ریسک فاکتورهای مؤثر در بروز موکوزیت ناشی از اشعه درمانی سر و گردن و شیمی درمانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه بیماریهای دهان دانشکده دندانپزشکی مشهد

2 استادیار گروه انکولوژی دانشگاه علوم پزشکی مشهد

چکیده

مقدمه
بدخیمی ها دومین علت مرگ و میر در کشورهای پیشرفته می باشد. هدف از درمان بیماران مبتلا به سرطان علاج قطعی بیماری و ارتقاء کیفی زندگی بیماران در مدت ابتلا به بیماری است. عوارض ناشی از درمان به  صورت عوارض حاد و مزمن می باشد. هدف بررسی عوامل
تأثیر گذار در بروز موکوزیت بعنوان یکی از عوارض حاد اشعه درمانی سر و گردن و شیمی درمانی در این بیماران است که  می تواند در موارد شدید منجر به قطع درمان شود.
مواد و روشها
90 نفر بیمار تحت شیمی درمانی و 10 نفر تحت اشعه درمانی در این مطالعه تحلیلی در بیمارستان امید مورد بررسی قرار گرفتند (از مهر ماه 1381 تا اردیبهشت 1382) یک پرسشنامه حاوی اطلاعات مربوط به ریسک فاکتورهای وابسته به بیمار مثل سن، جنس، بهداشت دهان، سابقه بیماری خاص، اعتیاد به سیگار، ناس یا سایر مواد مخدر و ریسک فاکتورهای وابسته به درمان مانند نوع، دوز دارو و طرح درمان در گروه شیمی درمانی و دوز توتال ( Total )، نحوه درمان و وسعت ناحیه ( Field ) در گروه اشعه درمانی برای هر بیمار تکمیل شده و مورد بررسی قرار گرفت بیماران گروه اشعه درمانی هر دو هفته پس از شروع درمان و بیماران گروه شیمی درمانی فقط در صورت شکایت بیمار جهت بررسی موکوزیت مورد معاینه قرار گرفتند.
یافته‌ها
هیچ یک از بیماران گروه شیمی درمانی با شکایت موکوزیت جهت معاینه مراجعه نکردند. 80% بیماران گروه اشعه درمانی دچار موکوزیت از گرید ( grade ) I تا IV شدند ولی به دلیل عدم کفایت تعداد بیماران تحت درمان گروه اشعه درمانی، رابطة بدست آمده در مقایسه ریسک فاکتورها با زمان شروع موکوزیت و بالاترین درجه موکوزیت از لحاظ آماری معنا دار نبود.
نتیجه‌گیری
با توجه به عدم بروز موکوزیت در گروه شیمی درمانی و عدم کفایت بیماران گروه اشعه درمانی ( با وجود موکوزیت در این گروه ) بررسی ریسک فاکتورهای مؤثر در بروز موکوزیت ناشی از درمان نیاز به صرف زمان طولانی تر و افزایش تعداد نمونه ها دارد. انجام مطالعات دیگر بر روی بدخیمی های خونی و نیز بدخیمی های دیگر توصیه می شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The study of effective risk factors in head & neck radiotherapy and chemotherapy – induced mucositis

نویسندگان [English]

  • Hasan Hosien Pour Jajarm 1
  • SeyedAmir All Davood 2
1 Associate Professor, Dept of Oral Medicine, Dental School, Mashhad University of Medical Sciences, Mashhad, Iran
2 Assistant Professor, Dept of Oncology, Medical School, Mashhad University of Medical Sciences, Mashhad, Iran
چکیده [English]

Introduction:
Cancer is the second – leading cause of death in the united states. The ultimate aim of treatment of  cancerous patients is defintive cure and improvement of quality of life.
Side effects of cancer therapy are acute and chronic, so study of different factors which influence mucositis as an acute side-effect of head and neck chemotherapy and radiotherapy would be beneficial. Mucositis in severe cases could lead to treatment stoppage.
Materials and Methods:
90 patients under chemotherapy and 10 patients under head & neck radiotherapy were included in this descriptive analytic study at Omid hospital (cancer treatment center) from Oct.2002 to Apr.2003.
A questionnaire including patient and treatment related risk factors was filled for each patient.
Patient related risk factors consisted of sex, age, oral hygiene, history of systemic disease, and smoking habits while treatment related risk factors consisted of schedule, chemotherapeutic agent, total dose and field of radiotherapy.
The patients in radiotherapy group were examined clinically every two weeks and patients in chemotherapy group were examined only if they complained of mucositis.
Results:
No one in the chemotherapy group referred to the hospital with mucositis. 80% of the patients in the radiotherapy group suffered from mucositis (from grade I to IV). There was no significant relationship between the radiotherapy and patient risk factors and either the time of mucositis onset or the highest grade of mucositis. This can be due to the insufficient number of samples.
Conclusion:
Considering the insufficient number of samples in radiotherapy group and lack of patient referring in chemotherapy group due to mucositis, other studies with sufficient samples and longer periods are recommended. Conducting studies including hematologic malignancies as well as other malignancies are also recommended.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mucositis
  • chemotherapy
  • Radiotherapy
  • Risk factors