مقایسه استحکام کششی فایبر پست های سمان شده با رزین های Panavia F2.0، Clearfil SA و RelyX U200 در دندان های درمان ریشه شده

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه پروتزهای دندانی، دانشکده دندانپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی قزوین، قزوین، ایران

2 دانش آموخته دندانپزشکی، دانشکده دندانپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی قزوین، قزوین، ایران

3 استادیار، گروه پروتزهای دندانی، دانشکده دندانپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی قزوین، قزوین، ایران

4 استادیار، گروه اندودانتیکس، دانشکده دندانپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی قزوین، قزوین، ایران

چکیده

مقدمه: در این مطالعه استحکام کششی و مدول الاستیک مطلق فایبر پست  های سمان شده توسط چهار سمان رزینی سلف-ادهزیو Panavia F2.0 همراه با اسیداچ، Panavia F2.0 بدون اسیداچ، Clearfil SA Cement و RelyX U200 در دندان‏های درمان ریشه شده بدون قرارگیری در آکریل مورد مقایسه قرار گرفت.
مواد و روش‏ ها: در این پژوهش 40 دندان سالم سانترال یا کانین تک کانال ماگزیلای انسان پس از کشیدن، با تکنیک single length آماده و به روش جانبی پر شدند. فایبر پست‏ها برای قرارگیری در فضای پست، با استفاده از یکی از سمان‏ها، سمان شدند. برای بررسی استحکام سمان‏های رزینی سلف-ادهزیو Panavia F2.0 همراه با اسیداچ، Panavia F2.0 بدون اسیداچ، Clearfil SA Cement و RelyX U200، پست‏ها به وسیله ماشین یونیورسال با سرعت 5/0میلی‏متر در دقیقه تحت کشش قرار گرفتند. حداکثر نیرو در زمان جدا شدن پست (نیوتن) از سمان رزینی، به عنوان استحکام کششی در نظر گرفته شد. داده‏ها با استفاده از آنالیز واریانس یک طرفه (ANOVA) و آزمون تکمیلی Tukey تجزیه و تحلیل شد (05/0α=).
یافته ‏ها: بالاترین استحکام کششی مطلق در گروه RelyX U200 (34/23±82/269 نیوتن) دیده شد و به ترتیب در گروه Panavia F2.0 همراه با اسیداچ، Panavia F2.0 بدون اسیداچ  و Clearfil SA کاهش نشان داد. بالاترین مدول الاستیک بر حسب مگاپاسکال مربوط به سمان RelyX U200  (49/10±07/80 مگاپاسکال) و پایین ترین آن مربوط به سمانClearfil SA  (53/8±09/40 مگاپاسکال) بود. مطابق با این آنالیز، تمایز معنی داری بین گروه ‏ها وجود داشت (05/0˂P).
نتیجه گیری: استحکام کششی و مدول الاستیک مطلق فایبر پست‏های سمان شده با Rely X U200 در مقایسه با سمان‏های Panavia F2.0 همراه با اسیداچ،Panavia F2.0 بدون اسیداچ و Clearfil SA  به طور معنی داری بیش‏تر بود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Comparison of Tensile Strength of Three Resin Cements in Root Canal Treatment: Panavia F2.0, Clearfil SA, and Relyx U200

نویسندگان [English]

  • Shima Aalaei 1
  • Sarah Kalbasi Anaraki 2
  • Amin Rezaei Adli 3
  • Neda Rouhi 4
1 Associate Professor, Department of Prosthodontics, Faculty of Dentistiry, Qazvin University of Medical Sciences, Qazvin, Iran.
2 Dentist, Faculty of Dentistiry, Qazvin University of Medical Sciences, Qazvin, Iran.
3 Assistant Professor, Department of Prosthodontics, Faculty of Dentistiry, Qazvin University of Medical Sciences, Qazvin, Iran.
4 Assistant Professor, Department of Endodontics, Faculty of Dentistiry, Qazvin University of Medical Sciences, Qazvin, Iran.
چکیده [English]

Introduction: This study aimed to compare the tensile strength and absolute elastic modulus of cement foamed fibers in rooted treatment teeth extracted without acrylics through four self-adhesive resin cements, namely Panavia F2.0 with ethanolic acid, Panavia F2.0 without acid etching, Clearfil SA Cement and RelyX U200.
Materials and Methods: The current study was conducted on 40 healthy central canals or extracted human maxillary single-rooted canines prepared by the single length technique and filled in laterally. Post space was prepared by cementing the fiber posts through one of the cements. In order to investigate the strength of Panavia F2.0 self-adhesive resin cement with Acid etch, Panavia F2.0 without acid etching, Clearfil SA Cement, and RelyX U200, posts were pulled by a universal machine at a speed of 0.5 mm/min. they got. The maximum force at break time (Newton) from resin cement was considered as tensile strength. Data were analyzed using one-way ANOVA and Tukey's complement test.
Results: The tensile strength was at its highest in the RelyX U200 group (269.22±23.43 N) and decreased in the Panavia F2.0 group with ethanolic acid, Panavia F2.0 without acid etching, and Clearfil SA, respectively. The highest elastic modulus per MPa was related to RelyX U200 cement (80.07±10.49 MPa) and the lowest was Clearfil SA cement (40.09±8.53 MPa). According to the obtained results, there was a significant difference among the groups (P<0.05).
Conclusion: The tensile strength and absolute elastic modulus of cemented fiber cured with Rely X U200 were significantly higher than those of Panavia F2.0 cements with ethanolic acid, Panavia F2.0 without acid etching, and Clearfil SA.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Fiber post
  • Self- adhesive cements
  • Self-etch cements
  • Elastic modulu

مقدمه

دندان ‏های درمان ریشه شده که ساختار تاجی آن‏ها به طور قابل توجهی از دست رفته است، غالباً به ترمیم  های متکی به پست و کور نیاز دارند.(1) استفاده از پست  های تقویت شده با فایبر به دلیل زیبایی، مقاومت در برابر خستگی مطلوب و توانایی در تقویت ریشه به سرعت در حال افزایش است.(2) در ساخت فایبر پست‏ها سعی شده است ضریب الاستیک آن با عاج دندان در یک محدوده قرار گیرد.(3) بنابراین، توزیع  استرس در دندان‏های ترمیم شده با فایبر پست شبیه به توزیع استرس در دندان‏های طبیعی خواهد بود و به همین دلیل خطر شکستگی ریشه کاهش می  یابد. ریتنشن فایبر پست  ها به استحکام باند بین پست و سمان و نیز استحکام باند بین سمان و عاج ریشه دندان بستگی دارد.(4) لذا استفاده از سمان  هایی که علاوه بر تشابه پارامترهای الاستیک با ریشه، استحکام باند مطلوبی را با پست و عاج ریشه فراهم آورند، موجب ثبات و ریتنشن پست در ریشه دندان می‏شوند.

سمان  های رزینی به سیستم  های ادهزیو شامل چندین مرحله مانند کاربرد عوامل اچ کننده، پرایمر و باندینگ نیاز دارند که موجب حساسیت تکنیکی در این نوع سمان‏ها می‏شود. مراحل متعدد باندینگ در سمان‏های رزینی، چسبندگی مطلوب را کاهش می  دهد و موجب اختلال در تأمین گیر مناسب پست می شود. بر همین اساس، کاربرد سمان‏هایی که علاوه بر خواص الاستیک مشابه با ریشه، به مراحل باندینگ کم تری نیاز دارد، رو به گسترش است.(6)

سمان‏های سلف-ادهزیو زیرگروه جدید سمان رزینی است که نیاز به آماده  سازی اولیه ساختار دندان ندارد و پس از اختلاط سمان، منحصراً طی یک مرحله به کار برده می  شوند. لذا خطاهای ناشی از حساسیت تکنیکی کاهش می  یابد.(7) برای بررسی استحکام باند سمان‏های سلف-ادهزیو، از پارامتر مکانیکی استحکام کششی استفاده می‏شود. در مطالعات مشابه برای دستیابی به این پارامتر، ابتدا دندان‏ها داخل مانت سفت می‏شوند و سپس توسط دستگاه کشش، فایبر پست‏ها کشیده شده و پارامتر استحکام کششی استخراج می‏گردد. این پارامتر در واقع تلفیقی از استحکام کششی اتصال دندان به مانت و نیز فایبرپست با سمان به دندان است. در بیش‏تر مواقع کشش فایبرپست، پیش از جدا شدن از دندان، موجب جدا شدگی اولیه دندان از داخل مانت می‏شود. لذا بازه تغییرات استحکام کششی گسترده‏تر شده و نتایج از تغییرات بالایی برخوردار است. هرچند در شرایط مقایسه میان سمان‏ها به عنوان پارامتر نسبی استحکام کششی، می‏تواند گویای سفتی و استحکام سمان باشد، اما قادر به ارائه این پارامتر و ضریب الاستیک به صورت مطلق نخواهد بود.(9و8)

در مطالعه حاضر استحکام کششی و مدول الاستیک مطلق فایبر پست  های سمان شده توسط چهار سمان رزینی سلف-ادهزیو Panavia F2.0 همراه با اسیداچ، Panavia F2.0 بدون اسیداچ، Clearfil SA Cement و RelyX U200 را در دندان‏های درمان ریشه شده بدون قرارگیری در آکریل استخراج بررسی گردید.

مواد و روش‏ها

در این پژوهش، 40 دندان سالم سانترال یا کانین تک کانال ماگزیلای انسان پس از کشیدن، درمان ریشه شدند. طول ریشه‏ های مورد بررسی 1±15 میلی‏متر بود. دندان‏ها قبل از شروع کار به مدت 48 ساعت در محلول 2/0 درصد تیمول در دمای 4 درجه سانتی گراد ضدعفونی و سپس شسته و در محلول نرمال سالین قرارگرفتند. تاج دندان‏ها با استفاده از دیسک الماسه متصل به هندپیس مستقیم با سرعت پایین قطع شد؛ به طوری که طول بخش باقیمانده ریشه 15 میلی‏متر بود. ابتدا فایل 15 به عنوان فایل اولیه انتخاب و 1 میلی‏متر کوتاه‏تر از اپکس حقیقی قرار گرفت. دندان‏هایی با کانال وسیع  تر از مطالعه حذف شدند. کانال‏های ریشه با استفاده از تکنیک Single length تا طول کارکرد 1 میلی‏متر از فورامن اپیکال، به وسیله سیستم روتاری پروتیپر (Mylife, Swiss) طبق دستورالعمل تا فایل F3 آماده  سازی و با محلول هیپوکلریت سدیم 5/0 درصد بعد از هر بار فایلینگ شست و شو داده شد. در انتها کانال‏ ها با گوتاپرکا و سیلر AH26 به روش تراکم جانبی پر شدند و از هر دندان رادیوگرافی تهیه شد تا از مناسب بودن پرکردگی اطمینان حاصل شود. جهت آماده‏سازی فضای پست، از پیزوریمر شماره 2 استفاده گردید و گوتای درون کانال تا چهار میلی‏متری انتهای کانال خالی شد. نمونه  ها به صورت تصادفی بر حسب نوع سمان به چهار گروه 10 تایی تقسیم شدند:

گروه 1) سمان Panavia F2.0 بدون اسیداچ
(Kuraray, Japan)

گروه 2) سمان Panavia F2.0  همراه با اسیداچ (Kuraray, Japan)

گروه 3) سمانClearfil SA  (Kuraray, Japan)

گروه 4) سمان  RelyX U200(3M  ESPE, USA)

در هر گروه فایبر پست‏ها مطابق با دستورالعمل کارخانه سازنده‏ی سمان   مورد نظر، درون فضای پست سمان شدند، بدین ترتیب که در گروه اول، یک قطره از مایع A و یک قطره از مایع B در داخل ظرف مخصوص ریخته شده، با برس مربوطه مخلوط گردید. سپس دیواره داخلی کانال توسط برس با مخلوط آغشته شد. پس از 30 ثانیه با اسپری هوا، مواد اضافی خارج گردید. ماده سمان به صورت دو خمیر بود که به طول مساوی روی پد مخصوص قرار داده شد و به مدت 40 ثانیه هر دو خمیر با هم مخلوط گردید و به سطح پست آغشته شدند. مقداری از مخلوط هم داخل کانال برده شد و پست به آرامی در داخل در محل کانال به طور کامل نشانده شد. بعد از قرارگیری کامل پست و حذف مواد اضافه توسط اکسکویتور، با دستگاه لایت‏کیور(Coltolux II, Coltene Brilliant Estheticlinc, Germany, Berlin) به مدت 40 ثانیه عمل کیورینگ انجام شد.

در گروه دوم، ابتدا داخل کانال با اسید، اچ می‏شود. بعد از 15 ثانیه شست و شو، با کن کاغذی کانال خشک گردید. سپس مشابه گروه اول آماده‏سازی انجام شد.

در گروه سوم، سمان دیگر نیازی به تیوب اختلاط نداشت و در هنگام تزریق، ساخت مخلوط در سر سرنگ انجام می‏شود. سمان توسط بخش Nozzle داخل فضای پست قرار داده شد و بلافاصله پست آغشته به سمان درون فضای پست قرار داده شد.

در گروه چهارم، سمان نیازی به تیوب اختلاط نداشت. سمان توسط بخش Extention روی پد مخصوص ریخته و مخلوط شد. پست آغشته به سمان درون فضای کانال قرار گرفت. مواد اضافی سمان توسط یکExcavetor  قاشقی شکل کوچک برداشته شد. سمان درون فضای کانال به مدت 20 ثانیه در هر سطح کیور شد. در موارد نیاز به کیور کردن سمان  ها، کیورینگ با شدت 600 میلی  وات بر سانتیمتر مربع به وسیله یک دستگاه لایت‏کیور
.
(Coltolux II, Coltene Brilliant Estheticlinc, Germany) و در حالی که نوک دستگاه در فاصله 1 سانتی متری انتهای کرونالی پست قرار داشت، انجام شد. پس از سمان کردن پست درون فضای مربوطه، نمونه‏ها به مدت 6 روز در ترموسایکلر cycle)۵۰۰۰ s dwell time,۱۵ ˚,۲˚±۵۵-۵) قرار گرفتند. به منظور اندازه  گیری استحکام کششی و مدول الاستیک مطلق، نمونه  های دندانی بدون مانت کردن مستقیما در دستگاه تست یونیورسال (Zwick Z2.5, German)  قرار گرفتند (تصویر 1).

پس از انجام تست  های مکانیکی (تصویر 1-الف) و رسم نمودار نیرو جابجایی (تصویر 1-ب)، شاخص  های مکانیکی شامل حداکثر نیروی شکست (Fmax)، حداکثر نیرویی که نمونه تا مرحله شکست تحمل می‏کند (بر حسب نیوتن N) و سفتی (Stiffness)، به صورت شیب منحنی نیرو جابجایی، در ناحیه  ی خطی این منحنی (بر حسب نیوتن بر میلی  متر N/mm) اندازه گیری و ثبت شد.

 

 

(الف)

 

(ب)

تصویر 1 : الف) سامانه قرارگیری دندان در دستگاه کشش،

ب)  نتیجه کشش به صورت منحنی نیرو (N) بر حسب کشش (mm) ارائه می‏شود. شیب منحنی در ناحیه خطی معرف مدول الاستیک است که بر حسب پاسکال محاسبه می‏شود.

 

 

در منحنی‏های به دست آمده (تصویر 2)، مشخص شد که در حد فاصل ۳۰ درصد تا ۷۰ درصد نیروی حداکثر، این منحنی رفتار خطی داشته و از یک شیب مشخص تبعیت می‏نماید. بنابراین در کلیه نمونه‏ها، شیب منحنی با روش رگرسیون در حد فاصل ۳۰ تا 70 درصد نیروی حداکثر به  عنوان سفتی استخوان برآورد شد. 

 

 

تصویر 2 : منحنی نیرو- جابجایی نمونه و پارامترهای استخراج شده

 

 

نیروی کششی با سرعت 5/0 میلی‏متر در دقیقه اعمال   شد تا زمانی که پست از دندان جدا گردید. در لحظه جدا شدن، میزان نیرو توسط دستگاه ثبت شد. حداکثر نیرو حین جدا شدن پست و خروج آن از ریشه دندان به عنوان استحکام کششی در نظر گرفته شد. به علاوه جهت مقایسه با ریشه دندان، مدول الاستیک استخراج شد. آنالیز داده‏ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS نسخه‏ی 17 تجزیه و تحلیل شد. میانگین و انحراف معیار استحکام کششی و مدول الاستیک سمان بدون قرار گیری دندان در آکریل گزارش شد. تفاوت میانگین استحکام کششی و مدول الاستیک بین چهار گروه با استفاده از آنالیز واریانس (ANOVA) و آزمون تکمیلی Tukey مورد ارزیابی آماری قرار گرفت. در این مطالعه سطح معنی داری 05/0 در نظر گرفته شد.

یافته‏ها

در جدول 1، میانگین و خطای معیار پارامترهای بیومکانیکی شامل مدول الاستیک (مگاپاسکال) و استحکام کششی (نیوتن) در چهار گروه مورد مطالعه نشان داده شده است.


 

 

 

جدول 1 : میانگین و خطای معیار پارامترهای بیومکانیکی گروه‏های مورد مطالعه

پارامترهای بیومکانیکی

گروه

خطای معیار±میانگین

نتیجه آزمون

مدول الاستیک

MPa

H

43/4±72/73

035/0P=

48/8F=

NH

60/9±17/54

SA

53/8±09/40

X

49/10±07/80

استحکام کششی

N

H

50/40±99/175

007/0P=

76/11F=

NH

39/25±17/88

SA

04/25±19/74

X

34/23±82/269

H: سمان Panavia F2.0  همراه با اسیداچ                                NH: سمان Panavia F2.0 بدون اسیداچ

SA: سمانClearfil SA                                                         X: سمان  RelyX U200

 


مطابق جدول 1، بالاترین استحکام کششی (نیوتن) در گروه RelyX U200 دیده شد و به ترتیب در گروه Panavia F2.0 همراه با اسیداچ، Panavia F2.0 بدون اسیداچ  و Clearfil SA کاهش نشان داد (007/0=P). بالاترین مدول الاستیک بر حسب مگاپاسکال مربوط به سمان RelyX U200  و پایین‏ترین آن مربوط به سمانClearfil SA  بود. مطابق با آنالیز ANOVA تمایز معنی داری بین گروه‏ها وجود داشت (035/0=P). بر اساس نتایج آزمون Tukey، تمایز معنی داری بین استحکام کششی دو سمان Panavia F2.0 همراه با اسیداچ و Panavia F2.0 بدون اسیداچ مشاهده نشد (080/0=P)، اما بین استحکام کششی سمان RelyX U200 با بقیه سمان‏ها تمایز معنی داری ملاحظه شد (007/0=P).

با کاربرد آزمون تکمیلی Tukey مشاهده شد که استحکام کششی در گروه RelyX U200 نسبت به گروه‏هایClearfil SA  (001/0P<) و Panavia F2.0 همراه با اسیداچ (001/0P<) به طور معنی داری بالاتر بود، اما تمایز معنی دار با نتایج Panavia F2.0 بدون اسیداچ نداشت. (210/0=P)

بحث

در مطالعه حاضر دندان‏ها مستقیماً و بدون مانت کردن تحت کشش قرار گرفتند. نتایج عددی پارامترهای بیومکانیکی در این شرایط مطلق است و به میزان گیر فایبرپست‏ها در داخل کانال وابسته است. به نظر می‏رسد می‏بایست نتایج متفاوت از روش کشش دندان‏ها تحت حمایت و گیر مانت باشد. در مطالعات گذشته توسط همین نویسندگان و دیگران(8)، استحکام کششی سمان‏ها در شرایطی بررسی شد که دندان داخل آکریل مانت شده بود و پارامتر استحکام کششی به صورت نسبی به دست آمد.

در مطالعه‏ی حاضر بالاترین استحکام کششی (نیوتن) در گروه RelyX U200 دیده شد و به ترتیب در گروه Panavia F2.0 همراه با اسیداچ، Panavia F2.0 بدون اسیداچ  و Clearfil SA کاهش نشان داد. بالاترین مدول الاستیک بر حسب مگاپاسکال مربوط به سمان
RelyX U200 و پایین‏ترین آن مربوط به سمان
Clearfil SA  بود.

پروتکل استفاده از اسیداچ و شست و شو، شدیداً وابسته به میزان رطوبت باقیمانده سطح عاجی ریشه می‏باشد. لذا حساسیت تکنیکی را شدیداً افزایش می‏دهد. هم چنین امکان شست و شو ضعیف اسیداچ باقیمانده در کانال ریشه، در احتمال ایجاد خطا در اتصال سمان به ریشه دخیل باشد. به همین دلیل سیستم‏های سلف-ادهزیو ارائه گشتند تا امکان کاهش این خطا را فراهم نمایند.

در مطالعه Pereira و همکاران(9) سمان‏هایPanavia F2.0، Rely X unicem ، Biscem، گلاس آنیومر RelyX luting و گلاس آنیومر GC تحت نیروی کشش (Pull-out) قرار گرفتند. در این مطالعه میزان نیرویPull-out ، در Panavia F2.0 بدون اسیداچ (33±229 نیوتن) بود که این میزان در مطالعه Pereiva  برابر با (7±3/502 نیوتن) بود، که به دلیل مانت شدن دندان‏ها در مطالعه آنها نتایج یکسان نبود.

در مطالعه Gulve و همکاران(10)، استحکام کششی فایبرپست‏های سمان شده در 120 دندان پره مولر مورد ارزیابی قرار گرفت و حاکی از استحکام کششی و الاستیسیته کم‏تر Panavia F2.0 همراه با اسیداچ نسبت به حالت بدون اسیداچ بود. نتایج این مطالعه کاملاً با نتایج مطالعه حاضر هم خوانی دارد.

در مطالعه Soejima و همکاران(8)، از دندان گوساله برای بررسی استحکام کششی فایبرپست‏های سمان شده توسط سمان‏هایPanavia F2.0 ، Super bond C & B و Clearfil SA استفاده شد. در این مطالعه جهت تطابق بیشتر پست‏ها، درون کانال از مواد Core material استفاده گردید. پس از 14 روز میزان استحکام کششی
Clearfil SA، 238 نیوتن گزارش گردید. در مطالعه حاضر، این میزان برایClearfil SA ، 74 نیوتن بود. این تفاوت می‏تواند به علت فاکتورهایی هم چون نوع دستگاه تست یونیورسال باشد، که در مطالعه حاضر Zwick Z 2.5 و در مطالعه Sejima، Zwick Z 0.55 بود. رطوبت باقیمانده در داخل کانال که در حالت نرمال بیش ترین استحکام و در حالت Moist کم ترین استحکام را دارد، نیز می‏تواند به دلیل استخراج پارامتر مطلق استحکام کششی باشد. هم چنین قرار دادن دندان‏ها در ترموسایکلیک در این مطالعه و نوع دستگاه لایت‏کیور می‏تواند دلیل این تفاوت باشد.

در مطالعه Hipolito و همکاران(11) از چهار سمانRelyX U100, RelyX U200 Clearfil SA, Smart cem-2 به منظور ارزیابی استحکام باند به سطح عاج دندان مولر که به روش‏های مختلف آماده‏سازی شده بود، استفاده گردید. در این مطالعه هر چند خود سمان‏ها به تنهایی و بدون استفاده از فایبرپست مورد ارزیابی قرار گرفتند؛ اما نتیجه این مطالعه برتری سمان Rely X U200 را در هر نوع آماده‏سازی سطح عاج با تفاوت معنی داری نسبت به سه گروه دیگر نشان می‏دهدکه با نتیجه مطالعه ما همخوانی دارد.

سمان RelyX U200 دارای مونومرهای اسیدی است که باعث دمینرالیزاسون و نفوذ به دندان می‏شود و در نتیجه گیر میکرومکانیکال و اتصال شیمیایی ثانویه با هیدروکسی آپاتیت رخ می‏دهد. ویژگی منحصر به فرد این سمان، روان ساز اصلاح شده جدید می‏باشد که باعث کاهش ویسکوزیته آن شده و احتمالا دلیل برتری استحکام باند این سمان نسبت به سایر سمان‏ها می‏باشد؛ چرا که با استفاده از این روان ساز نفوذ بهتری به لایه اسمیر خواهیم داشت؛ هم چنین سبب مرطوب‏سازی بهتر عاج می‏شود.(11) رطوبت‏پذیری این سمان انعطاف‏پذیری سمان را بیش‏تر کرده است؛ به طوری که نحوه‏ی استفاده‏ی سمان RelyX U200 که به صورت خودکار مخلوط می شود؛ نسبت به سایر سمان‏های مورد استفاده در این مطالعه که به صورت اختلاط دستی هستند؛ از دلایل احتمالی بالاتر بودن استحکام این سمان نسبت به سایر سمان‏ها می‏باشد. استفاده از سرنگ Automix نسبت به روش اختلاط دستی باعث کاهش تخلخل و احتباس هوا در سمان
می‏شود.(13-11) فشار نشاندن پست در طول سامانه سمان‏های سلف-ادهزیو به علت رفتار گرانروی (
Thixotropic) باعث بهبود تطابق و استحکام باند به عاج می‏شود.(15و14و11) هم چنین فشار نشاندن بیش‏تر سبب کاهش تعداد و وسعت تخلخل‏های باقیمانده در مرز بین سمان- عاج شده و تطابق بهتر سمان و عاج را ممکن می‏سازد و به دنبال آن موجب تقویت واکنش‏های فیزیکی مانند نیروهای واندروالس و پیوندهای هیدروژنی می‏شود.(11)

با توجه به خواص ذکر شده، یافته‏های مطالعه حاضر مبنی بر استحکام و الاستیسیته بالاتر سمان Rely X U200 نسبت به سایر سمان‏ها قابل توجیه است. استفاده از سمان Panavia F2.0 همراه با اسیداچ، منجر به ایجاد لایه‏ی هیبریدی قابل مشاهده در زیر میکروسکوپ و تگ‏های رزینی منظم می‏شود. اگر Panavia F2.0 بدون اسیداچ استفاده شود، لایه‏ی هیبریدی نازک به همراه تعداد کمتری تگ‏های رزینی منظم ملاحظه می‏شود. استفاده از اسیداچ سبب افزایش زبری سطح و برداشت لایه‏ی اسمیر می‏شود. بنابر این رطوبت‏پذیری را افزایش می‏دهد.(15و14) با توجه به دلایل ذکر شده استفاده از Panavia F2.0 همراه با اسیداچ نسبت به Panavia F2.0 بدون اسیداچ، استحکام بالاتری دارد.

دستگاه Zwick Z2.5 در این مطالعه نسبت به مدل‏های دیگر این دستگاه که در مطالعات قبلی برای ارزیابی استحکام کششی مورد استفاده قرار گرفته است؛ دارای فک و نگه دارنده‏های کوچک‏تر در حد بافت‏های بیولوژیک است. بنابراین اعمال نیروی محدودتر و فک‏های کوچک‏تر برای سنجش مکانیکی بافت‏های بیولوژیک موثرتر و دقیق‏تر است. در بسیاری از مطالعات قبلی برای بررسی استحکام کششی، دندان را در بلوک آکریلی مانت کرده و سپس فایبرپست تحت نیرو قرار گرفت. بدیهی است که به دلیل استحکام سمان، اولین نیرو به محل اتصال دندان- بلوک وارد می‏شود و مقداری از نیرو صرف جدا کردن دندان از بلوک می‏شود. دستگاه Zwick Z2.5 به دلیل داشتن فک‏های کوچک‏تر، امکان نگه داشتن دندان را به صورت مستقیم دارد؛ بنابراین پارامتر استخراج شده کاملآ مطلق است. با توجه به محدودیت‏های مطالعه‏ی ما، به نظر می‏رسد که استفاده از سمان Rely X U200 جهت سمان فایبرپست‏ها، به صورت معنی داری سبب افزایش گیر در مقایسه با Panavia F2.0 همراه با اسیداچ،
Panavia F2.0 بدون اسیداچ و Clearfil SA می‏گردد. هم چنین استفاده از سمان Clearfil SA جهت فایبرپست‏ها کم‏ترین گیر را فراهم می‏نماید.

نتیجه گیری

استحکام کششی و مدول الاستیک مطلق فایبرسیت‏های سمان شده با Rely X U200 در مقایسه با سمان‏های Panavia F2.0 همراه با اسیداچ، Panavia F2.0 بدون اسیداچ و Clearfil SA  به طور معنی داری بیش‏تر است. با استخراج مدول الاستیک مطلق امکان ساخت انواع سمان‏ها با سفتی و انعطاف‏پذیری مشابه ریشه فراهم می‏شود.

تشکر و قدردانی

این مطالعه قسمتی از پایان نامه دکتری عمومی به شماره 14001954، دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی قزوین است. از همکاری گروه فیزیوتراپی دانشگاه تربیت مدرس خانم دکتر ترکمان و خانم دکتر روانبد برای انجام آزمون‏های تنسیومتری سپاسگزارم.

1.       Novais VR, Quagliatto PS, Della Bona A, Correr-Sobrinho L, Soares CJ. Flexural modulus, flexural strength, and stiffness of fiber-reinforced posts. Indian J Dent Res 2009; 20(3): 277-281.
2.       Singh A, Logani A, Shah N. An ex vivo comparative study on the retention of custom and prefabricated posts. J Conserv Den 2012; 15(2): 183-186.
3.       D’Arcangelo C, Cinelli M, De Angelis F, D’Amario M. The effect of resin cement film thickness on the pullout strength of a fiber-reinforced post system. J Prosthetic Dentist 2007; 98(3): 193-198.
4.       Mosharraf R, Haerian A. Push-out bond strength of a fiber post system with two resin cements. Dental Res J 2012; 8(1): S88-S93.
5.       Slavcheva S, Krejci I, Bortolotto T. Luting of ceramic crowns with a self-adhesive cement: Effect of contamination on marginal adaptation and fracture strength. Med Oral Patol Oral Cir Bucal 2013; 18(5): e799-803.
6.       Faria-e-Silva AL, Menezes MdS, Silva FP, Reis GRd, Moraes RRd. Intra-radicular dentin treatments and retention of fiber posts with self-adhesive resin cements. Brazilian Oral Res 2013; 27(1): 14-19.
7.       Monticelli F, Ferrari M, Toledano M. Cement system and surface treatment selection for fiber post luting. Med Oral Patol Oral Cir Bucal 2008; 13(3): 214-221.
8.       Soejima H, Takemoto S, Hattori M, Yoshinari M, Kawada E, Oda Y. Effect of adhesive system on retention in posts comprising fiber post and core resin. Dent Mat J 2013; 32(4): 659-666.
9.       Pereira JR, da Rosa RA, do Valle AL, Ghizoni JS, Só MVR, Shiratori FK. The influence of different cements on the pull-out bond strength of fiber posts. J Prosthet Dent 2014; 112(1): 59-63.
10.    Gulve MN, Gulve ND. The effect of pressure changes during simulated diving on the pull out strength of glass fiber posts. Dent Res J 2013; 10(6): 737-742.
11.    Di Hipólito V, da Cunha Azevedo L, Piveta FB, Vieira-Filho WS, Anauate-Netto C, Alonso RCB. Effect of dentinal surface preparation on the bonding of self-adhesive luting cements. J Adhesion Sci Technol 2014; 28(19): 1907-1924.
12.    Cantoro A, Goracci C, Carvalho CA, Coniglio I, Ferrari M. Bonding potential of self-adhesive luting agents used at different temperatures to lute composite on lays. J Dent 2009; 37(6): 454-461.
13.    Zorzin J, Petschelt A, Ebert J, Lohbauer U. PH neutralization and influence on mechanical strength in self-adhesive resin luting agents. Dent Mat J 2012; 28(6): 672-679.
14.    Turp V, Sen D, Tuncelli B, Özcan M. Adhesion of 10-MDP containing resin cements to dentin with and without the etch-and-rinse technique. J Adv Prosthodont 2013; 5(3): 226-233.
15.    Toledano M, Osorio R, Perdigao J, Rosales JI, Thompson JY, Cabrerizo-Vilchez MA. Effect of acid etching and collagen removal on dentin wettability and roughness. J Biomed Mat Res 1999; 47(2): 198-203.