تغییرات ریزسختی مینای دندان شیری متعاقب کاربرد خمیردندان‏های کرست و پونه کودکان (مطالعه آزمایشگاهی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دندانپزشکی کودکان، مرکز تحقیقات علوم دندانپزشکی پروفسور ترابی نژاد و دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان

2 متخصص دندانپزشکی کودکان

3 استاد ترمیمی و زیبایی، مرکز تحقیقات علوم دندانپزشکی پروفسور ترابی نژاد و دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان

4 دانشیار گروه داروسازی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان

چکیده

مقدمه: خمیردندان‏های حاوی فلوراید تأثیر ضدپوسیدگی پذیرفته شده ای دارند، همچنین در عین حال عامل خطر بالقوه ای برای ایجاد فلوروزیس  دندانی در  کودکان کم سن و سال  هستند. خمیردندان‏های  با غلظت  مناسب برای  کودکان ایمن تر  هستند.  هدف از  این مطالعه
مقایسه تغییرات ریزسختی مینا متعاقب کاربرد خمیر دندان کرست ppm 1100 و کرست ppm 500 و پونه ppm  500 و پونه بدون فلوراید می‏باشد.
مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی-آزمایشگاهی پنجاه و شش دندان ثنایای شیری توسط چسب اپوکسی در استوانه های مکعبی مانت گردیدند. در ابتدا ریزسختی اولیه در فواصل1500 و 1000 و 500 میکرومتری و اندازه گیری میانگین ریزسختی مینا به کمک دستگاه Buhler بر اساس واحد ویکرز به طور اتفاقی به چهار گروه مساوی تقسیم شدند. سپس هر گروه تحت تأثیر محلول دمینرالیزاسیون و چرخه
PH-Cycling و سوسپانسیون‏های خمیردندان‏ها قرار گرفتند. مجدداً ریزسختی مینا بعد از دمینرالیزاسیون  و بعد از در معرض سوسپانسیون‏های خمیردندان اندازه گیری شد. میانگین و انحراف معیار و درصد تغییرات ریزسختی با کمک نرم‏افزار SPSS و مقایسه آنها از طریق آزمون‏های Paired t-test، ANOVA و Tukey انجام گردید.
یافته ها: میانگین و انحراف معیار ریزسختی اولیه قبل از آزمایش 29±341 و میانگین و انحراف معیار نهائی ریزسختی مینا در گروه های خمیردندان کرست 1100 و کرست 500 و پونه 500 و پونه بدون فلوراید به ترتیب 6/5±258، 3/9±241، 6/7±248، 4/7±238 و متوسط درصد تغییرات ریزسختی مینا به ترتیب 4/45، 6/28، 4/35 و 7/23 بدست آمد.
نتیجه گیری: متوسط درصد تغییرات ریزسختی خمیردندان های کرست ppm 500 و پونه ppm 500 تفاوت معنی داری نداشتند.  تفاوت میانگین ریزسختی مینا بعد از کاربرد خمیردندان‏های کرست ppm 500 و پونه ppm 500 و پونه بدون فلوراید معنی‏دار نبود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Microhardness Changes in Primary Tooth Surface Enamel Following Application of Crest and Pooneh Pediatric Fluoride Toothpaste (In Vitro survey)

نویسندگان [English]

  • SayedEbrahim Jabarifar 1
  • ShadiAfarin Salavati 2
  • Kazem Khosravi 3
  • Naser Tavakoli 4
1 Associate Professor of Pediatric Dentistry, Dental Research Center of Professor TorabiNejad and Dental School, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
2 Specialist in Pediatric Dentistry
3 Professor of Operative Dentistry, Dental Research Center of Professor TorabiNejad and Dental School, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
4 Associate Professor of Pharmacy, Medical School, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
چکیده [English]

Introduction: The low contents fluoride tooth pastes are effective and safe in pedodontics. The purpose of this in vitro experimental study was comparing microhardness changes following application of crest 1100 ppm, crest 500 ppm, pooneh
500 ppm and pooneh without fluoride.
Materials & Methods: In this experimental invitro study fifty-six primary incisors were mounted in cylindrical tubes by epoxy resin.  The initial surface microhardness of exposed surface was measured based on Vickers unit in 1500, 1000 and 500 micrometer by Buhler instrument. Then dental blocks were randomly divided into four groups as, Crest 1100 ppm, Crest 500 ppm, Pooneh 500 ppm and Pooneh without fluoride. The four groups were immersed in demineralization solution and
tooth pastes suspension in PH-cycling Process. Surface microhardness of the samples was again measured after demineralization and suspension. Paired t-test, ANOVA and Tukey test were used for statistical analysis.
Results: The mean and standard deviation of initial surface microhardness was 341±29. The mean and standard deviation
of surface microhardness after exposed suspensions of crest 1100 ppm, crest 500 ppm, pooneh 500 ppm and pooneh without fluoride were 258±5.6, 241±9.3, 248±7.6 and 238±7.9 respectively. The mean change in surface microhardness in
crest 1100 ppm, crest 500 ppm, pooneh 500 ppm and pooneh without fluoride were 45.4, 28.6, 35.4 and 23.7 respectively.
Conclusion: The mean change in surface microhardness between crest 500 ppm and Pooneh 500 ppm was not different. The difference in surface microhardness between crest 500 ppm, pooneh 500 ppm and pooneh without fluoride was insignificant.  

کلیدواژه‌ها [English]

  • Fluoride
  • toothpaste
  • micro hardness
  • PH-Cycling

مقدمه

خمیردندان و دهانشویه‏‏های حاوی فلوراید از رایج‏ترین محصولات بهداشت دهان و دندان هستند که بدون نسخه دندانپزشک در دسترس افراد متقاضی قرار می‏گیرند. نوآوری و فن آوری‏‏های متعددی طی دو - سه دهه گذشته در پروسه‏ها و منابع تولید خمیردندان از نظر شکل ظاهری، نحوه بسته بندی، ترکیب و تنوع استفاده رخ داده است. مصرف ممتد خمیردندان‏های حاوی فلوراید در کشورهای توسعه یافته بیشترین میزان اثربخشی و پیشگیری از پوسیدگی دندان را نسبت به دیگر محصولات بهداشتی به خود اختصاص داده است. معمول‏ترین تأثیر و پیامد بالینی خمیردندان‏های حاوی فلوراید کاهش بروز و توقف پوسیدگی دندان، کاهش التهاب لثه و حساسیت‏های دندانی و بوی بد دهان می باشند.(2و1) در سال 2005 میلادی تخمین زده شده که حدود 2/2 بیلیون دلار هزینه صرف تولید و مصرف خمیردندان‏ها در آمریکا بوده است و این توافق عمومی وجود دارد که همه گیرترین و مقرون به صرفه ترین روش موضعی پیشگیری از پوسیدگی دندان مسواک کردن به همراه خمیردندان حاوی فلوراید در فرد می‏باشد.(4و3)

نظریه‏های متعددی درباره مکانیسم‏های پیشگیری‏کننده

خمیردندان‏های حاوی فلوراید مطرح شده‏اند. ارتقاء فرآیند رمینرالیزاسیون در روند ایجاد پوسیدگی، سمیت برای ارگانیزم‏های پوسیدگی زا، از هم گسیختن روند تشکیل پلاک‏های میکروبی، کاهش انرژی آزاد سطحی مینا و کاهش جذب پلاک به هیدروکسی آپاتیت، تشدید و تقویت استحکام منشورهای مینائی از طریق جایگزین شدن فلوراید با گروه هیدروکسیل (-OH)، افزایش مقاومت هیدروکسی آپاتیت در مقابل حملات اسیدی در هنگام سقوط PH پلاک میکروبی و White Spot نام برده شده‏اند.(7-5) مواد ساینده، آب، مرطوب نگهدارنده، کف‏کننده، اتصال‏دهنده، طعم‏دهنده و ماده مؤثر درمانی و پیشگیری کننده ترکیبات اصلی و عمومی خمیردندان‏ها هستند و بسته به هدف کاربردی درصد و نوع ترکیب متفاوت می باشد. مهمترین ترکیب پیشگیری‏کننده از پوسیدگی دندان در خمیردندان‏های رایج مورد استفاده کودکان و بالغین، سدیم فلوراید (NaF)، سدیم منوفلوروفسفات (MFP)، استانوس فلوراید (SnF2) و آمونیوم فلوراید (NH3F2) می‏باشند. اخیراً از تکنولوژی نانو و ذرات نانو نقره و هیدروکسی آپاتیت در تهیه خمیردندان‏ها و دهانشویه نیز استفاده می‏گردد.(10-8) تعیین و تأئید مکانیسم‏های اثربخشی ترکیبات فلوراید در خمیردندان و دهانشویه‏ها بوسیله پژوهش‏های آزمایشگاهی، بالینی و عرصه‏ای، با طراحی‏های گوناگون صورت گرفته است. لیکن اطلاعات اندکی در مورد تأثیر خمیردندان‏های حاوی فلوراید با غلظت کم و در دندان‏های شیری با ساختار متفاوت مینائی وجود
دارد.(13-11) برای اندازه‏گیری دمینرالیزاسیون و رمینرالیزاسیون که از پروسه‏های معمول و پیچیده پوسیدگی دندان می‏باشد از روش‏های اندازه‏گیری تغییرات حجم و درصد مواد معدنی مینا و تغییرات ریزسختی و طیف نورسنجی، اشعه
X، نفوذ رنگ و دانسیمتری استفاده می شود.(16-14) مقدار و نوع فلوراید موجود در خمیردندان به اساس واحد ppm[1] متفاوت بوده و قابل انتظار است که تغییر اندازه و نوع آن به علاوه ترکیبات همراه، در اثربخشی مؤثر باشد. بایستی توجه نمود که برای تمام عناصر موجود در خمیردندان‏ها استانداردی از مقدار و نوع ترکیبات اصلی بسته به هدف کاربردی (بالغین و کودکان) وجود دارد.(18و17) از نکات بسیار مهم در افزودن فلوراید به خمیردندان توجه به میزان فلوراید موجود در خمیردندان، مقدار یون‏های آزاد شده فلوراید حین کاربرد، دسترسی زیستی (Bioavailability)، تعداد دفعات مصرف مورد نیاز و میزان خطر پوسیدگی زائی در دهان فرد می‏باشد. پتانسیل ایجاد فلورزویس دندانی متعاقب بلع مقدار قابل توجه از خمیردندان‏های حاوی فلوراید در کودکان باعث شده است که انجمن دندانپزشکان آمریکا توصیه نمایند که کودکان زیر سه سال در زمان تکامل تاج دندان‏های دائم قدامی به اندازه یک نخود از خمیردندان روزانه استفاده کنند و میزان مصرف خمیردندان کودکان زیر 6 سال را 25/0 گرم پیشنهاد کنند و هچنین سازمان بهداشت جهانی پیشنهاد کرده است که میزان دوز فلوراید افزودنی به خمیردندان‏های کودکان به نصف اندازه بالغین تقلیل یابد.(20 و 19)

 مطالعات متعددی توسط شرکت‏ها و کمپانی‏های تولید خمیردندان‏های گوناگون با مواد ساینده متنوع و ترکیب ماده مؤثر با میزان فلوراید متفاوت و با کمک فن‏آوری‏های گوناگون و سنجش پیامدهای حاصل از کاربرد خمیردندان‏ها در شرایط آزمایشگاهی و بالینی انجام و نتایج آن گزارش شده است.(23-21)

 هدف از این مطالعه آزمایشگاهی بررسی تغییرات ریزسختی مینای دندان شیری متعاقب کاربرد خمیردندان‏های کرست ppm 1100 و کرست ppm 500 و پونه ppm 500 و پونه بدون فلوراید (که ماده ساینده آنها سیلیکا بوده و فلوراید آنها، سدیم فلوراید می باشد) بود.

مواد و روش ها

در این پژوهش تجربی آزمایشگاهی 65 دندان ثنایای شیری کشیده شده از دندان‏های جمع‏آوری شده که از نظر تاجی سالم، بدون پوسیدگی، بدون هیپوپلازی و نقاط دکلسیفیه و فاقد شکستگی و ترک مینائی بودند انتخاب گردیدند. دندان‏ها تا قبل از آزمایش در محلول دو درصد فرمالدئید و دمای معمولی اتاق نگهداری شدند. سپس در آزمایشگاه بیومواد دانشگاه صنعتی اصفهان دندان‏ها بصورت تک تک در استوانه های پلاستیکی با قطر دو سانتی متر با استفاده از چسب اپوکسی مانت شدند. طریقه مانت کردن به گونه‏ای بود که حدود دو میلی متر مربع از مینای سطح باکال دندان در دسترس قرار داشت. برای افزایش دقت اندازه‏گیری ریزسختی مینا، هر نمونه توسط ساینده مکانیکی Buhler و کاغذهای ساینده اکسیدآلومینیوم grit 1200-600 و آب پالیش گردیدند. صاف و صیقلی بودن سطوح با میکروسکوپ نوری با بزرگنمایی هزار برابر تایید گردید. ریزسختی نمونه ها توسط دستگاه سنجش میکروهاردنس Buhler آلمان با اعمال نیروی 100 گرم به مدت 2 ثانیه توسط اهرم الماسی در فواصل 1500، 1000 و 500 میکرومتر از مرکز سطح در دسترس مینا اندازه گیری و متوسط آنها با واحد ویکرز ثبت گردید. برای محاسبه نیرو و مدت زمان از
 فرمول
 استفاده گردید که F نیرو بر حسب کیلوگرم و d میانگین قطر فرورفتگی الماس بود. در این مرحله 56 دندان با ریزسختی اولیه 330-311 ویکرز انتخاب گردیدند. سپس دندان‏ها برای ایجاد ضایعات شبه پوسیدگی در آنها تحت PH-cycling قرار گرفتند. بعد از این مرحله سختی سطحی توسط دستگاه ویکرز تعیین گردید. سپس دندان‏ها بصورت تصادفی به 4 گروه تقسیم شدند: 1- گروه خمیردندان پونه بدون فلوراید؛ 2- گروه خمیردندان پونه ppm 500؛ 3- گروه خمیردندان کرست
ppm 1100 و 4- گروه خمیردندان کرست ppm 500. ترکیب محلول دمینرالیزاسیون 2CLCamM 2/2، اسیداستیک M05/0، MKOH 1 با4/4 PH و محلول رمینرالیزاسیون
m M NaHPo4 9/0، Ca Cl2، KclM 15/0 با 7 PH بود که در آزمایشگاه شیمی دانشکده داروسازی و علوم داروئی اصفهان تهیه گردید.(24و14)

هر گروه به مدت 8 روز تحت تأثیر چرخه
PH-Cycling در دستگاه مخصوص در آزمایشگاه مرکز تحقیقات علوم دندانپزشکی پروفسور ترابی نژاد دانشکده دندانپزشکی اصفهان قرار گرفت. در این مدل نمونه‏ها هر روز تحت تأثیر این چرخه در آنکوباتور و Shaker با دمای محیطی 37 درجه سانتی‏گراد با دور متوسط در معرض محلول‏های دمینرالیزاسیون، رمینرالیزاسیون و سوسپاسینون خمیردندان قرار می‏گرفتند بدین ترتیب که هر نمونه به مدت دو ساعت در 20 میلی‏لیتر محلول دمینرالیزاسیون و به مدت 22 ساعت در 20 میلی‏لیتر محلول رمینرالیزاسیون و بین این دو به مدت یک دقیقه در معرض سوسپانسیون خمیردندان‏های کرست و پونه مطابق تصویر 1 در معرض سوسپانسیون 3 به 1 آب به خمیردندان به مدت 8 روز قرار گرفتند.

 

 

 

 

 

 

 


 

 

 
 

22 ساعت محلول

رمینرالیزاسیون

 
 

 

 


تصویر 1 : تصویر شماتیک چرخه PH-Cycling

 

متعاقب پایان یافتن پروسه دمینرالیزاسیون و رمینرالیزاسیون و سوسپانسیون خمیردندان مجدداً ریزسختی نمونه‏ها در آزمایشگاه بیومواد دانشگاه صنعتی اصفهان اندازه‏گیری و ثبت گردید. اندازه‏های ریزسختی اولیه، دمینرالیزاسیون و رمینرالیزاسیون و نهائی و نیز درصد تغییرات وارد نرم‏افزار کامپیوتری SPSS نسخه 16 گردید. برای مـحاسبه درصد تغییرات ریزسختی مینا از فرمول زیر

استفاده گردید.

ریزسختی اولیه = VHNI

ریزسختی بعداز ایجاد ضایعات شبه پوسیدگی=VHND

 

ریزسختی نهائی = VHNR

از آزمون های Paired t-test برای مقایسه هر مرحله از آزمایش نسبت مرحله قبل هر گروه از نمونه‏ها و
آزمون
ANOVA به منظور مقایسه میانگین ریزسختی بعد از دمینرالیزاسیون در گروه خمیردندان‏های کرست
ppm 1100 و کرست ppm500 و پونه ppm 500 و پونه بدون فلوراید و نیز آزمون آنالیز واریانس استفاده گردید. همچنین از آزمون Tukey برای مقایسه تفاوت دوبدوی خمیردندان‏ها استفاده گردید.

یافته ها

در این مطالعه ریزسختی 56 دندان در چهار گروه
14 تائی قبل از آزمایش، بعد از دمینرالیزاسیون و بعد از رمینرالیزاسیون و کاربرد سوسپانسیون های خمیردندان تحت چرخه
PH-Cycling تعیین گردید. میانگین و انحراف‏معیار و حداقل و حداکثر ریزسختی در جدول 1 آمده است. همچنین درصد تغییرات ریزسختی مینا متعاقب

کاربرد چهار نوع خمیردندان در جدول 2 آمده است.  
     برای مقایسه ریزسختی مینا از آزمون
ANOVA برای داده‏های تکراری استفاده گردید. از آزمون Paired t-test برای ارزیابی تغییرات میانگین ریزسختی مینا در هر گروه در هر مرحله (1 و 2 و 3) آزمایش نسبت به مرحله قبل استفاده گردید که در تمام گروه‏های چهارگانه تفاوت معنی دار گردید (001/0=P). آزمون ANOVA یکطرفه نشان داد که میانگین میکروهاردنس اولیه نمونه‏ها در چهار گروه خمیردندان تفاوت معنی‏داری نداشتند (33/0=P). برای مقایسه میانگین میکروهاردنس نمونه‏ها بعد از دمینرالیزاسیون با استفاده از آزمون ANOVA یکطرفه نشان داد که تفاوت چهار گروه خمیردندان معنی‏دار نبود (23/0=P).

نتایج آزمون Tukey برای مقایسه درصد تغییرات ریزسختی مینا متعاقب کاربرد چهار نوع خمیردندان در جدول 3 نشان داده شده است.


جدول 1 : میانگین، انحراف معیار و دامنه تغییرات ریزسختی مینا به تفکیک نوع خمیردندان و مرحله آزمایش نمونه های مورد مطالعه

خمیردندان

مرحله آزمایش

میانگین و انحراف معیار

حداکثر

حداقل

کرست
ppm1100

*1

*2

*3

9/3 ± 320

3/3 ± 206

6/5 ± 258

329

213

268

311

204

251

کرست
ppm 500

*1

*2

*3

8/4 ± 321

9/7 ± 209

3/9 ± 241

328

220

258

314

197

229

پونه
ppm 500

*1

*2

*3

4/6 ± 321

9/7 ± 208

6/7 ± 248

331

219

258

313

198

235

پونه بدون فلوراید

*1

*2

*3

3/5 ± 325

7/10 ± 210

4/7 ± 238

329

221

249

315

192

226

*1 مرحله قبل از آزمایش ؛ *2 مرحله بعد از دمینرالیزاسیون ؛ *3 مرحله نهائی

جدول 2 : میانگین و انحراف معیار درصد و دامنه تغییرات ریزسختی مینا به تفکیک نوع خمیردندان در نمونه های مورد مطالعه

خمیردندان

انحراف معیار ± میانگین

حداکثر

حداقل

کرست ppm 1100

کرست ppm 500

پونه ppm 500

پونه بدون فلوراید

8/3 ± 4/45

9/8 ± 6/28

3/6 ± 4/35

9/9 ± 7/23

9/52

6/41

2/42

4/46

2/41

3/10

5/19

6/11

 

جدول 3 : مقدار احتمال (P-value) دو به دوی درصد تغییرات ریزسختی مینا متعاقب کاربرد خمیردندان‏ها

 

کرست ppm 1100

پونه بدون فلوراید

کرست ppm 500

پونه ppm 500

006/0

001/0

09/0

کرست ppm 500

000/0

341/0

 

پونه بدون فلوراید

000/0

 

 


 


بحث

هدف از مطالعه حاضر مقایسه میانگین و تغییرات ریزسختی مینای دندان شیری متعاقب کاربرد خمیردندان پونه ppm 500 کارخانه گلتاش اصفهان و کرست ppm 1100 بالغین و کرست ppm 500 مخصوص کودکان و خمیردندان بدون فلوراید به عنوان گروه کنترل در سه مرحله قبل از آزمایش، بعد از دمینرالیزاسیون و بعد از رمینرالیزاسیون تحت چرخه PH-Cycling و سوسپانسیون خمیردندان بود. بر اساس بروشور سه خمیردندان مذکور، سدیم فلوراید ترکیب اصلی فلوراید و سیلیکا ماده ساینده آنها بود. در این پژوهش ریزسختی مینای 56 دندان ثنایای شیری آماده‏سازی گردید که بطور تصادفی به چهار گروه (براساس نوع خمیردندان) تقسیم شده بودند، نتایج نشان داد که خمیردندان کرست ppm 1100 و کرست ppm 500 و پونه ppm 500 باعث افزایش سختی سطحی مینا نسبت به مرحله قبل از آزمایش شده بودند. یادآوری می‏شود که رمینرالیزاسیون در غلظت بالای مواد معدنی بدون حضور فلوراید نیز اتفاق می‏افتد. به همین دلیل در خمیردندان بدون فلوراید نیز پدیده رمینرالیزاسیون باعث افزایش سختی سطحی مینا گردیده اما حضور فلوراید باعث تشدید و تسهیل روند رمینرالیزاسیون و افزایش سختی سطحی مینا شده است.

 Ranna و همکاران نشان دادند که خمیردندان حاوی ساینده CaCo3 باعث افزایش ریزسختی نهائی و رمینرالیزاسیون می گردد. در مطالعه حاضر ساینده مورد استفاده در تمام خمیردندان‏ها، سیلیکا بود که در خمیردندان بدون فلوراید نیز باعث افزایش ریزسختی گردید. درنتیجه به نظر می‏رسد که درصدی از این افزایش ریزسختی مربوط به ساینده خمیردندان‏ها بوده است.(16)

 مطالعه Wefel نشان داد فلوراید با PH اسیدی باعث افزایش بیشتری در ریزسختی مینا در مقایسه با PH غیراسیدی می‏شود. در مطالعه حاضر خمیردندان‏های مورد مصرف کرست و پونه دارای PH یکسان و غیره اسیدی بودند.(17)

در مطالعه Toda و همکارانش تفاوت اثر پیشگیری‏کننده از دمینرالیزاسیون خمیردندان حاوی
آمین فلوراید
ppm 12580 و خمیردندان حاوی سدیم فلوراید ppm 1100 معنی‏دار نبود اما آمین فلوراید بطور معنی‏دار مناسب‏تر از محول فلوراید ppm 900 بود. که این نتایج متفاوت از مطالعه حاضر بوده که ناشی از متدولوژی و نوع خمیردندان‏های مورد استفاده بوده است.(20)

در مطالعه Bothenberg و همکاران طول فرورفتگی حاصل از فشار دستگاه سختی سنجی سطحی مینا در دو گروه تفاوت نداشت. اما رمینرالیزاسیون در حضور فلوراید تشدید یافته بود که نتیجه آن به طور غیرمستقیم با مطالعه حاضر همخوانی دارد.(21)

آزمون Tukey نشان داد که خمیردندان کرست
ppm 1100 بطور معنی‏داری نسبت به خمیردندان کرست ppm 500 و پونه بدون فلوراید باعث افزایش ریزسختی مینا گردیده است و همچنین خمیردندان پونه ppm 500 باعث ارتقاء بیشتر رمینرالیزاسیون و افزایش ریزسختی نسبت به خمیردندان کرست ppm500 گردیده است.

در مطالعه Casals و همکاران اثر خمیردندان ppm 1400 با خمیردندان بدون فلوراید معنی‏دار نبوده است که دلیل آن را عدم آزاد شدن مقدار مناسب فلوراید می دانند.(22)

Maia و همکارانش 3/33 درصد افزایش سختی سطحی مینا متعاقب کاربرد خمیردندان‏های حاوی فلوراید در مقایسه با وارنیش فلوراید (دورافات) گزارش کردند.(23) در حالیکه در مطالعه حاضر کرست ppm 1100 و کرست ppm 500 و پونه ppm 500 و پونه بدون فلوراید به ترتیب باعث 4/45، 6/28، 4/35 و 7/23 درصد افزایش در سختی مینا گردیدند.

میانگین میکروهارانس مینا بعد از کاربرد کرست
ppm 1100 و کرست ppm 500 و پونه ppm 500 و پونه بدون فلوراید به ترتیب 258، 241، 248 و 238 بود که متفاوت از نتایج Celso و همکارانش در کاربرد غلظت‏های متفاوت ژل‏های سدیم فلوراید بود که این امر ناشی از اندازه متفاوت فلوراید می باشد.(24)

در مطالعه حاضر میزان اثر خمیردندان کرست ppm 500 مشابه خمیردندان بدون فلوراید بوده است که دلیل احتمالی آن عبارتند از وجود ترکیبات تداخل‏کننده با یون فلوارید در ترکیب خمیردندان، میزان کم فلوراید، عدم یکنواختی توزیع فلوراید و فقدان پخش و حلالیت خمیردندان در آب و ایجاد سوسپانسیون و ترکیبات غیرسازگار ساینده بوده است.

نتیجه گیری و پیشنهادات

با توجه به محدودیت ها و آزمایشگاهی بودن و عدم امکان تعمیم مطالعه آزمایشگاهی به شرایط بالینی و نیز یافته‏های بدست آمده در این مطالعه می‏توان نتیجه گرفت

که خمیردندان کرست ppm 1100 بیش از خمیردندان کرست ppm 500 و پونه ppm 500 باعث افزایش سختی سطحی مینا در دندان‏های شیری می شود.

پیشنهاد می گردد که مطالعات گسترده‏تر بالینی به همراه پژوهش‏های آزمایشگاهی درباره مجموعه محصولات بهداشت دهان و دندان مانند خمیردندان، ژل و دهانشویه تولید داخل کشور و تولیدات کشورهای توسعه یافته صورت گیرد.

تشکر و قدردانی

این طرح تحقیقاتی با حمایت و پشتیبانی معاونت پژوهشی دانشکده دندانپزشکی اصفهان و مرکز تحقیقات علوم دندانپزشکی پروفسور ترابی نژاد انجام گردید.

نویسندگان از کمک و مساعدت معاونت پژوهشی دانشکده دندانپزشکی و مدیریت مرکز تحقیقات علوم دندانپزشکی پروفسور ترابی نژاد و آزمایشگاه بیومواد دانشگاه صنعتی اصفهان و آزمایشگاه بیوشیمی دانشکده داروسازی و علوم داروئی اصفهان و خانم دکتر قوامی مدیر پژوهشی کارخانه گلتاش و خانم دکتر میترا شبانیان متخصص مواد دندانی بخش ترمیمی و عضو مرکز تحقیقات علوم دندانپزشکی پروفسور ترابی نژاد دانشکده دندانپزشکی اصفهان قدردانی و امتنان فراوان دارند.

 

 



[1]. Part Per Million

  1. McDonald RE, Avery DR, Dean JA. Dentistry for Child and Adolescent. 8th ed. St. Louis: Mosby Co; 2004. P. 220-30.
  2. Domenick T Zero.  Dentifrices, mouth washes and remineralization caries arrestment strategies. BMC Oral Health 2006; 6(1): s9.
  3. Harris NO, Garcia-Godoy F. Primary Preventive Dentistry. 6th ed. New Jercy: Prentice Hall; 2003. P. 120-30.
  4. Silverstone LM. Dental Caries: Aetiology, Pathology and Prevention. 1st ed. London: Mcmillan; 1981. P.
    220-35.
  5. Nikiforuk G. Understanding Dental Caries: Etiology and Mechanisms, Basic and Clinical Aspects: Prevention, Basic and Clinical Aspects. 1st ed. New York: Karger Pub; 1985. P. 54-65.
  6. Burt BA, EKlund SA, Ismail AI. Dentistry, Dental Practice, and Community. 5th ed. Philadelphia: W.B. Saunders Co; 1999. P. 290-9.
  7. Pine C, Harris R. Community oral Health. 2nd ed. Liverpool: Quintessence; 2007. P.377-97.
  8. Ten Cate JM. Current concepts on the theories of the mechanism of action of fluoride. Acta Odontol Scand 1999; 57(6): 325-9.
  9. Wang LJ, Tang R, Bonstein T, Bush P, Nancollas GH. Enamel demineralization in primary and permanent teeth. J Dent Res 2006; 85(4): 359-63.
  10. Marinho VC, Higins JP, Logan S, Sheiham A. Fluoride mouthrinses for preventing dental caries in children and Adolescents. Cochrane Database Syst Rev 2003; (3): CD 002284.
  11. Ammari AB, Bloch-Zupan A, Ashley PF. Systematic review of studies comparing the anti-caries efficacy of children's toothpastes containing 600ppm of fluoride or less with high fluoride toothpaste of 1000 ppm or above. Caries Res 2003; 37(2): 85-92.
  12. Thomson A, Grant LP, Tanzer JM. Model for assessment of carious lesion remineralization, and remineralization by novel toothpaste. J Clin Dent Res 1999; 10(1): 34-9.
  13. Featherstone JD, Ten Cate JM, Shariati M, Arends J. Comparison of artificial caries like lesions by quantitative microradiography and microhardness profiles. Caries Res 1983; 17(5): 385-91.
  14. White DJ. The application of in vitro models to research on demineralization and remineralization of the teeth. Adv Dent Res 1995; 9(3): 175-93.
  15. Ten Cate JM. In vitro studies on the effects of fluoride on de-and remineralization. J Dent Res 1990; 69:
    614-19.
  16. Rana R, Itthagarun A, King NM. Effects of dentifrices on artificial caries like lesions: An invitro PH cycling study. Int Dent J 2007; 57(4): 243-8.
  17. Wefel JS, Tay FR. In vitro model for evaluating the effect of child formula toothpastes on artificial caries in primary dentition enamel. Am J Dent 2005; 18(3): 212-6.
  18. Warren JJ, Levy SM. A review of fluoride dentifrice related to dental fluorosis. Pediatr Dent 1999: 21(4):
    265-71.
  19. Itthagarun A, Thaveesang Panich P, King NM, Tay FR, Wefel JS. Effects of different amounts of a low fluoride toothpaste on primary enamel lesion progression:A preliminary study using in vitro PH-cycling System. Eur Arch Paediatr Dent 2007; 8(1): 69-73.
  20. Toda S, Featherstone JD. Effect of fluoride dentifrices on enamel lesion formation. J Dent Res 2008; 87(3):
    224-7.
  21. Bottenberg P, Cleymaet R, Rohrkasten K,Lampert F. Microhardness changes in surface enamel after application of bioadhesive fluoride tablets in situ. Clin Oral Investig 2000; 4(3): 153-6.
  22. Casals E, Boukpessi PT, McQueen CM, Eversole SL, Faller RV. Anti caries potential of commercial dentifrices as determined by fluoridation and remineralization efficiency. J Contemp Dent Pract 2007; 8(7): 1-10.
  23. Maia LC, de Souza IP, Cury JA. Effect of a combination of fluoride dentifrice and varnish on enamel surface rehardening and fluoride uptake in vitro. Eur J Oral Sci 2003; 111(1): 68-72.
  24. Queiroz CS, Hara AT, Paes Leme AF, Cury JA. PH-cycling models to evaluate the effect of low fluoride dentifrices on enamel de- and remineralization. Braz Dent J 2008; 19(1): 21-7.