

از آنجا که الاستیک استرین و میزان سختی در سه گروه تفاوت معنی‏داری داشت، گروه‏ها دو به دو از نظر این دو متغیر مورد مقایسه قرار گرفتند. با توجه به اصلاح بن فرنی و آزمون من-ویتنی مشخص گردید که چه در مورد الاستیک استرین و چه در مورد سختی، گروه‏‏ها دو به دو با یکدیگر اختلاف معنی‏داری دارند. ولی دو گروه سافت لاینر و ویسکوژل تفاوت معنی‏داری ندارند.


 

جدول 1 : میانگین و انحراف معیار درصد تغییرات الاستیک استرین، استرین دائمی و سختی نسبت به اندازة پایه در سه گروه تحت مطالعه

متغیرها

گروه‏ها

نتیجه آزمون کروسکال-والیس

آکروسافت

سافت لاینر

ویسکوژل

انحراف معیار ± میانگین 

انحراف معیار ± میانگین 

انحراف معیار ± میانگین 

E.S.

81/3±56/0

85/5±91/1

66/19±06/6

007/0

P.S.

63/2±77/3

61/10±3/2

08/11±51/8

463/0

سختی

57/29±75/0

96/33±52/0

39/16±624/0

001/0>

جدول 2 : مقایسه دو به دوی تغییرات E.S. وسختی نسبت به مقدار پایه

متغیر‏ها

مقایسه

اختلاف میانگین

نتیجه آزمون من- ویتنی

E.S.

آکروسافتو سافت لاینر

29/5-

001/0>

ویسکوژل و آکروسافت

1/19-

001/0>

ویسکوژل و سافت لاینر

81/13-

024/0

سختی

آکروسافتو سافت لاینر

39/4-

001/0>

ویسکوژل و آکروسافت

18/13

001/0>

ویسکوژل و سافت لاینر

57/17

001/0>

 

 


بحث

میزان جذب آب و قابلیت انحلال و سایر خصوصیات فیزیکی لایه‏‏های نرم بستگی به دما و ضخامت نمونه‏‏ها، نوع، میزان، ترکیب شیمیایی، شکل فضایی و نحوه پلیمریزه شدن پلاستی سایزر‏ها، میزان و نوع فیلر، مقدار و نوع الکل موجود و به دنبال آن ضریب انتشار الکل در آب، محیط نگهداری آستر موقت، استفاده از حرارت و فشار در موقع کراس لینک کردن ماده، پوشاندن سطح ماده با لایه محافظ، میزان ناخالصی موجود در ترکیب پلیمر و میزان تخلخل موجود در ماده دارد.(7)

در این مطالعه برخی از خواص فیزیکی 3 ماده بهسازی بافت رایج در ایران به نام‏‏های آکروسافت، ویسکوژل و سافت لاینر مورد بررسی قرار گرفتند.

شایان ذکر است اگرچه سختی شورآ در میان این مواد دارای اختلاف آماری معنی‏دار بود (001/0P<)، در تمام نمونه‏‏ها این سختی 24 ساعت پس از اختلاط در محدوده استاندارد از 13 تا 49 قرار داشت(1) و لذا هر 3 ماده بهسازی بافت به کار رفته در این مطالعه از نظر سختی قابل قبول می‏باشند. به هر حال ویسکوژل از سایرین نرم‏تر است و شاید در مواردی که مخاط زیرین بسیار آزرده و ملتهب است از لحاظ تحمل بیماران مناسب‏تر از سافت لاینر و آکروسافت باشد. مایع ویسکوژل حاوی درصد پایینی از اتانول (9/4%) می‏باشد.(8) مطالعات نشان داده‏اند که میزان قابلیت انحلال ویسکوژل بیشتر مربوط به از دست دادن همین الکل است نه از دست دادن پلاستی سایزر‏ها؛ بنابراین کم بودن میزان الکل منجر به ثبات وزنی در ویسکوژل می‏شود.(9)

از طرف دیگر پلاستی سایزرهای به کار رفته در ویسکوژل ملکول‏های استری مانند دی بوتیل فتالات و بوتیل فتالیل بوتیل گلی کولات هستند که علاوه بر سنگین بودن، کراس لینک شدن آنها با مروز زمان بیشتر شده و در نتیجه میزان منافذ موجود در ماده و میزان جذب آب کمتر می‏شود.(10) بنابراین نرم‏تر بودن ویسکوژل نسبت به آکروسافت ممکن است ناشی از کم بودن میزان الکل در مایع ویسکوژل، سنگین‏تر بودن و حلقوی بودن ملکول‏های پلاستی سایزر و افزایش میزان کراس لینکینگ با مرور زمان باشد. در حالی که آکروسافت احتمالاً حاوی الکل بیشتر و پلاستی سایزرهای با وزن مولکولی کمتر و زنجیره‏های مستقیم غیرآروماتیک بوده که به صورت پلیمریزه نشده در ماده باقی مانده و موجب بیشتر بودن سختی شورآ در آن می‏شود. لازم به ذکر است در مطالعه‏ای ‏که ظهوری بر روی خواص فیزیکی ماده بهسازی بافت ایرانی آکروسافت انجام داد نتیجه گرفت که میزان سختی آکروسافت به مرور زمان افزایش می‏یابد و از آنجا که اتانول به عنوان یک عامل نرم‏کننده در لایه‏های نرم به کار می‏رود از دست دادن اتانول را عامل این سختی بیان کرد.(11)

در مطالعه دیگری که هاجر همامی انجام داد نیز میزان سختی نمونه‏های آکروسافت با گذشت زمان افزایش پیدا کرد. وی علت این مسئله را از دست دادن پلاستی سایزرها و اتانول عنوان کرد.(12) لذا نتایج مطالعه حاضر از نظر سختی مشابه دو مطالعه مزبور بود.

همان طور که مشخص است با افزایش میزان پودر، درصد الکل کمتر شده و در نتیجه حلالیت ماده کمتر می‏شود.

لاینرهای نرم کوتاه مدت را می‏توان به عنوان ماده قالب‏گیری فانکشنال نیز به کار برد. نیازهای کلینیکی ماده‏ای ‏که برای این منظور به کار می‏رود تا حدودی متفاوت از مواد بهسازی بافت است.(3)

 Wilsonو همکارانش اظهار کردند که مهم‏ترین فاکتور در استفاده از مواد بهسازی بافت برای قالب‏گیری فانکشنال قرار دادن آنها به مدت 15-45 دقیقه در دهان بیمار و سپس بلافاصله ریختن آن است. اگر این مواد بیش از 60 دقیقه در دهان بیمار بمانند دقت ثبت جزییات کاهش می‏یابد و مخصوصاً در بردرهای دست‏دندان شروع به افت خواهند کرد. در بررسی رزین‏های آکریلی نرم توجه به این نکته ضروری است که ماده‏ای ‏که جهت قالب‏گیری فانکشنال به کار می‏رود باید پلاستیک باشد در حالی که یک ماده بهسازی بافت جهت کاهش التهاب مخاط باید تا حد امکان نرم و رزیلینت و الاستیک باشد. که طبق نظر ویلسون حصول هر دوی این خصایص در یک ماده امکان‏پذیر نیست. ماده‏ای ‏که ادعا می‏شود هم برای بهسازی بافت و هم برای قالب‏گیری فانکشنال به کار می‏رود دارای خصوصیت‏هایی است که از ایده‏آل بودن بسیار فاصله دارد و درواقع آنچه مهم است ریختن فوری کست آنهاست.(13)

از مهمترین ویژگی‏های مواد بهسازی بافت دارا بودن خصوصیت ویسکوالاستیک است، یعنی در عین حال که مانند یک مایع ویسکوز بر روی بافت‏های آزرده تطابق می‏یابد باید همچون جامدی الاستیک، نیروهای وارد شده بر دست‏دندان را جذب کند (خاصیت ضربه گیری یا بالشتکی).(3) در این مطالعه از طریق بررسی استرین الاستیک و مقایسه مواد بهسازی بافت رایج به این نتیجه رسیدیم که اختلاف آماری معنی‏داری بین این مواد از این حیث وجود دارد به طوری که میانگین الاستیک استرین برای ویسکوژل حداکثر و برای آکروسافت حداقل بود و لذا ویسکوژل بهتر می‏تواند خاصیت ضربه گیری و مقابله در برابر استرس‏های فانکشنال و پارافانکشنال را داشته باشد.

مرحله اول تغییرات فیزیکی مواد بهسازی بافت مرحله پلاستیک است که در طی آن فیت دست‏دندان بهبود می‏یابد(3)، زیرا ماده دچار تغییر شکل دائمی می‏گردد، از طرف دیگر، برخی اعتقاد دارند که این مواد به قدری نرم و کشسان هستند که دچار تغییر شکل دایمی قابل توجه نمی‏شوند.(14) به هر حال، در این مطالعه از لحاظ استرین دائمی بین 3 گروه ماده بهسازی بافت تفاوت آماری معنی‏داری وجود نداشت و لذا از این لحاظ برتری خاصی بین مـواد مورد اسـتفاده در این مـطالعه وجود نـدارد که

مشابه نظر دوم است.

 شایان ذکر است خواص فیزیکی تنها عامل تعیین‏کننده موفقیت یا عدم موفقیت لایه‏های نرم نمی‏باشد. عوامل دیگری مانند استحکام باند با ماده دست‏دندان بیس، جذب آب، مقاومت به تغییر رنگ و Creep نیز حائز اهمیت می‏باشد.

 در این مطالعه تغییرات خواص مواد بعد از تغییرات دمایی، سایش و نیروهای اکلوزالی ارزیابی نشد که توصیه می‏شود در مطالعات بعدی مورد بررسی قرار گیرد.

نتیجه گیری

استرین  برگشت‏ناپذیر  در   نمونه‏های  تهیه  شده   از

ویسکوژل، آکروسافت و سافت لاینر تفاوت آماری معنی‏داری نداشت. سختی شورآ در نمونه‏های تهیه شده از ویسکوژل به طور معنی‏داری از نمونه‏های تهیه شده از آکروسافت و سافت لاینر کمتر، ولی استرین برگشت‏پذیر آن بیشتر بود و لذا از نظر کاربرد کلینیکی ویسکوژل برتر است.

تشکر و قدردانی

هزینه انجام این پایان نامه از محل اعتبارات حمایت از پایان نامه دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد تأمین شده است که بدین وسیله از مسؤولان آن تقدیر می‏شود.



  1. Craig RG, Powers JM. Restorative Dental Materials. 11th ed. St. Louis: Mosby Co; 2001. P. 386-408,
    467-75.
  2. O'Brien WJ. Dental Materials and Their Selection. 2nd ed. Chicago: Quientessence Pub; 1997. P. 90-2.
  3. Zarb GA, Bolender CL, Eckert SE, Fenton AH, Jacob RF, Mericske-stern R. Prosthodontic Treatment for Edentulous Patients: Complete Denture and Implant-Supported Prostheses. 12th ed. Chicago: Mosby Co; 2004. P. 190-207, 471-80.
  4. Hiroshi M, Kazuhito T, Guang H, Taizo H. Effect of tissue conditioners on the dynamic viscoelastic properties of a heat-polymerized denture base. J Prosthet Dent 2002; 88(4): 409-14.
  5. Anusavice KJ. Phillips' Science of Dental Materials. 11th ed. St. Louis: W.B. Saunders Co; 2003. P. 742-3,
    750-1.
  6. Sajadi SA. Mechanical Behavior of Materials. 1st ed. Mashhad: Ferdowsi University of Mashhad Press; 2006. P. 15-66. (Persian)
  7. Golbidi F, Behdadmehr B. Comparison of water sorption and solubility of Acropars and viscogel tissue conditioners. JIDA 2006; 18(1): 105-11.
  8. Murata H, Kawamura M, Hamada T, Saleh S, Kresnoadi U, Toki K. Dimentional stability and weight changes of tissue conditioners. J Oral Rehabil 2001; 28(10): 918-23.
  9. McCarthy JA, Moser JB. Mechanical properties of tissue conditioners. Part II: Creep characteristics. J Prosthet Dent 1978; 40(3): 334-42.
  10. Wilson J. In vitro loss of alcohol from tissue conditioners. Int J Prosthodont 1992; 5(1): 17-21.
  11. Zohori M, Johari A. Comparative evaluation of some physical properties (Consistency, Adhesion, Hardness) of Akrosoft (Iran) and viscogel (Japan) tissue conditioner [Doctorate Thesis]. Iran. Dental School of Isfahan University of Medical Sciences; 2002. (Persian)
  12. Hamami H. Evaluation of physical and mechanical properties of Akrosoft tissue conditioner and comparing it with viscogel [Doctorate Thesis], Iran. Dental School of Isfahan University of Medical Sciences; 2002. (Persian)
  13. Sturcke EN, Marcrosoft KR. Physical properties of tissue conditioning materials as used in functional imperessions. Prosthet Dent 1972; 27(2): 111-9.
  14. Phoenix RD, Cagna DR, Defreest CF, Stewart KL. Stewart’s Clinical Removable Partial Prosthodontics. 4th ed. Chicago: Quintessence Pub; 2008. P. 469-85.