اندازه گیری کلینیکی ثبات ایمپلنت به روش آنالیز فرکانس انعکاسی برروی دو سیستم ایمپلنت Astra tech و ITI

سرگلزایی, ناصر; معین تقوی, امیر; رادور, مهرداد; عرب, حمیدرضا; مختاری, مجیدرضا

doi:10.22038/jmds.2009.1281

اندازه گیری کلینیکی ثبات ایمپلنت به روش آنالیز فرکانس انعکاسی برروی دو سیستم ایمپلنت Astra tech و ITI

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشیار گروه پریودانتیکس دانشکده دندانپزشکی و مرکز تحقیقات دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد

² دستیار تخصصی گروه پریودانتیکس دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد

10.22038/jmds.2009.1281

چکیده

مقدمه: آنالیز فرکانس انعکاسی (RFA)، اندازه گیری کلینیکی ثبات ایمپلنت و اوستئواینتگریشن را میسر می سازد و توسط یک شاخص کمی بنام شاخص ثبات ایمپلنت (ISQ) که بین 1 تا 100 متغیر است ارایه می شود. در مطالعه حاضر ثبات ایمپلنت در دو سیستم ITI و
Astra tech در دوره التیام مقایسه و فاکتورهای موثر بر آن تعیین شد.
مواد و روش ها:در این مطالعه کارآزمایی بالینی که مسائل اخلاقی آن مورد تایید کمیته اخلاق دانشگاه علوم پزشکی مشهد قرار گرفته است، تعداد 14 بیمار سالم کاندید ایمپلنت انتخاب و به طور تصادفی به دو گروه تقسیم و در گروه اول تعداد 15 عدد ایمپلنت Astra tech و در گروه دوم 15 عدد ایمپلنت ITI توسط یک جراح کاشته شد. سپس شاخص ISQ بلافاصله پس از کاشت ایمپلنت، 1 ماه و 3 ماه و 6 ماه بعد اندازه‏گیری شد. تحلیل های آماری توسط نرم افزار SPSS با ویرایش 5/11 با کمک ازمون های آماری t و آنالیز واریانس و نیز همبستگی اسپیرمن در سطح معنی داری 05/0P= انجام گرفت.
یافته ها:سیستم Astra tech شاخص ISQ بالاتری را در ماه 3 و 6 نسبت به سیستم ITI نشان داد (به ترتیب 001/0P=و 018/0P=). همچنین میانگین شاخص ISQ در فک پایین بطور معنی داری بیشتر از فک بالا بود (001/0P=) کیفیت استخوان تاثیر معنی‏داری روی شاخص ثبات ایمپلنت داشت و همبستگی اسپیرمننشان داد که قطر ایمپلنت‏ها با ثبات ایمپلنت رابطه مستقیم و معنی‏داری دارد (02/0P=).
نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد ایمپلنت Astra tech به شکل معنی داری شاخص ISQ بالاتری نسبت به ایمپلنت ITI در ماه سوم و ششم دارد. همچنین کیفیت استخوان و نوع سیستم و قطر ایمپلنت ثبات و زمان بارگذاری را تحت تاثیر قرار می دهد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Resonance Frequency Analysis of Implant Clinical Stability on Astra tech and ITI Implant Systems

نویسندگان [English]

Naser Sargolzaie ¹
Amir MoeinTagavi ¹
Mehrdad Radvar ¹
HamidReza Arab ¹
MajidReza Mokhtari ²

¹ Associate Professor, Dept of Periodontology, School of Dentistry and Dental Research Center of Masshad University of Medical Sciences, Mashhad, Iran

² Postgraduate Student, Dept of Periodontology, Dental School, Mashhad University of Medical Sciences, Mashhad, Iran

چکیده [English]

Introduction: Resonance frequency analysis (FRA) offers a clinical, noninvasive measurement of stability and osseointegration of implants. The RFA values are represented by a quantitative unit called the Implant stability quotient (ISQ) on a scale from1 to 100. The objective of the present study was to measure the stability of Astra tech and ITI dental implants during the healing period and determine the factors that affect the ISQ.
Materials & Methods: In this clinical trial study, approved by ethical committee of Mashhad University of Medical Sciences, 14 healthy subjects candidate for dental implants were randomly divided into two groups. Group one received 15 Astra tech and group two received 15 ITI dental implants. ISQ was used for direct measurement of implant stability on the day of implant placement and first, third and sixth month after implant placement. Data were analyzed by student-t test and ANOVA and Spearman Rank Correlation Test through SPSS 11.5 with 95% confidence interval.
Results: The mean ISQ of Astra Tech implant at third and sixth month were significantly greater than ITI implant (P=0.001 and P=0.018, respectively). Statistical analysis showed higher ISQ values for mandible than maxilla (P=0.001). Bone quality significantly affected ISQ value and implant diameter was significantly correlated to implant stability (P=0.02).
Conclusion: Our results showed that Astra tech implants had significantly greater ISQs in third and sixth month than ITI implants. Furthermore, bone quality, implant surface texture (implant system) and diameter can affect implant stability and time of loading.

کلیدواژه‌ها [English]

Implant stabiligy
loading
osseointegration

اصل مقاله

مقدمه

نداشتن دندان مشکلی است که باعث ایجاد افسردگی و نقص در فانکشن و زیبایی بیماران می‏شود. توانایی ایمپلنت‏ها را می‏توان در بازگرداندن فانکشن دندان‏های از دست رفته و زیبایی بیماران بوضوح دید. تجربه طولانی‏مدت کاربرد ایمپلنت های باندشونده به استخوان برای درمان پروتزی بیماران بی‏دندان نشان داده است که موفقیت بالایی در صورت رعایت شرایط ویژه آنها، بدست خواهد آمد. مهمترین شاخص کلینیکی ایمپلنت ها، بدست آمدن و حفظ ثبات ایمپلنت است.^(2و1) طرح های مختلف ایمپلنت که در استخوان‏هایی با کیفیت های مختلف قرار داده می‏شوند، به درجات مختلفی از ثبات می رسند که بستگی به دانسیتی استخوان و قطر و طول ایمپلنت دارد و در صورتیکه ثبات اولیه ایمپلنت اندازه‏گیری شود ایمپلنت‏ها می‏توانند تحت بارگذاری فوری و زودهنگام با نتایج قابل پیش‏بینی قرار گیرند.^(4و3) یکی از روش‏های غیرتهاجمی و غیرمخرب برای تعیین دقیق میزان ثبات ایمپلنت در داخل حفره استخوان استفاده از روش فرکانس انعکاسی[1]می باشد.⁽⁵⁾ کاربرد آنالیز فرکانس انعکاسی اندازه گیری کلینیکی ثبات ایمپلنت و اوستئواینتگریشن را میسر می سازد. این روش بعنوان ابزار تشخیصی جهت تعیین دقیق زمان بارگذاری ایمپلنت بکار می‏‏رود و از آنجائی که این اندازه‏گیری را می‏توان طی دوره‏های زمانی مختلف تکرار نمود، تغییرات ثبات ایمپلنت طی دوره بارگذاری مشخص خواهد شد و ایمپلنت‏های با ثبات رو به کاهش به دلیل بارگذاری اضافی می‏توانند قبل از اینکه دچار شکست شوند تشخیص داده شده و از شکست آنها جلوگیری گردد.^(7و6) در روش آنالیز فرکانس انعکاسی، یک مبدل الکتریکی کوچک به ایمپلنت متصل شده و یکسری فرکانس تولیدشده و فرکانس‏های انعکاسی توسط دستگاه
(AB, Gothenberg, Sweden) Integration diagnostics osstell (تصویر 1) اندازه‏گیری می‏شود. از آنجائی که مبدل و ساختار ایمپلنت ثابت است، هر تغییر در فرکانس انعکاسی تغییر در اتصال حدفاصل ایمپلنت با استخوان را نشان خواهد داد (تصویر 1). این اندازه (ISQ)[2] باید به 60 برسد تا سطحی از حمایت استخوانی را که جهت بارگذاری لازم است را مشخص نماید. این تست غیرتهاجمی استحکام اتصال استخوان و ایمپلنت را مشخص می‏نماید.^(9و8)هدف از این مطالعه که بر روی 15 عدد ایمپلنت Astra tech و 15 عدد ایمپلنت ITI انجام شد تعیین و مقایسه شاخص ISQ (روش RFA) بلافاصله پس از کاشت ایمپلنت، 1ماه و 3 ماه و 6 ماه بعد از آن بود تا بتوان ثبات ایمپلنت‏های فوق و زمان بهینه بارگذاری را مشخص نمود و کاربرد کلینیکی و فانکشنال بهتری از سیستم‏های ایمپلنت فوق و روش RFA بدست آورد.

مواد و روش ها

در این مطالعه کارآزمایی بالینی که مسائل اخلاقی آن مورد تصویب کمیته اخلاق دانشگاه علوم پزشکی مشهد قرار گرفته است، تعداد 14 بیمار سالم کاندید ایمپلنت انتخاب شدند وپس از اخذ رضایت نامه به طور تصادفی به دو گروه تقسیم گردیدند و در گروه اول تعداد 15 عدد ایمپلنت Astra tech و در گروه دوم 15 عدد ایمپلنت ITI با توجه به دستورات کارخانه سازنده و توسط یک جراح کاشته شد. بیمارانی در این مطالعه وارد شدند که شرایط زیر را دارا بودند: فاقد تمام موارد عدم تجویز ایمپلنت بودند، شرایط اکلوژنی ناحیه برای قرار دادن ایمپلنت مناسب بود، در دندان‏های باقیمانده فاقد بیماری پریودونتال بودند و یک یا تعداد بیشتری نواحی بی‏دندانی داشتند، توانایی پرداخت هزینه ایمپلنت را دارا بودند و رضایت‏نامه آگاهانه را امضا نموده بودند.

معیارهای خروج از مطالعه عبارت بودند از: وجود بیماری‏های سیستمیک مثل دیابت کنترل نشده یا سیستم نقص ایمنی، عدم تجویز جراحی، وجود مشکلات پریودونتال در دندان‏های مجاور و عدم رضایت بیمار برای انجام درمان های مرتبط و نیاز ناحیه ایمپلنت به جراحی های بازسازی استخوان.

بعد از اخذ تاریخچه پزشکی و دندانپزشکی و همچنین ارزیابی رادیوگرافیک عمل جراحی کاشت ایمپلنت‏ها براساس پروتکل استاندارد مربوط به هر سیستم انجام شد. حین انجام مراحل تهیه حفره ایمپلنت ارزیابی کلینیکی بصورت احساس فشار زیر دست جراح ضمن دریل کردن برای ثبت تراکم استخوان صورت گرفت. دریل کردن استخوان با تراکم D1 مانند سوراخ کردن چوب سفت (چوب درخت افرا یا بلوط)، استخوان D2 مانند چوب نسبتاً محکم (کاج یا صنوبر)، استخوان D3 همانند چوب نرم و استخوان D4 مانند چوب‏پنبه می باشد. بطور کلی قدام فک بالا بیشتر تراکم D3، خلف فک بالا تراکم D4، قدام فک پایین تراکم D2 و خلف فک پایین تراکم D3 دارد.⁽¹⁰⁾ پس از عمل برای هر یک از بیماران 500 میلی‏گرم آموکسی‏سیلین 3 بار در روز و استامینوفن 325 میلی‏گرم 3 بار در روز هر یک برای حداقل 5 روز تجویز گردید. بخیه ها پس از یک هفته کشیده شدند. شاخص ISQ توسط دستگاه Ostell (AB, Gothenberg, Sweden) طی دوره‏های زمانی بلافاصله پس از کاشت ایمپلنت، 1 ماه و 3 ماه و 6 ماه بعد توسط یک معاینه‏گر به ترتیب زیر اندازه‏گیری شد (تصاویر1و2). ابتدا پیچ کاور ایمپلنت باز شده و قطعه مغناطیسی بنام Smart peg که بسته به نوع سیستم و قطر ایمپلنت تهیه شده بود با آچار مخصوص روی ایمپلنت ثابت می گردید. سپس دستگاه Ostell روی صفر تنظیم گردیده و در نزدیکترین فاصله به Smart peg قرار داده می شد بدون آنکه با آن تماس داشته باشد تا اینکه صدای بوق از دستگاه تولید می‏گردید. این عمل از سه جهت انجام می گرفت و میانگین اعداد ISQ بدست آمده برای هر ایمپلنت در هر مقطع زمانی ثبت می شد.

ابتدا توسط آزمون Kolmogrove-Smirnof از توزیع نرمال داده‏ها اطمینان حاصل شد. جهت مقایسه شاخص ISQ در2 نوع ایمپلنت فوق الذکر و در هر دوره زمانی از آزمون
t-student مستقل و برای مقایسه شاخص ISQ در هر یک از ایمپلنت‏های فوق در دوره‏های 0، 1 و 3 و 6 ماه از آنالیز واریانس از نوع Repeated measures استفاده شد.ارتباط بین ISQ با دانسیتی استخوان (تیپ 1، 2، 3 و 4 بر اساس تعریفLekholm and Zarb(1958)^(12و11) (تصویر 3) با استفاده از ANOVA سنجیده شد. از نرم‏افزار SPSS برای تحلیل داده‏ها استفاده گردید. در آزمون‏های انجام شده مقدار P محاسبه شده کمتر از 05/0 بعنوان تفاوت معنی‏دار گزارش شد.

تصویر 1 : دستگاه Osstell و مکانیسم عمل آن

تصویر 2 : اندازه‏گیری ثبات ایمپلنت توسط دستگاه Osstell و شاخص ISQ

تصویر 3 : تقسیم بندی تراکم استخوان بر اساس تعریف Lekholm and Zarb

یافته ها

در طی دوره مطالعه (6 ماه از زمان گذاشتن ایمپلنت)، هیچیک از بیماران از مطالعه خارج نشدند. و تمامی ایمپلنت‏ها از نظر کلینیکی و رادیوگرافیکی موفق بودند. سپس شاخصISQ در دو سیستم ایمپلنت مورد بررسی قرارگرفت. نتایج آزمون tمستقل نشان داد تنها در ماه سوم و ششم بین دو سیستم ایمپلنت اختلاف معنی دار بود (018/0P=) و سیستم Astra tech شاخص ISQ بالاتری را در ماه 3 و 6 نسبت به سیستم ITI نشان داد (نمودار 1).

میانگین شاخص ISQ در دو فک مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آزمون t زوجی نشان دادکه میانگین ISQ در فک پایین بطور معنی‏داری بیشتر از فک بالا بود (001/0P=) (نمودار 2).

همچنین نتیجه آزمون آنالیز واریانس دوطرفه نشان داد که اولاً اثر متقابلی بین نوع سیستم و نوع دانسیتی استخوانی در هیچیک از دوره‏های زمانی وجود نداشته و ثانیاً کیفیت استخوان تاثیر معنی‏داری روی شاخص ثبات ایمپلنت (ISQ) دارد یعنی هرچه کیفیت استخوان بهتر باشد ثبات ایمپلنت هم بیشتر است (05/0P<) (جدول 1).

همچنین Post Hoc Test (Tukey) نشان داد این تفاوت در ثبات بیشتر بین تایپ 3و4 یا تایپ 2و4 استخوان است به بیان دیگر تایپ 2و3 استخوان تفاوت آماری معنی داری از نظر ثبات نداشتند.

جدول 2 ضریب همبستگی میان ISQ در ماه صفر، یک، سه و شش از یک طرف و قطر ایمپلنت (صرفنظر از نوع سیستم) را نشان می دهد و گویای این مطلب است که میان قطر ایمپلنت و ISQ رابطه‏ای مستقیم وجود دارد یعنی هرچه قطر بیشتر باشد ثبات بیشتر است. در این میان البته باید اذعان کرد که تنها رابطه ISQ3 و قطر از نظر آماری معنی‏دار بود. همانگونه که در جدول مذکور مشاهده می‏شود ضریب همبستگی قوی بین طول ایمپلنت و ISQ موجود نبود و هیچیک از ضرایب همبستگی از نظر آماری معنی دار نبودند.

همچنین آنالیز ANOVA به روش
Repeated measures نشان داد که در هر گروه ایمپلنت بجز در مورد ISQ1 به مرور زمان شاخص ISQ سیر صعودی و معنی‏داری دارد. در سیستم Astra tech میزان ISQ از 93/63 در شروع مطالعه به 93/77 در ماه سوم و 66/81 در ماه ششم افزایش داشت و این سیر صعودی معنی‏دار بود (001/0P<). در سیستم ITI نیز میزان ISQ از 26/65 در شروع مطالعه به 86/70 در ماه سوم و 86/78 در ماه ششم افزایش یافت و این افزایش نیز معنی دار بود (001/0P<) (جدول 3 و نمودار 1).

نمودار 1 : میانگین شاخص ISQ در دو سیستم

نمودار 2 : میانگین ISQ در دو فک

جدول 1 : میانگین و انحراف معیار شاخص ISQ در انواع مختلف استخوان

ISQ	Bone type						نتیجه آزمون ANOVA
	2		3		4
	میانگین	انحراف معیار	میانگین	انحراف معیار	میانگین	انحراف معیار
ISQ0	00/66	64/2	00/66	02/3	80/61	57/2	23/7F= 003/0*P=
ISQ1	66/67	21/3	64/65	51/3	50/61	40/3	95/5F= 007/0*P=
ISQ3	66/72	02/7	82/75	48/4	50/72	76/4	71/1F= 19/0P=
ISQ6	66/82	08/2	29/81	56/2	80/77	48/3	79/5F= 008/0*P=

جدول 2 : رابطه قطر و طول ایمپلنت با شاخص ISQ

ISQ

قطر ایمپلنت

طول ایمپلنت

ISQ0

13/0r_s=

48/0P=

050/0r_s=

79/0 P=

ISQ1

22/0r_s =

24/0 P=

17/0r_s=

34/0 P=

ISQ3

41/0r_s=

02/0**P=

19/0r_s=

31/0 P=

ISQ6

035/0r_s=

85/0 P=

061/0r_s=

75/0 P=

r_s:_{Nonparametric Spearman Correlation coefficient}

جدول 3 : میانگین و انحراف معیار ISQ در زمان های مختلف به تفکیک دو سیستم ایمپلنت.

ISQ	SYS
	Astra tech		ITI
	میانگین	انحراف معیار	میانگین	انحراف معیار
ISQ0	93/63	72/0	26/65	00/1
ISQ1	73/63	81/0	20/65	21/1
ISQ3	93/77	65/0	86/70	06/1
ISQ6	66/81	50/0	86/77	99/0
نتیجه آزمون	3/50F= 001/0P<**		2/50F= 001/0P<**

بحث

ایمپلنت‏های دندانی روش درمانی موفقیت‏آمیزی برای جایگزینی دندان‏های از دست رفته می‏باشد. اگرچه مواردی از شکست رخ می دهد.^(14و13و4) این شکست ها می توانند یا طی فرایند التیام پس از بدست آمدن ثبات اولیه در زمان قرار دادن ایمپلنت‏ها رخ دهد یا پس از رمودلینگ اولیه استخوان و رشد استخوان جدید رخ دهد. توانایی تشخیص ایمپلنت‏هایی که در حال شکست هستند یا در آینده شکست خواهند خورد هرچند تعداد آنها اندک باشد بسیار باارزش است. راه‏های متعددی برای ارزیابی درصد تماس ایمپلنت و استخوان وجود دارد. روش های تهاجمی مثل مقدار تورک مورد نیاز برای خارج کردن یک ایمپلنت در مطالعات حیوانی بکار رفته است.^(16و15) واضح است که این یک روش مخرب است که استرس های برشی (Shear stress) را در Interface ایجاد کرده که منجر به شکست می‏شود و لذا در ارزیابی کلینیکی کاربردی نیست.^(18و17) اندازه‏گیری Cutting torque یک روش کلینیکی است که اندازه‏گیری مقاومت Cutting را طی پیچاندن ایمپلنت‏ها انجام داده و توسط محققین متعددی برای تشخیص دانسیتی استخوان طی قرار دادن ایمپلنت بکار رفته
است.^(21-19) اگرچه این تکنیک ارزیابی کیفیت استخوان را در موقع قرار دادن ایمپلنت فراهم می‏آورد اجازه اندازه‏گیری مستقیم تغییرات استخوان ساپورت‏کننده را طی زمان نمی‏دهد.

روش آنالیز فرکانس انعکاسی یک روش غیرتهاجمی تست کردن ثبات ایمپلنت است. وسیله الکترونیک اصلی می‏تواند بین ایمپلنت‏هایی که در کیفیت‏های مختلف استخوان قرار داده می شوند افتراق نهد و برای ارزیابی پروگنوز ایمپلنت‏ها با طراحی های مختلف و خصوصیت سطحی مختلف بکار می‏رود.^{(22و20و19و10و8)} آنالیز فرکانس انعکاسی با
Cutting insertion torque^(21-19) و درصد تماس استخوان-ایمپلنت در مطالعات هیستومورفومتریک در حیوان⁽²³⁾و انسان رابطه معنی‏داری دارد.⁽²¹⁾

در این مطالعه متوسط میزان شاخص ISQ کاهش مختصری بین شروع مطالعه و ماه اول نشان داد و بدنبال آن افزایش یافت که این امر به دلیل زمان لازم برای تحلیل استخوان ورمودلینگ استخوان جدید می‏باشد.^(24و10) در این مطالعه تفاوت معنی‏داری در ثبات ایمپلنت‏های قرار داده شده در استخوان نوع 2و3 مشاهده نشد که احتمالاً به این دلیل است که توانایی کلینیسین در تشخیص تفاوت در کیفیت استخوان ضمن دریلینگ بین کیفیت 2و3 استخوان Subjective و خیلی محدود و به هم نزدیک است.⁽¹³⁾

بر اساس مشاهدات مطالعه ما مقادیر پایین ISQ مربوط به ایمپلنت‏هایی است که نیازمند دوره التیام بالاتر است و بنابراین استعداد بیشتری به شکست در صورت بارگذاری فانکشنال قبل از التیام کامل دارند. این مطلب مشابه مقاله Friberg و همکاران⁽²⁵⁾ است که بیان کردند مقادیر پایین ارزش فرکانس انعکاسی نشان‏دهنده شکست چندین هفته قبل از اینکه تحلیل استخوان از نظر رادیوگرافیک تشخیص داده شود می‏باشد.Glauser و همکاران⁽²⁶⁾نیز موافق این مطلب بوده و نتیجه می گیرند که روش RFA می تواند ایمپلنت‏های در حال شکست را قبل از اینکه شکست بطور کلینیکی تظاهر پیدا کند تشخیص دهد. این نتایج موافق یافته های سایر محققین است که بیان می‏نمایند روش RFA روش مناسبی برای تعیین ثبات ایمپلنت است.⁽²³⁾

در مطالعه ما کاهش اولیه در ISQ و بدنبال آن افزایش در آن مشاهده می‏شود یعنی میانگین ISQ1 نسبت به ISQ0 کاهش می یابد که به دلیل تحلیل استخوان و تشکیل Woven bone می‏باشد. زیرا مطالعات In vivo نشان می دهد که ثبات ایمپلنت در هفته‏های اول التیام کاهش یافته و سپس در طول زمان افزایش می یابد. کاهش در ثبات ایمپلنت مربوط است به فاز رمودلینگ استخوان که با فاز رسوب استخوان جدید دنبال می شود.^(24و10) یافته های مشابهی در مطالعات حیوانی⁽⁶⁾و انسان⁽¹⁷⁾توسط Meredith و همکاران و Barewal و همکاران⁽²⁷⁾ گزارش شده است که به دلیل طی شدن فاز تحلیل استخوان و رمودلینگ اولیه استخوان تا تشکیل استخوان لاملار است. مطالعات نشان می دهد که ایمپلنت‏های با ISQ کمتر از 56 نیازمند دوران التیام طولانی‏تری قبل از بارگذاری می‏باشد.⁽²³⁾در مطالعه ما مشخص شد که روش آنالیز فرکانس انعکاسی یک روش مناسب و موثر برای تعیین ثبات ایمپلنت و زمان مناسب بارگذاری است خصوصاً در استخوان های باکیفیت پایین بایستی از ایمپلنت‏های با قطر بالاتر استفاده کرد و پس از اطمینان از ثبات و استئواینتگریشن ایمپلنت‏ها آنها را بارگذاری کرد.

نتیجه گیری

این مطالعه نشان داد ایمپلنت Astra tech به شکل معنی‏داری شاخص ISQ بالاتری نسبت به ایمپلنت ITI در ماه سوم و ششم دارد. هرچه کیفیت استخوان بهتر باشد ثبات ایمپلنت بیشتر و به تبع آن می توان ایمپلنت را زودتر بارگذاری کرد و در استخوان‏های با کیفیت Poor (D3-D4) بایستی از ایمپلنت‏های با قطر بیشتر یا با Texture سطحی بالاتر استفاده کرد. همچنین هر دو سیستم Astra tech و ITI سیستم های کارآمدی برای جایگزینی دندان‏های از دست رفته بوده و مطالعات تکمیلی بر روی سایر سیستم‏ها و روش آنالیز فرکانس انعکاسی و شاخص ISQ با حجم‏های نمونه بیشتر توصیه می شود.

تشکر و قدردانی

از حمایت‏های معاونت محترم پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد جهت تصویب این طرح با کد 86099 و پرداخت هزینه های آن قدردانی می‏گردد.

[1]. RFA: Resonance frequency analysis

[2]. ISQ: Implant stability quotient

مراجع

Esposito M, Hirsch JM, Lekholm U, Thomsen P. Biological factors contributing to failures of osseointegrated oral implants. (1). Success criteria and epidemiology. Eur J Oral Sci 1998; 106(1): 27-51.
Sennerby L, Roos J. Surgical determinants of clinical success of osseointegrated oral implants: A review of the literature. Int J Prosthodont 1998; 11(5): 408-20.
Branemark PI, Engstrand P, Ohrnell LO, Grondahl K, Nilsson P, Hagberg K, et al. Branemark Novum: A new treatment concept for rehabilitation of the edentulous mandible preliminary results from a prospective clinical follow-up study. Clin Implant Dent Relat Res 1999; 1(1): 2-16.
Cochran DL, Buser D, Bruggenkate CM, Weingart D, Taylor TM, Bernard JP, et al. The use of reduced healing times on ITI implants with a sandblasted and acid-etched (SLA) surface: Early results from clinical trials on ITI SLA implants. Clin Oral Implants Res 2002; 13(2): 144-53.
Meredith N, Rasmussen L, Sennerby L, Alleyne D. Mapping implant stability by resonance frequency analysis. Med Sci Res 1996; 24(3): 191-3.
Meredith N, Shagaldi F, Alleyne D, Sennerby L, Cawley P. The application of resonance frequency measurements to study the stability of titanium implants during healing in the rabbit tibia. Clin Oral Implant Res 1997; 8(3): 234-43.
Adell R, Lekholm U, Branemark PI. Surgical procedures. In: Branemark PI, Zarb GA, Albrektsson T. Tissue-Integrated Prostheses: Osseointegration in clinical dentistry. 1^st ed. Chicago: Quintessence Co; 1985. P. 211-32.
Meredith N, Alleyne D, Cawley P. Quantitative determination of the stability of the implant tissue interface using resonance frequency analysis. Clin Oral Implant Res 1996; 7(3): 261-7.
Newman MG, Takei H, Klokkevold PR, Carranza FA. Carranza‘s Clinical Periodontology. l0^th ed. St. Louis: Saunders Elsevier; 2006. P. 1075.
Misch CE. Contemporary Implant Dentistry. 3^rd ed. St. Louis: Mosby Elsevier; 2008. P: 1058.
Lekholm U, Zarb GA. Patient selection. In: Branemark PI, Lekholm U, Zarb GA, Albrektsson T. Tissue-Integrated Prostheses. Osseointegration in Clinical Dentistry. 1^st ed. Chicago: Quintessence Co; 1985. P. 199-209.
Lindhe J, Karring T, Lang NP. Clinical Periodontology and Implant dentistry. 4^th ed. Munksgaard: Blackwell Publishing; 2003. P. 862-3.
Buser D, Mericske-Stern R, Bernard JP, Behneke A, Behneke N, Hirt HP, et al. Long term evaluation of nonsubmerged ITI implants. Part 1: 8-year life table analysis of a prospective multicenter study with 2359 implants. Clin Oral Implants Res 1997; 8(3): 161-72.
Bornstein MM, Lussi A, Schmid B, Belser JL, Buser D. Early loading of nonsubmerged titanium implants with a sandblasted and acid-etched (SLA) surface: 3-year results of a prospective study in partially edentulous patients. Int J Oral Maxillofac Implants 2003; 18(5): 659-66.
Johansson C, Albrektsson T. Integration of screw implants in the rabbit: A 1-year follow up of removal torque of titanium implants. Int J Oral Maxillofac Implants 1987; 2(2): 69-75.
Carr AB, Lasrsen PE, Papazoglou E, McGlumphy E. Reverse torque failure of screw-shaped implants in baboons: Baseline data for abutment torque application. Int J Oral Maxillofac Implants 1995; 10(2): 167-74.
Meredith N, Book K, Friberg B, Jemt T, Sennerby L. Resonance frequency measurements of implant stability in vivo. A cross-sectional and longitudinal study of resonance frequency measurements on implants in the edentulous and partially dentate maxilla. Clin Oral Implants Res 1997; 8(3): 226-33.
Rasmusson L, Meredith N, Sennerby L. Measurements of stability changes of titanium implants with exposed threads subjected to barrier membrane induced bone augmentation. An Experimental study in the rabbit tibia. Clin Oral Implants Res 1997; 8(4): 316-22.
Friberge B, Sennerby L, Meredith N, Lekholm U. A comparison between cutting torque and resonance frequency measurments of maxillary implants. A 20-months clinical study. Int J Oral Maxillofac Surg 1999; 28(4): 297-303.
Osullivan D, Sennerby L, Meredith N. Measurments comparing the initial stability of five designs of dental implants: A human cadaver study. Clin Implant Dent Relat Res 2000; 2(2): 85-92.
Nkenke E, Hahn M, Weinzierl K, Radespiel-Troger M, Neukam FW, Engelke K. Implant stability and histomorphometry: A correlation study in human cadavers using stepped cylinder implants. Clin Oral Implants Res 2003; 14(5): 601-9.
Rasmusson L, Kahnberg KE, Tan A. Effects of implant design and surface on bone regeneration and implant stability: An Experimental study in the dog mandible. Clin Implant Dent Relat Res 2001; 3(1): 2-8.
Huang HM, Pan LC, Lee SY, Chiu CL, Fan KH, Ho KN. Assessing the implant/bone interface by using natural frequency analysis. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod 2000; 90(3): 285-91.
Valderrama P, Oates TW, Jones A, Simpson J, Schoolfield JD, Cochran DL. Evaluation of two different resonance frequency devices to detect implant stability: A clinical trial. J Periodontol 2007. 78(2): 262-72.
Friberg B, Sennerby L, Linden B, Grondahl K, Lekholm U. Stability measurements of one stage Branemark implants during healing in mandibles. A clinical resonance frequency analysis study. Int J Oral Maxillofac Surg 1999; 28(4): 266-72.
Glauser R, Sennerby L, Meredith N, Ree A, Lundgren A, Gottlow J, et al. Resonance frequency analysis of implants subjected to immediate or early functional occlusal loading. Successful vs. failing implants. Clin Oral Implants Res 2004; 15(4): 428-34.
Barewal RM, Oates TW, Meredith N, Cochran DL. Resonance frequency measurements of implant stability in vivo on implants with a sandblasted and acid-etched surface. Int J Oral Maxillofac Implants 2003; 18(5): 641-51.